ต้นไม้ใหญ่ยืนต้น 1

EPPO code---รหัส EPPO คือ รหัสคอมพิวเตอร์ที่พัฒนาขึ้นสำหรับพืช แมลงศัตรูพืช (รวมถึงเชื้อโรค) ซึ่งมีความสำคัญในการเกษตรและการปกป้องพืช รหัสEPPOเป็นระบบการเข้ารหัสที่กลมกลืนกันซึ่งมีจุดมุ่งหมายเพื่ออำนวยความสะดวกในการจัดการชื่อพืชและศัตรูพืชในฐานข้อมูลคอมพิวเตอร์ตลอดจนการแลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่างระบบไอที
EPPO (2021) EPPO Global Database (พร้อมใช้งานออนไลน์) https://gd.eppo.int

Pronunciation of Latin names https://davesgarden.com/guides/pf/go/2404/

https://www.iucnredlist.org/

1 สูญพันธุ์ (EX) การกำหนดที่ใช้กับสปีชีส์ที่บุคคลสุดท้ายเสียชีวิตหรือการสำรวจอย่างเป็นระบบและตามเวลาที่เหมาะสมไม่สามารถบันทึกได้แม้แต่บุคคลเดียว
2 Extinct in the Wild (EW) หมวดหมู่ที่ประกอบด้วยสปีชีส์ที่สมาชิกอยู่รอดได้เฉพาะในกรงขังหรือเป็นประชากรที่ได้รับการสนับสนุนเทียมซึ่งอยู่นอกขอบเขตทางภูมิศาสตร์ในอดีต
3 ใกล้สูญพันธุ์ขั้นวิกฤต (CR) ซึ่งเป็นประเภทที่มีสิ่งมีชีวิตที่มีความเสี่ยงสูงอย่างยิ่งต่อการสูญพันธุ์อันเป็นผลมาจากจำนวนประชากรที่ลดลงอย่างรวดเร็วจาก 80 ถึงมากกว่า 90 เปอร์เซ็นต์ในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา (หรือสามชั่วอายุคน) ปัจจุบันขนาดของประชากรน้อยลง กว่า 50 บุคคล หรือปัจจัยอื่นๆ
4 ใกล้สูญพันธุ์ (EN) ซึ่งเป็นชื่อที่ใช้กับชนิดพันธุ์ที่มีความเสี่ยงสูงต่อการสูญพันธุ์อันเป็นผลมาจากจำนวนประชากรที่ลดลงอย่างรวดเร็วจาก 50 ถึงมากกว่า 70 เปอร์เซ็นต์ในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา (หรือสามชั่วอายุคน) ขนาดประชากรปัจจุบันน้อยกว่า 250 บุคคลหรือปัจจัยอื่น ๆ
5 เปราะบาง (VU) ซึ่งเป็นหมวดหมู่ที่ประกอบด้วยสปีชีส์ที่มีความเสี่ยงสูงต่อการสูญพันธุ์อันเป็นผลมาจากการลดลงอย่างรวดเร็วของประชากร 30 ถึงมากกว่า 50 เปอร์เซ็นต์ในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา (หรือสามชั่วอายุคน) ขนาดประชากรปัจจุบันน้อยกว่า จำนวน 1,000 บุคคล หรือปัจจัยอื่นๆ
6 Near Threatened (NT) เป็นชื่อที่ใช้กับชนิดพันธุ์ที่ใกล้จะถูกคุกคามหรืออาจเข้าเกณฑ์สำหรับสถานะถูกคุกคามในอนาคตอันใกล้
7 ความกังวลน้อยที่สุด (LC) หมวดหมู่ที่มีสายพันธุ์ที่แพร่หลายและอุดมสมบูรณ์หลังจากการประเมินอย่างรอบคอบ
8 Data Deficient (DD) ซึ่งเป็นเงื่อนไขที่ใช้กับสปีชีส์ซึ่งจำนวนข้อมูลที่มีอยู่ที่เกี่ยวข้องกับความเสี่ยงของการสูญพันธุ์ไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง จึงไม่สามารถดำเนินการประเมินได้อย่างสมบูรณ์ ดังนั้น จึงไม่เหมือนกับหมวดหมู่อื่นๆ ในรายการนี้ หมวดหมู่นี้ไม่ได้อธิบายถึงสถานะการอนุรักษ์ของสปีชีส์
9 ไม่ได้รับการประเมิน (NE) ซึ่งเป็นหมวดหมู่ที่ใช้รวมสัตว์เกือบ 1.9 ล้านชนิดที่อธิบายโดยวิทยาศาสตร์แต่ไม่ได้รับการประเมินโดย IUCN

Version 3.1: สภา IUCN ได้นำเวอร์ชันล่าสุดนี้มาใช้ ซึ่งรวมถึงการเปลี่ยนแปลงต่างๆ อันเป็นผลมาจากความคิดเห็นของสมาชิก IUCN และ SSC และจากการประชุมครั้งสุดท้ายของคณะทำงานพิจารณาหลักเกณฑ์ฯ ในเดือนกุมภาพันธ์ 2543

Version 2.3: IUCN (1994)
สภา IUCN นำเวอร์ชันนี้มาใช้ ซึ่งรวมการเปลี่ยนแปลงไว้ด้วย ความคิดเห็นของสมาชิก IUCN ในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2537 ฉบับเริ่มต้นของเอกสารนี้เผยแพร่โดยไม่มีรายละเอียดทางบรรณานุกรมที่จำเป็นเช่นวันที่เผยแพร่และหมายเลข ISBN แต่รวมอยู่ในพิมพ์ซ้ำในปี 2541 และ 2542 รุ่นนี้ใช้สำหรับปี 2539 IUCN Red List of Threatened Animals (Baillie and Groombridge 1996), TheWorld List of Threatened Trees (Oldfield et al. 1998) และ 2000 IUCN Red List of Threatened Species (Hilton-Taylor 2000)

1 ราชพฤกษ์/Cassia fistula

[KASS-ee-uh] [FIST-yoo-luh]

ชื่อวิทยาศาสตร์---Cassia fistula L.(1753)
ชื่อพ้อง---Has 10 Synonyms
---Bactrilobium fistula (L.) Willd. (1809)
---Cathartocarpus fistula (L.) Pers.(1805)
---(More).See all https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:484507-1#synonyms
ชื่อสามัญ---Golden Shower, Indian laburnum, Cassia stick tree, Golden pipe tree, Golden rain, Golden shower, Pudding-pipe tree, Purging cassia, Purging fistula
ชื่ออื่น---กุเพยะ (กะเหรี่ยง-กาญจนบุรี); คูน (ภาคกลาง, ภาคเหนือ); ชัยพฤกษ์, ราชพฤกษ์ (ภาคกลาง); ปือยู, ปูโย, เปอโซ, แมะหล่าหยู่ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน); ราชพริก (ภาคตะวันออกเฉียงใต้); ลมแล้ง (ภาคเหนือ); ลักเคยลักเกลือ (ภาคใต้); [ASSAMESE: Sonaru, Sonalu.];[BENGALI: Sonali, Bandaralathi.];[BOLIVIA: Llluvia de oro.];[BURMESE: Ngu shway war pain.];[CAMBODIA: Reach, Reach speu, Reach chhpoeus.];[CHINESE: La chang shu, Guo mai long lang.];[FRENCH: Fistul-kassie, Xâton casse, Canéficer, Casse doux, Casse fistuleuse.];[GERMAN: Röhrenkassie.];[HAITI: Baton casse, Casse, Casse espagnole.];[HINDI: Swarn-pushpi, Amaltas, Amaltash.];[INDONESIA: Tengguli, Keyok (Java); Bobondelan (Sundanese); Klobop (Madurese); Kayu raja.];[ITALIAN: Cassia in bastoni.];[JAPANESE: Nbansaikachi.];[KANNADA: Kakke.];[LAOS: Khoun (general).];[MALAYALAM: Kanikkonna, Konna.];[MALAYSIA: Bereksa, Rajah kayu, Tengguli.];[MARATHI: Bahava.];[PHILIPPINES: Ibabau, Kana-pistula, Kanya pistula, Lapad-lapad, Lombayong.];[PORTUGUESE: Cassia officinal, Cana fístula, Cássia fistula, Meduro.];[SANSKRIT: Argwadha, Rajtaru, Saraphala, Survanaka.];[SAUDI ARABIA: Arabadha.];[SPANISH: Canafistula, Canafistula mansa, Canapistola.];[SRI LANKA: Aehaela-gaha, Ahalla, Ahalla-gass, Konnai, Sarak-konne, Tiru kontai.];[SWEDISH: Rörkassia.];[TAMIL: Sarakkonnai, Konrai, Konnei, Sarakonnai.];[THAI: Ku-phe-ya (Karen-Kanchanaburi); Khuun (Central, Northern); Chaiya phruek, Ratcha phruek (Central); Mae-la-yu, Pue-yu, Pu-yo, Poe-so (Karen-Mae Hong Son); Ratcha phrik (Southeastern); Lom laeng (Northern); Lak khoei lak kluea (Peninsular).];[URDU : Amaltās.];[VIETNAM: Bo-cap nuóc, Muồng hoàng yến.].;[Trade name: Indian laburnum; rajbrikh.]
EPPO Code --- CASFI (Preferred name: Cassia fistula.)
ชื่อวงศ์---FABACEAE (LEGUMINOSAE-CAESALPINIOIDEAE)
ถิ่นกำเนิด---ทวีปเอเซีย
เขตกระจายพันธุ์---เอเซียตะวันออกเฉียงใต้ แอฟริกา มหาสมุทรอินเดีย มหาสมุทรแปซิฟิก
นิรุกติศาสตร์---ชื่อสกุล 'Cassia' มาจากคำภาษาฮีบรูโบราณ "quetsi'oth" และถูกใช้ครั้งแรกโดย Dioscorides แพทย์ในสมัยกรีก โบราณ (ค.ศ. 40–90) Linnaeus หรือที่รู้จักกันในนามบิดาแห่งอนุกรมวิธาน เป็นคนแรกที่ใช้ Cassia เพื่อแสดงถึงสมาชิกของสกุลนี้ ; ; ชื่อเฉพาะคือชื่อละติน “fistula” = หลอด โดยอ้างอิงถึงรูปร่างของผล
Cassia fistula เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์ถั่ว (Fabaceae)ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย Carl Linnaeus (1707–1778) นักชีววิทยาและนักพฤกษศาสตร์ชาวสวีเดนในปี พ.ศ.2296

ที่อยู่อาศัย มีถิ่นกำเนิดในอินเดีย ศรีลังกาและพม่า กระจายไปยังส่วนอื่น ๆ ของเอเชียใต้หรือเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ตอนนี้สายพันธุ์ได้แพร่หลายในแอฟริกาตะวันออกและหมู่เกาะในมหาสมุทรอินเดีย ( Bosch, 2007 ) หมู่เกาะอินเดียตะวันตก ได้รับการแปลงสัญชาติในเปอร์โตริโกและบางส่วนของหมู่เกาะเวอร์จิน ได้รับการปลูกบนเกาะ Nuku Hiva, Marquesas ในมหาสมุทรแปซิฟิก เป็นต้นไม้ในป่าที่พบได้ทั่วไปซึ่งมักเกิดขึ้นในหลากหลายที่อยู่อาศัย มักจะพบในป่าผลัดใบ เนินเขาและในทุ่งหญ้า ที่ระดับความสูง0-1500 เมตร
ในประเทศไทยขึ้นได้ในทุกภาคตามป่าเบญจพรรณหรือป่าแดงทั่วไป แต่พบมากทางภาคเหนือ นิยมปลูกเป็นไม้ประดับ
ลักษณะ เป็นไม้ต้นขนาดกลางสูง 10-15 เมตร เปลือกต้นเรียบเกลี้ยงสีเทาอ่อน ใบเป็นใบประกอบแบบขนนก มีใบย่อย 7-12 คู่ ขนาดของใบย่อย 3.5x5.5 ซม.ช่อดอกออกตามกิ่งข้างและห้อยลง ช่อดอกโปร่งยาว 20-45ซม.กลีบดอกสีเหลืองสด หรือเหลืองแกมเขียว ผลเป็นฝักรูปแท่งกลม ยาว 20-60 ซม.ผิวเกลี้ยง ฝักอ่อนสีเขียว ฝักแก่สีน้ำตาลเข้มเกือบดำ ภายในฝักจะมีผนังเยื่อบางๆกั้นเป็นช่องๆตามแนวขวางของฝัก ตามช่องเหล่านี้จะมีเมล็ดมนแบนสีน้ำตาลเป็นมันจำนวนมาก (25-100 เมล็ด) เมล็ดรูปรียาว 8-9 มม.
ขัอกำหนดสิ่งแวดล้อม---ปลูกได้อย่างกว้างขวางในประเทศเขตร้อน กึ่งเขตร้อน และเขตอบอุ่นแบบชายขอบ อุณหภูมิเฉลี่ยทั้งปีอยู่ที่ 18 - 29°C โดยสามารถทนต่อค่าอุณหภูมิต่ำสุดได้ -3 °C ในช่วงสั้น ๆ (USDA Zone 9b-11) ตำแหน่งแสงแดดเต็มวัน (แสงแดดโดยตรง 6 ชั่วโมงขึ้นไปต่อวัน) ต้องการดินร่วนปนทรายที่อุดมสมบูรณ์ปานกลาง ดินมีค่า pH 5.5 - 8.7 ,uอัตราการเจริญเติบโตที่รวดเร็ว การบำรุงรักษา ต่ำ
การรดน้ำ---ความต้องการน้ำโดยเฉลี่ย รดน้ำอย่างสม่ำเสมอ อย่าให้น้ำมากเกินไป ใช้หญ้าคลุมดินโดยเฉพาะในฤดูร้อนเพื่อไม่ให้ดินแห้ง
การตัดแต่งกิ่ง---เปิดกิ่งก้านออก โดยต้องการให้กิ่งทั้งหมดในต้นได้รับแสงแดด เต็มที่ กำจัดกิ่งที่ตาย เป็นโรค หรือเสียหาย รวมถึงกิ่งที่ขวางหรือเสียดสีกัน ตัดแต่งกิ่งปีละครั้งหลังดอกบานหรือหลังออกผล
การใส่ปุ๋ย---ใส่ปุ๋ยปีละสองครั้งด้วยปุ๋ยที่สมดุลเพื่อส่งเสริมการเจริญเติบโตที่ดี
ศัตรูพืช/โรคพืช---ศัตรูธรรมชาติคือ เชื้อรา พืชกาฝาก เพลี้ยอ่อนและแมลง
รู้จักอ้นตราย---ทุกส่วนของพืชเป็นพิษหากกินเข้าไป โดยเฉพาะเมล็ดพืช
- แม้ว่าจะเป็นพืชตระกูลถั่ว แต่รากของสายพันธุ์นี้ขาดความสามารถในการยึดเกาะและไม่สามารถตรึงไนโตรเจนในชั้นบรรยากาศได้
การใช้ประโยชน์--- ต้นไม้มีประวัติการใช้เป็นยามายาวนานตั้งแต่สมัยโบราณและยังคงใช้กันทั่วไปในการแพทย์แผนปัจจุบัน เป็นไม้ที่มีประโยชน์ซึ่งใช้กันอย่างแพร่หลายในระดับท้องถิ่น ไม่ได้มีการซื้อขายกันอย่างแพร่หลายในเชิงพาณิชย์
-ใช้เป็นยา ถูกใช้เป็นยามาตั้งแต่โบราณโดยแพทย์อาหรับและกรีก มีการใช้เนื้อไม้ ราก เปลือก เมล็ด ใบและเยื่อจากฝักสุก ใช้ในการเยียวยาพื้นบ้านสำหรับเนื้องอกในช่องท้อง, ต่อม, ตับ, กระเพาะอาหารและลำคอ, และเป็นยาระบายอ่อน ๆ ที่ได้จากเยื่อหุ้มรอบ ๆ เมล็ด ในบราซิล แทนซาเนีย ซิมบับเวและโมซัมบิกใช้ฝักเพื่อรักษามาลาเรีย ในอินเดียมีการใช้รากเพื่อรักษาไข้
มีการศึกษาทางเภสัชวิทยาได้แสดงให้เห็นว่าC. fistula มีฤทธิ์ต้านจุลชีพและคุณสมบัติที่สำคัญซึ่งสนับสนุนการใช้ยาพื้นบ้านในการรักษาโรคและยาแผนโบราณ (Kumar et al., 2006 )-สารสกัดจากใบและดอกไม้ บางชนิดมีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียที่สำคัญและกิจกรรมทางเภสัชวิทยาที่มีค่าอื่น ๆและถูกนำมาใช้ในตำรับยาเอเชียใต้แบบดั้งเดิม ( Gobianand et al., 2010 ; Voon et al., 2012 )
-ใช้ปลูกเป็นไม้ประดับอย่างกว้างขวางในฮ่องกงและทั่วประเทศในเอเชีย  
-ใช้อื่นๆ เปลือกไม้ถูกนำมาใช้เป็นวัสดุฟอกหนัง  ขี้เถ้าไม้ ถูกใช้เป็นมอร์แดนท์ในการย้อมสีในปากีสถาน ในเบงกอลเยื่อของฝักจะถูกใช้เพื่อแต่งกลิ่นยาสูบ เนื้อไม้หนักและแข็ง ใช้ทำเครื่องมือเครื่องใช้ อุปกรณ์การเกษตร และงานแกะสลัก                              -ดอกไม้ใช้ในพิธีทางศาสนาในอินเดียและบังคลาเทศ ต้นไม้และดอกเป็นสัญลักษณ์ของประเทศไทยและเป็นดอกไม้ประจำรัฐเกรละ
ความเชื่อ/พิธีกรรม---เป็นไม้มงคลนามที่คนไทยโบราณเชื่อว่า บ้านใดที่ปลูกต้นราชพฤกษ์ไว้เป็นไม้ประจำบ้านจะช่วยให้มีเกียรติและศักดิ์ศรี สาเหตุเพราะคนให้การยอมรับว่าต้นราชพฤกษ์เป็นไม้ที่มีคุณค่าสูงและยังเป็นสัญลักษณ์ของประเทศไทยอีกด้วยและยังเชื่อว่าจะทำให้ผู้อยู่อาศัยนั้นเจริญรุ่งเรือง โดยจะนิยมปลูกต้นราชพฤกษ์ในวันเสาร์และปลูกไว้ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ของบ้าน
ภัยคุกคาม---เนื่องจากสายพันธุ์นี้มีการกระจายพันธุ์ที่กว้างมาก มีประชากรจำนวนมาก ปัจจุบันไม่พบภัยคุกคามที่สำคัญใดๆ และไม่มีการระบุถึงภัยคุกคามที่สำคัญในอนาคต สายพันธุ์นี้จึงได้รับการประเมินล่าสุดใน บัญชีแดงของสปีชีส์ที่ถูกคุกคามของ IUCNในปี 2018 Cassia fistula ถูกระบุว่า 'มีความกังวลน้อยที่สุด'
สถานะการอนุรักษ์---LC - Least Concern - ver 3.1 - IUCN Red List of Threatened Species.(2018)
source: Botanic Gardens Conservation International (BGCI) & IUCN SSC Global Tree Specialist Group. 2018. Cassia fistula. The IUCN Red List of Threatened Species 2018: e.T136142327A136142329. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2018-2.RLTS.T136142327A136142329.en.  เข้าถึงเมื่อ 20 ตุลาคม 2566
ระยะออกดอก/ติดผล--- ระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ - เดือนพฤษภาคม การออกดอกจะต่อเนื่องนานถึง 3 เดือน
ขยายพันธุ์---ด้วยเมล็ด อายุการงอกของเมล็ดอยู่ได้ถึง1ปี
- ควรแช่เมล็ดในน้ำไว้ 1 วัน ในดินร่วนทรายคงความชื้นที่อุณหภูมิ 24-26°C ระยะเวลางอก 2-4 สัปดาห์
- มีการเจริญเติบโตช้า โดยทั่วไปใช้เวลา 8 - 10 ปีตั้งแต่ปลูกจนถึง ออกดอก ช่วงเวลานี้สามารถลดลงได้โดยการตอนกิ่ง

2 กัลปพฤกษ์/Cassia  bakeriana.

[KASS-ee-uh] [baker-ee-AH-na]

ชื่อวิทยาศาสตร์ ---Cassia bakeriana Craib.1911
ชื่อพ้อง---Has 1 Synonyms.See https://www.gbif.org/species/5357132
---Basionym: Cassia bakerana Craib.https://species.wikimedia.org/wiki/Cassia_bakeriana
ชื่อสามัญ ---Pink cassia, Pink Shower, Wishing Tree, Baker's shower tree, Dwarf apple blossom tree, Peach blossom cassia.
ชื่ออื่น---กัลปพฤกษ์ (ภาคกลาง, ภาคเหนือ); กานล์ (เขมร-สุรินทร์); กาลพฤกษ์ (ภาคกลาง); ชัยพฤกษ์ (ภาคเหนือ) ;[HINDI: Kalapa Priksha.];[JAPANESE: Nyoi.];[THAI: Kanlapa phruek (Central, Northern); Kan (Khmer-Surin); Kanla phruek (Central); Chaiya phruek (Northern).].  
EPPO Code--- CASBK (Preferred name: Cassia bakerana)
ชื่อวงศ์---FABACEAE (LEGUMINOSAE-CAESALPINIOIDEAE)
ถิ่นกำเนิด---ทวีปเอเซีย
เขตกระจายพันธุ์---เอเซียตะวันออกเฉียงใต้-จีน, กัมพูชา, อินโดนีเซีย, ไทย, มาเลเซีย, พม่า, มอริเชียส, สหรัฐอเมริกาและหมู่เกาะแปซิฟิก
นิรุกติศาสตร์---ชื่อสกุล 'Cassia' มาจากคำภาษาฮีบรูโบราณ "quetsi'oth" และถูกใช้ครั้งแรกโดย Dioscorides แพทย์ในสมัยกรีก โบราณ (ค.ศ. 40–90) Linnaeus หรือที่รู้จักกันในนามบิดาแห่งอนุกรมวิธาน เป็นคนแรกที่ใช้ Cassia เพื่อแสดงถึงสมาชิกของสกุลนี้ ; ชื่อสายพันธุ์ 'bakeriana' เพื่อเป็นเกียรติแก่ John Gilbert Baker นักพฤกษศาสตร์ชาวอังกฤษหรือ George Percival Baker (1856-1951) นักพืชสวนชาวอังกฤษ
Cassia bakeriana เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์ถั่ว (Fabaceae)ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย William Grant Craib (1882–1933)นักพฤกษศาสตร์ชาวอังกฤษในปี พ.ศ.2454

ที่อยู่อาศัย---มีถิ่นกำเนิดในประเทศไทยและพม่าแต่เป็นไม้ประดับที่ปลูกไม่เพียงแต่ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (โดยเฉพาะมาเลเซียและนิวกินี) แต่บางครั้งในพื้นที่อื่นที่มีสภาพภูมิอากาศแบบเขตร้อนหรือกึ่งเขตร้อนเช่นฟลอริดาหรือฟิจิ ในที่อยู่อาศัยตามธรรมชาติมันเป็นส่วนหนึ่งของป่าผลัดใบตามฤดูกาลเขตร้อน ที่ระดับความสูงตั้งแต่ (200-) 500-1,500 เมตร.ในประเทศไทย พบตามป่าเบญจพรรณ ตามป่าเต็งรังเกือบทุกภาคยกเว้นภาคใต้ที่ระดับความสูง 300-1,000 เมตร.
ลักษณะ---เป็นไม้ต้นผลัดใบขนาดเล็กถึงขนาดกลาง สูง 5- 12 เมตร เปลือกสีเทาเรือนยอดแผ่กว้าง ทุกส่วนมีขนคลุมหนาแน่น ใบเป็นใบประกอบเป็นช่อยาวประมาณ 35 ซม.มีใบย่อย 5-7 คู่ ขนาด กว้าง1.5-3 ซม.ยาว 6-8 ซม.ใบย่อยมีขนนุ่มทั้งหน้าใบและหลังใบก้านใบย่อย สั้นมากยาวเพียง 2 มม.ดอกเป็นช่อไม่แตกแขนงมักจะออกหลังใบ ออกตามกิ่งก้านตลอดกิ่ง อาจห้อยลงเป็นพวง หรือชูช่อตั้งขึ้น ช่อดอกยาว 10-20 ซม.ก้านดอกยาวประมาณ 6 ซม.กลีบดอกสีชมพูแล้วเปลี่ยนเป็นจางจนเกือบขาว ระยะนี้บริเวณโคนต้นจะเต็มไปด้วยกลีบดอกสีขาวที่ทยอยร่วงหล่นจากต้น กลีบรองกลีบดอกยาว 9-12 มม. กลีบดอกแยกจากกันเป็นอิสระแต่ละกลีบมีขนาดเกือบ เท่ากัน เป็นรูปไข่ ขนาดกว้าง 1.2-2.5 ซม.ยาว 3.5-4.5 ซม. ปกคลุมด้วยขนละเอียดบางๆทั้งสองด้าน เกสรเพศผู้ 3 อันยาวกว่าอันอื่นๆ ก้านเกสรตรงกลางพองออก จะออกดอกหลังผลัดใบพร้อมกับผลิใบใหม่ผล เป็นฝัก ฝักแก่สีน้ำตาลเข้มและมีขนนุ่มปกคลุม ฝักยาว 30-40 ซมและมีผนังหยุ่นกั้น ลักษณะกลมแบนสีน้ำตาล มี 30-40 เมล็ด เมล็ดค่อนข้างกลม สีน้ำตาลเป็นมัน รูปไข่ รูปรี ถึงรูปขอบขนาน
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---(USDA Zone  9a - 10b.) ต้องการแสงแดดเต็มที่ (แสงแดดโดยตรง 6ชั่วโมงขึ้นไปต่อวัน) ดินทุกชนิดที่มีการระบายน้ำดี  pH 6.6-7.5 อัตราการเจริญเติบโต เร็ว การบำรุงรักษา ต่ำ
การรดน้ำ---ต้องการน้ำปานกลาง พืชชนิดนี้ชอบให้ดินแห้งระหว่างการรดน้ำ ทนแล้งได้เมื่อโตเต็มวัย
การตัดแต่งกิ่ง---จำเป็นต้องมีการตัดแต่งกิ่งเพียงเล็กน้อย สามารถตัดแต่งทรงได้ในช่วงปลายเดือนมีนาคมหรือเมษายน Cassia bakeriana มีกิ่งก้านยืดหยุ่นเพื่อทนต่อลมแรงมีความต้านทานต่อการแตกหักได้ดีกว่า ในสภาพอากาศแบบเขตร้อนที่มีลมแรง นี่เป็นสิ่งสำคัญ
การใส่ปุ๋ย---ใช้ปุ๋ยอเนกประสงค์ ผสมกระดูกป่นจะช่วยเพิ่มการบานสูงสุด
ศัตรูพืช/โรคพืช---ไม่มีปัญหาศัตรูพืชแมลงหรือโรคร้ายแรง/โรคราน้ำค้างและโรคใบจุดอาจเกิดขึ้นบ้าง
รู้จักอ้นตราย---Unknown

การใช้ประโยชน์--- ใช้เป็นยา แทน C. fistula สำหรับการรักษาอาการท้องผูก, อาการจุกเสียด, และทางเดินปัสสาวะ เป็นหนึ่งในส่วนผสมในอายุรเวทและยาแผนโบราณ อื่น ๆ
ใช้เป็นไม้ประดับ---ขณะออกดอก ดอกบานใหม่จะเป็นสีชมพูและค่อยจางเป็นสีขาว ใกล้โรย  ดอกจะติดกันหนาแน่นตลอดทั่วทุกกิ่งก้านมองสะพรั่งสวยงามมีค่าประดับมากมักจะปลูกริมถนนและในสวนสาธารณะ
ใช้อื่น ๆ---ไม้เนื้อแข็ง ใช้สำหรับการก่อสร้างทั่วไปและทำเฟอร์นิเจอร์ เปลือกใช้สำหรับฟอกหนังในอุตสาหกรรมแปรรูปหนัง
ความเชื่อ/พิธีกรรม---เป็นต้นไม้สำคัญในความเชื่อโบราณ ที่กล่าวถึงว่าเป็นต้นไม้สารพัดนึก เป็นต้นไม้ที่ทำให้ผู้ที่ปรารถนาจะได้สิ่งใดก็จะได้รับสิ่งนั้น ปราศจากเรื่องเดือดเนื้อร้อนใจ และภยันตรายทั้งปวง
- ต้นกัลปพฤกษ์ตามคติอินเดีย ถือเป็นไม้ 1ใน 5 ของไม้สวรรค์ ฉนั้นจะปลูกเพื่อความเป็นสิริมงคล ถือเป็นไม้มงคลนามหมายถึง สัญลักษณ์แห่งชัยชนะ ในสมัยสุโขทัยจะใช้ดอกกัลปพฤกษ์บูชาพระ  
- ต้นกัลปพฤกษ์ยังเป็นต้นไม้ประจำจังหวัดขอนแก่น
ระยะเวลาออกดอก/ติดผล---มีนาคม-เมษายน/เมษายน-มิถุนายน (ฤดูบานยาวประมาณ 5-8 สัปดาห์)
ขยายพันธุ์---ด้วยการเพาะเมล็ด ตอนกิ่ง ปักชำ

3 กาฬพฤกษ์/Cassia grandis

[KASS-ee-uh] [GRAN-dees]

ชื่อวิทยาศาสตร์---Cassia grandis L.f.1782
ชื่อพ้อง---Has 11 Synonyms.
---Bactyrilobium grande (L.f.) Hornem. (1813)
---Cathartocarpus grandis (L.f.) Pers. (1805)
---More.See all https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:484607-1
ชื่อสามัญ---Horse Cassia, Pink Shower, Appleblossom cassia, Coral shower, Liquorice tree
ชื่ออื่น---กาฬพฤกษ์ (กรุงเทพฯ); [BELIZE: Beef wood, Bookoot, Bookut, Stinking toe.];[CAMBODIA: Kreete, Sac phle.];[FRENCH: Bâton casse, Casse du Brésil, Cassie à gros fruits.];[GERMAN: Kassie, Grossfrüchtige.];[HAITI: Casse, Casse espagnole.];[ITALIAN: Cassia a grandi fruti.];[LAOS: Brai xiem, May khoum.];[MALAYSIA: Kotek, Kotek mamak.];[PANAMA: Cana fistula.];[SPANISH: Arbol de fuego, Cañadonga, Cañafistula, Capote, Carámano, Carao, Sandal, Sándalo.];[SWEDISH: Rosenkassia.];[THAI: Kanla phruek (Bangkok).];[VIETNAM: Ô môi .];[TRADE NAME: Carao, Pink shower.].
EPPO Code--- CASGR (Preferred name: Cassia grandis)
ชื่อวงศ์---FABACEAE (LEGUMINOSAE-CAESALPINIOIDEAE)
ถิ่นกำเนิด----ทวีปอเมริกา
เขตกระจายพันธุ์---บราซิล โบลิเวียและเปรูทางเหนือไปยังทะเลแคริบเบียนและผ่านอเมริกากลางถึงเม็กซิโก
นิรุกติศาสตร์---ชื่อสกุล 'Cassia' มาจากคำภาษาฮีบรูโบราณ "quetsi'oth" และถูกใช้ครั้งแรกโดย Dioscorides แพทย์ในสมัยกรีกโบราณ (ค.ศ. 40–90) Linnaeus หรือที่รู้จักกันในนามบิดาแห่งอนุกรมวิธาน เป็นคนแรกที่ใช้ Cassia เพื่อแสดงถึงสมาชิกของสกุลนี้ ; ชื่อสายพันธุ์ 'grandis' หมายถึง ใหญ่หรือฉูดฉาด อ้างถึงความสูงของต้นไม้นี้เนื่องจาก C. grandis เป็นหนึ่งในสายพันธุ์Cassia ที่สูงที่สุด
Cassia grandis เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์ถั่ว (Fabaceae)ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย Carolus Linnaeus the Younger (1741–1783) นักธรรมชาติวิทยาชาวสวีเดนลูกชายของCarl Linnaeusและ Sara Elisabeth Moraeaในปี พ.ศ.2325

ที่อยู่อาศัย---มีถิ่นกำเนิดในอเมริกากลางและอเมริกาใต้ พบได้ในที่ราบลุ่มและชายฝั่งป่ากึ่งผลัดใบ ป่าผสมและริมถนนที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติจากเม็กซิโกไปยังอเมริกาใต้และตอนนี้ มีการกระจายไปทั่วทั้งเขตร้อนและโลกเก่าอันเป็นผลมาจากการเพาะปลูก เติบโตได้ดีที่ระดับความสูง 0-1000 เมตร
ลักษณะ--- ต้นไม้ต้นนี้ถือว่ากึ่งไม่ผลัดใบ (ใบร่วงบางส่วนในระหว่างปี บางครั้งในช่วงฤดูแล้ง) เป็นไม้ต้นสูงประมาณ15-30 เมตร ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางลำต้นสูงสุด 60ซม. โคนต้นมีพูพอน เรือนยอดเป็นพุ่มกลมเปลือกสี  ดำแตกเป็นร่องลึกกิ่งอ่อนสีน้ำตาล ใบ ประกอบแบบขนนกปลายคู่ 30 ซม. x 10 ซม. ออกตรงข้ามเป็นคู่ๆมีใบย่อย10-20คู่ ใบอ่อนสีแดงอมน้ำตาล ใบเกลี้ยงมันหลังใบมีขนนุ่มโคนใบและปลายใบมนกลม ขอบใบเรียบ แผ่นใบเป็นมันสีเขียวเข้ม ท้องใบมีขน ช่อ ดอกออกตามกิ่งข้าง ช่อหนึ่งมีประมาณ20ดอก ดอกขนาดเล็ก ขนาด 3 ซม.กลีบรองดอกกลมมีขน ขณะบานกลีบจะกระดกกลับ กลีบดอกรูปไข่ ขนาด1.2-1.6 ซ.ม ดอกบานใหม่จะออกป็นสีออกแดง แล้วเปลี่ยนเป็นชมพูและส้ม ดอกมีกลิ่นหอมผล เป็นฝักกลมแข็งสีดำ รูปทรงกระบอก เนื้อในฝักสีขาว เมื่อผลแห้งเนื้อในฝักจะซ้อนกันเป็นชั้นๆ ยาว 20-40 ซม.กว้าง 2-4 ซม. แต่ละฝักมีเมล็ด 70-80 เมล็ด เมล็ดกลมรี แบนสีแทน (1.5 ซม.)
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---(USDA Zone 9b-11) อุณหภูมิเฉลี่ยทั้งปีอยู่ที่ 21 - 26°C สูงสุดเฉลี่ย 24 - 30°C และเฉลี่ยต่ำสุด 17 - 25°C ต้องการแสงแดดเต็มที่ (แสงแดดโดยตรง 6 ชั่วโมงขึ้นไปต่อวัน ไม่มีขอบเขตบน) เติบโตได้ดีในดินเหนียวและดินที่มีน้ำขังตามฤดูกาล และสามารถเจริญเติบโตได้ในดินเค็ม pH 6.1-7.8 อัตราการเจริญเติบโตปานกลาง การบำรุงรักษา ต่ำ
การรดน้ำ---ต้องการน้ำปานกลาง พืชชนิดนี้ชอบให้ดินแห้งระหว่างการรดน้ำ ทนแล้ง เหมาะสำหรับ xeriscaping
การตัดแต่งกิ่ง---การตัดแต่งกิ่งหลังฤดูออกดอกช่วยกระตุ้นการเจริญเติบโตใหม่และรูปแบบที่หนาแน่นยิ่งขึ้น
การใส่ปุ๋ย---ใช้ปุ๋ยอเนกประสงค์ปีละ 1 ครั้งหลังการตัดแต่งกิ่ง
ศัตรูพืช/โรคพืช---ไม่มีปัญหาศัตรูพืชแมลงหรือโรคร้ายแรง/โรคราน้ำค้างและโรคใบจุดอาจเกิดขึ้นบ้าง
รู้จักอ้นตราย---None known

การใช้ประโยชน์--- ใช้เป็นไม้ประดับใช้เป็นอาหารและยา ใช้ในวนเกษตร เป็นแหล่งผลิตภัณฑ์ไม้
ใช้เป็นอาหาร--- ฝักผลไม้นั้นกินได้สำหรับมนุษย์ แต่เนื้อในฝักมีกลิ่นรุนแรง และหากกินมากจะมีคุณสมบัติเป็นยาระบาย -ในละตินอเมริกา Cassia Grandis เป็นที่รู้จักกันดีในชื่อ Carao และใช้ทำเครื่องดื่มยอดนิยม เยื่อผลไม้และเมล็ดจะถูกต้มเป็นเวลายี่สิบนาทีและยาต้มที่เกิดเป็นของเหลวสีน้ำตาลครีมหรือ "นม" แล้วแช่เย็นและทำหน้าที่เป็นเครื่องดื่มที่แปลกใหม่และมีคุณค่าทางโภชนาการ ผู้คนต่างพูดถึงนม Carao ว่ามีกลิ่นเหมือนชีสและมีกลิ่นหอมของสารอินทรีย์
ใช้เป็นยา---ได้รับความนิยมในการใช้เป็นยา อย่างกว้างขวาง เยื่อผล ใช้เป็นยาระบายคล้ายกับ C. fistula ซึ่งเป็นที่รู้จักกันดีในเรื่องคุณสมบัติของยา แต่มีประสิทธิภาพมากกว่า ยาต้มจากใบยังใช้เป็นยาระบายเช่นเดียวกับในการรักษาโรคปวดเอว น้ำคั้นใบใช้ภายนอกในการรักษากลาก
ใช้เป็นไม้ประดับ---มีการปลูกกันอย่างแพร่หลายเป็นไม้ประดับใน Malesia และเอเชียใต้ มีมากมายในกัมพูชาและเวียดนามตอนใต้และเป็นแหล่งเพาะพันธุ์ที่รู้จักในมาเลเซีย Java และ New Guinea (Toruan- Purba, 1999 )
ในวนเกษตร---ใช้เป็นสายพันธุ์บุกเบิกได้เมื่อสร้างป่าขึ้นใหม่ เนื่องจากเป็นต้นไม้ที่มีการเติบโตเร็ว
อื่น ๆ--- เนื้อไม้เป็นสีเหลืองน้ำตาลค่อนข้างแข็งและหนักเนื้อหยาบและไม่คงทน ให้ไม้อเนกประสงค์ที่แข็งแรง สำหรับงานก่อสร้างอาคาร ส่วนใหญ่ใช้สำหรับงานตกแต่งภายใน งานช่างไม้เช่นทำประตูหน้าต่าง (ภายนอก / ภายใน) และอุปกรณ์การเกษตร
- ใบที่บดผสมกับน้ำมันหมูทำเป็นครีม ใช้รักษาโรคผิวหนังโดยเฉพาะโรคเรื้อนของสุนัขและโรคผิวหนังอื่น ๆในสุนัข
สำคัญ---เป็นพันธุ์ไม้พระราชทานเพื่อปลูกเป็นมงคลแก่จังหวัดบุรีรัมย์
ภัยคุกคาม---เนื่องจากสายพันธุ์นี้มีการกระจายพันธุ์ที่กว้างมาก มีประชากรจำนวนมาก ปัจจุบันไม่พบภัยคุกคามที่สำคัญใดๆ และไม่มีการระบุถึงภัยคุกคามที่สำคัญในอนาคต ได้รับการประเมินล่าสุดในบัญชีแดงของ IUCN ของชนิดพันธุ์ที่ถูกคุกคามในปี 2018 Cassia grandis ถูกระบุว่า 'มีความกังวลน้อยที่สุด'
สถานะการอนุรักษ์---LC - Least Concern  - ver 3.1- The IUCN Red List of Threatened Species (2018.)
source: Botanic Gardens Conservation International (BGCI) & IUCN SSC Global Tree Specialist Group. 2019. Cassia grandis. The IUCN Red List of Threatened Species 2019: e.T144277575A149025179. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2019-2.RLTS.T144277575A149025179.en. Accessed on 21 October 2023.
การดำเนินการอนุรักษ์ https://www.iucnredlist.org/species/144277575/149025179
- ตามฐานข้อมูล Threat Search ของ BGCI (BGCI 2018) ชนิดนี้ได้รับการประเมินว่าไม่ถูกคุกคาม
ระยะออกดอก/ติดผล----มกราคม-มีนาคม
ขยายพันธุ์---ปักชำ ชำราก เพาะเมล็ด สามารถเก็บเมล็ดพันธุ์ไว้ได้นานโดยไม่สูญเสียชีวิตอายุการงอกของเมล็ดอยู่ได้อย่างน้อย8 ปี

4 ชัยพฤกษ์/Cassia javanica

[KASS-ee-uh] [juh-VAHN-ih-kuh]

ชื่อวิทยาศาสตร์---Cassia javanica L.(1753)
ชื่อพ้อง---Has 2 Synonyms.See all https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:484704-1#synonyms
---Bactyrilobium javanica (L.) Hornem.(1813)
---Cathartocarpus javanicus (L.) Pers.(1805)
ชื่อสามัญ ---Javanese Cassia, Apple blossom, Burmese-senna, Pink cassia, Pink and white shower, Rainbow shower.
ชื่ออื่น---ชัยพฤกษ์, ขี้เหล็กยะวา, เหล็กยะวา; [CAMBODIA: Bo pruk, Bôprùk];[CHINESE: Zhao wa jue ming, Ji guo jue ming, Guo mai long liang.];[HINDI: Java ki rani.];[INDONESIA: Bobondelan(Sundanese); Boking-boking (Sumatra), Trengguli (Java).];[LAOS: Khoun loy];[MALAYSIA: Bebusok; Busok-busok, Běregiseh (Malay Peninsula); Busuk-busuk (Sabah); Barung-barung (Malay).];[INDIA: Java rani (Manipuri).];[MYANMAR: Turnkop bumi, Nguthein.];[PHILIPPINES: Anahuhan, Antsoan, Tindalo, Bagiroro (Tag.); Balayong];[SPANISH: Acacia rosada, Cassia rosada];[THAI; Chaiaphruk (central), Kalalphruk (central, northern), Lak khoei lak kluea (Trang); Khilek chawa, Khilek yawa.];[UGANDA: Apple-blossom cassia.];[USA: Java shower, Pink lady];[VIETNAM: Bù cạp, Muồng bò cạp, Muồng hoa đào, Muồng hoa hồng đào.];[TRADE NAME: Johar];  
EPPO Code--- CASJA (Preferred name: Cassia javanica)
ชื่อวงศ์---FABACEAE (LEGUMINOSAE-CAESALPINIOIDEAE)
ถิ่นกำเนิด---ทวีปเอเซีย
เขตกระจายพันธุ์---เอเซียตะวันออกเฉียงใต้บังคลาเทศ; กัมพูชา; จีน (ยูนนาน กวางสี); อินเดีย (เกาะอันดามัน); อินโดนีเซีย (มาลุกุ, เกาะซุนดาน้อย, กาลิมันตัน, จาวา, สุมาตรา, สุลาเวสี); อินโดนีเซีย (ปาปัว); สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว; มาเลเซีย (ซาราวัก, ซาบาห์); เมียนมาร์ ; ปาปัวนิวกินี (หมู่เกาะบิสมาร์ก); ฟิลิปปินส์; ประเทศไทย; เวียดนาม
นิรุกติศาสตร์---ชื่อสกุล 'Cassia' มาจากคำภาษาฮีบรูโบราณ "quetsi'oth" และถูกใช้ครั้งแรกโดย Dioscorides แพทย์ในสมัยกรีกโบราณ (ค.ศ. 40–90) Linnaeus หรือที่รู้จักกันในนามบิดาแห่งอนุกรมวิธาน เป็นคนแรกที่ใช้ Cassia เพื่อแสดงถึงสมาชิกของสกุลนี้ ; ชื่อสายพันธุ์ ' javanica' ความหมาย ของหรือจากชวา
Cassia javanica เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์ถั่ว (Fabaceae) ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย Carl Linnaeus (1707–1778) นักชีววิทยาและนักพฤกษศาสตร์ชาวสวีเดนในปี พ.ศ.2296
Accepted Infraspecifics https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:484704-1#children
Includes 7 Accepted Infraspecifics
- สายพันธุ์ Cassia javanica นั้นมีความหลากหลายและกระจายไปทั่วเอเชีย Irwin และ Barneby (1982) พิจารณา C. javanica เป็นชุดที่ซับซ้อนของพันธุ์ทางภูมิศาสตร์ที่พบในพื้นที่ของการกระจายตามธรรมชาติ ภายในช่วงการกระจายตามธรรมชาติ รูปแบบ C. javanica จะแตกต่างกันไปตามรูปร่างของใบสีและขนาดของดอกไม้และจำนวนโครโมโซมปัจจุบันมีเจ็ดสายพันธุ์ของ C. javanica ที่ได้รับการยอมรับ ( พืชจีน 2014 , USDA-ARS, 2014 ):
1.    Cassia javanica subsp agnes --- อินเดียลาวไทย
2.    Cassia javanica subsp bartonii --- New Guinea
3.    Cassia javanica subsp javanica --- จากอินโดนีเซียถึงฟิลิปปินส์
4.    Cassia javanica subsp. microcalyx --- อินโดนีเซียรวมถึงกาลิมันตันและสุมาตรา
5    Cassia javanica subsp nodosa --- จากพม่าสู่มาเลเซีย
6.    Cassia javanica subsp. pubiflora --- ฟิลิปปินส์
7.    Cassia javanica subsp.renigera --- พม่า

ที่อยู่อาศัย---มีถิ่นกำเนิดในจีน อินโดนีเซียและมาเลเซีย มันได้รับการปลูกฝังอย่างกว้างขวางทั่วเขตร้อนและได้รับการแปลงสัญชาติในแอฟริกา เอเชีย (อินโดจีน) ออสเตรเลีย อเมริกากลาง อเมริกาใต้ (โคลอมเบีย) หมู่เกาะอินเดียตะวันตกและหมู่เกาะต่าง ๆ ในมหาสมุทรแปซิฟิก มีระบบนิเวศน์ที่กว้าง เกิดขึ้นได้ในป่าเปิด ป่าดิบชื้น ป่ามรสุมผลัดใบและที่อยู่อาศัยในเขตสะวันนา พบในป่าทุติยภูมิและพื้นที่ที่ถูกรบกวน ในระดับความสูงที่ต่ำกว่า 400 เมตร
ลักษณะ---เป็นไม้ ต้นผลัดใบสูง 10- 15 เมตร เรือนยอดเป็นรูปร่ม เปลือกสีน้ำตาล เมื่อยังอ่อนตามลำต้นจะมีหนาม เป็นใบประกอบแบบขนนกปลายคู่ (paripinnate) เรียงสลับ แกนกลางใบยาว 15-30 ซม.มีใบย่อย 7-12 คู่ ออกเรียงตรงข้าม ใบย่อยรูปขอบขนานหรือรูปไข่แกมรูปรี ปลายใบแหลม โคนใบกลม ส่วนขอบใบเรียบขนาดใบย่อย 2-8 × 1.2-3.3 ซม แผ่นใบด้านบนสีเขียวสด ด้านล่างมีสีอ่อนกว่า และมีขนละเอียด เนื้อใบบางเกลี้ยงแต่ค่อนข้างเหนียว ก้านใบยาวประมาณ 1.5-4 เซนติเมตร ส่วนก้านใบย่อยมีขนาดสั้นมาก ช่อดอกออกตามกิ่งเป็นช่อสั้นๆแบบช่อเชิงลด ยาวไม่เกิน 16 ซม.กลีบรองดอกยาว 4-10 มม รูปไข่ปลายแหลมสีแดง กลีบดอกยาว 15-35 มม รูปไข่กลับสีชมพูแล้วเปลี่ยนเป็นสีชมพูเข้มแล้วซีดจางลงเรื่อยๆ เกสรเพศผู้มี10อันขนาดไม่เท่ากัน ฝักกลมยาวสีดำ เกลี้ยง ขนาด20-60ซม.เส้นผ่านศูนย์กลาง 1-1.5 (-2.5) ซม. มีเมล็ด 50-75 เมล็ด เมล็ดกลมแบนสีน้ำตาลเป็นมันยาว 6.5-8.9 มม. กว้าง 5.6-7.0 มม. และหนา 2.5-5.5 มม.
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---สามารถเจริญเติบโตได้ในสภาพอากาศแบบเมดิเตอร์เรเนียน กึ่งเขตร้อน หรือเขตร้อน (USDA Zones 10b-11) อุณหภูมิเฉลี่ยต่อปีอยู่ในช่วง 19-25°C ต้องการตำแหน่งที่มีแดดจัด เติบโตได้ในดินที่หลากหลายและมีการระบายน้ำดี สายพันธุ์ย่อยต่าง ๆแสดงความชอบสำหรับแหล่งที่อยู่อาศัยที่แห้งหรือชื้นบนดินที่หลากหลาย รวมทั้งดินร่วนปนภูเขาไฟที่อุดมสมบูรณ์ ทราย และหินปูน พืชมีความทนทานต่อสภาพแล้งและร่มเงา สามารถทนต่อลมแรงและสเปรย์เกลือได้ปานกลาง
การรดน้ำ---ความต้องการน้ำโดยเฉลี่ย รดน้ำอย่างสม่ำเสมอ อย่าให้น้ำมากเกินไป
การตัดแต่งกิ่ง---ตัดแต่งกิ่งปีละครั้ง
การใส่ปุ๋ย---ใส่ปุ๋ยอเนกประสงค์ปีละ 1 ครั้งหลังการตัดแต่งกิ่ง
ศัตรูพืช/โรคพืช---ไม่มีปัญหาแมลงหรือโรคร้ายแรง
รู้จักอ้นตราย---แม้ว่าทุกส่วนของต้นไม้เคยถูกนำมาใช้รักษาโรคในสมัยโบราณ แต่การกินส่วนใดๆ เข้าไปนั้นไม่ปลอดภัย เมล็ดพืชอาจมีพิษเป็นพิเศษ ดังนั้นควรคำนึงถึงเรื่องนี้กับเด็กหรือสัตว์เลี้ยงด้วย
การใช้ประโยชน์ --พืชถูกรวบรวมมาจากป่าเพื่อใช้เป็นยาในท้องถิ่นและบางครั้งก็ปลูกเพื่อเป็นร่มเงาในสวนแพร่หลายเป็นไม้ประดับ
ใช้เป็นยา---ในการแพทย์แผนจีนสมุนไพรที่ใช้ในการลดไข้ควบคุมไตและหล่อลื่นลำไส้ นอกจากนี้ยังใช้ในการรักษาอาการปวดท้อง,  มาลาเรีย, โรคหัดและท้องผูก-; ใช้ในยาแผนโบราณ ฝักสุกและเมล็ดใช้เป็นยาระบายตามประเพณีในพื้นที่มาลีเซียน-; ในประเทศไทยเปลือกและเมล็ดใช้เป็นยาลดไข้ ฝักมีรสหวานเอียน ใช้เป็นยาระบายพิษไข้ ใช้ถ่ายเสมหะ เนื้อในฝักใช้เป็นยาขับพยาธิ ใช้เป็นยาแก้อาการท้องผูกเป็นยาระบายที่ไม่ทำให้ปวดมวนในท้อง สรรพคุณของยาไทยโบราณกล่าวว่าส่วนอื่น ๆเสมอด้วยสรรพคุณของต้นคูน
ใช้เป็นไม้ประดับ---ปลูกประดับตามริมถนน สวนสาธารณะ นอกจากนี้ยังปลูกเป็นต้นไม้ร่มเงาในระบบวนเกษตรและสวนป่า
ใช้อื่น ๆ---ไม้เนื้อแข็งและแข็งแรงแก่นไม้เป็นสีเหลืองอ่อนเมื่อตัดครั้งแรก และกลายเป็นสีแดง สีน้ำตาล หรือส้มอ่อนตามอายุ ใช้สำหรับงานก่อสร้างทั่วไปงานตกแต่งภายใน งานเฟอร์นิเจอร์ แต่ปริมาณแทนนินค่อนข้างต่ำ จึงมีความต้านทาน ต่อปลวกและแมลงน้อย  เปลือกใช้สำหรับฟอกหนัง
ความเชื่อ/พิธีกรรม---จัดเป็นพรรณไม้มงคล เป็นต้นไม้แห่งชัยชนะ ชนะศัตรู ชนะอุปสรรคต่าง ๆ และชัยพฤกษ์ยังเป็นหนึ่งในเก้าไม้มงคลที่นำมาใช้ในพิธีวางศิลาฤกษ์และใช้ในการก่อสร้างอาคารบ้านเรือนและได้รับการกล่าวขานว่าจะได้รับความโชคดีสร้างความมั่นใจในระดับสูงอย่างต่อเนื่องและประสบแต่ชัยชนะ
ภัยคุกคาม---เนื่องจากสายพันธุ์นี้มีการกระจายพันธุ์ที่กว้างมาก ครอบคลุมบางส่วนของอินเดีย บังคลาเทศ เมียนมาร์ สปป.ลาว เวียดนาม จีน กัมพูชา ไทย มาเลเซีย อินโดนีเซีย ฟิลิปปินส์ และปาปัวนิวกินี (Wu et al. 2010, USDA, ARS, GRIN 2018 , CABI 2018) สิ่งนี้ทำให้สายพันธุ์นี้มีขอบเขตการเกิดขึ้นมากกว่า 10 ล้านตารางกิโลเมตร มีประชากรจำนวนมาก ปัจจุบันไม่พบภัยคุกคามที่สำคัญใดๆ และไม่มีการระบุถึงภัยคุกคามที่สำคัญในอนาคต สายพันธุ์นี้จึงได้รับการประเมินล่าสุดในบัญชีแดงของ IUCN ของชนิดพันธุ์ที่ถูกคุกคามในปี 2018 Cassia javanica ถูกระบุว่า 'มีความกังวลน้อยที่สุด'
สถานะการอนุรักษ์---LC - Least Concern -ver 3.1 - IUCN Red List of Threatened Species.(2018)
source: Barstow, M. 2019. Cassia javanica. The IUCN Red List of Threatened Species 2019: e.T22483945A22484907. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2019-2.RLTS.T22483945A22484907.en. เข้าถึงเมื่อวันที่ 22 ตุลาคม 2023
การดำเนินการอนุรักษ์ https://www.iucnredlist.org/species/22483945/22484907
- สายพันธุ์นี้มีอยู่ใน คอลเลกชันนอก แหล่งกำเนิดอย่างน้อย 30 ชุด (BGCI 2018) รวมทั้งมีการเพาะปลูกเพื่อวัตถุประสงค์อื่นที่อื่น ในประเทศจีน Cassia javanica subsp. agnes ได้รับการประเมินว่ามีความกังวลน้อยที่สุด (MEP, CAS 2014)
ระยะออกดอก/ติดผล --- กุมภาพันธ์ -เมษายน/เมษายน-กรกฎาคม
ขยายพันธุ์---เมล็ด ใช้เวลาตั้งแต่ 5 วันถึง 1 ปีในการงอก สามารถเก็บเมล็ดสดได้เพียง 3 สัปดาห์ในภาชนะบรรจุภัณฑ์  แต่ยังมีรายงานว่าสามารถเก็บเมล็ดแห้งไว้ได้นานกว่าหนึ่งปีด้วย

5 รัตนพฤกษ์/Cassia fistula x Cassia javanica

[KASS-ee-uh] [FIST-yoo-luh] x [KASS-ee-uh] [juh-VAHN-ih-kuh]

ชื่อวิทยาศาสตร์---Cassia fistula x Cassia bakeriana หรือ Cassia fistula x Cassia javanica.
ชื่อพ้อง --No synonyms are record for this name
ชื่อสามัญ---Rainbow shower tree, Apple Blossom Tree; Rattana pruek (Thai)
ชื่ออื่น---คูนชมพู, คูนสายรุ้ง, คูนขาว; [THAI: Khuun chomphu, Khuun sai-rung, Khuun khao ; Rattana pruek (general).].
ชื่อวงศ์---FABACEAE (LEGUMINOSAE-CAESALPINIOIDEAE)
ถิ่นกำเนิด---Horticultural hybrid.
เขตกระจายพันธุ์---ประเทศเขตร้อน
เกิดจากการผสมพันธุ์ระหว่าง
- Cassia fistula x Cassia bakeriana  ลูกผสมของราชพฤกษ์กับกัลปพฤกษ์
- Cassia fistula x Cassia javanica    ลูกผสมของราชพฤกษ์กับชัยพฤกษ์
- Cassia fistula x Cassia grandis     ลูกผสมของราชพฤกษกับกาฬพฤกษ์ 

ที่อยู่อาศัย มีถิ่นกำเนิดในหมู่เกาะฮาวาย
ลักษณะ เป็นไม้ยืนต้น หรือไม้พุ่มขนาดกลาง อายุหลายปี สูง 5-6 เมตร เปลือกสีน้ำตาลอมเทา ใบประกอบแบบขนนก เรียงสลับ ใบย่อยรูปไข่หรือรูปขอบขนาน ปลายแหลม โคนมน ขอบเรียบ แผ่นใบผิวเกลี้ยง เป็นมัน สีเขียว ดอกเป็นช่อแบบช่อกระจะ ออกตามซอกใบและปลายกิ่ง ดอกสีเหลืองอมชมพู สีขาวนวล หรือสีชมพู กลีบเลี้ยง 5 กลีบ รูปไข่แคบ กลีบดอก 5 กลีบ รูปไข่ ผล เป็นฝักรูปทรงกระบอก
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---ต้องการแสงแดดจัด ขึ้นได้ในดินทุกชนิดที่มีการระบายน้ำดี ต้องการน้ำน้อย ทนแล้งได้ดี ต้นไม้จะต้องตัดแต่งกิ่งเป็นครั้งคราวเมื่อยังเล็กเพื่อควบคุมรูปร่างและพัฒนาทรงพุ่มที่สม่ำเสมอ
ใช้ประโยชน์---ใช้ปลูกประดับเป็นต้นไม้ขนาดกะทัดรัดไม่มีฝักเมล็ด และต้นไม้ก็เป็นระเบียบเรียบร้อยกว่าCassia อื่น ๆเหมาะสำหรับสวนขนาดเล็ก ต้นไม้ริมถนนและสวนสาธารณะ
ระยะออกดอก---กุมภาพันธ์-พฤษภาคม
การขยายพันธุ์---โดยการผสมพันธุ์ การตอนกิ่ง

6 ราชายตนพฤกษ์ หรือ ต้นเกด/Manikara hexandra

[man-il-KAR-uh] [heks-AN-druh]

ชื่อวิทยาศาสตร์ ---Manikara hexandra (Roxb.) Dubard.(1915.)
ชื่อพ้อง---Has 4 Synonyms    
---Basionym: Mimusops hexandra Roxb.(1795).https://www.gbif.org/species/2885079
---Kaukenia hexandra (Roxb.) Kuntze.(1891)        
---More. See all https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:787644-1#synonyms       
ชื่อสามัญ---Milkey Tree, Rayan, Khirni, Ceylon Iron Wood, Milk Tree, Wedge-Leaved Ape Flower.
ชื่ออื่น---เกด, ราชายตนพฤกษ์; [BANGLADESH: Krikhiyur.];[CAMBODIA: Kes.];[CHINESE: Tie xian zi.];[HINDI: Drirh, Khirni, Rayan, Kshiri.];[INDIA: Bakula, Khir, Khirkhejur, Manchi pala.];[MALAYALAM: Pazhamunnippala, Pazhamunpaala, Krini , Pazhamunppala.];[MARATHI: Rayani , Khirni, Ranjana,Karani, Rayan.];[SANSKRIT: Rajadana, Kshirini, Nimbabija.];[SINHALESE: Rayan.];[TAMIL: Ulakkai-p-palai, Palla, Kanupala, Kannupala, Ulakkaipaalai.];[TELUGU: Nandivriqshamu, Ankalu, Palachettu.];[THAI: Ket, Khet, Rajayatana, Rajayatanaphruke];[TRADE Name: Ceylon wood, Palu.].
ชื่อวงศ์---SAPOTACEAE
ถิ่นกำเนิด---ทวีปเอเซีย
เขตกระจายพันธุ์---จีน อนุทวีปอินเดีย ภูมิภาคอินโดจีน
นิรุกติศาสตร์---ชื่อสกุล 'Manilkara' มาจาก Manil-kara ซึ่งเป็นชื่อภาษาของ Manilkara kaukiในภาษาMalayalam ; ชื่อเฉพาะสายพันธุ์ 'hexandra' ความหมาย มีเกสรเพศผู้หกอัน
Manikara hexandra เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์พิกุล (Sapotaceae)ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย William Roxburgh (1751-1815) ศัลยแพทย์และนักพฤกษศาสตร์ชาวสก็อตและได้รับชื่อที่แน่นอนในปัจจุบันโดย Marcel Dubard (1873-1914)นักพฤกษศาสตร์ชาวฝรั่งเศสในปี พ.ศ.2458

ที่อยู่อาศัย---พบในจีน(กวางสี, ไหหลำ) อนุทวีปอินเดีย (บังคลาเทศ, อินเดียและศรีลังกา) อินโดจีน (กัมพูชา, พม่า, ไทยและเวียดนาม) พบตามป่าดิบแล้งถึงป่าผลัดใบ เป็นครั้งคราวในที่ราบจากชายฝั่ง ที่ระดับความสูงถึง 900เมตร ในประเทศไทยพบทาง ภาคตะวันออกเฉียงใต้ภาคตะวันตกเฉียงใต้และภาคใต้ขึ้นกระจายในป่าดิบบนพื้นที่ดินร่วนปนทรายใกล้ฝั่งทะเล และตามเขาหินปูน
ลักษณะ---เป็นไม้ต้นขนาดเล็กถึงขนาดกลาง ไม่ผลัดใบ  มีน้ำยางขาว ขนาดความสูงประมาณ 15-25 เมตรและมีเส้นรอบวงต้น1-3 เมตร เรือนยอดแน่นทึบเป็นพุ่มกลม ลำต้น และกิ่งมักคดงอ เปลือกนอกสีน้ำตาลอมเทาหรือสีคล้ำ แตกเป็นสะเก็ดสี่เหลี่ยมหรือแตกเป็นร่องลึกตามยาว เปลือกในสีแดงอมน้ำตาลหรือชมพู ใบเดี่ยว 5-10 x 3-4.5 ซม.ออกเรียงเวียนสลับหนาแน่นที่ปลายกิ่ง ใบรูปไข่กลับ ปลายใบหยักเว้าเล็กน้อย โคนใบสอบมน ขอบใบเรียบ แผ่นใบเรียบสีเขียวเข้มเป็นมัน หนาและเกลี้ยง ก้านใบยาว 8-20 มม.ดอก เดี่ยวหรือเป็นช่อกระจุกสั้น ออกตามง่ามใบและเหนือรอยแผลใบปลายดอกชี้ลง ดอกสีเหลืองอ่อน กลิ่นหอมเล็กน้อย ผลมีเนื้อรูปกลมรีผิวเรียบขนาด 1 × 1.5 ซม. ผลสุกสีเหลืองหรือเหลืองอมส้ม เนื้อนุ่ม รสหวาน รับประทานได้ มี 1-2 เมล็ด เมล็ดแข็งรูปไข่ขนาดประมาณ 1 ซม สีน้ำตาลแดงเป็นมัน
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---(USDA Zone 10a-10b) สามารถทนอุณหภูมิได้ระหว่าง 20°C ถึง 35°C ตวามต้องการแสงแดดสำหรับManilkara hexandra คือ ดวงอาทิตย์เต็มดวง (แสงแดดโดยตรง 6 ชั่วโมงขึ้นไปต่อวัน ไม่มีขอบเขตบน) ร่มเงาบางส่วน (แสงแดดโดยตรง 4 ถึง 6 ชั่วโมงต่อวัน ชั่วโมงเหล่านี้ไม่จำเป็นต้องติดต่อกันแม้ว่าจะทำงานได้ดีที่สุดอย่างน้อยบางชั่วโมงในตอนเช้า) และแสงแดดบางส่วน (ได้รับแสงแดดโดยตรง 4 ถึง 6 ชั่วโมงต่อวัน ชั่วโมงเหล่านี้ไม่จำเป็นต้องติดต่อกันแม้ว่าจะทำงานได้ดีที่สุดอย่างน้อยก็บางชั่วโมงในช่วงบ่าย) ชอบดินร่วนปนทรายที่มีการระบายน้ำดีและมีค่า PH 5.6 - 6 ( มีความเป็นกรดปานกลาง) อัตราการเจริญเติบโตช้า การบำรุงรักษา ต่ำ
การรดน้ำ---ต้องการการรดน้ำปานกลาง พืชชนิดนี้ชอบให้ดินแห้งระหว่างการรดน้ำ ในช่วงฤดูฝนให้ลดความถี่ในการรดน้ำเพื่อหลีกเลี่ยงสภาวะน้ำท่วมขัง
การตัดแต่งกิ่ง---แต่งกิ่งเป็นประจำเพื่อรักษารูปร่างและขนาด กำจัดกิ่งที่ตายหรือเป็นโรคออกจะกระตุ้นให้เกิดการเจริญเติบโตใหม่ นอกจากนี้การตัดแต่งกิ่งสามารถทำได้ในช่วงฤดูพักตัวหรือหลังดอกบาน
การใส่ปุ๋ย---ใช้ปุ๋ยน้ำที่สมดุลทุกๆ 2 เดือนจนกว่าManilkara hexandraจะสูงถึง 4-6 ฟุต หลังจากนั้นต้นไม้ก็จะดูแลมันเองได้ง่าย
ศัตรูพืช/โรคพืช---ค่อนข้างต้านทานต่อศัตรูพืชและโรคได้ ระวัง Hemicriconemoides mangiferae(ไส้เดือนฝอยปรสิต) /Pestalosphaeria gubae (Chlorotic spot virus)
รู้จักอ้นตราย---None known
การใช้ประโยชน์--พืชเก็บเกี่ยวมาจากป่าเพื่อใช้เป็นผลไม้ที่กินได้ในท้องถิ่น บางครั้งก็ปลูกในเขตร้อนและกึ่งเขตร้อนสำหรับผลไม้นี้
ใช้กิน---ผลไม้สามารถรับประทานสดหรือแห้ง รสหวาน แต่ค่อนข้างฝาด มักมีวางขายในตลาดท้องถิ่น -เปลือกจะถูกเติมลงในน้ำตาลทรายเพื่อยับยั้งการหมัก (ไวน์ที่ทำจากต้นปาล์มในหมู่บ้านอินเดีย)-น้ำมันสีเหลืองอ่อนที่เรียกว่าน้ำมันเรยอนได้มาจากเมล็ด เมล็ดมีน้ำมัน 25% ใช้ประกอบอาหาร ซึ่งถือว่าเป็น demulcent และทำให้ผิวนวล
ใช้เป็นยา---ส่วนที่ใช้ ผลไม้ เปลือกไม้ ในอายุรเวทเปลือกและผลไม้จะใช้สำหรับการรักษาโรคที่หลากหลาย เปลือกมีประโยชน์อย่างยิ่งในการรักษาปัญหาเกี่ยวกับเหงือกและความผิดปกติทางทันตกรรเช่นเหงือกมีเลือดออก, เหงือกอักเสบ, เลือดไหลออกอย่างรวดเร็วจากเหงือก -ได้พิสูจน์แล้วว่าเป็นยารักษาโรคที่มีประสิทธิภาพ กิจกรรมได้รับการยืนยันโดยการลดจำนวนของตัวอสุจิอย่างมีนัยสำคัญการตรวจสอบทางชีวเคมี ผ่านการตรวจทางจุลพยาธิวิทยา ดังนั้นเมล็ดของ Manilkara hexandra จึงเป็นทางเลือกสมุนไพรที่เชื่อถือได้สำหรับใช้เป็นยาคุมกำเนิดเพศชาย เปลือกต้นใช้โดยชาวพื้นเมืองใช้ในการรักษาไข้ ท้องอืด ท้องร่วง และเป็นยาสมานแผล
ใช้ปลูกเป็นไม้ประดับ---ที่มีค่า
ใช้อื่นๆ---เนื้อไม้แข็ง ทนทานและหนักใช้ทำสลักแทนตะปู สำหรับติดกระดานกับโครงเรือใช้ทำเครื่องมือแกะสลักเครื่องมือเกษตรกรรม เปลือกไม้มีแทนนินร้อยละ 10 และสามารถใช้เพื่อวัตถุประสงค์ในการฟอกหนัง ;-ใบไม้ถูกใช้เป็นอาหารสัตว์สำหรับปศุสัตว์ ;-สปีชีส์นี้มักจะใช้เป็น ต้นตอ สำหรับละมุด (M. zapota) ในอินเดีย
สำคัญ--ต้นเกดหรือต้นราชายตนพฤกษ์เป็นต้นไม้ที่พระพุทธเจ้าประทับในสัปดาห์ที่ 7 หลังการตรัสรู้ภายใต้ต้นพระศรีมหาโพธิ์
ระยะออกดอก/ติดผล ---มกราคม-กรกฎาคม
ขยายพันธุ์ --- เพาะเมล็ดการปักชำกิ่งและตอนกิ่งหรือแยกลำต้นที่เกิดใหม่

12 นนทรี/Peltophorum pterocarpum

[pel-TOH-for-um] [ter-oh-KAR-pum]

ชื่อวิทยาศาสตร์ ---Peltophorum pterocarpum (DC.) Backer ex K.Heyne.(1927)
ชื่อพ้อง ---  Has 15 Synonyms.
---Basionym: Inga pterocarpa DC. (1825).https://www.gbif.org/species/2952775
---More. See all https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:513021-1#synonyms
ชื่อสามัญ---Copper-pod, Copperpod, Rusty shield- bearer, Sagabark peltophorum, Yellow flamboyant, Yellow flame, Yellow Gulmohar Tree, Yellow poinciana.
ชื่ออื่น---กระถินแดง, กระถินป่า (ตราด); นนทรี (ทั่วไป); สารเงิน (แม่ฮ่องสอน) ;[CAMBODIA: Tramkong, Trasek.(Central Khmer).]; [CHINESE: Dùn zhù mù, Huáng dùn zhù mù, Shuāngyì dòu, Yì guǒ dùn zhù mù.];[CUBA: Framboyan amarillo.];[FRENCH: Calice.];[GERMAN: Gelber Flamboyant.];[HINDI: Peela Gulmohar.];[INDIA: Bonmeza, Ivalvagai, Ivavakai, Kondacinta, Perungondrai, Rain tree,];[INDONESIA: Soga, Soga jambal.];[LAOS: Dom trosek.];[MALAYALAM: Charakonna.];[MALAYSIA: Batai laut, Jemerelang.];[MARATHI: Pivala gulmohar.];[PHILIPPINES: Jamerelang laut, Siar (Tagalog), Kaju suga (Java).];[PORTUGUESE: Poinciana-amarela.];[SAINT LUCIA: Gloden flambouyant.];[SIDDHA/TAMIL: Ivalvagai, Perungondrai.];[SINHALESE: Konyaivakai, Perungkonyai.];[SPANISH: Flamboyán amarillo, Flamboyán dorado, Poinciana amarilla, Arbol llama amarilla.];[TAMIL: Konyaivakai, Perungkonyai.];[THAI: Kra thin daeng, Kra thin pa (Trat); Non si (General); Sara-ngoen (Mae Hong Son).];[VIETNAM: Lim set, Lim vangh, Trac vang.];[TRADE NAME: Braziletto wood.].
EPPO Code--- PEFPT (Preferred name: Peltophorum pterocarpum)
ชื่อวงศ์---FABACEAE (LEGUMINOSAE-CAESALPINIACEAE)
ถิ่นกำเนิด---ทวีปเอเซีย
เขตกระจายพันธุ์--- ศรีลังกา, ไทย, มาเลเซีย, เวียดนาม, อินโดนีเซีย, ฟิลิปปินส์, นิวกินี, ออสเตรเลีย
นิรุกติศาสตร์-ชื่อสกุล 'Peltophorum' มาจากการรวมกันของคำกรีกแท้ 'pĕltē' =โล่เล็ก ๆ รูปร่างคล้ายเสี้ยวและคำกริยา 'phoreo'=พกพา อ้างอิงถึง peltate ;ชื่อของสายพันธุ์ 'pterocarpum'คือการรวมกันของคำกรีก "pterόn"=ปีกและ "carpόs" = ผลไม้
Peltophorum pterocarpum เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์ถั่ว (Fabaceae) ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย Augustin Pyrame de Candolle (1778-1841) นักพฤกษศาสตร์ชาวสวิสและได้รับชื่อที่แน่นอนในปัจจุบันโดย Cornelis Andries Backer (1874–1963)นักพฤกษศาสตร์ชาวดัตช์จากอดีต Karel Heyne (1877–1947)นักพฤกษศาสตร์ชาวดัตช์ ในปีพ.ศ.2470

ที่อยู่อาศัย---มีถิ่นกำเนิดในภูมิภาคอินโด - มลายู พบได้จากหมู่เกาะอันดามันและศรีลังกาทางตะวันตกผ่าน Malesia ไปยังปาปัวนิวกินีและทางเหนือของออสเตรเลีย และเกิดขึ้นตามธรรมชาติในพื้นที่อื่น ๆ ของเขตร้อน เติบโตในสภาพป่าเปิด ป่าชายหาด ขอบป่าชายเลนและพื้นที่ที่ถูกรบกวน มักพบที่ระดับความสูงต่ำกว่า 100 เมตร แต่สามารถพบได้สูงถึง 1,600 เมตรเป็นครั้งคราว ในประเทศไทยพบตามชายฝั่งทะเล และป่าโปร่งหลังป่าโกงกาง
ลักษณะ---เป็นไม้ต้นผลัดใบสูงประมาณ 10-15(-24) เมตร ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางลำต้น 50 (-100) ซม.ลำต้นค่อนข้างเปลาตรง  เปลือกลำต้นเป็นสีเทา หรือสีน้ำตาลอ่อนค่อนข้างเรียบหรือแตกเป็นสะเก็ดเล็กๆตลอดไปทั่วลำต้น เรือนยอดเป็นรูปร่มหรือทรงกลมกลายๆ ตามกิ่งและก้านอ่อนจะมีขนสีน้ำตาลแดงทั่วไป ส่วนกิ่งแก่เกลี้ยง ใบรวมเป็นช่อสลับซ้ายขวา เป็นแผง ยาว 30-60 ซม.ใบแตกเป็นคู่ตามก้านใบ8-10 คู่ แต่ละคู่มี10-20คู่ใบยาว 20-27 ซม.ใบย่อยรูปขอบขนานยาว 0.8-2.5 ซม. ฐานใบเฉียง ดอก สีเหลือง เป็นช่อขนาดใหญ่มีกิ่งก้านแขนงมาก ออกตามง่ามใบตอนปลายกิ่งหรือบริเวณส่วนยอดของลำต้น ออกดอกเป็นช่อตั้งตรงสูง ยาวประมาณ 20-30 ซม.กลีบดอกป้อมบางและยับย่น เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 2.5 ซม.กลีบรองดอกด้านนอกมีขนสีน้ำตาลแดง ประปราย เกสรเพศผู้มี10อัน หลังจากดอกโรยไปหมดแล้ว จะเกิดฝักมาแทนที่  ผลเป็นฝักแบนรูปรีปลายและโคนสอบแหลม ขนาดกว้างประมาณ 2 ซม.ยาว 5-12 ซม.สีน้ำตาลอมม่วงเมื่อแก่จัดจนแห้งเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลดำแต่ละฝักมี 1-4 เมล็ด เมล็ดแบนบางมีปีก ยาว 5-10 ซม.
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---เจริญเติบโตได้ดีที่สุดในพื้นที่ที่มีอุณหภูมิกลางวันต่อปีอยู่ในช่วง 27 - 38°C แต่สามารถทนอุณหภูมิได้ 10 - 40°C เป็นที่ทราบกันว่าพืชสามารถอยู่รอดได้ในอุณหภูมิต่ำเป็นครั้งคราวจนถึง -5°C (USDA Zone 10a-11) ตำแหน่งที่มีแสงแดดเต็ม (แสงแดดโดยตรง 6-8 ชั่วโมงต่อวัน) และในตำแหน่งที่มีแสงแดดส่องถึง ดินที่มีการระบายน้ำดี ทนต่อดินเหนียวหนัก ทนเค็มในระดับปานกลาง ค่า pH ในช่วง 5 - 6.5 ซึ่งทนได้ 4.3 - 7. อัตราการเจิญเติบโต เร็ว มีความสูง 9 เมตรใน 3 ปีและออกดอกเมื่ออายุประมาณ 4 ปี การบำรุงรักษา ต่ำ
การรดน้ำ---ความต้องการน้ำโดยเฉลี่ย รดน้ำอย่างสม่ำเสมอ อย่าให้น้ำมากเกินไป ทนแล้ง; เหมาะสำหรับ xeriscaping
การตัดแต่งกิ่ง---ตัดแต่งกิ่งเพื่อรักษาขนาดและรูปทรง ทำให้ทรงพุ่มโปร่งและเพื่อการเจริญเติบโตใหม่ ตัดต้นไม้ในช่วงพักตัวหรือหลังดอกบาน การตัดแต่งกิ่งที่ตาย กิ่งที่เสียหายหรือเป็นโรค สามารถทำได้ตลอดเวลา
การใส่ปุ๋ย---ให้ปุ๋ยปีละ 3 ครั้งในฤดูใบไม้ผลิ ฤดูร้อน และฤดูใบไม้ร่วง ด้วยปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก หรือใช้ปุ๋ยที่ให้ปุ๋ยละลายช้าอย่างสมดุล เช่น สูตร 10-10-10 หรือ 14-14-14 ในช่วงฤดูปลูก
ศัตรูพืช/โรคพืช---มีความทนทานต่อศัตรูพืชและโรค อย่างไรก็ตามอาจประสบปัญหาบางอย่างเป็นครั้งคราว สัตว์รบกวนทั่วไปที่อาจส่งผลกระทบต่อพวกมัน ได้แก่หนอน ผีเสื้อ เพลี้ยอ่อนและแมลงหวี่ขาว/ หลีกเลี่ยง การรดน้ำมากเกินไปเพื่อป้องกันโรคเชื้อรา เช่นรากเน่าและโรคราแป้ง
รู้จักอ้นตราย---None known

การใช้ประโยชน์--- พืชถูกเก็บเกี่ยวจากป่าเพื่อใช้ในท้องถิ่นเพื่อเป็นยาและแหล่งวัสดุ  
ใช้เป็นยา---ในยาแผนโบราณมันถูกใช้เป็นยาสมานแผล ใช้ในการรักษาหรือบรรเทาความผิดปกติของลำไส้ ใช้หลังเกิดอาการปวดเมื่อคลอดบุตร เคล็ดขัดยอก ฟกช้ำและบวม หรือเป็นโลชั่นสำหรับปัญหาตาปวดกล้ามเนื้อและแผล นอกจากนี้ยังใช้สำหรับน้ำยาบ้วนปากและผงฟัน
- ดอกไม้มีเม็ดสี flavanone glycoside, naringenin 7-glucoside สารสกัดแอลกอฮอล์จากดอกไม้มีฤทธิ์ต้านการอักเสบและฤทธิ์ต้านแบคทีเรีย
วนเกษตรใช้---มีศักยภาพเป็นสายพันธุ์บุกเบิกสำหรับการฟื้นฟูป่าไม้พื้นเมือง ใช้สำหรับการปลูกป่า ใช้เป็นแหล่งของปุ๋ยพืชสด และปลูกเพื่อป้องกันความเสี่ยง สปีชีส์นี้มีความสัมพันธ์ทางชีวภาพกับแบคทีเรียในดินบางชนิดแบคทีเรียเหล่านี้ก่อตัวเป็นก้อนบนรากและตรึงไนโตรเจนในบรรยากาศไนโตรเจนบางส่วนนี้ถูกใช้โดยพืชที่กำลังเติบโตแต่บางชนิดสามารถใช้โดยพืชอื่น
ใช้ปลูกประดับ---เป็นต้นไม้ประดับที่สวยและสง่างาม ปลูกกันอย่างกว้างขวางทั้งสำหรับตกแต่งและให้ร่มเงา
อื่น ๆ---กระพี้เป็นสีขาวอมเทา และเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลเทาเมื่ออายุมากขึ้น แก่นไม้สีน้ำตาลอมชมพูเป็นมันเลื่อม เสี้ยนตรง สามารถเลื่อย ไสได้ง่าย ใช้งานง่ายและใช้ในท้องถิ่นเพื่อวัตถุประสงค์ในการก่อสร้างเบา การต่อเรือ การทำตู้ ไม้แปรรูปหรืองานแกะสลักไม้ งานประดับมุก และไม้ยังใช้เป็นเชื้อเพลิง
- เปลือกของ P. pterocarpum เป็นองค์ประกอบสำคัญของสีย้อม 'soga' สีดำใน Java ใช้สำหรับงานผ้าบาติก นอกจากนี้ยังใช้สำหรับฟอกหนัง รักษาและย้อมสีอวนประมง
ความเชื่อ/พิธีกรรม---ในประเทศไทยเชื่อว่าปลูกนนทรีจะคงเดชเดชามีอานุภาพดังพญานกอินทรีเพราะนนทรีจะมีชื่อเรียก อีกชื่อว่า อินทรี  
สำคัญ---เป็นพันธุ์ไม้ประจำมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ประเทศไทย
ระยะออกดอก ---กุมภาพันธ์-มีนาคม
ขยายพันธุ์ ---* เมล็ดพันธุ์ เมล็ดที่ไม่ผ่านการบำบัดต้องใช้เวลาหลายเดือนจึงจะงอก
- การงอกเร็วขึ้นโดยการกรีดปลายด้านหนึ่งของเปลือกเมล็ดแข็ง ทำให้เปลือกเมล็ดนิ่มลงด้วยกรดเจือจาง หรือแช่เมล็ดในน้ำเดือดเป็นเวลา 2 นาที แล้วแช่ในน้ำเย็นเป็นเวลาหนึ่งคืน บันทึกการงอกได้ที่ 78%
-ต้นกล้าควรได้รับการเลี้ยงดูอย่างดีที่สุดในเรือนเพาะชำเป็นเวลาหนึ่งปีก่อนที่จะย้ายไปปลูกในแปลง https://tropical.theferns.info/viewtropical.php?id=Peltophorum+pterocarpum
- อุณหภูมิที่เหมาะสำหรับการงอกคือประมาณ 25-30°C โดยทั่วไปการงอกจะใช้เวลา 1-3 สัปดาห์ แต่อาจแตกต่างกันไป

13 อะราง/Peltophorum dasyrachis

[pel-TOH-for-um] dasyrhachis

ชื่อวิทยาศาสตร์---Peltophorum dasyrhachis (Miq) Kurz.(1977)
ชื่อพ้อง--Has 3 Synonyms.See all https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:60469466-2#synonyms
---Baryxylum dasyrachis (Miq.) Pierre. (1899)
---Brasilettia dasyrhachis (Miq.) Kuntze.(1891)
---Caesalpinia dasyrhachis Miq.(1861)
ชื่อสามัญ---Yellow Batai Tree, Yellow poinciana
ชื่ออื่น---นนทรีป่า, นนทรี (ภาคกลาง); กว่าแซก (เขมร-กาญจนบุรี); คางรุ้ง, คางฮุ่ง (พิษณุโลก); จ๊าขาม, ช้าขม (เลย); ตาเซก (เขมร-บุรีรัมย์); ราง (ส่วย-สุรินทร์); ร้าง, อะราง, อะล้าง (นครราชสีมา, อุดรธานี); อินทรี (จันทบุรี);[CAMBODIA: Trâse:k.];[CHINESE: Máo zhóu dùn zhù mù.];[INDONESIA: Soga (Palembang), Petaian (Lampung).];[KHMER: Trasek.];[LAOS: S'a:z kha:m, Sa f'ang, Sa: ph'ang.];[MALAYSIA: Jemerelang, Batai.];[THAI: Arang, Rang, A lang (Nakhon Ratchasima, Udon Thani);  Kwa-saek (Khmer-Kanchanaburi); Khang rung, Khang hung (Phitsanulok); Cha kham, Sa chom (Loei); Ta-sek (Khmer-Buri Ram); Non si (Central); In si (Chanthaburi).];[VIETNAM: Cây Lim Vang, Lim vàng.]
EPPO Code--- PEFDA (Preferred name: Peltophorum dasyrhachis)
ชื่อวงศ์---FABACEAE (LEGUMINOSAE-CAESALPINIACEAE)
ถิ่นกำเนิด---ทวีปเอเซีย
เขตกระจายพันธุ์---เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ - ไทย, มาเลเซีย, อินโดนีเซีย, กัมพูชา, ลาว, เวียดนาม และแอฟริกา
Peltophorum dasyrachis เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์ถั่ว (Fabaceae)ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย Friedrich Anton Wilhelm Miquel (1811–1871) นักพฤกษศาสตร์ชาวดัตช์และได้รับชื่อที่แน่นอนในปัจจุบันโดย Wilhelm Sulpiz Kurz (1834-1878) นักพฤกษศาสตร์ชาวเยอรมันในปี พ.ศ.2520
Accepted Infraspecifics https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:60469466-2#synonyms
Includes 2 Accepted Infraspecifics  
- Peltophorum dasyrhachis var. dasyrhachis พบในประเทศไทย
- Peltophorum dasyrhachis var. tonkinensis (Pierre) K.Larsen & S.S.Larsen.(1980) พบใน กัมพูชา เวียดนาม และจีนตอนใต้
ที่อยู่อาศัย---มีถิ่นกำเนิดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (กัมพูชา ,อินโดนีเซีย ,ลาว ,มาเลเซีย ,ไทย ,เวียดนาม ) และได้รับการแนะนำในแอฟริกา (ไอวอรี่โค้สท์ ,เซียร์ราลีโอน, แทนซาเนีย, ยูกันดา) พบ ตามป่าดิบแล้ง ป่าเบญจพรรณทั่วไป ที่สูงจากระดับน้ำทะเล100-1,000 เมตร
ลักษณะ---เป็นไม้ต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ผลัดใบ สูง15-30 เมตร ลักษณะเปลือกต้นเป็นสีเทาหรือสีเทาอมน้ำตาลค่อนข้างเรียบ หรือแตกเป็นสะเก็ดเล็กๆทั่วไป  เปลือกในสีน้ำตาลอมแดง ตามกิ่งก้านและยอดอ่อนจะมีขนสีน้ำตาลแดงปกคลุม กิ่งและใบแก่เกลี้ยง เรือนยอดเป็นรูปทรงกลมทึบ ใบ ประกอบแบบขนนกสองชั้น (Bipinnate) เรียงสลับ ยาวสูงสุด 32 ซม. ก้านใบยาว 5.5–7 ซม. ใบประกอบออกตรงข้ามเป็นคู่ 5-9  คู่ ใบย่อยรูปขอบขนานแคบ 6-16 คู่ โคนใบสอบและเบี้ยว ปลายทางใบทู่และหยักเว้าเล็กน้อย หลังใบสีเขียวเข้ม ท้องใบสีจางขอบใบเรียบ แผ่นใบบางคล้ายใบกระถิน อะราง ออกดอกเป็นช่อตามซอกใบและปลายกิ่ง ดอกสีเหลืองสด ช่อดอกห้อยลง (นนทรีตั้งขึ้น) กลีบฐานดอกมี5กลีบ ขอบกลีบจะเกยทับกัน กลีบดอกมี5กลีบ รูปกลีบดอกป้อมๆ กลีบดอกย่นโคนกลีบมีขนสีน้ำตาลประปราย เกสรผู้มี10อัน ผลเป็นฝักแบนโคนและปลายฝักเรียวแหลมยาว 10-15 ซม. และกว้าง 2-4 ซม. ภายในมีเมล็ดแบนๆเรียงตัวตามขวางของฝัก จำนวน1-4เมล็ด
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---พืชในเขตร้อนชื้น (USDA Zones 10-12) ต้องการตำแหน่งที่มีแสงแดดจัด 80-100% (แสงแดดโดยตรง 6-8 ชั่วโมงต่อวัน) ต้นอ่อนสามารถทนต่อร่มเงาได้ อุณหภูมิเฉลี่ยต่อปี 20 - 25°C และอุณหภูมิเฉลี่ยของเดือนที่หนาวที่สุดไม่ต่ำกว่า 15°C เติบโตได้ในดินหลายชนิด เนื่องจากระบบการหยั่งรากที่ค่อนข้างลึก ทำให้พืชสามารถทนต่อสภาพแล้งได้
การรดน้ำ---ความต้องการน้ำโดยเฉลี่ย รดน้ำอย่างสม่ำเสมอ อย่าให้น้ำมากเกินไป ทนแล้ง; เหมาะสำหรับ xeriscaping
การตัดแต่งกิ่ง---ตัดแต่งกิ่งเพื่อรักษาขนาดและรูปทรง ทำให้ทรงพุ่มโปร่งและเพื่อการเจริญเติบโตใหม่ ตัดต้นไม้ในช่วงพักตัวหรือหลังดอกบาน การตัดแต่งกิ่งที่ตาย กิ่งที่เสียหายหรือเป็นโรค สามารถทำได้ตลอดเวลา ต้นไม้สามารถถูกตัดแต่งได้ค่อนข้างรุนแรง
การใส่ปุ๋ย---ให้ปุ๋ยปีละ 3 ครั้งในฤดูใบไม้ผลิ ฤดูร้อน และฤดูใบไม้ร่วง ด้วยปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก หรือใช้ปุ๋ยที่ให้ปุ๋ยละลายช้าอย่างสมดุล เช่น สูตร 10-10-10 หรือ 14-14-14 ในช่วงฤดูปลูก
ศัตรูพืช/โรคพืช---มีความทนทานต่อศัตรูพืชและโรค อย่างไรก็ตามอาจประสบปัญหาบางอย่างเป็นครั้งคราว สัตว์รบกวนทั่วไปที่อาจส่งผลกระทบต่อพวกมัน ได้แก่หนอน ผีเสื้อ เพลี้ยอ่อนและแมลงหวี่ขาว/ หลีกเลี่ยง การรดน้ำมากเกินไปเพื่อป้องกันโรคเชื้อรา เช่นรากเน่าและโรคราแป้ง
รู้จักอ้นตราย---None known
*การใช้ประโยชน์--- ต้นไม้ถูกเก็บเกี่ยวจากป่าเพื่อใช้ในท้องถิ่นเพื่อเป็นยาและแหล่งวัสดุ
ใช้เป็นยา---ในการแพทย์พื้นบ้านใช้ เปลือกเพื่อใช้ในการรักษาอาการไอ ใช้เป็นยาช่วยขับลม ช่วยแก้อาการท้องร่วง
วนเกษตร---ต้นไม้เป็นสายพันธุ์บุกเบิกทางธรรมชาติ บุกรุกพื้นที่เปิดโล่งในป่าและพื้นที่เกษตรกรรมที่ถูกทิ้งร้างอย่างรวดเร็ว
- ในใบ มีสารโพลีฟีนอลสูงพวกมันสลายตัวช้าและให้เศษซากใบไม้ที่มีคุณภาพสูง ชั้นของใบไม้ร่วงที่คลี่ออกและป้องกันการงอกของวัชพืชซึ่งใช้ในการเกษตรและพืชสวนเช่นในประเทศไทย
- ในชวาใช้ปลูกเพื่อให้ร่มเงาในสวนกาแฟ
- สปีชีส์นี้มีความสัมพันธ์ทางชีวภาพกับแบคทีเรียในดินบางชนิดแบคทีเรียเหล่านี้ก่อตัวเป็นก้อนบนรากและตรึงไนโตรเจนในบรรยากาศ ไนโตรเจนบางส่วนนี้ถูกใช้โดยพืชที่กำลังเติบโต แต่บางชนิดก็สามารถใช้โดยพืชอื่น ๆ https://tropical.theferns.info/viewtropical.php?id=Peltophorum+dasyrhachis
ใช้ปลูกประดับ---นิยมปลูกเป็นไม้ประดับโตเร็ว ลดมลพิษ ทนไอเค็มสามารถปลูกริมทะเล
ใช้อื่น ๆ---เนื้อไม้เป็นสีแดงเหลืองถึงน้ำตาล เนื้อหยาบปานกลาง มีน้ำหนักมาก แต่เปราะบาง มักถูกโจมตีโดยปลวก ในท้องถิ่นใช้สำหรับทำไม้กระดานในการสร้างบ้าน แต่มีมูลค่าตลาดเพียงเล็กน้อย แต่ส่วนใหญ่มักเป็นเพียงแหล่งฟืนใช้เป็นเชื้อเพลิง
- *เปลือกต้นใช้เป็นสีสำหรับย้อมผ้าได้ โดยจะให้สีน้ำตาลแดง
ข้อมูลอ้างอิง (Source) : https://medthai.com/%e0%b8%ad%e0%b8%b0%e0%b8%a3%e0%b8%b2%e0%b8%87/ | Medthai
สำคัญ---ต้นไม้ประจำจังหวัดฉะเชิงเทรา ประเทศไทย
ระยะออกดอก/ผลแก่---มกราคม - มีนาคม/ พฤษภาคม - กรกฎาคม
ขยายพันธุ์---  เมล็ด ปักชำ สามารถเก็บไว้ได้อย่างน้อย 2 ปีโดยสูญเสียความมีชีวิตเพียงเล็กน้อย
- เมล็ดควรแช่ในน้ำอุ่นก่อนการนำไปเพาะ

14 ทองหลางลาย/Erythrina variegata

[er-ith-RY-nuh] [(var-ee-GAY-tuh]

ชื่อวิทยาศาสตร์---Erythrina variegata L.(1754)
ชื่อพ้อง ---Has 39 Synonyms.See all https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:494614-1#synonyms
ชื่อสามัญ---Variegated Coral, Tiger's Claw, Indian Coral Tree, Moochy wood tree, Sunshine tree, Thorny dapdap, East Indian coral tree.
ชื่ออื่น---ปาริชาติ ปาริฉัตร ทองหลางลาย ทองหลางด่าง ทองเผือก ทองบ้าน ;[ASSAMESE: Modar, Ranga.];[BENGALI : Kanda mathar, Madar, Mandara.];[CHINESE: Ci tong, Hai tong, Kong tong shu, Hai tong pi.];[FRENCH: Arbre a corail, Arbre immortel, Bois Inmortel Vrai, Pignon d'Inde.];[GERMAN: Indische Korallenbaum.];[HINDI: Chadap, Dadap, Ferrud, Mandara.];[INDONESIA: Dadap, Dadap ayam, Dedap blendung, Dede bineh, Thong baan.];[JAPANESE: Deigo, Deiko, Teigo.];[KANNADA: Bilee vaarjipe, Bilivarijapa.];[KHMER: Rolu?hsba:y.];[LAOTIAN: Do:k kho,Th'o:ng ba:nz.];[MALAYSIA: Cengkering, Chengkering, Dadap ayam; Dadap (Malay).]; [MALAYALAM: Mandaram, Mullumurikku, Mulmurukku, Paribhadram.];[MARATHI: Pangara, Pangira, Paringa.]; [MYANMAR: Penglay-kathit.];[PAPUA NEW GUINEA: Balbal.];[PHILIPPINES: Dapdap, Karapdap, Kasindak (Tag], andorogat; bagbag.];[SANSKRIT: Kantakipalasa, Mandar, Mandara.]; [SINHALESE: Era badu, Era mudu, Katu eramadu, Mandar, Murunga.]; [SWEDISH: Indiskt koralltr?d.]; [RUSSIAN:Eritrina indijskaia, Eritrina p?straya.]; [TAMIL:Kaliyana,Kaliyana murukku.];[TELUGU: Badchipachettu.];[THAI:Thong ban,Thong lang dang,Thong lang lai, Thong phueak.];[TIBETAN: Man da ra ba.];[VIETNAMESE: Cây Lim Vang, Lim vàng.]
EPPO Code--- ERZVA (Preferred name: Erythrina variegata)
ชื่อวงศ์---FABACEAE (LEGUMINOSAE-PAPILIONOIDEAE)
ถิ่นกำเนิด--ทวีปแอฟริกา
เขตกระจายพันธุ์--- แทนซาเนีย, หมู่เกาะในมหาสมุทรอินเดีย, อินเดีย, จีน, พม่า, มาเลเซีย, อินโดนีเซีย, หมู่เกาะแปซิฟิก
นิรุกติศาสตร์---*ชื่อสกุล 'Erythrina'  มาจากคำภาษากรีกว่า "erythros" ซึ่งแปลว่า "สีแดง" อ้างอิงถึงดอกไม้ ; ชื่อเฉพาะสายพันธุ์ 'variegata' = ที่แตกต่างกัน
Erythrina variegata เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์ถั่ว (Fabaceae)ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย Carl Linnaeus (1707–1778) นักชีววิทยาและนักพฤกษศาสตร์ชาวสวีเดนในปี พ.ศ.2297

ที่อยู่อาศัย---มีการกระจายพันธุ์ตามธรรมชาติ ขนาดใหญ่มากในเขตร้อนและได้รับการแนะนำในหลาย ๆ ประเทศผ่านการเพาะปลูก การกระจายพันธุ์ดั้งเดิมถือว่ามาจากอินเดียไปยังมาเลเซีย แต่สายพันธุ์ได้แพร่กระจายไปยังแอฟริกาและโพลินีเซีย เกิดขึ้นตามป่าชายฝั่งพุ่มไม้เตี้ย ๆ ชายฝั่งทะเล ป่าที่แห้งแล้งของป่าชายเลนซึ่งโดยทั่วไปมักจะเป็นดินร่วนปนทราย ที่ระดับความสูงไม่เกิน 500 เมตร
ต้นไม้ ในสกุลทองหลางในบ้านเรามีอยู่มากมายหลายพันธุ์ มีลักษณะคล้ายคลึงกัน ผิดกันเฉพาะที่สีของดอกและลายของใบเท่านั้น เคยมีผู้ตั้งชื่อเรียกทองหลางประเภทนี้ว่า "ทองหลางใบมน"แยกชนิดไว้ เช่น ทองหลางใบมนด่าง,ทองหลางใบมนดอกขาว และทองหลางใบมนดอกแดง ซึ่งทองหลางเหล่านี้ลักษณะของใบจะผิดกับใบทองหลางที่เราใช้กินกับเมี่ยงคำ
ลักษณะ---ทองหลางลายเป็นทองหลางใบมนชนิดหนึ่งเป็นไม้เนื้ออ่อนยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ สูงได้ถึง 20เมตร ตามลำต้นและกิ่งก้านมีหนามแหลมคม ลักษณะหนามโค้งคล้ายเล็บสัตว์ ปลายหนามสีม่วงคล้ำ เปลือกเป็นสีเหลืองอ่อนๆใบเป็นแบบใบรวม กลุ่มหนึ่งมีสามใบ ใบสีเขียวสด รูปใบมนปลายแหลมแบบใบโพ เส้นกลางใบและเสนแขนงใบสีเหลือง ก้านใบยาว (7-25 ซม.) ดอกออกเป็นช่อสีแดงสดติดกันเป็นกลุ่ม ออกตามข้อต้นโคนใบ ยาว 10-40 ซม. เวลาออกดอกจะทิ้งใบหมดต้นถ้าปลูกอยู่ในที่แห้งแล้ง ผลไม้เป็นฝักยาว 10 - 25 ซม.เมล็ดเป็นรูปไข่ ขนาด 0.6-2 ซม.x 0.5-1.2 ซม.สีน้ำตาลแดง
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---(USDA Zones 10b-11) โดยมีช่วงอุณหภูมิ 20–32°C ต้องการแสงแดดเต็มที่ (แสงแดดโดยตรง 6 ชั่วโมงขึ้นไปต่อวัน) ถึงแสงแดดบางส่วน (แสงแดดโดยตรงประมาณ 3-6 ชั่วโมง) ขึ้นง่ายในดินทุกประเภท ชอบดินที่อุดมสมบูรณ์ปานกลาง มีความชื้นสม่ำเสมอและมีการระบายน้ำที่ดี ค่า pH ในช่วง 5 - 7 ซึ่งทนได้ 4.5 - 8 ทนต่อความแห้งแล้งและสามารถทนน้ำขังได้นานถึง 2 สัปดาห์ (Groom, 2012 ; NFTA, 1993.) ต้นไม้ทนแล้งได้สูงและทนเค็มได้ปานกลาง
การรดน้ำ---ความต้องการน้ำโดยเฉลี่ย รดน้ำอย่างสม่ำเสมอ ปล่อยให้ดินแห้งสนิทระหว่างการรดน้ำ
การตัดแต่งกิ่ง---ตัดแต่ง 3-4 ครั้งต่อปี
การใส่ปุ๋ย---ใส่ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก ในช่วงตั้งแต่ เดือนมีนาคม - ตุลาคม
ศัตรูพืช/โรคพืช---หนอนเจาะอาจเข้าไปรบกวนต้นไม้ที่อ่อนแอ /ไม่มีโรคที่เป็นกังวลมากนัก ระวังหนอนผีเสื้อสามารถกินใบไม้ได้เป็นจำนวนมาก
รู้จักอ้นตราย---เมล็ดดิบของพืชมีพิษหากรับประทานเข้าไป แต่สามารถปรุงสุกและรับประทานได้
การใช้ประโยชน์---ใช้กินได้ใบอ่อนและยอดอ่อนกินเป็นผัก
ใช้เป็นยา---ใบและเปลือกใช้กันอย่างแพร่หลายในการรักษาโรคในหลายประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
- ในประเทศฟิลิปปินส์ ใช้ยาต้มเปลือกและใบอ่อน ขับเสมหะ ใบและรากใช้เป็นยาแก้ไข้ ใบยาต้ม ใช้สำหรับแก้ไอและหอบหืด ยาต้มเปลือกแห้งหรือแช่ในแอลกอฮอล์ ใช้สำหรับแก้อาการปวดเอวและขา
- ในคาบสมุทรมลายูเปลือกไม้ ใช้สำหรับการรักษาอาการปวดฟัน  
- ในคาบสมุทรและอินโดจีนใบไม้ที่ใช้สำหรับ พอกแผล เปลือกไม้ถือว่าเป็นยาฆ่าเชื้อและยาแก้ไข้ เมล็ดใช้ภายในและภายนอกสำหรับโรคมะเร็ง ภายนอกสำหรับฝี - ในประเทศจีนเปลือกใช้เป็นยาแก้ไข้และเสมหะ
- ในอินเดียและจีน เปลือกและใบใช้ในการปรุงยาแบบดั้งเดิมหลายชนิด Paribhadra เป็นการเตรียมของอินเดียทำลายปรสิตและบรรเทาอาการปวดข้อ น้ำคั้นจากใบผสมกับน้ำผึ้งใช้สำหรับโรคพยาธิตัวตืดและพยาธิตัวกลม น้ำคั้นจากใบใช้สำหรับปวดหูปวดฟันท้องผูกและไอ ยังใช้เพื่อกระตุ้นการหลั่งน้ำนมและการมีประจำเดือน ใช้แก้อาการไอกรนในเด็ก รากใช้สำหรับโรคผิวหนัง
- ในฟิจิใบที่บดจะผสมกับน้ำมันมะพร้าวอุ่นในใบตองและนำไปใช้กับการแตกหักของกระดูก น้ำผลไม้จากใบอ่อนใช้ต้ม พืชถูกใช้เป็นผ้าพันแผล
- ในอินโดนีเซียใช้ในการรักษาโรคมาลาเรีย
วนเกษตรใช้---มีหนามค่อนข้างมากและสามารถเป็นอุปสรรคในการป้องกันการบุกรุก ถูกนำมาใช้ เป็นรั้วมีชีวิตเพื่อเป็นขอบเขตและป้องกันความเสี่ยงสปีชีส์นี้มีความสัมพันธ์ทางชีวภาพ กับแบคทีเรียในดินบางชนิด แบคทีเรียเหล่านี้ ก่อตัวเป็นก้อน บนรากและตรึงไนโตรเจนในบรรยากาศ ไนโตรเจนบางส่วนนี้ถูกใช้โดยพืชที่กำลังเติบโต แต่บางชนิดก็สามารถใช้โดยพืชอื่น ๆ
ใช้ปลูกประดับ---นิยมปลูกเป็นไม้ประดับ เพราะเป็นไม้ที่มีความสวยงาม เนื่องจากใบมีลวดลายสีโดดเด่นน่ามอง
ใช้อื่น ๆ---เนื้อไม้เป็นสีขาว แต่เข้มขึ้นตรงกลาง มีน้ำหนักเบานุ่มเป็นรูพรุนและเป็นเส้น ๆ  ถูกใช้ในท้องถิ่นสำหรับการทำหอก โล่ รางแขนสำหรับเรือแคนูและเป็นทุ่นลอยสำหรับอวนประมง ไม้เนื้ออ่อนสีขาวนั้นง่ายต่อการแกะสลักทำรูปปั้นของเล่น ฯลฯ
ความเชื่อ/พิธีกรรม---ต้นทองหลางถือว่าเป็นพืชพรรณไม้ของเทพเจ้า เรียกในภาษาสันสกฤตว่า มนทาระ มีใบย่อย3ใบเป็นเครื่องหมายของพระเป็นเจ้าทั้ง3 ใบกลางได้แก่พระวิษณุ ใบซ้ายได้แก่ พระศิวะ และใบขวาได้แก่ พระพรหม ดอกทองหลาง เรียกว่า ดอกปาริชาติ   เชื่อว่าหากใครได้ดมกลิ่นแล้วก็จะระลึกชาติได้ และถ้าจะให้ทองหลางออกดอกต้องมีหญิงสาวสวยมาพูดหวาน ๆด้วย
ภัยคุกคาม---ไม่มีภัยคุกคามที่น่าเป็นห่วง ได้รับการประเมินล่าสุดในบัญชีแดงของ IUCN ของชนิดพันธุ์ที่ถูกคุกคามในปี 2010 Erythrina variegata ถูกระบุว่ามีความกังวลน้อยที่สุด (ไม่น่าจะสูญพันธุ์ในอนาคตอันใกล้)
สถานะการอนุรักษ์---LC - Least Concern - ver 3.1 - IUCN Red List of Threatened Species (2010)
source: Groom, A. 2012. Erythrina variegata. The IUCN Red List of Threatened Species 2012: e.T19891448A20072331. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2012.RLTS.T19891448A20072331.en. Accessed on 30 October 2023.
การดำเนินการอนุรักษ์ https://www.iucnredlist.org/species/19891448/20072331
- เป็นที่ทราบกันว่าสายพันธุ์นี้เกิดขึ้นภายในเครือข่ายพื้นที่คุ้มครองและเมล็ดพันธุ์ได้รับการรวบรวมเป็นวิธี การอนุรักษ์ นอกถิ่นที่อยู่โดยโครงการธนาคารเมล็ดพันธุ์แห่งสหัสวรรษ (the Millennium Seed Bank Project.)
ระยะออกดอก---เดือนมกราคม–กุมภาพันธ์
ขยายพันธุ์---โดยใช้เมล็ดหรือกิ่งตอนขนาดใหญ่
- เมื่อขยายพันธุ์จากเมล็ด ควรนำไปแช่ในน้ำร้อน (80?C) เป็นเวลา 10 นาที แล้วแช่ในน้ำอุ่นข้ามคืน คาดว่าจะงอกภายใน 8 ถึง 10 วัน และตามปกติต้นกล้าที่ได้รับน้ำดีควรพร้อมสำหรับการเพาะปลูกหลังจากผ่านไป 10 สัปดาห์ ( NFTA, 1993 )
- การปลูกไม้ตัดควรทำภายใต้สภาวะแห้ง (อย่างน้อย 24 ชั่วโมงโดยไม่มีน้ำก่อนปลูก) เพื่อป้องกันการโจมตีจากเชื้อราในดิน การตัดกิ่งเกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว ทำให้เกิดยอดที่ซอกใบภายในสามถึงสี่สัปดาห์ จากนั้นจึงทำการราก ในการสร้างต้นไม้สูงที่มีลำต้นตรง สิ่งสำคัญคือต้องรักษาหน่อปลายของกิ่งที่ตัดไว้ ( NFTA, 1993 )

15 ทองกวาว/Butea monosperma

[bew-tee-uh] [mon-oh-SPER-muh)

ชื่อวิทยาศาสตร์---Butea monosperma (Lam.) Taub.(1894)
ชื่อพ้อง ---Has 9 Synonyms.
--- Butea frondosa Roxb. ex Willd. (1802), nom. superfl.
--- Corallodendron monospermum (Lam.) Kuntze. (1891)
--- More.See all https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:482566-1#synonyms
ชื่อสามัญ---Bastard Teak, Flame of the Forest, Flame-of-the-forest, Forest flame, Bengal kino tree, Parrot Tree.
ชื่ออื่น---กวาว, ก๋าว (ภาคเหนือ); จอมทอง (ภาคใต้); จ้า (เขมร-สุรินทร์); จาน (อุบลราชธานี); ทองกวาว (ภาคกลาง); ทองต้น (ราชบุรี); ทองธรรมชาติ, ทองพรมชาติ (ภาคกลาง);[ASSAMESE: Polash.];[BANGLADESH: Dhakbriksha, Kinaka, Kingsuk, Palas.];[BENGALI: Kinaka, Palas, Peras, Polashi.];[CAMBODIA: char.];[CHINESE: Zǐ kuàng.];[FRENCH: arbre à laque, Flamme de forêt.];[GERMAN: Lackbaum, Malabar-Lackbaum, Plossobaum, Waldfeuer.];[HINDI: Dhaak, Tesu, Palash, Dhak ,Palaash .];[INDONESIA: Palasa (general), Plasa (Javanese, Sundanese).];[JAPANESE: Hanabuyakuki.];[KANNADA: Muthuga.];[LAOS: Chaan.];[MALAYALAM: Brahmavriksham, Chamatha, Mukkappuyam, Plasu.];[MALAYSIA: Semarkat Api];[MARATHI: Palas.];[MYANMAR: Pouk-pen.];[NEPALI: Dhak, Palans, Paras.];[PAKISTAN: Brahma vriksham, Dhak, Palas, Palash, Papra, Phulla.];[PORTUGUESE: Arvore-da-laca, Favas de engenho, Palasse.];[SINHALA: Kela.];[TAMIL: Porasu.];[TELUGU: Moduga chettu.];[THAI: Kwao, Kao (Northern); Chom thong (Peninsular); Cha (Khmer-Surin); Chan (Ubon Ratchathani); Thong ton (Ratchaburi); Thong kwao, Thong tham machat, Thong phrom machat (Central).];[URDU: Palash, Papra.];[VIETNAM: Gièng gièng];[TRADE NAME: Palasha, Dhak].
EPPO Code--- BUAMO (Preferred name: Butea monosperma)
ชื่อวงศ์---FABACEAE (LEGUMINOSAE-PAPILIONOIDEAE)
ถิ่นกำเนิด---ทวีปเอเซีย
เขตกระจายพันธุ์---ภูฏาน; กัมพูชา; จีน ; อินเดีย; อินโดนีเซีย; ลาว; พม่า; เนปาล; ปากีสถาน; ศรีลังกา; ประเทศไทย; เวียดนาม; มาเลเซีย; นิวกินี; ออสเตรเลีย
นิรุกติศาสตร์---ชื่อสกุล 'Butea' ตั้งชื่อตามJohn Stuart เอิร์ลแห่ง Bute ที่ 3 ( 1713-1792) สมาชิกรัฐสภา นายกรัฐมนตรีเป็นเวลา 1 ปี และผู้อุปถัมภ์ด้านพฤกษศาสตร์ ; ชื่อเฉพาะสายพันธุ์ 'monosperma' มาจากคำภาษากรีกที่แปลว่าเมล็ดเดี่ยว ("monos") และเมล็ด ("sperma") หมายถึงผลไม้มักมีเมล็ดขนาดใหญ่เพียง 1 เมล็ด
Butea monosperma เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์ถั่ว (Fabaceae)ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย Jean-Baptiste Lamarck (1744–1829) นักพฤกษศาสตร์และนักสัตววิทยาชาวฝรั่งเศสและได้รับชื่อที่แน่นอนในปัจจุบันโดย Carl Ernst Otto Kuntze (1843–1907) นักชีววิทยาและนักพฤกษศาสตร์ชาวเยอรมันในปี พ.ศ.2437

ที่อยู่อาศัย---มีถิ่นกำเนิดในประเทศอินเดียไปยังเอเชียตะวันตก (ปากีสถาน), เทือกเขาหิมาลัย, ศรีลังกา, บังคลาเทศ, จีน (ยูนนาน กวางสี) แนะนำในอินโดจีน (ไทย), มาเลเซีย, นิวกินี, ออสเตรเลีย (ควีนส์แลนด์) พบขึ้นตามพื้นที่แห้งแล้ง ป่า ทุ่งหญ้าโล่งกว้างและดินแดนรกร้าง ที่ระดับความสูง 150-1,200 เมตร
- ในประเทศไทย ทองกวาว ที่พบเห็นกันตามธรรมชาติมักขึ้นอยู่ตามที่ราบน้ำท่วมถึง พบมาทางภาคเหนือและภาคอีสาน พันธุ์ไม้ชนิดนี้ชาวบ้านนิยมปลูกไว้สำหรับเลี้ยงครั่ง
ลักษณะ---เป็นไม้ยืนต้นผลัดใบขนาดกลางสูง 12-15 เมตรมีเส้นผ่านศูนย์กลางสูงสุด 43 ซม เรือนยอดแผ่กว้างเป็นรูปทรงกลม ต้นและใบคล้ายพวกทองหลางใบมนและทองหลางดอกแดง ผิดกันที่ทองกวาวไม่มีหนามแต่เปลือกลำต้นเป็นปุ่มปมไม่เรียบผิวมีสีน้ำตาล หม่นๆ ใบ เป็นใบผสมมีใบย่อยเพียง 3 ใบ พื้นผิวใบเกลี้ยงเป็นมันสีเขียว ใบย่อยที่อยู่ตรงกลางมีลักษณะมนกว้างเกือบกลมส่วนใบย่อยด้านข้างกว้างที่ ส่วนโคนและกลางใบ  ลักษณะใบคล้ายทองหลางใบมน ดอก ออกเป็นช่อ ดอกมีรูปร่างคล้ายดอกถั่ว หรือดอกแค สีแดงอมส้มสดใสสวยงามมาก ดอกจะออกเป็นช่อเรียงติดกันแน่นตามกิ่งส่วนยอด ดอกช่อนึงยาวประมาณ 60-90 ซม. เมื่อออกดอกมักทิ้งใบเกือบหมด บางต้นอาจไม่มีใบเหลืออยู่เลยมีแต่ดอกเต็มต้น ผลรูปขอบขนานยาว 5-28 ซม.กว้าง 4-5 ซม. มีลักษณะเป็นฝักแข็งเปลือกนอกมีสีน้ำตาลอ่อน ภายในฝักมีเมล็ด ขนาดเล็กสีน้ำตาลแก่
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---พืชในเขตกึ่งเขตร้อนและเขตร้อน ต้องการแสงแดดจัด 80-100% (แสงแดดโดยตรง 6-8 ชั่วโมงต่อวัน) ถึงร่มเงาบางส่วน (แสงแดดโดยตรง 4 ถึง 6 ชั่วโมงต่อวัน ชั่วโมงเหล่านี้ไม่จำเป็นต้องต่อเนื่องกัน แต่จะทำงานได้ดีที่สุดโดยมีบางชั่วโมงเป็นอย่างน้อยในช่วงเช้า) อุณหภูมิที่เหมาะสม 30-35 °C เติบโตได้ดีที่สุดในดินทรายลุ่มน้ำเก่าแก่และหินบะซอลสีแดงที่ผุกร่อน อย่างไรก็ตามมันก็ประสบความสำเร็จในดินหลากหลายชนิดรวมถึงที่ตื้นเขินดินฝ้ายสีดำ ดินเหนียว และแม้แต่ดินเค็มหรือดินที่มีน้ำขัง ที่ดินมีค่า pH 6 - 7 อัตราการเจริญเติบโต ช้า การบำรุงรักษา ต่ำ
การรดน้ำ---รักษาดินให้ชุ่มชื้นอย่างสม่ำเสมอในระหว่างการเจริญเติบโตเพราะพืชต้องการดินที่ชื้น โดยทั่วไปแล้ว ให้รดน้ำต้นไม้ให้ดีเมื่อดินชั้นบนดูแห้ง เพื่อหยุดการสูญเสียน้ำ ให้คลุมโคนต้นด้วยเศษหญ้า ใบไม้ต้นฤดูหนาวที่ร่วงหล่นกลายเป็นวัสดุคลุมดินออร์แกนิกที่ดีเยี่ยม
การตัดแต่งกิ่ง---ตัดแต่งกิ่งที่ตาย เสียหาย หรือเป็นโรคอออกได้ตลอดเวลา
การใส่ปุ๋ย---ใช้ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักเพื่อปรับปรุงคุณภาพของดินหากเป็นดินเหนียวหนัก ในช่วงฤดูปลูกใส่ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักเดือนละครั้ง (ธันวาคม-งกุมภาพันธ์)
ศัตรูพืช/โรคพืช--- Unknown
รู้จักอ้นตราย---ไม่เป็นพิษต่อสัตว์เลี้ยงและมนุษย์

การใช้ประโยชน์ ---ใช้กิน ยางไม้จากต้นไม้ที่เรียกว่า 'kamarkas'ในภาษาฮินดี ถูกนำมาใช้ในอาหารบางจาน
ใช้เป็นยา---ใช้ในระบบการแพทย์แผนโบราณอายุรเวท Siddha และ Unani สำหรับการรักษาโรคต่าง ๆ  
- ใช้เป็นยาชูกำลังและยารักษาพยาธิในตำราอายุรเวท Palash ถือว่าเป็นยาแก้อักเสบต้านจุลชีพ ต้านเบาหวานขับปัสสาวะยาแก้ปวดและยาสมานแผล ใบมีคุณสมบัติเป็นยาสมานแผล ขับปัสสาวะและต่อต้านการตกไข่ ดอกไม้และใบไม้เป็นยาขับปัสสาวะยาโป๊ยาสมานแผลและเพิ่มการไหลเวียนของเลือดในส่วนของอุ้งเชิงกราน   รากถูกใช้เพื่อรักษาอาการตาบอดกลางคืน เมล็ดมีน้ำมันประมาณ 18% เรียกว่า 'Moodoga oil' มันเป็นการรักษาที่มีประสิทธิภาพสำหรับพยาธิปากขอ  
- หมากฝรั่งยังได้มาจากต้นไม้ที่รู้จักกันในชื่อ Gum kino หรือ Bengal kino gum หมากฝรั่งนั้นทำมาจากเปลือก  มีฤทธิ์ฝาดและมีประโยชน์ในกรณีที่มีเลือดออก
ใช้อื่น ๆ---สีเหลืองสดใสถึงสีส้มแดงเข้มที่เรียกว่า Butein สามารถเตรียมได้จากดอกไม้ มันถูกใช้โดยเฉพาะสำหรับการย้อมผ้าไหมและบางครั้งสำหรับผ้าฝ้ายและมีการใช้แบบดั้งเดิมโดยชาวฮินดูเพื่อทำเครื่องหมายบนหน้าผาก
- สีย้อมสีแดงนั้นได้มาจากราก
- วัสดุหยาบหยาบเส้นใยที่รู้จักกันในชื่อ 'pala fiber' นั้นได้มาจากเปลือกชั้นใน มันถูกใช้สำหรับสายระโยงระยาง ปิดผนึกตะเข็บของเรือและทำกระดาษ ส่วนเส้นใยที่แข็งแกร่ง ได้จากราก
- ในอินเดียใช้สำหรับทำรองเท้าพื้นเมือง เชือก ฯลฯ
- เมล็ดใช้เป็นยาฆ่าแมลง
- มักใช้เป็นพืชอาศัยสำหรับแมลงครั่ง (Kerria lacca)
ความเชื่อ/พิธีกรรม--- ต้นทองกวาวมีความเชื่อทั้งพุทธและฮินดู ชาวพุทธในอินเดียถือว่าเป็นไม้พระพุทธเจ้า ในตำนานอดีตพุทธเจ้ากล่าวว่า พระเมธังกรพุทธเจ้าตรัสรู้ ณ โคนต้นทองกวาว ส่วนชาวฮินดูในอินเดียถือว่าเป็นไม้พระจันทร์ มีตำนานว่าเกิดจากขนเหยี่ยวกำซาบด้วยน้ำโสม
ภัยคุกคาม---เนื่องจากสายพันธุ์นี้มีการกระจายพันธุ์ที่กว้างมาก มีประชากรจำนวนมาก ปัจจุบันไม่พบภัยคุกคามที่สำคัญใดๆ และไม่มีการระบุถึงภัยคุกคามที่สำคัญในอนาคต ล่าสุดได้รับการประเมินในบัญชีแดงของ IUCN ของชนิดพันธุ์ที่ถูกคุกคามในปี 2020 Butea monosperma ถูกระบุว่า 'เป็นความกังวลน้อยที่สุด'
สถานะการอนุรักษ์---LC - Least Concern - ver 3.1 - IUCN Red List of Threatened Species.(2020)
source: Pathak, J., Lakhey, P. & Adhikari, B. 2020. Butea monosperma. The IUCN Red List of Threatened Species 2020: e.T62485A152201301. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2020-3.RLTS.T62485A152201301.en . เข้าถึงเมื่อวันที่06 พฤศจิกายน 2566
การดำเนินการอนุรักษ์ https://www.iucnredlist.org/species/62485/152201301
- ชนิดนี้พบได้ในพื้นที่คุ้มครองหลายแห่งในเนปาล อินเดีย และภูฏาน บันทึกจาก คอลเลกชันนอกแหล่งกำเนิด 25 รายการ (ฐานข้อมูล BGCI PlantSearch 2019) และปลูกในสวนพฤกษศาสตร์แห่งชาติของประเทศเนปาล
ระยะออกดอก/ติดผล---กุมภาพันธ์ - เมษายน /พฤษภาคม - กรกฎาคม
ขยายพันธุ์ ---เมล็ด ตอนกิ่ง

16 ทองกวาวดอกเหลือง/Butea monosperma

[bew-tee-uh] [mon-oh-SPER-muh)

ชื่อวิทยาศาสตร์---Butea monosperma (Lam.) Taub.(1894)
ชื่อพ้อง ---Has 9 Synonyms.See all The Plant List http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/ild-30638   
---Butea monosperma (Lam.) Kuntze.(1891)
ชื่อสามัญ---Bastard Teak, Flame of the Forest, Flame-of-the-forest, Forest flame, Bengal kino tree, Parrot Tree
ชื่ออื่น     ---ทองกวาวเหลือง, กวาวคำ
ชื่อวงศ์    ---FABACEAE (LEGUMINOSAE-PAPILIONOIDEAE)
ถิ่นกำเนิด    ---ประเทศไทยและอินเดีย
เขตกระจายพันธุ์    ---อินเดีย พม่า ภูมิภาคอินโดจีน

เป็นต้นไม้ต้นเดียวกันกับทองกวาวนั่นแหละชื่อวิทยาศาสตร์เดียวกัน ไม่ได้เขียนผิด แต่ผ่าเหล่ามาเป็นสีเหลือง ถ้าจะปลูกด้วยเมล็ดอาจกลายเป็นต้นสีแดงได้ ถ้าอยากได้ดอกสีเหลืองต้องตอนกิ่งเอา ในประเทศไทยจะพบเห็นทองกวาวเหลืองได้ตามป่าผลัดใบหรือปลูกตามริมข้างทาง ในภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เป็นไม้ต้น สูง 8-15เมตร ลำต้นมักคดงอ ใบประกอบแบบใบย่อย3ใบรูปคล้ายสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูน หรือเกือบกลม ปลายใบทู่ โคนใบไม่สมมาตร ดอก สีเหลืองออกเป็นช่อแน่นตามกิ่งก้านและปลายกิ่ง ยาวได้ถึง20ซม.ดอกย่อยรูปดอกถั่วยาวประมาณ7ซม. กลีบรองดอกเป็นรูปถ้วยสีเข้มปลายแยกเป็น4-5แฉก กลีบดอก5กลีบ เกสรผู้10อัน ผลเป็นฝักแบนรูปขอบขนานกว้าง305ซม.ยาว14ซม. โค้งเล็กน้อยมีขนนุ่มสีขาวคลุม มีเมล็ดเพียงเมล็ดเดียวที่ปลายฝัก          (ใช้ประโยชน์ได้เหมือนกัน)                                                                                                                                ระยะออกดอก --- เดือนมกราคม-เดือนมีนาคม                                                                                                            ขยายพันธุ์--- เพาะเมล็ด ตอนกิ่ง

17 ปีบ/Millingtonia hortensis

[mil-ling-TOH-nee-a] [hor-TEN-sis]

ชื่อวิทยาศาสตร์ ---Millingtonia hortensis.,L.f.(1782)
ชื่อพ้อง---Has 6 Synonyms.
---Bignonia hortensis (L.f.) Oken (1841)
---Bignonia suberosa Roxb. (1811), nom. superfl.
---Nevrilis suberosa Raf.(1838), nom. superfl.
---More.See all https://powo.science.kew.org/taxon/110118-1#synonyms
ชื่อสามัญ---Indian Cork Tree, Cork Tree, Tree Jasmine, Akash Neem,
ชื่ออื่น--- กาซะลอง, กาดสะลอง (ภาคเหนือ); เต็กตองโพ่ (กะเหรี่ยง-กาญจนบุรี); ปีบ (ภาคกลาง); [CHINESE: Lǎoyā yān tǒng huā];[DUTCH: Kurkboom.];[HINDI: Neem chameli.];[INDONESIA: Kahombu (Sumatra).];[KANNADA: Akasha mallige, Biratumara.];[KHMER: Angkear-bos];[MALAYALAM: Katesam.];[MARATHI: Akash chameli, Buch, Kaval nimb.];[MYANMAR: Mai-long-ka-hkam, Sum-tung-hpraw, Htamone-chort.];[SIDDHA/TAMIL: Maramalli.];[TAMIL: Kattu-malli.];[TELUGU: Kavuki.];[THAI: Ka salong, Kat salong (Northern); Tek-tong-pho (Karen-Kanchanaburi); Peep (Central).];[VIETNAM: Đạt phước.].
EPPO Code--- MZLHO (Preferred name: Millingtonia hortensis)
ชื่อวงศ์---BIGNONIACEAE
ถิ่นกำเนิด---ทวีปเอเซีย
เขตกระจายพันธุ์ ---จีน, อินเดีย, อินโดจีน, มาเลเซีย
นิรุกติศาสตร์---ชื่อสกุล 'Millingtonia' ได้รับเกียรติจาก Thomas Millington นักพฤกษศาสตร์ชาวอังกฤษในศตวรรษที่ 18 ; ชื่อสายพันธุ์ 'hortensis' แปลว่า "เติบโตในสวน"
Millingtonia hortensis เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์แคหางค่าง หรือ วงศ์ปีบ (Bignoniaceae)ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย Carolus Linnaeus the Younger (1741–1783) นักธรรมชาติวิทยาชาวสวีเดนลูกชายของCarolus Linnaeusและ Sara Elisabeth Moraeaในปี พ.ศ.2325
ที่อยู่อาศัย---เป็นพันธุ์ไม้พื้นเมืองของพม่าและไทยที่ขึ้นกระจัดกระจายอยู่ทั่วไปตามป่าเบญจพรรณและป่าดิบแล้งทางภาคเหนือ ภาคตะวันตก และทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือ  
ลักษณะ---เป็นต้นไม้ผลัดใบขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ สูงทะมึนได้ถึง 25 เมตร เปลือกขรุขระสีเทาเนื้อหยุ่นๆ ใบเป็นใบประกอบแบบขนนก 2-3 ชั้น มีใบย่อยหลายใบ ใบย่อยรูปไข่ ขนาดความกว้าง 2--3.5 ซม.ยาว 3-5.5 ซม. ขอบใบเรียบหรือหยักห่างๆ โคนใบมนปลายใบแหลมเป็นติ่งยาว ดอก เป็นช่อ เกิดที่ปลายกิ่งห้อยลงสีขาวมีกลิ่นหอม กลีบดอกติดกันเป็นหลอดยาวประมาณ 6 ซม.ปลายเป็นรูปถ้วยแยกเป็น 5 กลีบ ดอกบานตอนกลางคืนในตอนเช้าดอกที่บานก็จะร่วงหล่นเกลื่อนอยู่ใต้ต้น ผลเป็นฝักแบนขนาดกว้าง 2 ซม.ยาว 30 ซม.เมื่อฝักแก่จะแตกออกทำให้เมล็ดปลิวกระจายไปได้ไกลเมล็ดแบนมีปีกบางๆปลิวไปตามลมได้ขนาดเมล็ดรวมปีกกว้าง 1.3 ซม.ยาว 2.5 ซม.
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---(USDA Zone 10 -11) อุณหภูมิที่เหมาะสำหรับการเจริญเติบโตคือ อุณหภูมิระหว่าง 21-36°C ต้องการแสงแดดเต็มที่ (แสงแดดโดยตรง 6 ชั่วโมงขึ้นไปต่อวัน) ถึงแสงแดดบางส่วน (แสงแดดโดยตรง 4 ถึง 6 ชั่วโมงต่อวัน ชั่วโมงเหล่านี้ไม่จำเป็นต้องต่อเนื่องกัน แต่จะทำงานได้ดีที่สุดโดยมีบางชั่วโมงเป็นอย่างน้อยในช่วงบ่าย) ต้องแน่ใจว่าได้รับแสงแดดนานถึง 4 ชั่วโมงต่อวัน ทนทานต่อสภาพดินได้หลากหลาย ชอบดินที่ลึก อุดมสมบูรณ์ มีการระบายน้ำได้ดี  pH อยู่ระหว่าง 5.5 ถึง 6.5 ทนต่อความเค็ม อัตราการเจริญเติบโตเร็ว การบำรุงรักษาต่ำ
การรดน้ำ---ต้องการน้ำจำนวนมากในการเจริญเติบโต ควรรดน้ำอย่างสม่ำเสมอ ประมาณ 2 ถึง 3 ครั้งต่อสัปดาห์ ให้แน่ใจว่าดินมีความชื้นสม่ำเสมอ ในฤดูร้อนควรรดน้ำให้บ่อยขึ้น ประมาณ 4-5 ครั้งต่อสัปดาห์
การตัดแต่งกิ่ง---ไม้เปราะทำให้ตัดแต่งกิ่งได้ง่าย ฉะนั้นหากปลูกปีปไว้ใกล้บ้าน อย่าปล่อยให้สูงตระหง่านนักเพราะจะทานแรงลมพายุไม่ไหว ต้องหมั่นตัดแต่งกิ่งบ่อยๆจะทำให้ทรงต้นสวยด้วย ตัดต้นไม้เพื่อรักษารูปร่างและกำจัดกิ่งที่ตายหรือเสียหายออก
การใส่ปุ๋ย---ใส่ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยอินทรีย์ทุกๆ 4-5 เดือน นอกจากนี้การใช้ปุ๋ยที่มีโพแทสเซียมและฟอสฟอรัสสูงจะส่งผลให้ดอกเพิ่มมากขึ้น หรือใช้ปุ๋ยที่สมดุล เช่น ปุ๋ย 10-10-10 หรือ 14-14-14 หนึ่งครั้งทุก 3 เดือน งดใส่ปุ๋ยในฤดูหนาว
ศัตรูพืช/โรคพืช---Unknown
รู้จักอ้นตราย---None known
การใช้ประโยชน์---ใช้เป็นยา ถ้าจะกล่าวถึงปีปในแง่ที่เป็นสมุนไพร ตำรับยาบางขนานของเราคงจะได้รับอิทธิพลมาจากหมอยาทางฝั่งประเทศลาวในสมัยโบราณด้วยทางโน้นมีคติเชื่อว่า สมุนยาที่มีชื่อเรียกปู่เจ้านำหน้านั้น เป็นต้นพืชอันศักดิ์สิทธื์ สามารถนำมาปรุงยารักษาโรคร้ายให้หายได้ หมอยาเรียกต้นปีปว่า "ปู่เจ้าครองดง " เป็นต้นไม้พื้นเมืองเอเชียใต้และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ใช้เป็นยาในท้องถิ่น ใช้ดอกไม้แห้งมวนบุหรี่สูบ มีฤทธิ์ต้านจุลชีพที่ดีและมีประสิทธิภาพเป็นยาขยายหลอดลม เป็นยาบำรุงรากปอด
ใช้ปลูกประดับ---ไม้ต้นนี้จัดเป็นไม้ประดับแบบไทยๆที่สวยงาม ดอกหอมมาก ชอบอากาศชุ่มชื้นแต่มีความทนอากาศแห้งแล้งได้ดีปลูกง่ายโตเร็ว แต่รากปีบไม่หยั่งลึกลงไปในดินเหมือนต้นไม้ใหญ่อื่นๆ  รากไปตามผิวดิน และจะแตกต้นใหม่ขึ้นสามารถสกัดรากไปปลูกใหม่ได้ สามารถปลูกใกล้ทะเล
ใช้อื่น ๆ---ในรัฐมหาราษฏระของอินเดีย ดอกไม้ที่มีกลิ่นหอมนานมักนำมาถักทอเป็นเปียประดับที่เรียกว่า Veni
ระยะออกดอก/ติดผล---กันยายน - ธันวาคม
การขยายพันธุ์---เพาะเมล็ด อุณหภูมิที่เหมาะสำหรับการงอกคือระหว่าง 21-27°C
- สกัดต้นอ่อนจากราก ออกดอกใน 4-5 ปี สามารถมีชีวิตอยู่ได้นานกว่า 200 ปี

18 ปีบทอง/Radermachera ignea

[may-oh-DEN-dron] [IG-nee-um]

ชื่อวิทยาศาสตร์---Mayodendron igneum (Kurz) Kurz.(1875)
ชื่อพ้อง---Has 2 Synonyms.See https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:110042-1#synonyms
---Basionym: Spathodea ignea Kurz.(1871).See https://species.wikimedia.org/wiki/Mayodendron_igneum
---Radermachera ignea (Kurz) Steenis.(1976)
ชื่อสามัญ---Orange Tree Jasmine, Golden Bells
ชื่ออื่น---แคะเป๊าะ,สำเภาหลามต้น(ลำปาง), กากี (สุราษฎร์ธานี), กาสะลองคำ (เชียงราย), จางจืด (เชียงใหม่), สะเภา, อ้อยช้าง (ภาคเหนือ) ; [CHINESE: Huo shao hua.];[LAOS: Tone dok pip.];[MYANMAR: Egayit, Egayit-ni, Hpun-hpawk, Mai-pyit, Sumhtung, Sumtungh-kyeng.];[THAI: Khae po, Samphao lam ton (Lampang); Kaki (Surat Thani); Kasalong kham (Chiang Rai); Chang chuet (Chiang Mai); Sa phao, Oi chang (Northern).];[VIETNAM: Rà đẹt lửa, Rà đẹt đền Hùng, Dại khải.];
EPPO Code--- MWDIG (Preferred name: Mayodendron igneum)
ชื่อวงศ์---BIGNONIACEAE
ถิ่นกำเนิด ---ทวีปเอเซีย
เขตกระจายพันธุ์ ---เอเซียตะวันออกเฉียงใต้ : กวางตุ้ง, กวางสี, ไต้หวัน, ยูนนาน ลาว, เมียนมาร์, ไทย, เวียดนาม
นิรุกติศาสตร์---ชื่อสกุล 'Mayodendron' อุทิศแก่ Jacob Cornelis Matthieu Radermacher นักธรรมชาติวิทยาชาวดัตช์แห่งศตวรรษที่ 18 ผู้บันทึกพื้นที่ส่วนใหญ่ของพืชพรรณในชวาและสุมาตรา ; ชื่อเฉพาะสายพันธุ์ 'igneum'
Mayodendron igneum เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์แคหางค่าง หรือ วงศ์ปีบ (Bignoniaceae)ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย Wilhelm Sulpiz Kurz (1834-1878) นักพฤกษศาสตร์ชาวเยอรมันและได้รับชื่อที่แน่นอนในปัจจุบันโดย Wilhelm Sulpiz Kurz (1834-1878) นักพฤกษศาสตร์ชาวเยอรมัน ในปี พ.ศ.2418
 

ที่อยู่อาศัย---การกระจายพันธุ์พื้นเมือง จีน (กวางตุ้ง, กวางสี, ไต้หวัน, ยูนนาน) อินโดจีน (เมียนมาร์ เวียดนาม ลาว ไทย) จากพม่าตอนใต้จนถึงเกาะไหหลำ ที่ระดับความสูง 100-1,900 เมตร
ลักษณะ---ปีบทองเป็นไม้ผลัดใบขนาดเล็กถึงขนาดกลาง ความสูงประมาณ 6-14 เมตร เรือนยอดหนาทึบใบเป็นใบประกอบแบบขนนก 2-3ชั้น ใบย่อยรูปไข่หรือใบมน ขนาดกว้าง 2.8-4.4 ซม.ยาว 6-12 ซม.ปลายใบแหลมยาว ขอบใบเรียบ ดอกสีเหลืองเข้มสวยซะไม่มีล่ะออกเป็นช่อสั้นๆเป็นกลุ่ม ตามลำต้นและกิ่งก้าน ช่อหนึ่งมี5-10ดอกบานไม่พร้อมกัน กลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นหลอดสั้นๆ ที่ฐานและค่อยๆโป่งพองออกที่ตอนกลางและปลายกลีบดอก ปลายกลีบแยกเป็น5แฉก ผลเป็นฝักกลมยาวเรียวคล้ายฝักถั่วฝักยาว ความยาวประมาณ 40 ซม.ผิวเกลี้ยง ฝักแก่จะแตกเป็น2ซีกบิดงอ เมล็ดมีปีกบางๆทางด้านข้างของเมล็ด
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---พืชในเขตกึ่งเขตร้อน/มรสุม (USDA Zone 10a-11) ต้องการอาทิตย์เต็ม (แสงแดดโดยตรง 6 ชั่วโมงขึ้นไปต่อวัน) อัตราการเจริญเติบโตของพืช ช้า การบำรุงรักษา ต่ำ
- * ปีบทองชอบขึ้นอยู่ตามเขาหินปูนค่อนข้างชุ่มชื้น โดยเฉพาะทางภาคเหนือของประเทศไทย มักไม่พบขึ้นเองทางภาคอื่น นอกจากจะนำไปปลูกประดับจัดสวน บางทีการรู้จักแหล่งกำเนิดทางธรรมชาติก็จะเป็นการพิจารณาได้อีกทางสำหรับการ กำหนดต้นไม้ที่จะนำไปปลูกเพราะบางทีผิดที่ผิดทางดูแลไม่ดีก็อาจทำให้เกิดการสูญเสียขึ้นได้ เพราะไม่ค่อยน่าจะสบายใจเท่าไหร่นักกับการเคลื่อนต้นไม้ขนาดใหญ่จากที่หนึ่ง ไปที่หนึ่งโดยไม่ได้ศึกษาธรรมชาติของต้นไม้ต้นนั้นอย่างถ้วนทั่ว ทำให้รักษาเอาไว้ไม่ได้ ตายไปอย่างน่าเสียดายนักต่อนัก (ความคิดเห็นส่วนตัว)
การรดน้ำ---ต้องการน้ำปานกลาง
การตัดแต่งกิ่ง---Unknown
การใส่ปุ๋ย---Unknown
ศัตรูพืช/โรคพืช---Unknown
รู้จักอ้นตราย---Unknown
การใช้ประโยชน์---ใช้กิน *ในประเทศลาว ซึ่งพบโทนดอกพิพในจังหวัดคำม่วน ดอกจะมีลักษณะคล้ายผักและส่วนใหญ่จะรับประทานยัดไส้ แต่ยังพบทางภาคเหนือด้วยเนื่องจากเป็นส่วนหนึ่งของพืชที่อาข่าบริโภค (อ้างอิง https://www.pha-tad-ke.com/plant/mayodendron-igneum/)
ใช้เป็นยา---ใช้เป็นพืชสมุนไพรรักษาโรคต่างๆ เช่น ไข้ ปวดศีรษะ และโรคผิวหนัง
- เปลือก ใช้เป็นยาแก้พิษแอลกอฮอล์
- *ในประเทศลาว ใช้เป็นยาแผนโบราณเช่นกัน นำเปลือกและกิ่งมาทำเป็นยาต้ม ว่ากันว่าดีต่อตับและโรคข้ออักเสบ (อ้างอิง https://www.pha-tad-ke.com/plant/mayodendron-igneum/)
ใช้เป็นไม้ประดับ---ดอกของปีบทองสวยงามมากเวลาออกดอกจะทิ้งใบหมดต้นเหลือเฉพาะดอก ทรงต้นก็สวย เรือนพุ่ม ทึบหนามีน้ำหนักดี  จึงนิยมนำมาใช้จัดสวน
พิธีกรรม/ความเชื่อ---ในประเทศไทย ถือว่าเป็นสัญลักษณ์ของความเรียบง่าย ความอดทน ความก้าวหน้า และความสงบสุข
สำคัญ---ปีบทองเป็นพรรณไม้พระราชทานเพื่อปลูกเป็นมงคลประจำจังหวัดเชียงรายและเป็นเป็นพรรณไม้ประจำมหาวิทยาลัยสองแห่ง คือ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย (เรียกว่า "กาซะลองคำ") และมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี (เรียกว่า "ปีบทอง")
ระยะเวลาออกดอก --- มกราคม-เมษายน
การขยายพันธุ์ ---เมล็ด ปักชำ

19 ประดู่ป่า/Pterocarpus macrocarpus

[ter-oh-KAR-pus] [ma- khor-KAR-pus]

ชื่อวิทยาศาสตร์---Pterocarpus macrocarpus Kurz.(1874)
ชื่อพ้อง ---Has 19 Synonyms   
---Lingoum macrocarpum (Kurz) Kuntze.(1891)
---(More). See all https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:516502-1#synonyms
ชื่อสามัญ---Burma Padauk, Burmese Ebony, Gum-Kino Tree, Mai Pradoo, Pradu
ชื่ออื่น---ประดู่,ดู่, ดู่ป่า, จิต๊อก, ประดู่เสน; [Laos: Mai doo, Maidu];[Myanmar: Mai-chi-tawk, Mai-pi-tawk, Padauk, Padok, Sena];[PUERTO RICO: Terocarpo.];[Thailand: Pradoo; Pradu];[Vietnam: Dáng-hương; Giáng; Giang hurong qua to; Song la.];[Trade name: Burma padauk]
EPPO Code--- PTKMC (Preferred name: Pterocarpus macrocarpus)
ชื่อวงศ์---FABACEAE (LEGUMINOSAE-PAPILIONOIDEAE)
ถิ่นกำเนิด---ทวีปเอเซีย
เขตกระจายพันธุ์---เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ - เมียนมาร์ ไทย ลาว เวียดนาม กัมพูชา
นิรุกติศาสตร์---ชื่อสกุล 'Pterocarpus'มาจากคำภาษากรีก 2 คำ ได้แก่ "pteron" ซึ่งแปลว่าปีก และ "karpos" แปลว่าผลไม้ หมายถึง ผลมีปีกของสายพันธุ์ในสกุลนี้ ; ชื่อเฉพาะสายพันธุ์ 'macrocarpus' มาจากภาษากรีก 'Macro' แปลว่าใหญ่ และ 'Karpos' แปลว่าผลไม้
Pterocarpus macrocarpus เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์ถั่ว (Fabaceae) ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย Wilhelm Sulpiz Kurz (1834-1878) นักพฤกษศาสตร์ชาวเยอรมันในปี พ.ศ.2417
ที่อยู่อาศัย---ประดู่ป่า มีถิ่นกำเนิด ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยมีการกระจายตามธรรมชาติ จากพม่า ผ่านประเทศไทยลาวและกัมพูชาไปจนถึงเวียดนามตอนใต้ได้รับการแนะนำและสามารถพบสัญชาติในอินเดียและแคริบเบียน และอาจเป็นพืชรุกรานในตรินิแดดและโตเบโก พบการเจริญเติบโตในเขตร้อนที่ลุ่มในป่าผลัดใบผสมกึ่งผลัดใบหรือป่าผลัดใบ ป่าเต็งรังและป่าดิบ ที่ระดับตั้งแต่ 0-670 เมตร
ลักษณะ---เป็นไม้ยืนต้นสูงได้ถึง10-30 เมตร มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 1.3-2.1 เมตร ลำต้นตรงไม่ค่อยแตกกิ่งก้านสาขา เปลือกเป็นขุยสีเทาสีน้ำตาล ใบเป็นใบประกอบแบบขนนกปลายคี่ (imparipinnate) แต่ละช่อใบจะมีใบย่อยประมาณ 5-11 ใบย่อย รูปค่อนข้างมน หรือรูปไข่ถึงรูปขอบขนาน ปลายใบแหลมเป็นติ่ง โคนใบมน ขอบใบเรียบ ใบมีขนาดกว้างประมาณ 2.5-5 ซม.  ยาว  5-15 ซม. แผ่นใบเหนียวคล้ายหนัง ใบอ่อนมีขนเล็กน้อย ส่วนใบแก่จะเกลี้ยง ผิวใบจะมีขนสั้น ๆ ปกคลุมท้องใบมากกว่าหลังใบ ก้านใบอ่อนมีขนอ่อนปกคลุมเล็กน้อย ดอกออกเป็นช่อมีสีเหลืองสดลักษณะคล้ายดอกถั่ว โคนกลีบเลี้ยงกลีบดอกติดกันเป็น กรวยโค้งเล็กน้อย กลีบดอกมี 5 กลีบ มีขนาดดอกเล็ก ผลไม้ทรงกลมหรือกึ่งทรงกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง 4-6 ซม. ปีกหยัก ผลแก่สีน้ำตาลแกมเทาเปลือกแข็งหนาเป็นไม้ไม่มากก็น้อย ขอบระหว่างจะงอยปากและก้านมักจะเว้าไม่ค่อยตรง ก้านยาว 5-10 มม.มีเมล็ด 1-2 เมล็ด มีเส้นผ่านศูนย์กลาง 1.5-3 ซม. หนา 6-10 มม. ยาว 9 มม สีน้ำตาลแดงเรียบ

ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---(USDA Zone 10a-11) เติบโตได้ดีที่สุดในพื้นที่เปิดโล่งและมีแสงแดดจ้า ทนทานต่อร่มเงา อุณหภูมิเฉลี่ยทั้งปีระหว่าง 24-34°C (ต่ำสุด = 8°C สูงสุด = 44°C) ชอบดินร่วนปนทรายจนถึงดินเหนียวที่มีค่า pH อยู่ในช่วง 5-7.5 ไม่ทนต่อความเย็นจัด อัตราการเจริญเติบโตปานกลาง การบำรุงรักษา ต่ำ
การรดน้ำ---ความต้องการน้ำโดยเฉลี่ย รดน้ำอย่างสม่ำเสมอ อย่าให้น้ำมากเกินไป
การตัดแต่งกิ่ง---ตัดแต่งกิ่งเพื่อรักษาขนาดและรูปทรง ให้ตัดยอดเพื่อควบคุมความสูงที่ต้องการ ตัดกิ่งที่อยู่ภายในพุ่ม ทำให้ทรงพุ่มโปร่งและเพื่อการเจริญเติบโตใหม่ การตัดแต่งกิ่งที่ตาย กิ่งที่เสียหายหรือเป็นโรค สามารถทำได้ตลอดเวลา
การใส่ปุ๋ย---Unknown
ศัตรูพืช/โรคพืช---Eutetranychus orientalis (Citrus brown mite)
รู้จักอ้นตราย---None known
การใช้ประโยชน์--- เป็นพันธุ์ไม้ที่สำคัญของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ซึ่งมีการส่งออกเป็นจำนวนมากในแต่ละปี ใช้สำหรับงานก่อสร้างและงานเฟอร์นิเจอร์
ใช้ปลูกประดับ---เป็นไม้ให้ร่มเงาและดอกไม้ซึ่งมีความสวยงาม ต้นไม้ทนต่อสภาพเค็มและสามารถปลูกได้ในบริเวณชายทะเล
ใช้เป็นยา--- เปลือกและรากใช้เป็นยารักษาโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบและโรคท้องร่ว
วนเกษตรใช้---ต้นไม้ถูกปลูกในฐานะพันธุ์บุกเบิกในภาคเหนือของประเทศไทยในโครงการปลูกป่าเพื่อฟื้นฟูป่าไม้พื้นเมือง โดยปลูกในป่าเสื่อมโทรมและพื้นที่เปิดโล่งร่วมกับสายพันธุ์อื่นๆ ที่ล้วนมีความสามารถในการเติบโตอย่างรวดเร็ว ผลิตครอบที่หนาแน่นและปราบปรามวัชพืช และดึงดูดสัตว์ป่าที่กระจายเมล็ดพืช โดยเฉพาะนกและค้างคาว
- สายพันธุ์นี้มีความสัมพันธ์ทางชีวภาพ กับแบคทีเรียในดินบางชนิด แบคทีเรียเหล่านี้ก่อตัวเป็นก้อนที่ราก และตรึงไนโตรเจนในบรรยากาศ ไนโตรเจนบางส่วนนี้ถูกใช้โดยพืชที่กำลังเติบโต แต่บางชนิดก็สามารถนำมาใช้กับพืชอื่นที่ปลูกในบริเวณใกล้เคียงได้
ใช้อื่น ๆ---แก่นไม้มีสีแดงอมเหลืองสดถึงแดงอิฐเข้ม มีเส้นสีเข้มกว่า เป็นมันเงาเมื่อตัดใหม่ๆ แต่เมื่อสัมผัสจะกลายเป็นสีน้ำตาลทองที่ดูหม่นหมอง กระพี้มีสีเทาเป็นวงแคบ ไม้เนื้อแข็งมีความหนาแน่นค่อนข้างหนักทนทานและทนต่อการโจมตีของปลวก กระพี้มีแนวโน้มที่จะถูกโจมตีโดยแมลงเต่าทอง ไม้ค่อนข้างเลื่อยยาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อแห้ง และยังใช้งานกับเครื่องมือช่างได้ยากอีกด้วย ไม้นี้ใช้ปูพื้นตกแต่ง เฟอร์นิเจอร์ งานตู้ ที่จับเครื่องมือ โต๊ะบิลเลียด ฯลฯ
- เรซินที่ได้จากพืชสามารถใช้เป็นสีย้อมสีแดงได้
สำคัญ---เป็นหนึ่งในสัญลักษณ์ประจำชาติของประเทศพม่า
ภัยคุกคาม---เนื่องจากสายพันธุ์นี้ถูกคุกคามจากการแสวงหาประโยชน์จากไม้มากเกินไป และมีการใช้งานมากเกินไปในทุกประเทศที่อยู่ในขอบเขตของมัน อัตราการเก็บเกี่ยวในปัจจุบันไม่ยั่งยืน เนื่องจากสายพันธุ์นี้มีอายุยืนยาว และยังมีการสรรหาบุคลากรที่ไม่ดี (Winfield et al. 2016) ภายในขอบเขตประเทศต่างๆ มีการคอร์รัปชัน กฎหมายป่าไม้ที่มีการบังคับใช้อย่างไม่ดี และธรรมาภิบาลป่าไม้โดยทั่วไปที่อ่อนแอ (CITES CoP17 Inf.79 2015) ทำให้สายพันธุ์เหล่านี้มีความเสี่ยงอย่างต่อเนื่องจากการตัดไม้อย่างผิดกฎหมาย และการสูญเสียแหล่งที่อยู่อาศัย ( Pakkad et al., 2002 ;  FAO, 2017 ) ได้รับการประเมินล่าสุดในบัญชีแดงของ IUCN ของชนิดพันธุ์ที่ถูกคุกคามในปี 2018 Pterocarpus macrocarpus ถูกระบุว่า ใกล้สูญพันธุ์ภายใต้เกณฑ์ A3cd
สถานะการอนุรักษ์---EN- ENDANGERED A3cd - ver 3.1 - IUCN. Red List of Threatened Species 2018
source: Barstow, M. 2019. Pterocarpus macrocarpus. The IUCN Red List of Threatened Species 2019: e.T32308A2813424. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2019-1.RLTS.T32308A2813424.en. Accessed on 28 November 2023.  
การดำเนินการอนุรักษ์ https://www.iucnredlist.org/species/32308/2813424
- มีอยู่ใน คอลเลกชันนอกแหล่งกำเนิดอย่างน้อยสิบกลุ่ม (BGCI 2018) ชนิดนี้ได้รับการประเมินว่าใกล้สูญพันธุ์ในเวียดนาม (กระทรวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และสิ่งแวดล้อม 2550) ภายในประเทศนี้ พบได้ในพื้นที่คุ้มครองบางแห่ง เช่น Chu Yang Sin, Yok Don, Binh Phuoc NP
- พบได้ในพื้นที่คุ้มครองบางแห่งในกัมพูชาและไทย ขึ้นอยู่กับการปลูกเพื่อเพิ่มคุณค่าใน สปป. ลาว (Sovu et al. 2010) และรายงานพื้นที่อนุรักษ์จากประเทศไทย นอกจากนี้ยังมีสวนพันธุ์ต่างๆ ในประเทศต่างๆ ส่วนใหญ่
ระยะออกดอก---มีนาคม-เมษายน
- การออกดอกและติดผลมักเริ่มต้นในต้นไม้ที่มีอายุระหว่าง 5 ถึง 10 ปี
*ขยายพันธุ์---เพาะเมล็ด แช่ไว้ในน้ำอุ่นที่อุณหภูมิประมาณ 35-40°cล่วงหน้าเป็นเวลา 12-24 ชั่วโมง ก็สามารถเร่งกระบวนการงอกให้เร็วขึ้นได้
- ต้นกล้าสามารถปลูกในตำแหน่งถาวรเมื่ออายุประมาณ1 ปีและสูงประมาณ 30 ซม เป็นไม้ยืนต้นที่มีอายุยืนยาวและมีอายุยาวนานกว่า 60 ปี
- เมล็ดสามารถเก็บไว้ได้หลายปี แท้จริงแล้วเมล็ดจากฝักที่อยู่บนพื้นดินเป็นเวลา 1 ปีนั้นงอกได้ดีกว่าฝักใหม่ที่เก็บมาจากต้นไม้
https://tropical.theferns.info/viewtropical.php?id=Pterocarpus+macrocarpus
-สามารถขยายพันธุ์โดยการปักชำได้                                   

* ต้นประดู่ป่ากับต้นประดู่บ้านซึ่งมีอายุเท่ากัน ต้นประดู่ป่าจะมีปุ่มประดู่มากกว่า ต้นประดู่บ้านอยู่หลายปุ่ม แต่ปุ่มประดู่บ้านจะมีลวดลายสะสวยกว่าลวดลายของปุ่มประดู่ป่า สำหรับความงามของปุ่มประดู่ท่านว่า ปุ่มมะค่านี่ชิดซ้ายไปเลย และส่วนตรงนี้จะกลายเป็นเนื้อไม้ที่มีค่ายิ่งในวงการหัตถศิลปและศิลปกรรม  ประจำชาติไทย ดังเช่นในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที๕ และในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่๖ ตลอดจนมาถึงในสมัยต้นๆของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่๗ ในรัชสมัยของพระองค์ท่านซึ่งได้กล่าวถึงพระนามนี้ พระองค์ได้ทรงโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม ส่งเสริมการก่อสร้างสิ่งประดิษฐ์ทั้งในศิลปกรรมและหัตถศิลป์ที่มีคุณค่าอัน เกิดจากการผลิตและใช้ไม้ประดู่เป็นวัตถุดิบแต่ในครั้งนั้นไว้ทุกหนทุกแห่ง ไม่ว่าจะเป็นในพระราชสำนัก ในพระบรมมหาราชวัง ตามสภานที่ราชการ ตามศาลาการเปรียญ  ซึ่งได้ใช้ไม้ประดู่และปุ่มประดู่เป็นวัตถุดิบในการผลิตงานศิลป์ เป็นที่เชิดหน้าชูตาอยู่ในยุคนั้นเกือบทั้งสิ้นนับ ตั้งแต่โต๊ะ ตู้ ตั่ง เตียง ขันน้ำ พานรอง เชี่ยนหมาก ฯลฯ ซึ่งล้วนถูกประดิษฐ์ไว้อย่างสวยงาม เป็นศิลป์ที่งดงามเลิศเลอ งามทั้งลวดลายจากไม้ประดู่ และยอดเยี่ยมด้วยฝีมือการประดิษฐ์ ของช่างศิลป์ไทยในสมัยก่อน  ซึ่งเราน่าจะได้รับทราบไว้และนับเป็นเกียรติประวัติของพันธุ์พืชที่คนไทยให้ ชื่อว่า"ประดู่"ที่ขอนำมาเสนอและกล่าวถึงด้วยความภาคภูมิใจยื่ง
นอกจากนี้ ประดู่ ยังได้รับเกียรติอันสูงส่งที่ได้เกี่ยวข้องกับผลงานส่วนหนึ่งของราชนาวีไทย เมื่อ พลเรือเอก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ ได้ทรงร้อยกรองทำนองเพลงพระนิพนธ์ไว้เป็นเพลงอมตะ คือเพลง " ดอกประดู่ "โดย พระองค์ท่านได้ทรงนำเอาความจริงจากธรรมชาติให้เห็นความพร้อมเพรียงกันในวัน ที่ดอกประดู่บาน ทรงใช้วงจรชีวิตจาก พันธุ์พฤกษา  เข้าเปรียบเทียบไว้กับคำว่า " ชีวิต " และ " หน้าที่  " ของทหารเรือไทย ดังเนื้อเพลงพระนิพนธ์ตอนหนึ่งทีว่า
"พวกเราทุกลำจำเช่นดอกประดู่
วันไหนวันดีบานคลี่พร้อมอยู่
วันไหนวันโรยดอกโปรยตกพรู
ทหารเรือเราจงดู ตายเป็นหมู่ให้ชาติไทย"
ขอเชิดชูเกียรติลูกดอกประดู่ทุกท่าน ณ ที่นี้
(อ้างอิงจาก ---หนังสือ ดอกไม้ และประวัติไม้ดอกเมืองไทย จาก ชุดธรรมชาติศึกษา โดย อาจารย์ วิชัย อภัยสุวรรณ 2532)

20 ประดู่บ้าน/Pterocarpus indicus

[ter-oh-KAR-pus] [IN-dih-kus]

ชื่อวิทยาศาสตร์---Pterocarpus indicus Willd.(1802)
ชื่อพ้อง ---Has 20 Synonyms.
---Lingoum indicum Kuntze.(1891)
---Pterocarpus indicus f. echinatus (Pers.) Rojo.(1972)
---More.See all https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:516487-1#synonyms
ชื่อสามัญ---Angsana, Angsana Tree, Amboyna-wood, Andaman redwood, Burmese rosewood, Malay paduak, Papua New Guinea rosewood, Philippine mahogany, Redwood, Red sandalwood, Smooth narra
ชื่ออื่น---ดู่บ้าน (ภาคเหนือ) ประดู่อังสนา, ประดู่บ้าน, ประดู่ลาย, ประดู่กิ่งอ่อน, อังสนา, ดู่, ประดู่ป่า, ประดู่ไทย (ภาคกลาง); สะโน  (มลายู-นราธิวาส) ; [BRUNEI DARUSSALAM: Angsana.];[CHINESE: Zi tan];[FIJI: Cibicibi, Padouk.];[FRENCH: Bois de corail, Bois de rose de Birmanie, Sang-dragon, Santal rouge.];[GERMAN: Echtes Sandelholz, Indisches Rosenholz.];[INDIA: Narra];[INDONESIA: Angsana, Angsena, Sonokembang, kaya merah.];[LAOS: Chan deng];[MALAYSIA: Angsana, Sano, Seno.];[MYANMAR: Ansanah, Pashu-padauk, Sena];[PAPUA NEW GUINEA: New Guinea rosewood.];[PHILIPPINES: Apalit, Naga, Nala, Narra, Smooth narra, Vitali.];[PORTUGUESE: Pau-rosa-de-birmânia.];[SWEDISH: Amboinaträd.];[Thailand: Duu baan, Pradoo, Pradoo baan, Praduu baan, Pradoo angsna.];[TRADE NAME: Amboyna, Angsana, Burmese rosewood, Narra, Rosewood.];[VIETNAM: gi[as]ng h[uw][ow]ng.];
EPPO Code--- PTKIN (Preferred name: Pterocarpus indicus)
ชื่อวงศ์---FABACEAE (LEGUMINOSAE-PAPILIONOIDEAE)
ถิ่นกำเนิด---ทวีปเอเซีย
เขตกระจายพันธุ์---อินเดีย บังคลาเทศ จีน (รวมถึงไต้หวัน) อินโดจีน  มาเลเซีย นิวกินี เอเซียตะวันออกเฉียงใต้
นิรุกติศาสตร์---ชื่อสกุล Pterocarpus มาจากคำภาษากรีกว่า 'pteran' หมายถึงปีกและ 'karpos' หมายถึงผลไม้ ; ชื่อเฉพาะสายพันธุ์ 'indicus'คือคำคุณศัพท์ภาษาละติน “indicus, a, um” = ของอินเดีย ในความหมายที่กว้างที่สุดของ 'หมู่เกาะอินเดียตะวันออก'
Pterocarpus indicus เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์ถั่ว (Fabaceae)ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย Carl Ludwig Willdenow ( 1765–1812 ) นักพฤกษศาสตร์และเภสัชกรชาวเยอรมันในปี พ.ศ.2345

การใช้ประโยชน์ ---ไม้ที่มีสีสันจัดอยู่ในกลุ่มไม้ที่มีค่ามากที่สุดในโลก และมีการเก็บเกี่ยวต้นไม้อย่างกว้างขวางเพื่อใช้เป็นไม้
- เป็นหนึ่งใน 33 สายพันธุ์ที่ได้รับการขนานนามว่าเป็นไม้ Hongmu (ไม้แดง) ที่เหมาะสม ซึ่งใช้ในการผลิตเฟอร์นิเจอร์จีนคุณภาพสูงตามประเพณีจากราชวงศ์ Mingพ.ศ. 2334 (https://tropical.theferns.info/viewtropical.php?id=Pterocarpus+indicus)
ใช้กิน---ใบอ่อนและดอกมีกลิ่นหอมใช้รับประทานได้
ใช้ปลูกประดับ--- ต้นไม้นั้นมีค่าประดับมากเมื่อเติบโตในสวน นิยมปลูกเป็นไม้ประดับให้ร่มเงาตามสวนสาธารณะ และใช้ในงานภูมิทัศน์ ทั่วไป มีการปลูกกันอย่างแพร่หลายในพื้นที่เขตร้อนทั่วโลก
*ใช้เป็นยา---ต้นไม้บางครั้งใช้ในการแพทย์พื้นบ้านสำหรับเนื้องอก โดยเฉพาะในปาก
- Kino ที่ได้จากลำต้นมีความเหนียว ขม และมีมันว่ากันว่ามีฤทธิ์ต้านน้ำดี ขับเสมหะ และขับเสมหะ และใช้ในการรักษาโรคลำคอ แผลในปาก
- ครั้งหนึ่งเคยใช้รักษาอาการท้องเสีย โดยมักใช้ร่วมกับฝิ่น
- ใบแห้งนำมาผสมกับน้ำแล้วดื่มทุกวันเพื่อรักษาอาการปวดหัว การแช่ใบอ่อนใช้รักษาอาการท้องผูก ปวดท้อง เป็นไข้ หอบหืด และแผลในปาก ใบสดเคี้ยวเพื่อบรรเทาอาการไอ
- ใบอ่อนใช้ทาภายนอกแก้ฝี แผลพุพอง และแผล นำใบที่เป็นผงละเอียดมาทาบริเวณช่องคลอดที่แตกร้าว
- มีรายงานว่าใบสามารถยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็งน้ำในช่องท้อง Ehrlich ได้อย่างมีนัยสำคัญ
- น้ำรากใช้รักษาโรคซิฟิลิส
- การแช่เปลือกแห้งใช้ในการรักษาโรคปอดบวม
- น้ำคั้นจากเปลือกสดใช้ทารักษาบาดแผลและแผล (https://tropical.theferns.info/viewtropical.php?id=Pterocarpus+indicus)
ใช้ในระบบวนเกษตร---เป็นต้นไม้ที่ให้ร่มสำหรับกาแฟและพืชอื่น ๆ สปีชีส์นี้มีความสัมพันธ์ทางชีวภาพกับแบคทีเรียในดินบางชนิดแบคทีเรียเหล่านี้ก่อตัวเป็นก้อนบนรากและตรึงไนโตรเจนในบรรยากาศ ไนโตรเจนบางส่วนนี้ถูกใช้โดยพืชที่กำลังเติบโต แต่บางชนิดก็สามารถใช้โดยพืชอื่น ๆ
ใช้อื่น ๆ---แก่นไม้เป็นสีอิฐ สีแดงถึงสีน้ำตาลทองมีความแข็งปานกลาง หนักและง่ายต่อการใช้งานมีกลิ่นหอม มันถูกใช้สำหรับเฟอร์นิเจอร์ชั้นสูงและตู้ตกแต่งแผ่นไม้อัดตกแต่งภายในแผ่นผนังตกแต่งพื้น (รวมถึงแถบและไม้ปาร์เก้), เครื่องดนตรี  Amboyna burl ที่มีค่าสูงซึ่งเป็นหนึ่งในผลิตภัณฑ์ไม้ที่หายากและมีค่ามากที่สุดในโลก มันใช้เพียงเล็กน้อยในการกลึง แต่เนื่องจาก burl เป็นรูปทรงที่ประณีตมาก ทำให้ ดีต่อชิ้นส่วน เพื่อใช้สำหรับ finials หรือบางทีอาจเป็นรูปคล้ายคาโบชอง(cabochon)บนกล่องแบน  
- เป็นแหล่งที่มาของ Kino-; Kino เป็นสารสีแดงคล้ายกับเรซิ่น ถูกใช้ในท้องถิ่นเป็นยาสมานแผลและในการฟอก ไม้และเปลือกไม้ให้สีย้อมแดง-; ใบใช้เป็นแชมพู
สำคัญ---ได้รับการประกาศเป็นต้นไม้ประจำชาติของฟิลิปปินส์ในปี พ.ศ. 2477
- เป็นต้นไม้ประจำจังหวัดชลบุรีและจังหวัดภูเก็ตในประเทศไทย
ภัยคุกคาม---เนื่องจากถูกคุกคามจากกิจกรรมการตัดไม้และการเพิ่มการตั้งถิ่นฐานและการเกษตร ทำให้จำนวนประชากรลดลงอย่างต่อเนื่อง ภัยคุกคามที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของสายพันธุ์นี้คือการตัดไม้อย่างผิดกฎหมาย Pterocarpus indicusยังมีความเสี่ยงจากการลดลงของแหล่งที่อยู่อาศัยอันเนื่องมาจากการใช้โดยมนุษย์และการทำลายล้างของป่า ได้รับการประเมินล่าสุดในบัญชีแดงของ IUCN ของชนิดพันธุ์ที่ถูกคุกคามในปี 2018 Pterocarpus indicus ถูกระบุว่า ใกล้สูญพันธุ์ภายใต้เกณฑ์ A3cd+4cd
สถานะการอนุรักษ์---EN-ENDANGERED A3cd+4cd - ver 3.1 - IUCN Red List of Threatened Species (2018)
source: Barstow, M. 2018. Pterocarpus indicus. The IUCN Red List of Threatened Species 2018: e.T33241A2835450. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2018-2.RLTS.T33241A2835450.en. เข้าถึงเมื่อวันที่ 28 พฤศจิกายน 2566
การดำเนินการอนุรักษ์ https://www.iucnredlist.org/species/33241/2835450
- สายพันธุ์นี้มีอยู่ในคอลเลกชันนอกแหล่งกำเนิดอย่างน้อย 25 รายการ (BGCI 2018) ในปี พ.ศ. 2541 ชนิดนี้ได้รับการประเมินทั่วโลกว่ามีความเสี่ยง (World Conservation Monitoring Center 1998) ในประเทศจีนและฟิลิปปินส์ สายพันธุ์นี้ได้รับการประเมินว่าใกล้สูญพันธุ์อย่างยิ่ง (Fernando et al. 2008, Haining et al. 2017)
- ในประเทศมาเลเซีย สายพันธุ์นี้เป็นสายพันธุ์ที่มีความสำคัญสำหรับ ความพยายามในการอนุรักษ์ ในแหล่งกำเนิดและนอกแหล่งกำเนิดและจะต้องได้รับการตรวจสอบเพื่อการเพาะปลูก (Jalonen et al. 2009)
- ใน สปป. ลาว ห้ามมิให้ตัดไม้ชนิดนี้เป็น 'ชนิดพันธุ์ไม้ธรรมชาติที่สูญพันธุ์' (คำสั่งนายกรัฐมนตรี เลขที่ 17 พ.ศ. 2551) (UNEP-WCMC 2014) ในปี 2559 ได้มีการพัฒนากฎหมายเพิ่มเติมเพื่อห้ามการส่งออกไม้จากป่าพื้นเมือง
- ในเมียนมาร์ มีการห้ามส่งออกไม้ซุงระหว่างปี 2557 ถึง 2560 แต่การบังคับใช้ทำได้ไม่ดีนัก พวกเขายังมีข้อตกลงทวิภาคีกับจีนเพื่อลดการตัดไม้ผิดกฎหมายข้ามพรมแดน (Richer  et al.  2014, Treanor 2015, EIA 2016, Treue  et al . 2016)
- ในประเทศไทย มีการห้ามการตัดไม้ตัวอย่างป่าธรรมชาติระดับชาติมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2532 (EIA 2012, Treanor 2015)
ระยะออกดอก/ติดผล--- เดือนมีนาคม-เดือนเมษายน เริ่มออกดอกและติดผลเมื่อต้นไม้มีอายุ 5-10 ปี
ขยายพันธุ์---เพาะเมล็ด ปักชำ  เมล็ดพันธุ์อาจคงอยู่ได้นานกว่าหนึ่งปี
- *การปักชำพันธุ์สามารถหยั่งรากได้ ในฟิลิปปินส์ การตัดกิ่งของ P. Indicus ที่มีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 8 ซม. จะถูกหยั่งรากหลังจากการรักษาด้วยฮอร์โมน(https://tropical.theferns.info/viewtropical.php?id=Pterocarpus+indicus)
- เป็นไม้ยืนต้นที่มีอายุยืนยาวและมีอายุยาวนานกว่า 100 ปี

ชื่อวิทยาศาสตร์---Cerbera manghas L.(1791)
ชื่อพ้อง---Has 15 Synonyms. See all https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:77906-1#synonyms
---Odollamia manghas (L.) Raf.(1838)
---Tanghinia manghas (L.) G.Don.(1837)
ชื่อสามัญ---Madagascar Ordeal Bean, Ordeal plant, Sea-mango, Cerbera, Jawa Tree, Dog-bane, Sea Mango, Pink-eyed Cerbera, Pink-eyed Pong Pong Tree, Thai perfume plant
ชื่ออื่น--- ตีนเป็ดทราย (ปัตตานี); ตีนเป็ดเล็ก (ภาคกลาง); เทียนหนู, เนียนหนู (สตูล); ปงปง (พังงา); ปากเป็ด (ตราด); มะตากอ (มาเลย์-นราธิวาส); รักขาว (จันทบุรี) ;[CHINESE: Hai mang guo.];[FRENCH: Faux manguier, Tanghin.];[INDIA: Utalam, Chattankaya.];[KANNADA: Chande, Monde.];[MALAYALAM: Utalam, Chattankaya.];[MALAYSIA: Buta-buta, Nyan, Pokok Pong Pong (Malay); Pong Pong (Sabah); Entiba (Sarawak, Selako.).];[MARATHI: Sukanu.];[PHILIPPINES: Baraibai, Maraibai, Toktok-kalau, Tabau-tabau (Tag.); Buto-buto (C. Bis.); Panabulon (P. Bis.); Dita (Sul.).];[PORTUGUESE: Manga-de-água.];[TAMIL: Kodalma, Kattarali, Kottuma, Caat aralie.];[THAI: Thian nu,nian nu (Satun); Tin pet lek (Central); Tin pet sai (Pattani); Pong pong (Phangnga); Pak pet (Trat); Ma-ta-ko (Malay-Narathiwat), Rak khao (Chanthaburi).];[VIETNAM: Mật sát hồng, Hường, Tốc sát].
EPPO Code--- KBRMA (Preferred name: Cerbera manghas)
ชื่อวงศ์---APOCYNACEAE
ถิ่นกำเนิด---ทวีปเอเซีย
เขตกระจายพันธุ์---เอเซียตะวันออกเฉียงใต้ตลอดถึงตอนเหนือของออสเตรเลียหมู่เกาะในมหาสมุทรแปซิฟิกแอฟริกาตะวันออก
นิรุกติศาสตร์---ชื่อสกุล 'Cerberus' จากกรีก-สุนัขสามหัวที่ปกป้องยมโลกในเทพปกรณัมกรีก ; ชื่อสายพันธุ์ 'manghas' จากภาษาตากาล็อก                                                                                                                                                      Cerbera manghas เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์ตีนเป็ด (Apocynaceae)ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย Carl Linnaeus (1707–1778) นักชีววิทยาและนักพฤกษศาสตร์ชาวสวีเดนในปีพ.ศ.2334
ที่อยู่อาศัย---มีถิ่นกำเนิดในหมู่เกาะซีเชลส์ในมหาสมุทรอินเดีย ศรีลังกา จีน ออสเตรเลีย หมู่เกาะมาเลย์ หมู่เกาะแปซิฟิก มาดากัสการ์และคอโมโรส พบตามป่าดิบชื้นตามแนวชายฝั่งป่าผลัดใบที่แห้งแล้งที่ระดับความสูงจากระดับน้ำทะเลถึง150 เมตรในมาดากัสการ์ ตามฝั่งทะเลและฝั่งน้ำขึ้นน้ำลงในภาคใต้ของจีน
ลักษณะ---เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็กสูง 5-10 เมตร เส้นผ่านศูนย์กลางสามารถเข้าถึง 70 ซม. ทุกส่วนมีน้ำยางสีขาว มักแตกกิ่งต่ำคล้ายไม้พุ่ม เปลือกนอกเรียบสีเทา มีช่องอากาศกระจายทั่วไป เปลือกชั้นในสีเหลืองอ่อน ใบเดี่ยวเรียงสลับออกแน่นใกล้ปลายยอด รูปไข่กลับแกมขอบขนาน ขนาดของใบ 3-6 x 10-25 ซม.ปลายใบและโคนใบแหลม เนื้อใบหนาคล้ายแผ่นหนัง ผิวใบเกลี้ยงทั้งสองด้าน หลังใบสีเขียวเข้มเป็นมัน ท้องใบสีอ่อนกว่า ดอกแบบช่อกระจุก ออกตามปลายยอด ช่อดอกโปร่งแข็ง แต่ละช่อมีหลายดอก ดอกย่อยขนาดประมาณ 5 ซม.สีขาวปากหลอดสีชมพูปนแดงเข้ม กลีบเลี้ยงแยกเป็น 5 กลีบขนาดไม่เท่ากัน กลีบดอกเมื่อตูมจะซ้อนกันเวียนเป็นเกลียว ผลแบบผลเมล็ดเดียวแข็งรูปไข่หรือรูปรีขนาด 3-5 x 5-8 ซม.เมื่อสุกสีแดงปนดำ เนื้อนิ่ม เมล็ดแข็งน้ำหนักเบา
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---พืชในเขตร้อนชื้น (zone 10a - 11.) ชอบแสงแดดจัด 80-100% (แสงแดดโดยตรง 6-8 ชั่วโมงต่อวัน) ถึงมีร่มเงาบางส่วน (แสงแดดโดยตรง 4 ถึง 6 ชั่วโมงต่อวัน ชั่วโมงเหล่านี้ไม่จำเป็นต้องต่อเนื่องกัน) ดินร่วนที่อุดมสมบูรณ์ไปด้วยอินทรียวัตถุ อย่างไรก็ตามต้นไม้นี้สามารถทนต่อดินทรายที่มีการระบายน้ำได้ดี และอุดมไปด้วยฮิวมัส อัตราการเจริญเติบโตช้าและมีนิสัยการเจริญเติบโตเหมือนลีลาวดี
การรดน้ำ---ต้องการการรดน้ำปานกลางแต่สม่ำเสมอ โดยเฉพาะในช่วงฤดูแล้งหรือความร้อนจัด สิ่งสำคัญคือต้องหลีกเลี่ยงการให้น้ำมากเกินไป เนื่องจากพืชอ่อนแอต่อรากเน่าได้
การตัดแต่งกิ่ง---นอกจากการตัดแต่งกิ่งเป็นครั้งคราวแล้ว ยังต้องมีการดูแลเอาใจใส่เพียงเล็กน้อยเพื่อส่งเสริมการเจริญเติบโตที่ดีและรักษารูปร่างไว้ ควรตัดกิ่งในช่วงฤดูปลูก โดยควรก่อนหรือหลังดอกบาน
การใส่ปุ๋ย---ใช้ปุ๋ยที่ปล่อยช้าอย่างสมดุล โดยให้ใส่ทุกสามเดือนในช่วงฤดูปลูก
ศัตรูพืช/โรคพืช---เพลี้ยแป้ง, แมลงเกล็ด, ไรแมงมุม/ ไวต่อโรคเชื้อราหลายชนิด รวมถึงรากเน่า โรคใบจุด และโรคราแป้ง
รู้จักอันตราย--- ทุกส่วนของพืชมี glycoside มีความเป็นพิษสูงและก่อให้เกิดอาการระคายเคือง เมล็ดมีพิษมากและมีกรดไฮโดรไซยานิก สารพิษถูกกล่าวว่าเป็นอันตรายต่อสุนัขโดยเฉพาะ
การใช้ประโยชน์---พืชที่ใช้ในท้องถิ่นเป็นยาสมุนไพรการเก็บเกี่ยวส่วนใหญ่มาจากป่า ผลิตภัณฑ์ยาบางครั้งวางจำหน่ายในตลาดท้องถิ่น
ใช้ปลูกประดับ---นิยมปลูกเป็นไม้ประดับเนื่องจากดอกและผลมีความสวยงาม ดอกมีกลิ่นหอมที่สามารถผลิตได้ตลอดทั้งปี สามารถปลูกในภาชนะ และสามารถใช้จัดสวนริมทะเล
ใช้เป็นยา---แพทย์แผนโบราณในประเทศมาดากัสการ์ใช้เมล็ดเพื่อรักษาความผิดปกติของหัวใจ
- ในเอเชียเขตร้อน เมล็ดใช้รักษาโรคหิดและการระคายเคืองผิวหนัง เพื่อเตรียมยาบำรุงผมและเป็นยาพิษสำหรับปลา
- เปลือกไม้ใช้เป็นยาระบายและลดไข้และรักษาอาการขับปัสสาวะและกลากเกลื้อน  
- ดอกไม้ใช้รักษาริดสีดวงทวาร
- จากการศึกษาพบว่ามีคุณสมบัติต้านเนื้องอก สารต้านอนุมูลอิสระ ต้านเชื้อรา ฆ่าแมลง ต้านแบคทีเรียและเป็นพิษ
ใช้อื่น ๆ---เนื้อไม้มีน้ำหนักเบาถึงปานกลางโดยมีแก่นไม้สีขาวถึงสีเหลืองน้ำตาลอ่อนซึ่งไม่ได้แยกจากกระพี้ เนื้อละเอียดและไม่สม่ำเสมอ มีประโยชน์สำหรับการผลิตแผ่นไม้อัด มีการส่งออกไม้ จำนวนเล็กน้อยจากปาปัวนิวกินีและหมู่เกาะโซโลมอนไปยังญี่ปุ่น
- ไม้ใช้สำหรับเป็นถ่านเนื้อละเอียด                                                                                                                             - Cerbera manghas น้ำมันมีประโยชน์สำหรับการผลิตไบโอดีเซลและเป็นวัตถุดิบตั้งต้นที่ไม่สามารถบริโภคได้ ที่ได้มาจากผลของต้นไม้ ปริมาณน้ำมันจาก Cerbera manghas เมล็ดคือ 54 เปอร์เซ็นต์ ไบโอดีเซลผลิตจาก Cerbera manghas เมทิลเอสเทอร์ (CMME) และคุณสมบัติของ Cerbera manghas อยู่ในมาตรฐานไบโอดีเซลที่แนะนำ จากคุณสมบัติเหล่านี้ น้ำมัน Cerbera manghas ถือเป็นวัตถุดิบในการรองรับการผลิตไบโอดีเซลในอนาคต
ภัยคุกคาม---ไม่มีภัยคุกคามที่น่าเป็นห่วง ได้รับการประเมินล่าสุดสำหรับ บัญชีแดงของ IUCN ในปี 2018 Cerbera manghas ถูกจัดอยู่ในรายการที่มีความกังวลน้อยที่สุด
สถานะการอนุรักษ์---LC - Least Concern - ver 3.1 - IUCN Red List of Threatened Species. 2018
source: Yu, S., Qin, h., Botanic Gardens Conservation International (BGCI) & IUCN SSC Global Tree Specialist Group. 2019. Cerbera manghas. The IUCN Red List of Threatened Species 2019: e.T147649572A147649574. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2019-2.RLTS.T147649572A147649574.en. Accessed on 16 December 2023.
การดำเนินการอนุรักษ์ https://www.iucnredlist.org/species/147649572/147649574
- สายพันธุ์นี้ได้รับการประเมินว่าไม่ถูกคุกคามโดย MEPC CAS (2014) และ Wang et al (2012).
ระยะออกดอก/ติดผล--- เกือบตลอดปี
ขยายพันธุ์--- เมล็ด ตอนกิ่ง ปักชำ