ต้นไม้ใหญ่ยืนต้น 4

105 จันทน์ผา จันทน์แดง/Dracaena cochinchinensis

[dra-SEE-nah] [ko-chin-chin-EN-sis]

ชื่อวิทยาศาสตร์---Dracaena cochinchinensis (Lour.) S.C.Chen.(1980)
ชื่อพ้อง---Has 4 Synonyms.
---Basionym: Aletris cochinchinensis Lour.(1790). See https://www.gbif.org/species/5304529
---Dracaena loureiroi Gagnep.(1934), nom. illeg.
---More. See all https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:534147-1#synonyms
ชื่อสามัญ---Thai Dragon Tree
ชื่ออื่น---จันทน์ผา(ภาคเหนือ); จันทน์แดง (ภาคกลาง,สุราษฎร์ธานี); ลักกะจั่น (ภาคกลาง) ;[CHINESE: Jian ye long xue shu.];[THAI: Chan pha (Northern); Chan daeng (Central, Surat Thani); Lakka chan (Central).]:[Vietnam: Giáng ông, Bồng bồng, Huyết giác].
EPPO Code---DRNCH (Preferred name: Dracaena cochinchinensis)
ชื่อวงศ์---ASPARAGACEAE
ถิ่นกำเนิด---ทวีปเอเซีย
เขตกระจายพันธุ์---จีน ญี่ปุ่น เวียตนาม ไทย ลาว กัมพูชา
นิรุกติศาสตร์---ชื่อสกุล 'Dracaena' คือคำสำคัญในภาษากรีก "δράκαινα" (drakàina) ซึ่งเป็นคำนามเพศหญิงของมังกร ซึ่งสื่อถึงลักษณะพิเศษที่มีน้ำยางสีแดงภายในลำต้น ; ชื่อระบุชนิด 'cochinchinensis' หมายถึง Cochinchina (ชื่อเก่าของเวียดนามตอนใต้)
Dracaena cochinchinensis เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์หน่อไม้ฝรั่ง (Asparagaceae)ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย Joao de Loureiro (1717–1791) นักพฤกษศาสตร์ชาวโปรตุเกสและได้รับชื่อที่แน่นอนในปัจจุบันโดย Sing Chi Chen (เกิดปี 1931) นักพฤกษศาสตร์ชาวจีนในปีพ.ศ.2523
ที่อยู่อาศัย---พบใน จีนตอนใต้ เวียดนาม กัมพูชา ลาว ไทย ตามพื้นที่ลาด หินปูน ที่ระดับความสูง 900-1,700 เมตรในภาคใต้ของจีน
- ในประเทศไทย พบในท้องถิ่นทั่วไปโดยเฉพาะบนเขาหินปูน ต้นโตเต็มที่สูงได้ถึง 17 เมตรมีเรือนยอดได้ถึง100 ยอด ที่คล้ายกัน Draceana angustifolia ชื่อเรียก พร้าวพันลำ
ลักษณะ---เป็นไม้ยืนต้นสูง 5-15 เมตร มีกิ่งก้านมากเปลือกต้นสีครีมอ่อน มีรอยแผลของใบติดๆกัน ใบขนาดกว้าง 3-7 ซม.ยาว 50-80 ซม.เรียงแบบสลับฐานใบจะโอบคลุมลำต้น ไม่มีก้านใบ ดอกขนาด0.7-1ซม.สีครีมหรือเขียวอมเหลือง ช่อดอกใหญ่ออกที่ปลายยอดยาวถึง 100 ซม.ผลกลมสีน้ำตาลอมเขียว เส้นผ่านศูนย์กลาง 0.8--1.2 ซม มักจะมี 1-3 เมล็ด

ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---(USDA Zones:11) ต้องการแสงแดดรำไร (ตำแหน่งที่มีแสงแดดส่องถึงไม่ใช่แสงแดดโดยตรง) แต่สามารถเจริญเติบโตได้ดีเมื่อโดนแสงแดดโดยตรง ดินที่ชุ่มชื้นระบายน้ำได้ดี pH 6.1 ถึง 6.5 (เป็นกรด) ควรผสมดินลูกรังหรือหินให้มากในหลุมดินที่จะปลูก เพราะหากปลูกลงในดินล้วน ๆยอดของจันทน์ผาที่จะเกิดใหม่จะลีบตีบเล็กลง ไม้ต้นนี้ชอบฝังรากลงในหินใต้ดิน และสามารถทนแล้งได้อย่างดีเยี่ยม อัตราการเจริญเติบโตช้า การบำรุงรักษา ต่ำ
การรดน้ำ---ต้องการน้ำปานกลาง ดินชื้นสม่ำเสมอ รดน้ำสัปดาห์ละครั้ง ลดการรดน้ำในช่วงปลายฤดูใบไม้ร่วงถึงฤดูหนาว พืชทนแล้งและไม่ชอบน้ำขัง
การตัดแต่งกิ่ง---ใบล่างจะเริ่มมีสีเหลืองในเวลาประมาณสองถึงสามปี ซึ่งเป็นช่วงอายุตามธรรมชาติของใบ เมื่อใบเหลืองไม่น่าดูแล้ว ให้นำออก หากต้นไม้สูงเกินไปสำหรับพื้นที่ ให้ตัดยอดออก  
การใส่ปุ๋ย---ใช้ปุ๋ยน้ำที่สมดุลทุก ๆ เดือน งดใส่ปุ๋ยในฤดูหนาว
ศัตรูพืช/โรคพืช---ไม่ค่อยมีศัตรูพืชหรือโรค ระวังไรแมงมุม เพลี้ยไฟ และแมลงเกล็ด/ ไวต่อฟลูออไรด์ในน้ำประปา เมื่อใช้น้ำประปาเป็นเวลานาน อาจมีจุดดำหรือขอบเหลืองบนใบ; น้ำมากเกินไป หรือดินระบายน้ำไม่ดี อาจทำให้รากเน่าได้
รู้จักอ้นตราย---เป็นพิษต่อสุนัขและแมว
ใช้ประโยชน์---ต้นไม้มักจะเก็บเกี่ยวมาจากป่าและบางครั้งก็ปลูกเพื่อเรซินที่เรียกว่าเลือดมังกร ซึ่งมีการค้าขายระหว่างประเทศเป็นยา
ใช้เป็นยา---ใช้ในทางเป็นพืชสมุนไพรอย่างดีเลิศ เรซิ่นแห้งที่เรียกว่า xue jie หรือเลือดของมังกรถูกใช้เป็นยา
- Resina Draconis เป็นยางสีแดงที่ได้จากลำต้นของต้นไม้ต้นนี้มันสามารถส่งเสริมการไหลเวียนโลหิตและยังทำหน้าที่เป็นยาแก้ปวด, ต้านเชื้อแบคทีเรีย, ต้านการอักเสบ, สารต้านอนุมูลอิสระ, น้ำยาฆ่าเชื้อ, ยาสมานแผลและห้ามเลือด.
- เป็นที่รู้จักกันเพื่อเพิ่มการทำงานของภูมิคุ้มกัน, ส่งเสริมการซ่อมแซมผิว, หยุดเลือดไหลและเพิ่มการไหลเวียนโลหิตโดยทั่วไปมีการกำหนดเพื่อกระตุ้นการไหลเวียนโลหิตในการรักษาอาการบาดเจ็บที่กระทบกระเทือนจิตใจ ภาวะชะงักงันในเลือด และความเจ็บปวด มักใช้ภายนอกเพื่อรักษาบาดแผล และปัญหาผิวหนัง
- เรซิน (ยาง) ที่ได้จากต้นไม้มักใช้ในการแพทย์แผนจีน ซึ่งเรียกว่า 'เลือดมังกร' หรือ ('xue jie') ถือเป็นสารประกอบสำคัญสำหรับใช้ในการแพทย์แผนจีน เป็นองค์ประกอบหลักของการเตรียมการห้ามเลือดของจีนที่เป็นที่รู้จักและใช้กันมาก 'Yun Nan Bai Yao' ในฐานะที่เป็น 'ยาครอบจักรวาลของเรซินกระตุ้นเลือด' RD มีคุณค่าทางยาที่ดี และกิจกรรมทางชีวภาพหลักมาจากสารประกอบฟีนอลิก
- การศึกษาทางเภสัชวิทยาแสดงให้เห็นว่าเรซินมีผลในเชิงบวกต่อการรักษาโรคเลือดชะงักงัน การบาดเจ็บ เนื้องอก การอักเสบ โรคทางนรีเวช โรคผิวหนังอักเสบจากภูมิแพ้ และอื่นๆ
- สารสกัดเอทานอลของเรซินแสดงคุณสมบัติต้านการเกิดลิ่มเลือดที่มีศักยภาพโดยส่งผลต่อการรวมตัวของเกล็ดเลือดและทำให้มีฤทธิ์ต้านการแข็งตัวของเลือด
- "น้ำยาอุทัย" ที่ผสมน้ำดื่มแต่โบราณ ใช้เปลือกจันทน์ผาที่ยืนต้นแห้งตายแล้ว แก่นจะเป็นสีแดง นำมาบดให้ละเอียดเป็นผงผสมน้ำมีกลิ่นหอม ดังนั้นกลิ่นและสีของน้ำยาอุทัยจึงไม่ใช่สารสังเคราะห์แต่มาจากต้นไม้ชนิดนี้ คุณสมบัติช่วยดับกระหายคลายร้อน (อ้างอิงจากหนังสือ ดอกไม้ และประวัติไม้ดอกเมืองไทย จาก ชุดธรรมชาติศึกษา โดย วิชัย อภัยสุวรรณ 2532)
ใช้ปลูกประดับ---จันทน์ผาหรือจันทน์แดงคือต้นไม้ต้นเดียวกัน เพราะในไทยจะเห็นจันทน์ผาอยู่ 2 ต้นคือชนิดต้นที่มีใบกว้างและต้นที่มีใบแคบคม ; *เคยคิดว่าจันทน์ผาคือต้นใบกว้างและจันทน์แดงคือต้นใบแคบ ปลายเรียวแหลม นั่นล่ะคิดผิดเลย เพราะชื่อในวงการพฤกษศาสตร์ใช้เรียกกันอยู่ชื่อเดียวคือ Dracaena cochinchinensis และความกว้างหรือความแคบของใบยึดถือเป็นความต่างชนิดของพันธุ์ไม่ได้ จันทน์ผาหรือจันทน์แดงมีชื่อเรียกอีกอย่างว่า "ลักจั่น" ซึ่งหมายถึงต้นไม้ที่ไม่ใช่ต้นหมากหรือมะพร้าว แต่ก็สามารถออกดอกเป็นจั่นได้อย่างจั่นหมากหรือมะพร้าว คือไปลักจั่นหมาก และมะพร้าวมาออกได้ที่ต้นของมันเอง จันทน์ผานิยมปลูกเป็นไม้ประดับสำหรับจัดสวนในประเทศไทยมาก (2008) การขนย้ายจันทน์ผาแบบไม่มีดินติดรากละก็เตรียมสตางค์ไว้เสียค่าปรับได้ เพราะเหตุที่ว่าถูกขนจากป่าเอามาขายจนจะหมดป่าอยู่แล้วบางทีขุด ถอน ตัดทอนกันมาทำเป็นบ้างไม่เป็นบ้างตายไปอย่างน่าเสียดายก็มาก (2008)*(ส่วนตัว)
ระยะเวลาออกดอก/ติดผล---มีนาคม-กรกฎาคม/กรกฎาคม-สิงหาคม
ขยายพันธุ์---เพาะเมล็ด ตอนกิ่ง กิ่งแก่ปักชำหรือแม้โยนทิ้งไปก็อาจหยั่งรากได้ง่าย

106 เลือดมังกร/Dracaena draco

[dra-SEE-nah] [DRAY-koh]

รูปภาพประกอบจาก--- Botanica' Pocket Trees & Shrubs by Random House Australia Pty Ltd

ชื่อวิทยาศาสตร์---Dracaena draco (L.) L.(1767)
ชื่อพ้อง---Has 21 Synonyms.
---Basionym: Asparagus draco L.(1758) See  https://www.gbif.org/species/5304469
---More---See all https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:534171-1#synonyms
ชื่อสามัญ---Canary Islands dragon tree, Drago, Dragon's blood, Dragon tree
ชื่ออื่น---เลือดมังกร (ภาคกลาง) ;[AFRIKAANS: Drakebloedboom];[ARABIC: Dirasiana altinin.];[CHINESE: Lóng xuè shù.];[DUTCH: Drakenbloedboom.];[FRENCH: Sang de dragon (Resin), Dragonnier commun, Dragonnier des Canaries.];[GERMAN: Kanarischer Drachenbaum, Drachenbaum, Drachenblutbaum.];[ITALIAN: Albero del drago, Dracena, Palma sangue di drago, Sangue di Drago.];[JAPANESE: Ryuuketsuju.];[POLISH: Dracena smocza, Drzewo smocze, Smokowiec.];[PORTUGUESE: Dragoeiro, Dragoeiroromână, Dragoeiro-da-Madeira, Dragoeiro-das-Canárias.];[SPANISH :Drago, Drago De Canarias, Sangre De Drago, El drago];[SWEDISH: Drakblodsträd.];[THAI: Lueat mangkon (Central).]
EPPO Code---DRNDR (Preferred name: Dracaena draco)
ชื่อวงศ์---ASPARAGACEAE
ถิ่นกำเนิด ---ทวีปแอฟริกา
เขตกระจายพันธุ์---หมู่เกาะคะเนรี, เคปเวิร์ด, โมร็อคโค ; ยุโรป:โปรตุเกส สเปน
นิรุกติศาสตร์---ชื่อ สกุล Dracaena มาจากภาษากรีก“ δράκαινα” (drakàina) หมายถึง มังกรเพศเมีย ซึ่งสื่อถึงลักษณะพิเศษที่มีน้ำยางสีแดงภายในลำต้น ; ชื่อระบุชนิด 'draco' มาจากความศรัทธาของชาวเกาะเนรีที่มีต่อต้นไม้ชนิดหนึ่ง นั่นคือ Dragon Tree หรือ D. draco ซึ่งเป็นต้นไม้ที่มีอายุยืนยาวอยู่ได้นานกว่า 600 ปีหรือมากกว่านั้น ซึ่งนอกจากจะมีน้ำยางสีแดงแล้ว ยังมีลำต้นใหญ่มีใบสีเขียวแผ่กิ่งก้านสาขาคล้ายหัวมังกรอีกด้วย
Dracaena draco เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์หน่อไม้ฝรั่ง (Asparagaceae)ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย Carl Linnaeus (1707–1778) นักชีววิทยาและนักพฤกษศาสตร์ชาวสวีเดนและได้รับชื่อที่แน่นอนในปัจจุบันโดยCarl Linnaeus (1707–1778)ในปี พ.ศ.2410
ที่อยู่อาศัย---แหล่งกำเนิด สเปน (หมู่เกาะคะเนรี), เคปเวิร์ด, โปรตุเกส (มาเดรา), และเฉพาะในภาคตะวันตกของโมร็อกโก และแนะนำให้รู้จักกับโปรตุเกส (อะซอเรส) เติบโตในพื้นที่ลุ่มแห้งแล้ง ป่าไม้ไม้พุ่มพื้นที่ที่เป็นหิน (เช่น หน้าผาภายในประเทศ ยอดเขา) ทะเลชายฝั่ง ที่ระดับความสูง 30-1,000 เมตร

รูปภาพประกอบ" El Drago Milenario " จาก http://tapasintenerife.com/2019/01/el-drago-milenario-the-guanches/

ลักษณะ---เป็นต้นไม้ที่มีลำต้นกลมเมื่อโตเต็มที่จะมีเนื้อไม้อยู่ภายใน ลำต้นขนาดใหญ่มาจากการมีส่วนร่วมของกลุ่มของรากอากาศที่โผล่ออกมาจากฐานของกิ่งไม้ที่ต่ำที่สุดและเติบโตลงสู่ดิน พวกมันเกาะติดแน่นกับลำต้นรวมเข้าด้วยกันและทำให้เกิดการเติบโตในแนวรัศมี เมื่ออายุยังน้อยจะมีก้านเดี่ยว เมื่ออายุประมาณ 10-15 ปีก้านจะหยุดการเจริญเติบโตและก่อให้เกิดดอกแรกที่มีสีขาวกลิ่นหอมคล้ายดอกลิลลี่ตามด้วยผลเบอร์รี่กลมสีแดงขนาด1-1.5 ซม.
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม--- ปลูกได้ในเขตภูมิอากาศอบอุ่นกึ่งเขตร้อนและเขตอบอุ่น (USDA Zone 9b: to -3.8 °C -11: above 4.5 °C) ต้องมีตำแหน่งที่มีแสงแดดจัด 80-100% (แสงแดดโดยตรง 6-8 ชั่วโมงต่อวัน) เมื่อต้นอายุน้อย ต้องการแสงแดดรำไร ถึงครึ่งวัน พอโตเต็มที่จึงย้ายปลูกในที่ที่มีแสงแดดตลอดวัน ชอบดินระบายน้ำดี ค่า pH ของดิน 6.0–6.5 (มีความเป็นกรดเล็กน้อย) อัตราการเจริญเติบโตช้าเติบโตช้า โดยใช้เวลาประมาณ 10 ปีจึงจะสูงได้ 1.2 เมตร แต่อายุยืน เริ่มออกดอกเมื่ออายุประมาณ 30 ปี การบำรุงรักษา ต่ำ
- หลังจากออกดอกแต่ละครั้งต้นไม้ก็จะแตกกิ่งก้าน แต่ละสาขาเติบโตประมาณ 10-15 ปี และแตกแขนงใหม่ดังนั้นต้นไม้ที่โตเต็มที่จึงมีลักษณะคล้ายร่ม มีการเติบโตอย่างช้าๆต้องใช้เวลาประมาณสิบปีจึงจะสูงถึง1.2 เมตร มันไม่แสดงวงแหวนประจำปีหรือแสดงการเจริญเติบโตใด ๆ ดังนั้นอายุของต้นไม้สามารถถูกประเมินโดยจำนวนการแตกแขนงก่อนถึงเรือนยอด ตัวอย่างต้นไม้ที่เรียกว่า " El Drago Milenario " (มังกรอายุหนึ่งพันปี) เติบโตที่ Icod de los VinosทางตะวันตกเฉียงเหนือของTenerife เป็นพืชที่มีชีวิตที่เก่าแก่ที่สุดของสายพันธุ์นี้ อายุของมันประมาณ 800 ปีนอกจากนี้ยังเป็น D. draco ที่ใหญ่ที่สุดในจำนวนต้นไม้ที่ยังมีชีวิตอยู่ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 20 เมตรและสูงประมาณ 18 เมตร ต้นไม้สามารถมีชีวิตอยู่ได้เป็นประจำเป็นเวลา 600 ปีขึ้นไป  ตัวอย่างที่สูง 21 เมตรมีอายุประมาณ 6,000 ปี ถูกทำลายด้วยพายุในปี พ.ศ. 2411
การรดน้ำ---ต้องการน้ำปานกลาง ดินชื้นสม่ำเสมอ รดน้ำสัปดาห์ละครั้ง ลดการรดน้ำในช่วงปลายฤดูใบไม้ร่วงถึงฤดูหนาว พืชทนแล้งและไม่ชอบน้ำขัง เหมาะสำหรับ xeriscaping ต้นไม้ชนิดนี้ดูดซับความชื้นส่วนใหญ่จากอากาศมากกว่าดิน ดังนั้นอาจพบว่าการเพิ่มความชื้นในอากาศภายในอาคาร มีประโยชน์ โดยเฉพาะในช่วงฤดูหนาวที่แห้งแล้ง
การตัดแต่งกิ่ง---ไม่จำเป็นต้องตัดแต่งกิ่งเพื่อรูปร่าง แต่ให้เอาใบที่ตายแล้วออก หากต้นไม้สูงเกินไปสำหรับพื้นที่ ให้ตัดกิ่งด้านบนออก ซึ่งจะกระตุ้นให้เกิดการเจริญเติบโตที่หนาแน่นมากขึ้น
การใส่ปุ๋ย---ให้อาหาร พืชทุกๆ หกเดือนด้วยปุ๋ยควบคุมการปลดปล่อย พืชที่ได้รับอาหารอย่างดีจะมีสีแดงเล็กน้อยที่ขอบใบ งดใส่ปุ๋ยในฤดูหนาว
ศัตรูพืช/โรคพืช---ไม่ค่อยมีศัตรูพืชหรือโรค ระวังไรแมงมุม เพลี้ยไฟ และแมลงเกล็ด/ ไวต่อฟลูออไรด์ในน้ำประปา เมื่อใช้น้ำประปาเป็นเวลานาน อาจมีจุดดำหรือขอบเหลืองบนใบ; น้ำมากเกินไป หรือดินระบายน้ำไม่ดี อาจทำให้รากเน่าได้
รู้จักอ้นตราย---เป็นพิษต่อสุนัขและแมว เมล็ดพืชมีพิษหากกินเข้าไป

รูปภาพประกอบ" El Drago Milenario " จาก http://tapasintenerife.com/2019/01/el-drago-milenario-the-guanches/

การใช้ประโยชน์---ต้นไม้มักถูกเก็บเกี่ยวมาจากป่าและบางครั้งก็ถูกนำไปปลูกเพื่อใช้เรซิ่นสีแดงที่เรียกว่าเลือดของมังกร ซึ่งมีการซื้อขายกันในระดับสากลในฐานะยา แหล่งที่มาของสารที่เรียกว่าเลือดมังกร ได้จากเปลือกไม้และใบไม้ที่ถูกตัด เรซิ่นสีแดงจากต้นไม้นี้มีสาร mono- and dimeric flavans จำนวนมากที่ทำให้เกิดสีแดงของเรซิ่น
ใช้เป็นยา---มีการใช้ในยาแผนโบราณจำนวนมาก
ใช้ปลูกประดับ---ได้รับการปลูกฝังและวางจำหน่ายอย่างกว้างขวางในฐานะเป็นไม้ประดับสำหรับสวนสาธารณะและสวนขนาดใหญ่ทุกที่ ที่มีสภาพภูมิอากาศแบบเมดิเตอร์เรเนียนที่เหมาะสม เนื่องจากความทนทานต่อสภาพแห้งแล้งจึงถูกนำไปใช้ในโครงการภูมิทัศน์ที่ยั่งยืนในภูมิภาคแห้งแล้ง
ใช้อื่น ๆ---เรซิ่นสีแดงมีการใช้งานที่หลากหลาย: เป็นสารเคลือบเงา; สำหรับย้อมสีไม้เช่นไวโอลิน; สำหรับดองศพ ฯลฯ
ความเชื่อ/พิธีกรรม---ในตำนานของชาวยุโรปว่าเป็นเลือดของมังกรและมักจะถูกนำมาใช้เพื่อคุณภาพที่วิเศษและเป็นยา เรซิ่นยังคงใช้มาจนถึงปัจจุบันเพื่อผลิตธูปและน้ำมันชักเงาที่ใช้ในการย้อม
ได้รับรางวัล---AGM- Royal Horticultural Society's Award of Garden Merit.
ภัยคุกคาม---เนื่องจากถูกคุกคามจากกิจกรรมการตัดไม้และการเพิ่มการตั้งถิ่นฐานและการเกษตร ทำให้จำนวนประชากรลดลงอย่างต่อเนื่อง ได้รับการประเมินใน บัญชีแดงของ IUCN ของชนิดพันธุ์ที่ถูกคุกคามในปี 2021 Dracaena draco ถูกระบุว่า ใกล้สูญพันธุ์ภายใต้เกณฑ์ B2ab(ii,iii,iv,v)
สถานะการอนุรักษ์---VU- VULNERABLE B2ab(ii,iii,iv,v) - ver 3.1 - IUCN. Red List of Threatened Species.(2021)
source: Silva, L., Caujapé-Castells, J., Lobo, C., Casimiro, P., Moura, M., Elias, R.B., Fernandes, F., Fontinha, S.S. & Romeiras, M.M. 2021. Dracaena draco. The IUCN Red List of Threatened Species 2021: e.T30394A119836316. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2021-2.RLTS.T30394A119836316.en. Accessed on 22 January 2024.
การดำเนินการอนุรักษ์ https://www.iucnredlist.org/species/30394/119836316
- ชนิดนี้มีชื่ออยู่ในกฎหมายระดับภูมิภาค ภาครัฐ และระหว่างประเทศ แพร่หลายในการเพาะปลูก มี คอลเลกชันนอกแหล่งกำเนิด มากกว่า 180 รายการ สายพันธุ์นี้ได้รับการจัดอันดับสีแดงทั่วโลกว่ามีความเสี่ยงในปี 1998
- สายพันธุ์นี้มีรายชื่ออยู่ในภาคผนวก IV ของ EU Habitats Directive และอยู่ในรายการ  ภายใต้ภาคผนวก 1 ของอนุสัญญาว่าด้วยการอนุรักษ์สัตว์ป่าและถิ่นที่อยู่ตามธรรมชาติของยุโรป (อนุสัญญาเบิร์น ) นอกจากนี้ยังได้รับการคุ้มครองตามกฎหมายระดับภูมิภาคอีกด้วย ได้รับการประเมินว่าใกล้สูญพันธุ์ (B1ab(iii)+2ab(iii); C2a(i)) ในบัญชีแดงแห่งชาติของสเปน (โมเรโน 2008) และอยู่ในอันตรายสำหรับบัญชีแดงของยุโรป (Almeida Pérez 2011, Bilz et al. 2011, อัลเมดา เปเรซ และบีช 2017)
- บนหมู่เกาะคานารี ประชากรรวมอยู่ใน Parque Rural Nublo (SIC), Parque Rural Anaga (SIC), Reserva Natural Integral Roques de Anaga (SIC), Reserva Natural Integral Ijuana (SIC), Interián (SIC), Parque Rural Teno ( SIC) Reserva Natural Especial Bco. del Infierno (SIC), Parque Natural Corona Forestal (SIC), Monumento Natural Montaña de Tejina และ Riscos de Bajamar y Bco เดอ ไนอาการา (SIC) เมล็ดพันธุ์มีอยู่ในธนาคารเจิร์มแบงค์ (Almeida Pérez 2004)
- ในโปรตุเกส เมล็ดพันธุ์ของสายพันธุ์นี้จะถูกเก็บไว้ในธนาคารเมล็ดพันธุ์ของสวนพฤกษศาสตร์แห่งมาเดรา และสวนเดียวกันนี้ได้จัดทำแผนการนำกลับมาใช้ใหม่ (คณะกรรมาธิการของประชาคมยุโรป 2009) สวนแห่งนี้ยังพยายามขยายพันธุ์พืชของหนึ่งในบุคคลที่ได้รับความเสียหายจากพายุในเมืองมาเดรา แต่ไม่ประสบผลสำเร็จ เมื่อวันที่ 13 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2552 สวนพฤกษศาสตร์มาเดราได้นำไปสู่การเสริมกำลังประชากรในแหล่งที่อยู่อาศัยตามธรรมชาติด้วยพืช 10 ชนิดที่เกิดจากเมล็ดพืชธรรมชาติ การติดตามเพิ่มเติมในปี 2561 พบว่าพืชอยู่รอดได้ 8 ต้น ซึ่งหมายความว่ามีทั้งหมด 9 ต้น
ขยายพันธุ์---เมล็ด ตอนกิ่ง ปักชำ
- โดยปกติจะขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ด ซึ่งก่อนหน้านี้จะทำการผ่าเพื่อเร่งกระบวนการงอก โดยวางไว้ใต้ผิวดินในดินร่วนปนทรายที่ระบายความชื้นได้ปานกลางที่อุณหภูมิ 22-24 °C; เมล็ดพืชต้องการแสงในการงอก ดังนั้นภาชนะหว่านจึงต้องวางไว้ในตำแหน่งที่มีแสงสว่างเป็นพิเศษ
- กิ่งแก่ปักชำหรือแม้โยนทิ้งไปก็อาจหยั่งรากได้ง่าย

107 สะเดาบ้าน/Azadirachta indica

[ay-zad-ih-RAK-tuh] [IN-dih-kuh]

108  หูกวาง/Terminalia catappa

[ter-min-NAY-lee-uh] [kuh-TAP-uh]

ลักษณะ---เป็นไม้ยืนต้นผลัดใบหรือกึ่งผลัดใบขนาดใหญ่ต้นสูง 10-25 เมตร เปลือกเรียบสีน้ำตาล เรือนยอดแผ่กว้างกิ่งก้านเรียงในแนวราบ เป็นชั้นๆคล้ายฉัตร ต้นโตเต็มที่เรือนยอดมักจะเปลี่ยนเป็นรูปไข่ ใบ เดี่ยวเรียงเวียนสลับเป็นกลุ่มตามปลายกิ่ง แผ่นใบรูปไข่กลับกว้าง8-15ซม.ยาว10-25 ซม. ฐานใบกลมหรือค่อนเป็นรูปหัวใจ เนื้อใบหนาผิวใบเรียบเป็นมัน ดอกเล็กสีขาว ออกเป็นช่อตามง่ามใบไม่แตกแขนง ช่วงปลายเป็นดอกเพศผู้ช่วงล่างเป็นดอกสมบูรณ์เพศ ผลขนาด3.5–7 ซม. x 2-5.5 ซม.สีเขียวสด เรียบเป็นมัน มีสันแคบสองสันชัดเจน ผลแก่เปลี่ยนเป็นสีแดงหรือม่วงเข้ม เมล็ดมีความยาว 3.5 ซม.กว้างสูงสุด 8.5 ซม.หุ้มด้วยเปลือกหนาที่ยากต่อการแตก
ข้อกำหนดสภาพแวดล้อม---(USDA Zone 9b-11) ได้รับแสงแดดโดยตรงอย่างน้อยสี่ชั่วโมงต่อวัน ชอบแสงแดดเต็มที่ (แสงแดดโดยตรง 6 ชั่วโมงขึ้นไปต่อวัน) อุณหภูมิเฉลี่ยต่อปีประมาณ 13–36°C เติบโตในดินหลากหลายประเภท รวมถึงดินเค็มและทรายอัลคาไลน์, ดินร่วนปนทราย, ดินร่วนและดินเหนียวหนัก และมีการระบายน้ำดี มีค่า pH อยู่ระหว่าง 5 - 7ทนได้ 4.3  -8.5 ทนต่อลมแรง และไอเกลือของชายฝั่งทะเลที่แห้งแล้ง ทนต่อสภาวะกร่อยได้ อัตราการเจริญเติบโต ค่อนข้างเร็ว การบำรุงรักษาต่ำ
การรดน้ำ---ความต้องการน้ำโดยเฉลี่ย ต้นไม้ชนิดนี้ทนต่อความแห้งแล้ง ฝนตกหนัก และน้ำท่วม และไม่ประสบปัญหาจากสภาพอากาศที่เปียกหรือแห้งจัด
การตัดแต่งกิ่ง---การตัดแต่งกิ่งต้องทำบ่อยและสม่ำเสมอ ทำได้ดีที่สุดในช่วงต้นฤดูใบไม้ผลิหลังดอกบาน หรือปลายฤดูใบไม้ร่วง
การใส่ปุ๋ย---ไม่จำเป็นต้องใส่ปุ๋ย อย่างไรก็ตาม เมื่อปลูกในดินเหนียว ดินปนทรายหรือทราย หรือในดินแห้ง ควรพิจารณาใช้ปุ๋ย มาตรฐาน (10-10-10) 2-3 สัปดาห์หลังปลูก
ศัตรูพืช/โรคพืช---อ่อนแอต่อแมลงที่ร่วงหล่นโดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อยังเล็ก ต้นกล้ามักถูกทำลายโดยตั๊กแตนและแมลงปีกแข็ง  เพลี้ยไฟชนิดSelenothrips rubrocintusทำให้เใบเปลี่ยนสีและการร่วงของต้นไม้ที่โตเต็มวัยก่อนวัยอันควร ต้นไม้ยังอ่อนแอต่อปลวกรู้จักอ้นตราย---ระบบรากที่เกิดขึ้นบนพื้นผิวดินอาจเป็นอันตรายต่อมนุษย์ ทางเท้าและอาคาร  มีมดหลายชนิดที่อาศัยอยู่บนต้น
การใช้ประโยชน์--- เป็นต้นไม้ที่มีความสำคัญและอเนกประสงค์ให้ อาหาร และยา และสินค้าอื่น ๆ
ใช้กิน--- ผลไม้ที่มีเส้นใยมีกลิ่นหอมและกินได้ แต่ไม่อร่อยมาก คุณภาพผลไม้อาจมีตั้งแต่ความหวานจนถึงความขม เมล็ดถือว่าอร่อยกินดิบหรือคั่วและมีรสชาติเหมือนอัลมอนด์เนื่องจากมีปริมาณน้ำมันสูง น้ำมัน ใช้ในการปรุงอาหารแทนน้ำมันอัลมอนด์ แต่มีแนวโน้มที่จะเหม็นหืนน้อยกว่า
ใช้เป็นยา---ในอินเดีย, ฟิลิปปินส์, อินโดนีเซียและนิวแคลิโดเนีย ถือว่าใบเป็นยาคุมกำเนิด  แทนนินจากเปลือกและใบใช้เป็นยาสมานแผล  และโรคบิด ขับปัสสาวะ น้ำมันอัลมอนด์ บรรเทาการอักเสบในช่องท้องและต้มกับใบในการรักษาโรคเรื้อน, หิดและโรคผิวหนังอื่น ๆ ใบเปลือกและผลไม้ใช้รักษาโรคคุดทะราด
วนเกษตร--- ระบบรากที่กว้างใหญ่ของต้นไม้นั้นรวมทั้งทรายและดินที่ไม่ดีเข้าด้วยกัน ใบไม้ที่ร่วงมากใช้เป็นวัสดุคลุมดินสำหรับการปกป้องดิน เป็นสายพันธุ์ที่มีแนวโน้มสำหรับการปลูกป่าในพื้นที่ที่เป็นทรายและดินไม่ดี
ใช้ปลูกประดับ--- ได้รับการปลูกอย่างกว้างขวางในเขตร้อนเป็นต้นไม้ที่ร่มรื่นสำหรับเป็นไม้ประดับและเป็นต้นไม้ที่ให้ความร่มรื่น ควรคำนึงถึงผลที่ตามมา เนื่องจาก ผลไม้มีกรดแทนนิกที่ทำให้เกิดเป็นคราบกับรถยนต์และสินค้าอื่น ๆ ใบไม้ที่ร่วงเป็นจำนวนมากซึ่งต้องกำจัดอย่างคงที่  
อื่น ๆ---แก่นไม้สีน้ำตาลเข้มถึงน้ำตาลแดง  เนื้อไม้แข็งแรงและยืดหยุ่นได้ ทำงานง่าย ค่อนข้างทนทานแต่ไม่ทนปลวก ไม้คุณภาพดีใช้สำหรับ เฟอร์นิเจอร์ ก่อสร้างอาคาร, เรือ, สะพาน, พื้น, ผนัง, กล่อง, ลัง, ไม้กระดานและอื่น ๆ เปลือก ใบ รากและผลสีเขียว ใช้ในการฟอกหนังและให้สีย้อมสีดำที่ใช้สำหรับการย้อมผ้าฝ้าย ย้อมหวาย และทำหมึก ลำต้นเป็นแหล่งย้อมสีเหลืองและสีดำ เศษไม้แช่ในน้ำให้สีเหลือง ใบไม้ให้สีเหลืองและสีเขียว
- *การเก็บใบไว้ในตู้ปลาอาจลดค่า pH และปริมาณโลหะหนักในน้ำได้ [ ต้องการอ้างอิง ] มันถูกใช้ในลักษณะนี้โดยผู้เพาะพันธุ์ปลามาหลายปีแล้ว และมีฤทธิ์ต่อต้านปรสิตและแบคทีเรียบางชนิด เชื่อกันว่าช่วยป้องกันเชื้อราที่ไข่ของปลา [ ต้องการอ้างอิง ] แม้ว่าจะพบเห็นได้ทั่วไปในงานอดิเรกประมง การใช้ใบ catappa นี้ไม่ได้ใช้ในการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำในเชิงพาณิชย์ https://en.wikipedia.org/wiki/Terminalia_catappa
สำคัญ---เป็นต้นไม้ประจำจังหวัดตราด ประเทศไทย
ภัยคุกคาม---เนื่องจากสายพันธุ์นี้มีการกระจายพันธุ์ที่กว้างมาก มีประชากรจำนวนมาก ปัจจุบันไม่พบภัยคุกคามที่สำคัญใดๆ แต่ประชากรส่วนใหญ่อยู่ใกล้ระดับน้ำทะเล และมีความเสี่ยงจากระดับน้ำทะเลที่สูงขึ้นและคลื่นพายุ ได้รับการประเมินล่าสุดในบัญชีแดงของ IUCN ของชนิดพันธุ์ที่ถูกคุกคามในปี 2018 Terminalia catappa ถูกระบุอยู่ในรายการที่มีความกังวลน้อยที่สุด
สถานะการอนุรักษ์---LC - Least Concern - ver 3.1 - IUCN Red List of Threatened Species.(2019)
source: Thomson, L. & Evans, B. 2019. Terminalia catappa. The IUCN Red List of Threatened Species 2019: e.T61989853A61989855. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2019-3.RLTS.T61989853A61989855.en. เข้าถึงเมื่อ 24 มกราคม 2567
การดำเนินการอนุรักษ์ source: https://www.iucnredlist.org/species/61989853/61989855
- สายพันธุ์นี้มีอยู่ในคอลเลกชันนอกแหล่งกำเนิดมากกว่า 80 รายการ (BGCI 2019)
การขยายพันธุ์---เมล็ด

109 หลิว/Salix babylonica

ชื่อวิทยาศาสตร์----Salix babylonica L.(1753)
ชื่อพ้อง--Has 2 Synonyms.
---Salix pendula Gaterau.168 (1789), nom. superfl.
---Salix propendens Ser.(1815), nom. superfl.
---(More) .See all https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:777133-1#synonyms
ชื่อสามัญ---Weeping Willow, Babylon weeping willow, Peking Willow, Green Weeping Willow.
ชื่ออื่น ---ลิ้ว, หยั่งลิ้ว(จีน), หลิว(ทั่วไป) ;[AFRIKAANS: Treurwilger.];[ALBANIAN: Shelg.];[CHINESE: Chui liu, Dàoguà liǔ, Dào chā yángliǔ, Chuí zhī liǔ, Hàn liǔ.];[CZECH: Vrba babylónská, Vrba Matsudova, Vrba pekingská.];[DANISH: Tårepil, Treurwilg.];[DUTCH: Groene treurwilg.];[FRENCH: Saule de Babylone, Saule parasol, Saule pleureur, Saule pleureur de chine, Saule tortueux.];[GERMAN: Chinesische Haengeweide, Gräberweide, Hängeweide, Tränenweide, Trauer-Weide.];[ITALIAN: Salice babilonese, Salice piangente.];[JAPANESE: Shidare-yanagi.];[NETHERLANDS: Treurwilg.];[PORTUGUESE: Salgueiro-chorão.];[SPANISH: Sauce de Babilonia; Sauce llorón.];[THAI: Lio, Yang-lio (Chinese); Lio (General).];[TONGA: Hakoloaʻani.];[TURKISH: Salkım söğüt.];[TRADE NAME: Weeping willow.].  
EPPO Code---SAXBA (Preferred name: Salix babylonica.)
ชื่อวงศ์ ---SALICACEAE
ถิ่นกำเนิด---ทวีปเอเซีย
เขตกระจายพันธุ์ ---ยุโรป แอฟริกาใต้ ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ สหรัฐอเมริกา
นิรุกติศาสตร์---ชื่อสกุลจากภาษา ละติน salix  ( “ willow ” ) ; ชื่อระบุชนิด 'babylonica' มาจากความเข้าใจผิดของ Linnaeus ว่าต้นวิลโลว์นี้เป็นต้นไม้ที่บรรยายไว้ในพระคัมภีร์ Bible in the opening of Psalm 137 (ที่นี่เป็นภาษาละตินและภาษาอังกฤษ) https://en.wikipedia.org/wiki/Salix_babylonica
Salix babylonica เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์ ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย Carl Linnaeus (1707–1778) นักชีววิทยาและนักพฤกษศาสตร์ชาวสวีเดนในปี พ.ศ.2296
ที่อยู่อาศัย--- มีถิ่นกำเนิดในพื้นที่แห้งแล้งทางตอนเหนือของจีน แต่ได้รับการปลูกฝังมานานนับพันปีในที่อื่น ๆ ในเอเชียโดยมีการค้าขายตามเส้นทางสายไหมไปยังเอเชียตะวันตกเฉียงใต้และยุโรป
ลักษณะ---เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง ถึงขนาดใหญ่ ผลัดใบ สูง 20-25 เมตร เปลือกสีน้ำตาลเรือนยอดโปร่ง กิ่งก้านสีเขียวหรือน้ำตาลอ่อน ห้อยลู่ลง ใบเดี่ยวรูปใบหอกแคบๆยาว 4-16 ซม.กว้าง 0.5-2 ซม.ปลายใบและโคนใบแหลม ขอบใบเป็นจักละเอียด ใบมีสีเขียวอ่อนด้านบนสีเทาอมเขียวด้านล่าง เปลี่ยนเป็นสีเหลืองทองในฤดูใบไม้ร่วง ดอกไม่มีกลีบดอก ดอกเพศผู้และดอกตัวเพศเมียอยู่แยกต้น (dioecious) ผลมีลักษณะเป็นแคปซูลสีน้ำตาลบรรจุเมล็ดเล็กๆจำนวนมาก
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---(USDA Zone: 4 -10) ต้องการแสงแดดโดยตรงและไม่มีการกรองอย่างน้อยสี่ชั่วโมงในแต่ละวัน ชอบดินที่ลึก (ดินเหนียว ดินร่วนปนทราย) อุดมสมบูรณ์ และชื้น แต่ก็ค่อนข้างทนต่อดินที่มีการระบายน้ำไม่ดี เป็นด่าง และแม้แต่ดินเค็มด้วย สายพันธุ์นี้ยังค่อนข้างทนต่อน้ำท่วมตามฤดูกาลอีกด้วย  pH ของดิน 4.5-8.0 หากดินมีความเป็นด่างเกินไป ให้เติมอินทรียวัตถุเพื่อลดค่า pH อัตราการเจริญเติบโตเร็ว มีอายุ ระหว่าง 40 ถึง 75 ปี การบำรุงรักษา ต่ำ
การรดน้ำ---ต้องการน้ำปานกลาง ความชื้น 30% ถึง 50% พืชไม่ชอบให้เปียกหรือแห้งเกินไป หากความชื้นต่ำเกินไป ใบไม้ก็จะเริ่มเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลและร่วงหล่น หากความชื้นสูงเกินไป ใบไม้ก็จะเริ่มเน่า
การตัดแต่งกิ่ง---ขณะที่ต้นไม้ยังเล็กอยู่ให้ตัดแต่งกิ่งให้มีแกนกลางเพียงต้นเดียว ควรฝึกให้มีเป้ากิ่งที่กว้างเพื่อช่วยป้องกันการแตกหัก เนื่องจากต้นไม้ค่อนข้างเปราะบางและอาจเสี่ยงต่อความเสียหายจากลมได้ การตัดแต่งกิ่งเป็นประจำจะช่วยควบคุมขนาดและรูปร่างของพืช และยังช่วยส่งเสริมการเติบโตใหม่อีกด้วย เมื่อตัดแต่งกิ่ง ต้องแน่ใจว่าได้กำจัดกิ่งที่ตายหรือชำรุดออก และตัดกิ่งที่ยาวหรือโตเกินไปออก ทางที่ดีควรตัดกิ่งหลิวในเดือนกุมภาพันธ์หรือมีนาคม โดยตัดกิ่งทั้งหมดออกไป สิ่งนี้จะกระตุ้นให้เกิดกิ่งก้านใหม่และทำให้ต้นไม้แข็งแรงขึ้น
การใส่ปุ๋ย---ใส่ปุ๋ย (ไม่จำเป็น) เพื่อส่งเสริมการเจริญเติบโตเต็มที่
ศัตรูพืช/โรคพืช--- เพลี้ยอ่อน หนอนเจาะ และหนอนผีเสื้อ/ โรคแคงเกอร์ โรคใบจุด โรคราแป้ง สนิม และรากเน่า
รู้จักอ้นตราย---ต้นหลิวชอบน้ำนิ่ง ระบบรากที่ยาวและกว้างขวางสามารถช่วยในการเคลียร์พื้นที่แอ่งน้ำและน้ำท่วมได้ง่าย พวกเขายังชอบที่จะเติบโตใกล้สระน้ำ ลำธาร และทะเลสาบ
การใช้ประโยชน์---ใช้กิน เปลือกชั้นใน แบบดิบหรือสุก ทำให้แห้งบดเป็นผงแล้วเพิ่มแป้งธัญพืชสำหรับใช้ในการทำขนมปัง ฯลฯ รสขมมากมันเป็นอาหารความอดอยากที่ใช้เมื่อทุกอย่างล้มเหลวเท่านั้น
- หน่ออ่อนและดอกตูม สุก ไม่ค่อยอร่อย ใบแก่ใช้ในการปลอมปนชา
ใช้เป็นยา--- ใบและเปลือกไม้เป็นยาแก้ไข้, ยาสมานแผลและยาชูกำลัง ใช้ยาต้มของใบในการรักษาฝี,โรคไขข้อ, โรคผิวหนัง, แผล ฯลฯ การแช่เปลือกใช้ในการรักษาโรคท้องร่วงและไข้ เปลือกสามารถใช้เป็นยาพอก ใช้ในการรักษาผิวที่ปะทุเนื่องจากปรสิต ใช้ในการอาบน้ำเพื่อรักษาโรคผิวหนัง มีการใช้หมากฝรั่งจากลำต้นเพื่อรักษาแผลพุพอง เมล็ดใช้สำหรับรักษาไข้, เลือดออก, ดีซ่าน, โรคไขข้อ
ใช้ปลูกประดับ--- เป็นไม้ประดับที่ได้รับความนิยมในภาคเหนือของจีนและยังปลูกเพื่อการผลิตไม้และให้ร่มเงาที่พักพิง โดยเฉพาะอย่างยิ่งมีความสำคัญรอบ ๆโอเอซิสของทะเลทรายโกบีเพื่อปกป้องพื้นที่เกษตรกรรมจากลมทะเลทรายนิยมนำมาใช้จัดสวนปลูกประดับตามริมลำธาร ริมบ่อน้ำหรือแหล่งน้ำอื่น ๆ ด้วยรูปลักษณ์สง่างามและประณีตเป็นที่ยอมรับอย่างง่ายดาย ไม่แนะนำให้ใช้ในภูมิทัศน์ที่อยู่อาศัยเนื่องจาก สามารถพัฒนาเป็น ต้นไม้ที่มีขนาดใหญ่มาก ระบบรากตื้นที่รุกรานหารอยร้าวในท่อระบายน้ำท่อปะปา ความเสี่ยงต่อการแตกหักของกิ่งก้าน เศษไม้ใบไม้ที่ร่วงหล่นทำให้สวนที่อยู่ใต้ต้นไม้จัดการยาก ปัญหาโรคและแมลงมากมาย
ภัยคุกคาม---เนื่องจาก ข้อมูลที่มีอยู่ไม่เพียงพอสำหรับการประเมินความเสี่ยงของการสูญพันธุ์ ไม่มีรายงานภัยคุกคามต่อสายพันธุ์นี้ อย่างไรก็ตาม สันนิษฐานว่าหากมีประชากรป่าอยู่ พวกมันจะถูกคุกคามโดยการบุกรุกทางพันธุกรรมจากสายพันธุ์ที่เพาะปลูก ได้รับการประเมินล่าสุดในบัญชีแดงของ IUCN ของชนิดพันธุ์ที่ถูกคุกคามในปี 2020 Salix babylonica ถูกระบุว่ามีข้อมูลไม่เพียงพอ
สถานะการอนุรักษ์---DD - Data Deficient - ver 3.1 - IUCN Red List of Threatened Species. ()2021)
source: Barstow, M. 2021. Salix babylonica. The IUCN Red List of Threatened Species 2021: e.T61960227A61960237. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2021-3.RLTS.T61960227A61960237.en. Accessed on 24 January 2024.
การดำเนินการอนุรักษ์ source: https://www.iucnredlist.org/species/61960227/61960237
- ชนิดนี้รายงานจาก คอลเลก ชันนอก แหล่งกำเนิดอย่างน้อย 86 รายการ อย่างไรก็ตาม หากไม่ทราบแหล่งที่มาเหล่านี้ได้มาจากประชากรในป่าหรือต้นไม้ที่ปลูก (BGCI Plant Search 2017)  
- Salix babylonica var. babylonica และ var. Glandulipilosaได้รับการประเมินว่าเป็นความกังวลน้อยที่สุดในประเทศจีน (กระทรวงคุ้มครองสิ่งแวดล้อม, ประเทศจีน 2014) แต่ไม่ทราบเกณฑ์ที่ใช้สำหรับการประเมินเหล่านี้ และเราไม่ทราบว่าการประเมินเหล่านี้รวมประชากรที่ได้รับการเพาะปลูกหรือไม่ ดังนั้นการประเมินเหล่านี้จึงไม่ถือว่าให้ภาพรวมที่สมบูรณ์ของสุขภาพของสายพันธุ์และไม่ได้ใช้ที่นี่
- จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องระบุประชากรย่อยของสายพันธุ์ที่เหลืออยู่ ซึ่งอาจต้องมีการสำรวจจีโนมเชิงลึก การคุ้มครองประชากรย่อยเหล่านี้ (ถ้ามี) ควรให้ความสำคัญเป็นอันดับแรกในการอนุรักษ์ และควรดำเนินการขยายพันธุ์ตัวอย่างจากป่า
ระยะออกดอก---มีนาคม - เมษายน
ขยายพันธุ์ ---เมล็ด ตอนกิ่ง  ปักชำ

110 มหาพรหม/Mitrephora winitii

[my-tre-FOR-a] winitii

ชื่อวิทยาศาสตร์---Mitrephora winitii Craib.(1922)
ชื่อพ้อง---No synonyms are recorded for this name. See https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:74057-1
ชื่อสามัญ---None (Not recorded)
ชื่ออื่น---มหาพรหม (ทั่วไป), [Thai: Mahaphrom.(General).].
EPPO Code---1MZTG (Preferred name: Mitrephora)
ชื่อวงศ์---ANNONACEAE
ถิ่นกำเนิด---ทวีปเอเซีย
เขตการกระจายพันธุ์---พม่า ไทย
นิรุกติศาสตร์---ชื่อสกุล ‘Mitrephora’ มาจากภาษากรีกคำว่า  ‘mitra’ แปลว่าหมวก และคำว่า ‘phoreo’ แปลว่าวางท่าทาง หมายถึงลักษณะของเกสรเพศเมีย ; ชื่อระบุชนิด 'winitii' ตั้งเป็นเกียรติแก่ Phya Winit Wanandorn [พระยาวินิจ วนันดร (1890–1955)] นักพฤกษศาสตร์ บิดาแห่งพฤกษศาสตร์ขาวไทย ผู้เก็บตัวอย่างที่ไคริบตรวจ ในจังหวัด ประจวบคีรีขันธ์ของประเทศไทย โดยทั่วไปจะเรียกว่า  Mahaphrom.
ที่รวมกันแล้วดูคล้ายหมวกพระในศาสนาคริสต์ ; ส่วนคำระบุชนิด ‘winitii’ ตั้งให้เป็นเกียรติแก่พระยาวินิจวนันดร (โต โกเมศ) บิดาแห่งวงการพฤกษศาสตร์ไทย
Mitrephora winitii เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์กระดังงา (Annonaceae) ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย William Grant Craib (1882–1933)นักพฤกษศาสตร์ชาวอังกฤษในปี พ.ศ. 2465
ที่อยู่อาศัย---มีถิ่นกำเนิดในประเทศพม่าและประเทศไทยและเป็น พรรณไม้ถิ่นเดียวของไทยที่มีการสำรวจพบครั้งแรกโดยพระยาวนิจวนันดร ใน จ.ประจวบคีรีขันธ์ เมื่อพ.ศ.2464 พบในป่าดิบแล้งติดต่อกับป่าดิบชื้นทางภาคตะวันตกเฉียงใต้ตั้งแต่จ.กาญจนบุรี ราชบุรี เพชรบุรีและประจวบคีรีขันธ์ ที่ระดับความสูง 100- 600 เมตร
- สังเกตพบว่ามีการปลูกป่าดิบแล้งที่มีภูมิประเทศเป็นหินที่ระดับความสูงถึง 20 เมตร

ลักษณะ---เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็กสูง 5-15 เมตรเปลือกต้นหนาและฉ่ำน้ำสีน้ำตาลเข้ม มีกลิ่นฉุน มีช่องอากาศเป็นจุดๆ กิ่งอ่อนมีขนนุ่ม เนื้อไม้เหนียว แตกกิ่งจำนวนมาก ทรงพุ่มกลม ลำต้นมักเอียงและแตกกิ่งยอดใหญ่เป็น 2-3 ยอด ใบเดี่ยวรูปขอบขนานแกมรูปไข่กลับ กว้าง 5-7 ซม.ยาว 12-16 ซม.ผิวใบโคนใบมนเบี้ยว ปลายใบแหลม ใบหนา ผิวใบสากเส้นกลางใบและเส้นแขนงใบด้านบนเป็นร่อง ด้านล่างเป็นสันนูนเด่น ดอกเดี่ยวมีกลีบดอกชั้นนอก 3 กลีบ สีขาว กลีบดอกชั้นในประกบเป็นรูปกระเช้าและมีลายสีม่วงแดงอ่อนๆเป็นแถบบนปลายกลีบ ดอกบานมีเส้นผ่านศูนย์กลาง 7-8 ซม. กลิ่นหอมและแรงในช่วงค่ำ ผลเป็นผลกลุ่ม มีผลย่อย10-16 ผล ก้านผลย่อยสั้นมากขนาด 11 x 3.5 มม. ซึ่งมีขนละเอียดบางปกคลุมอยู่ประปราย ผลย่อยกลมรีกว้าง 1.5 ซม.ยาว 2-2.5 ซม.เปลือกผลมีขนนุ่มสีเหลือง มีเมล็ด 4-6 เมล็ด ขนาด 10 x 6.5-7 มม.
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---(USDA Zone 10b-11) ต้องการแสงแดดรำไร (ตำแหน่งที่มีแสงสว่างและมีแสงแดดส่องถึงไม่ใช่แสงแดดโดยตรงบางชั่วโมงต่อวัน) ดินร่วนอุดมสมบูรณ์มีการระบายน้ำที่ดี ชอบแล้งควรปลูกในที่ดอน ถ้าน้ำเยอะใบจะดกและออกดอกน้อย
การรดน้ำ---ความต้องการน้ำโดยเฉลี่ย รดน้ำอย่างสม่ำเสมอ อย่าให้น้ำมากเกินไป งดให้น้ำในฤดูหนาว
การตัดแต่งกิ่ง---ตัดแต่งกิ่งที่แตกออกมาจากบริเวณโคนต้นตอทิ้ง เนื่องจากต้นตอเป็นพืชต่างชนิดกันอาจแย่งอาหารจนกิ่งทหาพรหมที่นำมาทาบไม่เจริญหรืออาจตายในที่สุด
การใส่ปุ๋ย---Unknown
ศัตรูพืช/โรคพืช---ไม่มีรายงานความเสียหายร้ายแรงจากศัตรูแมลงหรือเชื้อราตามธรรมชาติรู้จักอ้นตราย
การใช้ประโยชน์---นิยมใช้ปลูกประดับเป็นไม้ดอกหอม
อื่น ๆ---มีรายงานว่าสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพที่สกัดจากใบและกิ่งเป็นพิษต่อเซลล์ในการทดสอบกับเซลล์มะเร็งของมนุษย์ที่เพาะเลี้ยง
สถานภาพ---เป็นพืชถิ่นเดียว (endemic) ของประเทศไทย *[พืชถิ่นเดียวหรือพืชเฉพาะถิ่น (endemic plants) คือพืชชนิดที่พบขึ้นและแพร่พันธุ์ตามธรรมชาติในบริเวณเขตภูมิศาสตร์เขตใดเขตหนึ่งของโลก และเป็นพืชที่มีเขตกระจายพันธุ์ทางภูมิศาสตร์ค่อนข้างจำกัด ไม่กว้างขวางนัก มักจะพบพืชถิ่นเดียวบนพื้นที่ที่มีลักษณะจำกัดทางระบบนิเวศ เช่น บนเกาะ ยอดเขา หน้าผาของภูเขาหินปูน แอ่งพรุ ฯลฯ  ถิ่นที่อยู่ดังกล่าวมีสภาพจำกัดของสิ่งแวดล้อมหรือมีสภาพดินฟ้าอากาศเฉพาะที่ (microclimate).] http://www.rspg.or.th/plants_data/rare_plants/definition.htm
ภัยคุกคาม---เนื่องจากท้องที่บางแห่งของสายพันธุ์นี้มีอายุเก่าแก่ตั้งแต่ก่อนปี 1930 และอาจยังไม่มีอยู่จริง ชนิดนี้ถูกคุกคามจากการสูญเสียแหล่งที่อยู่อาศัยจากการตั้งถิ่นฐานและการขยายตัวทางการเกษตร โดยเฉพาะตามแนวชายฝั่งในพื้นที่จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ทำให้จำนวนประชากรลดลงอย่างต่อเนื่อง ได้รับการประเมินใน บัญชีแดงของสปีชีส์ที่ถูกคุกคามโดย IUCNในปี 2019 Mitrephora winitii ถูกระบุว่ามีความเสี่ยงภายใต้เกณฑ์ B1ab(iii)+2ab(iii)
สถานะการอนุรักษ์---VU- VULNERABLE B1ab(iii)+2ab(iii) - ver 3.1 - IUCN. Red List of Threatened Species (2022)
source: Verspagen, N., Erkens, R.H.J. & Hills, R. 2022. Mitrephora winitii. The IUCN Red List of Threatened Species 2022: e.T191049A179180332. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2022-2.RLTS.T191049A179180332.en. Accessed on 25 January 2024.
การดำเนินการอนุรักษ์ source: https://www.iucnredlist.org/species/191049/179180332
- ชนิดนี้เกิดขึ้นในคอลเลกชันนอกแหล่งกำเนิดสองแห่ง (BGCI 2021)บางท้องถิ่นเกิดขึ้นในอุทยานแห่งชาติ (ห้วยยาง และเขาสามร้อยยอด)
ระยะออกดอก/ติดผล--- เมษายน - กรกฏาคม
ขยายพันธุ์---เพาะเมล็ด และทาบกิ่ง
- การทาบกิ่งโดยใช้มะป่วนเป็นต้นตอจะได้ดอกเร็ว แต่ทรงพุ่มจะสวยไม่เท่าที่ได้จากการเพาะเมล็ด

111 ลำพู/Sonneratia caseolaris

[son-ner-AY-tee-uh]  [kal-ke-oh-lar-ee-uh]

ชื่อวิทยาศาสตร์---Sonneratia caseolaris (L) Engler.(1897)
ชื่อพ้อง---Has 9 Synonyms.
---Basionym: Rhizophora caseolaris L.(1754) See https://www.gbif.org/species/5635606
---More. See all https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:941681-1#synonyms
ชื่อสามัญ---Cork tree, Apple Mangrove, Mangrove apple, Crab apple mangrove, Firefly mangrove, Fiery Tree.
ชื่ออื่น---ลำพู (ภาคกลาง); [CAMBODIA: 'Am'-pie, Lop ou.];[CHINESE: Hǎi sāng.];[BENGALI: Orchaa.];[BRUNEI:  Pedada nasi.];[INDIA: Tivar, Chipi.];[INDONESIA: Pidada (Sabahan, Malaysian Borneo) ; Perepat, Berembang (Malay) ; Bogem (Sundanese).];[MALAYALAM: Blatti, Chakkarakandal, Puzhamunja, Thirala.];[MALAYSIA: Pedada, Berem­bang, Perepat.];[MYANMAR: Tapoo, Ta­moo.];[PAPUA NEW GUINEA: Pagapate.];[PHILIPPINES: Pagatpat (Tagalog), Hikaw-hikawan, Hikau-hikauan (Tagalog), Bunayon (Bisaya), Ilukabban, Lukabban (Ibn.).];[THAI: Lam phu (Central).];[VIETNAM: Bần chua, Cây bần, lậu.].
EPPO Code---SNJCA (Preferred name: Sonneratia caseolaris.)
ชื่อวงศ์---LYTHRACEAE
ถิ่นกำเนิด---ทวีปเอเซีย
เขตกระจายพันธุ์--- ศรีลังกา มาลเซีย อินโดนีเซีย ตะวันออกเฉียงเหนือของออสเตรเลีย , นิวแคลิโดเนีย ,เกาะไหหลำ ใน ประเทศจีน และ ฟิลิปปินส์ แอฟริกา
นิรุกติศาสตร์---ชื่อสกุล 'Sonneratia' ตามชื่อ Pierre Sonnerat (1749–1841) นักพฤกษศาสตร์และนักสำรวจชาวฝรั่งเศส ; ชื่อระบุชนิด 'caseolaris' จากภาษาละติน หมายถึงชีสชิ้นเล็ก อ้างอิงถึง ผลไม้ที่มีรูปทรงโค้งมนอันเป็นเอกลักษณ์ของสายพันธุ์นี้
Sonneratia caseolaris เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์ลำพู (Lythraceae) อนุวงศ์ Sonneratioideae ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย Carl Linnaeus (1707–1778) นักชีววิทยาและนักพฤกษศาสตร์ชาวสวีเดนและได้รับชื่อที่แน่นอนในปัจจุบันโดย Heinrich Gustav Adolf Engler (1844–1930) นักพฤกษศาสตร์ชาวเยอรมันในปี พ.ศ.2440
ที่อยู่อาศัย---พบตั้งแต่ชายฝั่งตะวันตกของอินเดียไปจนถึงจีนตอนใต้ผ่านทางหมู่เกาะทางตะวันตกของมหาสมุทรแปซิฟิก ชนิดนี้แพร่หลายและพบได้ในบังคลาเทศ บรูไนดารุสซาลาม กัมพูชา จีน อินเดีย อินโดนีเซีย มาเลเซีย เมียนมาร์ ฟิลิปปินส์ ไทย ออสเตรเลียตะวันออกเฉียงเหนือ และปาปัวนิวกินี เติบโตในเขตป่าชายเลนค่อนข้างจืด หรือมีช่วงระยะเวลา ที่ระดับความเค็มของน้ำน้อยเป็นเวลานาน มักขึ้นเป็นกลุ่ม ตามริมชายฝั่งแม่น้ำที่เป็นดินเลนเหนียวและลึก
- ในประเทศไทยพบทางภาคตะวันออกเฉียงใต้ ภาคกลาง และภาคใต้ ขึ้นตามป่าชายเลน ริมแม่น้ำที่น้ำทะเลขึ้นลง
ลักษณะ---เป็นไม้ยืนต้นไม่ผลัดใบ สูง 5-20 เมตร โดยมีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 50 ซม. เมื่ออายุน้อยเปลือกเรียบ และแตกเป็นร่องลึก เป็นสะเก็ดเมื่ออายุมากขึ้น บริเวณโคนต้นจะพบราก Pneumatophores (รากแนวตั้งที่อยู่เหนือพื้นดินจากรากตื้นในแนวนอน) โผล่อยู่เต็มไปหมด ใบลำพูเป็นใบเดี่ยวขนาด 4-13 ซม. x 2-7 ซม. เรียงตรงข้าม แผ่นใบรูปรี   ปลายใบแหลมทู่ ถึงเป็นติ่งสั้นๆ ฐานใบรูปลิ่ม เส้นใบไม่เด่นชัด ก้านใบค่อนข้างแบน   สีแดงเรื่อๆ ดอก ออกเดี่ยวๆที่ปลายกิ่ง วงกลีบเลี้ยงเป็นหลอดตื้นๆ รูปถ้วย ปลายแยกเป็นแฉกลึก 8 แฉก โคนกลีบเลี้ยงด้านในสีออกแดง เกสรเพศผู้จำนวนมาก โคนก้านสีแดง ปลายสีขาว ร่วงง่ายภายในวันเดี่ยว  ส่วนผลมีเนื้อและมีเมล็ด  ฝังอยู่ในเนื้อผล ผลรูปกลมขนาด 5-7.5 ซม  สีเขียวอ่อน กลีบเลี้ยงแผ่บานออก ผลสุกมีกลิ่นหอมและนิ่ม เมล็ดยาวประมาณ 7 มม

ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---(USDA zones 9-11.) ตำแหน่งแสงแดดจัด 80-100% (แสงแดดโดยตรง 6-8 ชั่วโมงต่อวัน) ถึงมีร่มเงาบางส่วน ทนร่มเงาได้บ้างแต่อาจโตได้ช้า อุณหภูมิเฉลี่ยต่อปีอยู่ในช่วง 20 - 30°C แม้ว่าจะทนได้ 10 - 38°C ชอบดินชื้นหรือเปียก ค่า pH ในช่วง 6.7-7.3 แต่ทนได้ 6.5-7.5 สามารถเติบโตได้ในดินที่มีความเป็นด่างและเค็มมาก อัตราการเจริญเติบโตเร็ว การบำรุงรักษาต่ำ ซึ่งสามารถเจริญเติบโตได้ในหลายสภาวะ
การรดน้ำ---พืชชนิดนี้สามารถทนต่อน้ำกร่อยและแม้แต่น้ำทะเลได้ ทำให้เหมาะสำหรับพื้นที่ชายฝั่งทะเล อย่างไรก็ตามยังคงต้องการการรดน้ำอย่างสม่ำเสมอ รักษาดินให้ชุ่มชื้นแต่น้ำไม่ขัง และหลีกเลี่ยงการปล่อยให้ดินแห้งสนิท
การตัดแต่งกิ่ง---Unknown
การใส่ปุ๋ย---ให้ปุ๋ยพืชด้วยปุ๋ยที่สมดุลทุกๆ 2-3 เดือนในช่วงฤดูปลูก
ศัตรูพืช/โรคพืช---ค่อนข้างทนทานต่อแมลงศัตรูพืชและโรค แต่ก็ยังสามารถเผชิญกับปัญหาทั่วไปบางประการได้ ระวัง เพลี้ยแป้ง แมลงเกล็ด และไรเดอร์ /อ่อนแอต่อโรครากเน่าและโรคใบจุด
รู้จักอ้นตราย---None known
ใช้ประโยชน์--ใช้กินได้ ผลอ่อนมีรสเปรี้ยวใช้เป็นเครื่องปรุง ผลสุกมีรสชาติเหมือนชีส กินดิบหรือสุก ใบมีการกินเป็นครั้งคราว
ใช้เป็นยา---ใช้ภายนอก ใบนำมาบดผสมกับเกลือแล้วนำมาพอกบริเวณบาดแผลและรอยฟกช้ำ ใช้ภายใน บรรเทาอาการไอ และตกเลือด เปลือกและผลมีสรรพคุณต้านอนุมูลอิสระ แก้ไข้ แก้ท้องเสีย ฆ่าพยาธิ
- ใบใช้รักษาไข้เลือดออกและไข้ทรพิษ
วนเกษตร---ต้นไม้ที่สำคัญมากในชุมชนหนองบึงชายฝั่ง ช่วยปกป้องดินจากการกัดเซาะและเป็นที่อยู่อาศัยที่สำคัญของสัตว์ป่า เป็นสายพันธุ์บุกเบิกที่เติบโตอย่างรวดเร็วซึ่งตั้งรกรากบนที่ราบโคลนที่ก่อตัวขึ้นใหม่ และสามารถขยายจำนวนได้อย่างรวดเร็ว  
อื่น ๆ---แก่นไม้เป็นสีน้ำตาลอ่อนถึง dark chocolate กระพี้เป็นสีน้ำตาลเทาอ่อน และหนา 3 - 8 ซม เมื่อเปียกหรือเคลือบเงา แก่นไม้ของต้นไม้แก่จะดูเกือบเป็นสีดำ ลายไม้มีลักษณะตรงหรือไขว้กันเล็กน้อย เนื้อละเอียดเป็นเนื้อเดียวกันมากเรียบ แต่ไม่มันวาว มีรสเค็มชัดเจนและมีกลิ่นคาวหรือหนอง โดยเฉพาะเมื่อสด ไม้มีความแข็งปานกลางและหนักปานกลางถึงหนัก มันง่ายในการทำงาน กินเวลาได้ดีบนพื้นดินและแม้แต่กระพี้ก็ไม่ค่อยถูกแมลงโจมตี ว่ากันว่าแก่นไม้สามารถต้านทาน teredos ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของความเสียหายและการทำลายโครงสร้างไม้ใต้น้ำและตัวเรือไม้ได้เป็นอย่างดี ไม้มีเกลืออยู่เล็กน้อย จึงจำเป็นต้องใช้ตะปูทองแดงและสกรู ใช้สำหรับเสาเข็ม เสา รางรถไฟ บล็อกปูพื้น อาคารเรือ สะพาน และท่าเทียบเรือ โครงสร้างแข็งแรงทั่วไป ประตู; ผนัง เปลือก เพดาน พื้น และการตกแต่งภายในทุกชนิด การปูกระดานและพื้นเรือ เฟอร์นิเจอร์และงานตู้ และเครื่องดนตรี
- เพคตินสกัดได้จากผลไม้ คุณภาพไม่ดีและบางครั้งใช้สำหรับเยื่อกระดาษหรือเชื้อเพลิง รากต้มกับน้ำใช้ในท้องถิ่นสำหรับฟอกหนัง
- pneumatophores (รากแนวตั้งที่ลอยอยู่เหนือพื้นดิน) ถูกใช้เป็นทุ่นสำหรับแหจับปลา และมีเนื้อสัมผัสที่เป็นไม้ก๊อก ใช้ในการผลิตพื้นรองเท้าด้านในสำหรับรองเท้า และสามารถใช้แทนไม้ก๊อกหรือแก่นไม้ได้ รากต้มก่อนนำไปใช้
- เปลือกไม้เป็นแหล่งของแทนนิน ไม้ถูกใช้เป็นเชื้อเพลิง แต่เมื่อไม่มีไม้ที่ดีกว่าเท่านั้น
- Fiery Tree: According to the NParks Flora and Fauna website, Berembang ( Sonneratia caseolaris ) เป็นที่ซึ่ง "หิ่งห้อย" ที่โตเต็มวัยจะมารวมตัวกันและส่องแสงในลักษณะที่ประสานกัน ซึ่งมีชื่อเสียงในสถานที่ต่าง ๆ เช่น รัฐสลังงอร์ สัตว์เหล่านี้เป็นสัตว์ชนิดหนึ่ง ( Pteroptyx tener ) ไม่ทราบความสัมพันธ์ที่แน่นอนของเบเรมบังกับหิ่งห้อย เชื่อกันว่าตัวโตเต็มวัยจะกินน้ำนมของต้นไม้ ใบไม้อ่อน น้ำหวานจากดอกไม้ หรือแมลงเกล็ดที่เป็นของต้นไม้โดยเฉพาะ และชอบร่มเงาของต้นไม้ที่เปิดกว้างเพื่อให้มองเห็นแวววาวของพวกมันได้จากระยะไกล ตัวอ่อนของพวกมันกินเนื้อเป็นอาหารและ สะเทินน้ำสะเทินบก ทำรังอยู่ในพืชพรรณใต้ต้นไม้ กินหอยทากน้ำ ( Cyclotropis carinata ) และหนอนไส้เดือนฝอย หิ่งห้อยยังเกี่ยวข้องกับสายพันธุ์ซอนเนอราเทียและต้นไม้ป่าชายเลนอื่นๆอีกด้วย http://www.wildsingapore.com/wildfacts/plants/mangrove/sonneratia/sonneratia.htm
ภัยคุกคาม---เนื่องจากชนิดนี้พบได้ทั่วไปในช่วงส่วนใหญ่ แต่มีภัยคุกคามต่อหนองน้ำป่าชายเลนโดยทั่วไปมากขึ้น โดยส่วนใหญ่มาจากกิจกรรมของมนุษย์ ได้รับการประเมินใน บัญชีแดงของ IUCN ของชนิดพันธุ์ที่ถูกคุกคามในปี 2008 Sonneratia caseolaris ถูกระบุว่าเป็นความกังวลน้อยที่สุด
สถานะการอนุรักษ์---LC - Least Concern - ver 3.1  - IUCN Red List of Threatened Species ( 2010)
source: Kathiresan, K., Salmo III, S.G., Fernando, E.S., Peras, J.R., Sukardjo, S., Miyagi, T., Ellison, J., Koedam, N.E., Wang, Y., Primavera, J., Jin Eong, O., Wan-Hong Yong, J. & Ngoc Nam, V. 2010. Sonneratia caseolaris. The IUCN Red List of Threatened Species 2010: e.T178796A7608551. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2010-2.RLTS.T178796A7608551.en. Accessed on 25 January 2024.                                                                                                                                                          สถานะการอนุรักษ์ท้องถิ่น---มีถิ่นกำเนิดในสิงคโปร์ (ใกล้สูญพันธุ์อย่างยิ่ง (CR) https://www.nparks.gov.sg/florafaunaweb/flora/3/3/3343
การดำเนินการอนุรักษ์ https://www.iucnredlist.org/species/178796/7608551
- ไม่มีมาตรการอนุรักษ์ที่เฉพาะเจาะจงสำหรับสายพันธุ์นี้ แต่ขอบเขตอาจรวมถึงพื้นที่คุ้มครองทางทะเลและชายฝั่งบางแห่ง แนะนำให้มีการติดตามและการวิจัยอย่างต่อเนื่อง รวมถึงการรวมพื้นที่ป่าชายเลนในพื้นที่คุ้มครองทางทะเลและชายฝั่ง ทางตอนเหนือของเวียดนาม นกชนิดนี้ปลูกในพื้นที่เพาะปลูกเพื่อป้องกันลมและป้องกันชายฝั่ง
ระยะออกดอก/ติดผล---สิงหาคม-ธันวาคม/ตุลาคม-กุมภาพันธ์
ขยายพันธุ์---เพาะเมล็ด และตอนกิ่ง เมล็ดพันธุ์ - มีอายุน้อยกว่าสามเดือน

112 ลำแพน/Sonneratia ovata

[son-ner-AY-tee-uh] [oh-VAY-tuh]

ชื่อวิทยาศาสตร์---Sonneratia ovata backer.(1920)
ชื่อพ้อง---No synonyms are recorded for this name.https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:821820-1
ชื่อสามัญ---Mangrove Apple, Sonneratia.
ชื่ออื่น---อีกาย, ลำพูทะเล, ลำพูหิน, ลำแพน (ทั่วไป) ;[BRUNEI: Perapat.];[CAMBODIA: Ampea, Lapea.];[CHINESE: Sang hai sang .];[GERMAN: Mangroven apfel, Holzapfel mangrove.];[INDONESIA: Bogem (Palembang), Kedabu (East Sumatra).];[INDONESIA: Bogem (Java).];[JAPAN: Hamazakuro, Hamakuma, Mayabushigi.];[MALAYSIA: Gedabu (Peninsular Malaysia), (Pedada); Rogam (Sarawak).];[SINGAPORE: Gedabu, Kedabu.];[THAI: Lumphan, Lam phu tha-le, Lamphu hin (General).];[VIETNAM: Cay Ban oi.].
EPPO Code---SNJOV (Preferred name: Sonneratia ovata.)
ชื่อวงศ์---SONNERATIACEAE
ถิ่นกำเนิด---ทวีปเอเซีย: เอเชียตะวันออกเฉียงใต้
นิรุกติศาสตร์---ชื่อสกุล 'Sonneratia'' ตั้งตามชื่อ Pierre Sonnerat (1749–1841) นักพฤกษศาสตร์และนักสำรวจชาวฝรั่งเศส ; ชื่อระบุชนิด 'ovata' มาจากภาษาละตินแปลว่า "วงรี" ซึ่งหมายถึงรูปร่างของใบไม้
เขตกระจายพันธุ์---ภาคใต้ของจีน เวียตนาม ไทย มาเลเซีย อินโดนีเซีย นิวกินี ออสเตรเลีย หมู่เกาะในมหาสมุทรแปซิฟิก แอฟริกาเหนือ
Sonneratia ovata เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์ลำพู (Sonneratiaceae) ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย Cornelis Andries Backer (1874–1963)นักพฤกษศาสตร์ชาวดัตช์ในปี พ.ศ.2463
ที่อยู่อาศัย---พบชึ้นกระจัดกระจายอยู่ในเมืองต่าง ๆ อย่างกว้างขวางจากจีน (ไหหลำ) ไทย เวียดนามตอนใต้ ผ่านมาเลเซีย , สิงคโปร์, บรูไนดารุสซาลาม, อินโดนีเซีย (หมู่เกาะเรียว, เกาะชวา, เกาะบอร์เนียว, เกาะสุลาเวสี, หมู่เกาะโมลุกกะ, มินดิเนาตอนเหนือของฟิลิปปินส์ ปาเลา และปาปัวนิวกินีตอนใต้ เกาะดารุ อ่าวมิลน์ในนิวกินี และออสเตรเลีย เกิดขึ้นบริเวณชั้นในของป่าชายเลนในน้ำกร่อยและโคลนทรายที่มีการระบายน้ำได้ดี ค่อนข้างกระจัดกระจายตามริมฝั่งแม่น้ำและลำน้ำขึ้นน้ำลง

สถานที่ถ่ายภาพ: อุทธยานธรรมชาติศึกษาสิรีรุกขชาติ ม.มหิดล ศาลายา ประเทศไทย

ลักษณะ---เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็กถึงขนาดกลาง สูง 10-15 (20) เมตร มีราก Pneumatophores (รากแนวตั้งที่อยู่เหนือพื้นดินจากรากตื้นในแนวนอน) สูงประมาณ 20 ซม.ลำต้นซึ่งมักจะสั้นและบิดเป็นเกลียว มีเส้นผ่านศูนย์กลางไม่เกิน 20 ซม เปลือกต้นสีเทาดำแตกสะเก็ด ทรงพุ่มโปร่ง กิ่งก้านลู่ลง ก้านใบแข็งหนาเป็นสัน ใบหนาขนาด 5-7ซม.สีเขียวเข้มยอดอ่อนสีแดง ดอกมักอยู่เป็นกลุ่ม 3 ดอกหรือออกเดี่ยวๆ ดอกสีขาวขนาดใหญ่ เส้นผ่านศูนย์กลาง 10 ซม.กลีบเลี้ยงยาว 2–3 ซม. กว้าง 1.3–1.7 ซม.ปลายป้าน มีเกล็ดละเอียด กลีบ 6 ยาว 1.2–1.7 ซม.เส้นใยยาว 2.5–3.6 ซม.ก้านช่อดอกมักเป็น tetragonous (ลักษณะเป็นรูปสี่เหลี่ยมและมีปีก) ดอกบานและร่วงในคืนเดียว ผลรูปกลมขนาด7.5 ซม.มีฐานกลีบเลี้ยงดอกรองรับ ผลเมื่ออ่อนเป็นสีเขียวเข้มและสุกเป็นสีเขียวอมเหลือง มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง3-4.5 ซม.เมล็ดมีขนาดเล็ก สีดำ และกลมฝังอยู่ในเนื้อ
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---(USDA zones 9-11.) ตำแหน่งแสงแดดจัด 80-100% (แสงแดดโดยตรง 6-8 ชั่วโมงต่อวัน) ถึงมีร่มเงาบางส่วน ทนร่มเงาได้บ้างแต่อาจโตได้ช้า อุณหภูมิเฉลี่ยต่อปีอยู่ในช่วง 20 - 30°C แม้ว่าจะทนได้ 10 - 38°C ชอบดินชื้นหรือเปียก ค่า pH ในช่วง 6.7-7.3 แต่ทนได้ 6.5-7.5 สามารถเติบโตได้ในดินที่มีความเป็นด่างและเค็มมาก อัตราการเจริญเติบโตเร็ว การบำรุงรักษาต่ำ ซึ่งสามารถเจริญเติบโตได้ในหลายสภาวะ
การรดน้ำ---พืชชนิดนี้สามารถทนต่อน้ำกร่อยและแม้แต่น้ำทะเลได้ ทำให้เหมาะสำหรับพื้นที่ชายฝั่งทะเล อย่างไรก็ตามยังคงต้องการการรดน้ำอย่างสม่ำเสมอ รักษาดินให้ชุ่มชื้นแต่น้ำไม่ขัง และหลีกเลี่ยงการปล่อยให้ดินแห้งสนิท
การตัดแต่งกิ่ง---Unknown
การใส่ปุ๋ย---ให้ปุ๋ยพืชด้วยปุ๋ยที่สมดุลทุกๆ 2-3 เดือนในช่วงฤดูใบไม้ผลิและฤดูร้อน
ศัตรูพืช/โรคพืช---ค่อนข้างทนทานต่อแมลงศัตรูพืชและโรค แต่ก็ยังสามารถเผชิญกับปัญหาทั่วไปบางประการได้ ระวัง เพลี้ยแป้ง แมลงเกล็ด และไรเดอร์ /อ่อนแอต่อโรครากเน่าและโรคใบจุด
รู้จักอ้นตราย---None known

สถานที่ถ่ายภาพ: ป่าในกรุง เขตประเวศ กรุงเทพฯ ประเทศไทย

ใช้ประโยชน์--- ใช้ในท้องถิ่นสำหรับอาหารยาและเชื้อเพลิง ได้รับการปลูก เป็นไม้ประดับในเอเซียตะวันออกเฉียงใต้
ใช้กิน---ใช้ใบอ่อนและดอกตูมเป็นผักสด ผลกินได้ รสเปรี้ยวมาก เนื่องจากความเป็นกรด บางครั้งใช้แทนน้ำส้มสายชู
ใช้เป็นยา--- ผลไม้ถูกนำมาใช้เป็นยาพอก แก้ข้อเท้าแพลง
วนเกษตรใช้---เป็นสายพันธุ์บุกเบิกในป่าชายเลน สามารถเจริญเติบโตได้ตามธรรมชาติทั้งในน้ำเค็มและน้ำจืด พืชชนิดนี้สามารถใช้เพื่อควบคุมการพังทลายของตลิ่งน้ำขึ้นน้ำลงได้
ใช้ปลูกประดับ--- มีการปลูกเป็นไม้ประดับในบางหมู่บ้านบริเวณชายฝั่งทะเลซาราวัก
ใช้อื่น ๆ---เปลือกมีแทนนิน แต่ในปริมาณที่น้อยเกินไปสำหรับการแสวงหาผลประโยชน์ในเชิงพาณิชย์ ไม้ใช้เป็นฟืน
ภัยคุกคาม---เนื่องจากมีภัยคุกคามต่อป่าชายเลนโดยทั่วไปเพิ่มขึ้น ส่วนใหญ่มาจากกิจกรรมของมนุษย์ ล่าสุดได้รับการประเมินใน บัญชีแดงของ IUCN ของชนิดพันธุ์ที่ถูกคุกคามในปี 2008 Sonneratia ovata ถูกระบุว่าใกล้ถูกคุกคาม(ใกล้จะเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ในอนาคตอันใกล้)
สถานะการอนุรักษ์---NT - Near Threatened - ver 3.1 - IUCN Red List of Threatened Species.(2010)
source: Salmo III, S.G., Fernando, E.S., Peras, J.R., Sukardjo, S., Miyagi, T., Ellison, J., Koedam, N.E., Wang, Y., Primavera, J., Jin Eong, O., Wan-Hong Yong, J. & Ngoc Nam, V. 2010. Sonneratia ovata. The IUCN Red List of Threatened Species 2010: e.T178814A7615033. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2010-2.RLTS.T178814A7615033.en.  เข้าถึงเมื่อวันที่ 26 มกราคม 2567
การดำเนินการอนุรักษ์ https://www.iucnredlist.org/species/178814/7615033
- ไม่มีมาตรการอนุรักษ์ที่เฉพาะเจาะจงสำหรับสายพันธุ์นี้ แต่ขอบเขตอาจรวมถึงพื้นที่คุ้มครองทางทะเลและชายฝั่งบางแห่ง
- แนะนำให้มีการติดตามและการวิจัยอย่างต่อเนื่อง รวมถึงการรวมพื้นที่ป่าชายเลนในพื้นที่คุ้มครองทางทะเลและชายฝั่ง มีการปลูกในบางหมู่บ้านในมาเลเซียและอินโดนีเซียเพื่อเป็นแหล่งอาหาร
สถานะการอนุรักษ์ท้องถิ่น---มีถิ่นกำเนิดในสิงคโปร์ (ใกล้สูญพันธุ์อย่างยิ่ง (CR) source: https://www.nparks.gov.sg/florafaunaweb/flora/4/7/4740
ระยะออกดอก/ติดผล---มีนาคม-ตุลาคม /เมษายน-ตุลาคม
ขยายพันธุ์ ---เพาะเมล็ด ตอนกิ่ง ปักชำ
- การปักชำควรหยั่งรากใน 4-6 สัปดาห์

113 ตะโกสวน/Diospyros malabarica

[dy-oh-SPY-ros] [mal-uh-BAR-ih-kuh]

ชื่อวิทยาศาสตร์---Diospyros malabarica (Desr.) Kostel.(1834)
ชื่อพ้อง---Has 11 Synonyms
---Basionym: Garcinia malabarica Desr. (1792).See https://www.gbif.org/species/7295796
---Diospyros siamensis Hochr.(1904)
---(More).See all https://powo.science.kew.org/taxon/urn%3Alsid%3Aipni.org%3Anames%3A322658-1#synonyms
ชื่อสามัญ---Malabar ebony, Indian persimmon, Black-and-white ebony, Pale moon ebony, Gaub tree.
ชื่ออื่น---ตะโกไทย (ทั่วไป), ตะโกสวน (ภาคเหนือ), มะเขือเถื่อน (สกลนคร), ขะนิง, ถะยิง, มะสุลัวะ (กะเหรี่ยง-ลำปาง), มะพลับใหญ่; [ASSAMESE: Kandu, Kendu.];[CAMBODIA: Dângkaô khmaôch.];[FRENCH: Ebène de Malabar.];[HINDI: Gaab.];[INDONESIA: Culiket (Sundanese), Kledung (Javanese).];[KANNADA: Holitupare.];[KHMER: D ng (Central Khmer).];[LAOS: Küa namz, Hnang hèèwx, Lang dam.];[MALAYALAM: Panancca.];[MALAYSIA: Komoi, Kumun.];[MARATHI: Temburi.];[MYANMAR: Plab, Tako suam];[SWEDISH: Siamebenholts.];[TAMIL: Tumbika.];[TELUGU: Bandadamara.];[THAI: Tako thai (General); Tako suan (Northern); Ma khuea thuean (Sakon Nakhon); Plap (Phetchabun);  Ma-su-lua (Karen-Lampang); Ma plap yai.];[VIETNAM: Thi dâù heo, Cu'ò'm thi.].
EPPO Code---DOSMA (Preferred name: Diospyros malabarica.)
ชื่อวงศ์---EBENACEAE
ถิ่นกำเนิด---ทวีปเอเซีย
เขตกระจายพันธุ์---อินเดีย ศรีลังกา เนปาล บังคลาเทศ พม่า ไทย กัมพูชา ลาว มาเลเซีย อินโดนีเซีย
นิรุกติศาสตร์---ชื่อสกุล 'Diospyros' คือการรวมกันของคำคุณศัพท์ภาษากรีก “διός” (diós) = พระเจ้า และคำนามสำคัญ “πυρός” (pyrós) = ข้าวสาลี ดังนั้นในความหมายกว้างๆ ก็คือ 'อาหารศักดิ์สิทธิ์' ; ชื่อระบุชนิด 'malabarica'  
Diospyros malabarica เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์มะพลับ (Ebenaceae) ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย Louis Auguste Joseph Desrousseaux (1753–1838) นักพฤกษศาสตร์ชาวฝรั่งเศสและได้รับชื่อที่แน่นอนในปัจจุบันโดยVincenz Franz Kosteletzky (1801–1887) นักพฤกษศาสตร์ชาวโบฮีเมียในปี พ.ศ.2377

ที่อยู่อาศัย---มีถิ่นกำเนิดในอินเดีย ศรีลังกา บังคลาเทศ และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มีพื้นที่กระจายค่อนข้างใหญ่ จากอินเดียตะวันออกและศรีลังกา, พม่า, กัมพูชา, ลาว, เวียดนาม, ประเทศไทย (ปลูกส่วนใหญ่) และไปยังอินโดนีเซีย (Java, Sulawesi) พบเกิดในธรรมชาติที่ร่มรื่นและชื้น ใกล้กับลำธารในป่า พบได้ถึงระดับความสูง 0-300 (500) เมตร
ลักษณะ---เป็นไม้ยืนต้นไม่ผลัดใบขนาดเล็กถึงขนาดกลางสูงถึง 15-(35) เมตร ลำต้นมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางไม่เกิน 70 ซม. ทรงต้นรูปกรวย แผ่กิ่งก้าน ต้นเล็กมักคดงอ ส่วนต้นโตจะเปลาตรง เปลือกสีเทาดำแตกเป็นร่องตามยาว ใบเดี่ยวเรียงสลับ รูปขอบขนานแกมรูปหอกกลับขนาด ยาว 7-32 ซม.กว้าง 2-10 ซม.โคนใบรูปลิ่มทู่ ขอบใบเรียบ  เนื้อใบเกลี้ยงหนา สีเขียวเข้ม ดอกแยกเพศอยู่ต่างต้น (dioecious) ดอกเพศผู้ออกเป็นกระจุกตามซอกใบเป็นช่อแขนง ช่อละ 6-9 ดอก ก้านดอกมีขนอ่อนๆ ปกคลุม ดอกสีเหลืองอ่อน บริเวณกลีบดอกด้านนอกมีขนหนา ดอกเพศเมียออกเป็นดอกเดี่ยวบริเวณซอกใบ มีดอกที่ใหญ่กว่าดอกเพศผู้ กลีบเลี้ยงและกลีบดอกอย่างละ 4-5 กลีบ กลีบเลี้ยงเชื่อมติดกัน ผลสดกลมเส้นผ่านศูนย์กลาง 5-7.5 ซม.ด้านนอกมีขนนุ่ม จุกผลมีขนสีน้ำตาล ผลมีเนื้อ มี 4-8 เมล็ด เมื่อสุกสีเหลืองอมเขียว
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---พืชในกึ่งเขตร้อนถึงเขตอบอุ่น ซึ่งมีฤดูหนาวที่ไม่รุนแรงและฤดูร้อนที่อบอุ่นถึงอบอุ่นมากและมีความชื้นสูง ฤดูหนาวจะมีน้ำค้างแข็งเล็กน้อยถึงปานกลางได้ในเขตพื้นที่สูงและห่างจากชายฝั่ง (USDA Zone: 9a-10b) อุณหภูมิอยู่ในช่วง 25 - 35° C แต่สามารถทนได้ 10 - 40° C ต้องการตำแหน่งแสงแดดเต็ม (แสงแดดโดยตรง 6-8 ชั่วโมงต่อวัน) สามารถเติบโตได้ในที่ร่มเต็ม (ป่าลึก)หรือร่มเงาบางส่วน ขึ้นได้ดีในดินที่อุดมสมบูรณ์ แต่สามารถปรับตัวได้ดีในดินแทบทุกชนิด ที่มีการระบายน้ำดีและความชื้นสม่ำเสมอ ค่า pH เป็นด่างถึงเป็นกลาง  pH ในช่วง 6 - 7 ทนได้ 5 - 7.5 อัตราการเจริญเติบโต ค่อนข้างโตช้า ต้นไม้สามารถให้ผลผลิตได้ 4,000 ผลต่อปี การบำรุงรักษาต่ำ
การรดน้ำ---ต้องการน้ำปานกลาง รดน้ำสม่ำเสมอ ชอบดินชื้น อย่าปล่อยให้ดินแห้งแข็งเป็นเวลานาน และอย่าให้มากเกินไปจนน้ำขังแฉะตลอดเวลา
การตัดแต่งกิ่ง---ตัดแต่งกิ่งปีละครั้ง เพื่อรักษาขนาดและรูปทรง ให้ตัดยอดเพื่อควบคุมความสูงที่ต้องการ ตัดกิ่งที่อยู่ภายในพุ่ม ทำให้ทรงพุ่มโปร่งและเพื่อการเจริญเติบโตใหม่ การตัดแต่งกิ่งที่ตาย กิ่งที่เสียหายหรือเป็นโรค สามารถทำได้ตลอดเวลา
การใส่ปุ๋ย---ใส่ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักปีละ 3- 4 ครั้ง
ศัตรูพืช/โรคพืช---ศัตรูพืช/โรคพืช---Anastrepha fraterculus (แมลงวันผลไม้ในอเมริกาใต้), Bactrocera dorsalis (แมลงวันผลไม้)
รู้จักอ้นตราย---None known

การใช้ประโยชน์--- พืชนี้เก็บเกี่ยวมาจากป่าเพื่อใช้ในหลากหลายรูปแบบรวมไปถึงวัสดุย้อมสี หมากฝรั่ง ยารักษาโรคและผลไม้ที่กินได้ พืชได้รับการปลูก เป็นครั้งคราวสำหรับการใช้งานที่หลากหลายโดยเฉพาะในอินเดียและประเทศไทย
ใช้กิน---ผลสุก-ดิบ รสหวานฝาดโดยทั่วไปไม่ค่อยอร่อย
ใช้เป็นยา---เปลือก ใบ ดอก และผล มีการใช้มากในยาอายุรเวท ผลดิบฝาด มีฤทธิ์ต้านแบคทีเรียและยารักษาพยาธิ ใช้ภายนอกเพื่อรักษาแผล ผลสุก มีประโยชน์ในการรักษาโรคท้องร่วงและโรคบิด โรคเลือด โรคหนองในและโรคเรื้อน น้ำคั้นจากเปลือกสด รักษาอาการไข้สูง รักษาฝีและเนื้องอก เมล็ดใช้รักษาโรคท้องร่วงและโรคบิดเรื้อรัง น้ำมันที่สกัดจากเมล็ดใช้เป็นยา
ใช้ปลูกประดับ---เป็นไม้ประดับที่ใบอ่อนมีสีแดงโดดเด่น นิยมรับประทานผลไม้ที่มีรสหวานเมื่อสุกเต็มที่ เหมาะสำหรับสวนขนาดเล็ก สวนสาธารณะ และงานภูมิทัศน์
อืน ๆ---ไม้เนื้อแข็ง มีค่าใช้ตกแต่งได้อย่างดี มีความแข็งแกร่ง แข็งหนาแน่นและทนทานมาก ใช้สำหรับทำเฟอร์นิเจอร์หรูหรา งานแกะสลักไม้และยังเป็นวัตถุดิบสำหรับทำเรือและสิ่งก่อสร้าง (อาคารสะพาน ฯลฯ ) เครื่องดนตรี
- ผลไม้สุก (บางครั้งก็เป็นใบไม้) เป็นแหล่งแทนนินที่ใช้สำหรับย้อมผ้าไหมและชุดสีดำอื่น ๆ ผลดิบมีเยื่อเหนียวที่อุดมไปด้วยแทนนินและเป็นแหล่งที่มาของหมากฝรั่ง มันสามารถใช้ในการอุดรูรั่วเรือ ทำหน้าที่เป็นสารกันบูด และเป็นกาวในการทำปกหนังสือ น้ำมันสีเข้มที่เตรียมจากผลไม้ (นี่อาจเป็น Gum)ใช้เป็นน้ำยาเคลือบเงาที่ยอดเยี่ยมสำหรับร่มกระดาษและพัด
สำคัญ---ต้นไม้ประจำจังกวัดอ่างทอง ในประเทศไทย
ระยะออกดอก---กุมภาพันธ์- พฤษภาคม
ขยายพันธุ์ ---ด้วยการเพาะเมล็ด และตอนกิ่ง
- เมล็ดพันธุ์มีอายุสั้นมาก ดังนั้นควรหว่านโดยเร็วที่สุด  ควรเอาเนื้อออกเนื่องจากมีสารยับยั้งการงอก เมล็ดสดที่หว่านหลังการเก็บหนึ่งวัน มีอัตราการงอก 85% ภายใน 17 - 65 วัน การเจริญเติบโตของต้นกล้านั้นช้ามาก

114 พลับพลา/Microcos tomentosa

[Microcos] [toh-men-TOH-suh]

สถานที่ถ่ายภาพ: อุทธยานธรรมชาติศึกษาสิรีรุกขชาติ ม.มหิดล ศาลายา ประเทศไทย

ชื่อวิทยาศาสตร์---Microcos tomentosa Sm.(1813)
ชื่อพ้อง---Has 4 Synonyms.
---Grewia paniculata Roxb. ex DC.(1824)
---More. See all https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:834868-1#synonyms
ชื่อสามัญ---Microcos, Woolly Microcos, Shiral, Mahang
ชื่ออื่น---พลับพลา, ขี้เถ้า (ภาคกลาง); กะปกกะปู, ค่อม, พลา, ลาย, สากกะเบือดง, สากกะเบือละว้า, หมากหอม (ภาคเหนือ); ก้อมส้ม, คอมส้ม (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ); คอมเกลี้ยง, พลองส้ม (ภาคตะวันออก); ไม้ลาย (ภาคตะวันออกเฉียงใต้); น้ำลายควาย, พลาขาว, พลาลาย (ภาคใต้); จือมือแก (มาเลย์-ภาคใต้); [CAMBODIA: Ppouhtuk (Central Khmer).];[JAPAN: Mikurokosu zoku];[INDONESIA: Chendrai, Jeluak.];[MALAYSIA: Cenderai, Chenderai, Damak-damak, Pokok cenerai, Pokok kenerai, Pokok Cenderai.];[SRI LANKA: Kohu Kirilla, Kirilla (Sinhalese).];[THAI: Phlapphla, Khi thao (Central); Kapok kapu, Khom,  Phla,  Lai, Sak kabuea dong, Sak kabuea lawa,  Mak hom (Northern);  Kom som, Khom som (Northeastern); Khom kliang, Phlong som (Easthern); Mailai (Southeastern); Nam lai khwai, Phla khao, Phla lai (Peninsular); Chue-mue-kae (Malay-Peninsular).];[VIETNAM: Cò ke, Sàilầu, Chu ca, Cò ke lá lõm, Bung lai.].
EPPO Code---MKWTO (Preferred name: Microcos tomentosa.)
ชื่อวงศ์---MALVACEAE
ถิ่นกำเนิด---ทวีปเอเซีย
เขตกระจายพันธุ์---จีนตอนใต้, พม่า, ไทย, กัมพูชา, ลาว, เวียดนาม, มาเลเซีย, สิงคโปร์, ฟิลิปปินส์, อินโดนีเซีย
นิรุกติศาสตร์---ชื่อสกุล 'Microcos' ความหมาย ผลไม้เล็ก; ชื่อระบุชนิด 'tomentosa' = หนา, มีขน  
Microcos tomentosa เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์ชบา(Malvaceae)ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย James Edward Smith (1759 - 1828) นักพฤกษศาสตร์ชาวอังกฤษในปี พ.ศ.2356

ที่อยู่อาศัย---พบขึ้นตามป่าดิบเขา ป่าผลัดใบและป่าดิบชื้น  กระจายอยู่ในป่าทุติยภูมิที่ระดับความสูงจากระดับน้ำทะเล 0-600 เมตร
- ในประเทศไทยพบขึ้นกระจายทั่วประเทศ ตามป่าเบญจพรรณ ป่าดิบแล้งและป่าดงดิบชื้น ที่ระดับความสูง 50-300 เมตร
ลักษณะ---เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางผลัดใบ ความสูง10-20 เมตร เส้นผ่านศูนย์กลางลำต้น 40 ซม. เรือนยอดเป็นพุ่มกลมทึบ แตกกิ่งต่ำ โคนต้นเป็นพูพอนต่ำ เปลือกนอกสีน้ำตาลปนเทา แตกล่อนเป็นแผ่นสะเก็ดบางๆ เปลือกในสีขาว ใบเดี่ยวเรียงสลับรูปไข่กลับ แกมรูปขอบขนาน กว้าง3-8ซม.ยาว 8-17ซม.ปลายใบมีติ่งแหลม โคนใบมน ขอบใบหยักฟันเลื่อยจนถึงเรียบ ผิวใบมีขนปกคลุมทั้งสองด้าน ดอกออกเป็นช่อยาว3-15ซม.ตามปลายกิ่ง และซอกใบ ดอกตูมรูปกลม กลีบเลี้ยง5กลีบ กลีบดอก5กลีบสีเหลืองอ่อนดอกในช่อมีจำนวนมาก ดอกบานเต็มที่ขนาด1-1.5ซม.ผลสดแบบมีเนื้อเมล็ดเดียว ขนาดผลกว้าง0.5-1ซม.ยาว1-1.5ซม.ผลสุกสีม่วงดำรับทานได้ เมล็ดแข็งรูปไข่ยาว 8-10 มม.
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---ต้องการตำแหน่งที่แสงแดดเต็ม (แสงแดดโดยตรง 6 ชั่วโมงขึ้นไปต่อวัน) หรือแสงแดดส่องถึง (ไม่ใช่แสงแดดโดยตรงบางชั่วโมงต่อวัน) ขึ้นได้ดีในดินเกือบทุกชนิดที่มีการระบายน้ำดี  
การรดน้ำ---ต้องการน้ำปานกลาง และรดน้ำสม่ำเสมอ
การตัดแต่งกิ่ง---ตัดแต่งกิ่งปีละครั้ง เพื่อรักษาขนาดและรูปทรง ทำให้ทรงพุ่มโปร่งและเพื่อการเจริญเติบโตใหม่ การตัดแต่งกิ่งที่ตาย กิ่งที่เสียหายหรือเป็นโรค สามารถทำได้ตลอดเวลา
การใส่ปุ๋ย---ให้ปุ๋ยสูตรสมดุลทุกสองสามสัปดาห์
ศัตรูพืช/โรคพืช---Bactrocera dorsalis (แมลงวันผลไม้ตะวันออก)
รู้จักอ้นตราย---None known

ใช้ประโยชน์--- พืชถูกเก็บเกี่ยวจากป่าเพื่อใช้ในท้องถิ่นเป็นอาหาร ยาและแหล่งของเส้นใยและไม้
ใช้กิน---ผลสุกกินได้ ในกัมพูชาผู้คนใช้ผลไม้เป็นอาหาร
ใช้เป็นยา--- ยาต้มจากรากใช้รักษาอาการไอใช้บรรเทาอาการไขข้ออักเสบ ราก,ใบใช้รักษามาลาเรีย ผลไม้ช่วยกระตุ้นการย่อยอาหาร
- ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย รากและลำต้นของมันถูกใช้เป็นส่วนผสมในการต้มสมุนไพรเพื่อรักษาโรคดีซ่าน
- ในภาคใต้ของประเทศไทย ใบจะใช้ในการรักษาโรคเริมและงูสวัด
- ในบังคลาเทศมีการใช้พืชเพื่อรักษาอาการอักเสบระบบทางเดินหายใจมีไข้และท้องร่วง
- ในมาเลเซีย ยาต้มจากรากใช้รักษาโรคมาลาเรีย และใช้รักษาโรคทางเดินอาหาร ผงใบใช้รักษาโรคหิด ยาต้มจากใบและเปลือกใช้รักษากระดูกหัก
- ในกัมพูชาผู้คนใช้รากเป็นยาต้มแก้ไอ
- สารสกัด แสดงให้เห็นว่ามีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียต้านอาการท้องร่วงและความเป็นพิษทางเซลล์
ใช้อื่น ๆ--- เปลือกที่เป็นเส้นใยสามารถนำมาใช้ทำเชือก เนื้อไม้มีน้ำหนักเบาแข็งแรงและยืดหยุ่น ใช้สำหรับการก่อสร้างในร่มและเหมาะสำหรับการทำเครื่องมือจับอุปกรณ์การเกษตร ใช้เป็นเชื้อเพลิงและทำถ่าน
ภัยคุกคาม---เนื่องจากต้นไม้ชนิดนี้มีการแพร่กระจายอย่างกว้างขวาง มีประชากรจำนวนมาก ปัจจุบันไม่พบภัยคุกคามที่สำคัญใดๆ และไม่มีการระบุภัยคุกคามที่สำคัญในอนาคต ได้รับการประเมินล่าสุดในบัญชีแดงของ IUCN ของชนิดพันธุ์ที่ถูกคุกคามในปี 2018 Microcos tomentosa ถูกระบุว่าเป็นความกังวลน้อยที่สุด (ไม่น่าจะสูญพันธุ์ในอนาคตอันใกล้)
สถานะการอนุรักษ์---LC - Least Concern - ver 3.1 - IUCN Red List of Threatened Species (2018)
source: Botanic Gardens Conservation International (BGCI) & IUCN SSC Global Tree Specialist Group 2018. Microcos tomentosa Sm.. The IUCN Red List of Threatened Species 2018: https://doi.org/10.2305/IUCN.UK.2018-2.RLTS.T136143217A136143219.en. เข้าถึงเมื่อวันที่30 มกราคม 2567
ระยะออกดอก/ผลแก่---เมษายน-พฤษภาคม/มิถุนายน-ธันวาคม
ขยายพันธุ์---เพาะเมล็ด

115 แสมขาว/Avicennia alba

[av-ih-SEN-ee-uh] [AL-ba]

ชื่อวิทยาศาสตร์---Avicennia alba Blume.(1826)
ชื่อพ้อง---Has 3 Synonyms
---Avicennia marina var. alba (Blume) Bakh.(1921)
---Avicennia officinalis var. alba (Blume) C.B.Clarke.(1885)
---More.See all https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:861116-1#synonyms
ชื่อสามัญ---Grey mangrove, Olive mangrove.
ชื่ออื่น---แสม, แสมขาว, แสมทะเล (ภาคกลาง); แสมทะเลขาว (สุราษฎร์ธานี); แหม,แหมเล (ภาคใต้); ปีปี (กระบี่; ปีปีดำ (ภูเก็ต); พีพีเล (ครัง); [MALAYSIA: Api-api, Api-api putih (Malay); Api-api Hitam (Sarawak).];[THAI: Samae, Samae khao, Samae thale (Central); Samae thale khao (Surat Thani); Mae, Mae le (Peninsular); Pipi (Krabi); Pipi dam (Phuket); Phi phi le (Trang).];[VIETNAM: Mấm trắng].
EPPO Code---AVIAL (Preferred name: Avicennia alba.)
ชื่อวงศ์---ACANTHACEAE
ถิ่นกำเนิด---ทวีปเอเซีย
เขตกระจายพันธุ์---อินเดีย, เอเชียตะวันออกเฉียงใต้, ออสเตรเลียและโอเชียเนีย
นิรุกติศาสตร์---ชื่อสกุล 'Avicennia' ชื่อของสกุลนี้เป็นเกียรติแก่ปราชญ์ชาวเปอร์เซียและแพทย์ Abū 'Alī al-Ḥusayn ibn 'Abd Allāh ibn Sīnā (980-1037) ซึ่งเป็นที่รู้จักในโลกตะวันตกด้วยชื่อของ Avicenna ; ชื่อระบุชนิด 'alba' ในภาษาละติน หมายถึง สีขาว
- ในภาษามาเลย์เรียกว่า api api putih ซึ่ง api แปลว่า "ไฟ" ซึ่งหมายถึงความจริงที่ว่าต้นไม้นี้นี้ดึงดูดหิ่งห้อย และ putih หมายถึง "สีขาว" หมายถึงด้านล่างของใบไม้สีซีด
Avicennia alba เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์เหงือกปลาหมอ (Acanthaceae) ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย Carl Ludwig von Blume. (1789–1862) นักพฤกษศาสตร์ชาวเยอรมัน - เนเธอร์แลนด์ ในปี พ.ศ.2369         
ที่อยู่อาศัย---ในเอเชียใต้และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ หมู่เกาะในมหาสมุทรแปซิฟิกใต้ และออสเตรเลีย ตั้งแต่มหาสมุทร อินเดียตะวันออกไปจนถึง แปซิฟิกตะวันตก ตามแนวชายฝั่งของอินเดีย ศรีลังกา บังคลาเทศ เมียนมาร์ ไทย กัมพูชา เวียดนาม อินโดนีเซีย มาเลเซีย (พบได้ทั่วไปในเขตอนุรักษ์พื้นที่ชุ่มน้ำ Sungei Buloh ในสิงคโปร์) บรูไน ติมอร์เลสเต นิวกินี และออสเตรเลียตอนเหนือและตะวันออก (นอร์เทิร์นเทร์ริทอรี ควีนส์แลนด์และนิวเซาท์เวลส์) มันเติบโตในบริเวณที่มีน้ำขึ้นน้ำลงริมฝั่งแม่น้ำและบริเวณที่เป็นโคลนของชายทะเล รวมถึงบนหาดทรายและในหนองน้ำที่ระดับความสูง 0- 50 เมตร

ลักษณะ---เป็นไม้ยืนต้นสูง 10-20 เมตร ลักษณะลำต้นไม่มีพูพอน อาจมีรากไม้ค้ำยันโผล่ออกมาจากโคนลำต้นของต้นไม้ ต้นเปลาตรงรูปทรงกรวยสั้นๆ แตกกิ่งระดับต่ำ กิ่งแขนงห้อยลง เปลือกสีเทาถึงคล้ำ ไม่มีช่องอากาศ มักมีสีสนิมหรือสีคล้ำซึ่งเกิดจากเชื้อราติดตามกิ่งและส่วนบนของต้น โดยมีรากหายใจคล้ายดินสอหรือที่เรียกว่า pneumatophores ซึ่งยื่นออกมาในแนวตั้งจากพื้นโคลนเพื่อดูดซับออกซิเจน อาจเติบโตได้สูง 15-30 ซม.แผ่กระจายหนาแน่นรอบโคนต้น ใบเดี่ยวเรียงตรงข้ามตั้งสลับฉาก แผ่นใบรูปรีแกมรูปหอก ขนาดกว้าง 3-5 ซม.ยาว 5-15 ซม.เนื้อใบอวบน้ำแกมเหนียวคล้ายแผ่นหนังป้องกันการสูญเสียน้ำ มีต่อมเกลือ ขับเกลือออกทางผิวใบ ด้านบนสีเขียวคล้ำเป็นมัน ด้านล่างมีขนหนานุ่มสีเทาอ่อนถึงขาวนวลปกคลุม ใบแห้งม้วนเป็นสีดำ ดอกแบบช่อกระจุกออกตามปลายกิ่งและง่ามใบใกล้ปลายยอด ยาว 3-8 ซม.มีขนสั้นหนานุ่มสีน้ำตาลอมเหลืองหม่นปกคลุม ดอกย่อย 10-30 ดอก สีเหลืองส้มไม่มีก้านดอก ขนาดดอก 0.5 ซม.ผลแบบผลแห้งแตกตามรอยประสานเป็น 2 ซีกรูปคล้ายพริกเบี้ยวค่อนข้างแบนขนาด กว้าง 1.5-2 ซม.ยาว 2.5-5 ซม. เปลือกผลย่น อ่อนนุ่มสีเหลืองอมเขียว มีขนสั้นสีเทาอ่อนปกคลุมหนาแน่น ปลายผลเป็นจงอย ผลแก่เปลือกแตกแล้วม้วนเป็นหลอดกลม มีเมล็ด1 เมล็ดงอกตั้งแต่อยู่บนต้น
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---(USDA Zone 9-11) อุณหภูมิไม่ต่ำกว่า (-1) - 6 °C เจริญเติบโตได้ดีที่สุดเมื่อปลูกในตำแหน่งที่มีแสงแดดจัด 80-100% (แสงแดดโดยตรง 6ชั่วโมงขึ้นไปต่อวัน) หากไม่ได้รับแสงแดด ใบของพืชจะตายและร่วงหล่นก่อนเวลาอันควร เติบโตได้ในดินทุกชนิดที่มีความชื้นหรือเปียก รวมถึงดินทราย ดินเหนียว ดินหิน ดินไม่ดี ดินอุดมสมบูรณ์ และดินร่วนปน ไม่ต้องการการระบายน้ำเนื่องจากคุ้นเคยกับการเติบโตในสภาพที่มีน้ำขัง อัตราการเจริญเติบโตรวดเร็ว การบำรุงรักษา ต่ำ
การรดน้ำ---มีความต้องการน้ำสูง จึงเหมาะสำหรับปลูกในพื้นที่ที่มีดินชื้นตามธรรมชาติ ซึ่งอาจรวมถึงริมฝั่งแม่น้ำ ลำธาร หรือสระน้ำ เป็นพืชชายฝั่งที่เติบโตโดยมีรากที่จมอยู่ในน้ำหรือในดินชื้นริมฝั่งชายฝั่ง เพื่อให้ต้นไม้เจริญเติบโตได้ จะต้องปลูกในสภาพที่จำลองเช่นนี้และป้องกันไม่ให้ดินแห้ง เป็นพืชที่ดูแลง่าย แต่ทนแล้งไม่ได้
การตัดแต่งกิ่ง---Unknown
การใส่ปุ๋ย---Unknown
ศัตรูพืช/โรคพืช---มอดเมล็ด Avicennia (Avicennia seed moth ) เป็นศัตรูพืชบนเมล็ดของมัน
รู้จักอ้นตราย---None known
ใช้ประโยชน์--- ต้นไม้ถูกเก็บมาจากป่าเพื่อใช้ ไม้และเรซิ่น
ใช้กิน---เมล็ดต้ม กินเป็นผักและบางครั้งก็ซื้อขายกันในตลาดท้องถิ่น
ใช้เป็นยา---แก่น ต้มน้ำดื่มแก้ท้องร่วง แก้ลม แก้กษัย โดยมากต้มรวมกับแก่นแสมสาร (ขี้เหล็กป่า) ต้มอมนํ้าเพื่อสมานแผล ในปาก
- ก้านใบ เผาไฟรมควัน แก้พาหะจากสัตว์นํ้าทุกชนิด โดยเฉพาะ ปลามีพิษจากทะเลทุกชนิด
- เรซิ่นใช้สำหรับงานทางการแพทย์ต่าง ๆ สารสกัดจากแก่นไม้ใช้ในยาสมุนไพรเพื่อทำยาชูกำลังและใช้เรซิ่นในการคุมกำเนิด
วนเกษตรใช้---เป็นไม้เบิกนำสายพันธุ์ธรรมชาติ ส่วนมากจะอยู่ในป่าเลนด้านนอกสุด เป็นไม้ที่ช่วยให้มีการตกตะกอน ทำให้เกิดแผ่นดินงอก มีประโยชน์สำหรับการพยายามสร้างป่าโกงกางขึ้นใหม่ในพื้นที่ชายฝั่งทะเล ระบบรากที่แพร่หลายซึ่งมี pneumatophores จำนวนมากช่วยรักษาเสถียรภาพของตะกอนใหม่ ทำหน้าที่ช่วยกรองตะกอนหรือช่วยดักตะกอนก่อนไหลลงสู่ทะเล
การใช้อื่น ๆ---ไม้เนื้อแข็งปานกลาง  มีการใช้งาน ในงานการก่อสร้าง, เสา, เฟอร์นิเจอร์ และเพื่อการตกแต่ง ลำต้นนำมาใช้เป็นฟืนและวัสดุก่อสร้างที่มีคุณภาพต่ำ ใบอ่อนสามารถใช้เป็นอาหารสัตว์และเป็นปุ๋ยพืชสด
- เถ้าไม้ใช้ทำความสะอาดเสื้อผ้าในขณะที่เปลือกไม้ใช้ทำความสะอาดหรือกำจัดไขมันบนผิวหนัง
- ไม้จาก A. alba ไม่ได้ทำฟืนหรือถ่านที่ดี แต่ใช้ในการรมยางและปลา
ภัยคุกคาม---เนื่องจากที่อยู่อาศัยของป่าชายเลนโดยทั่วไปถูกคุกคามจากกิจกรรมของมนุษย์ แต่เป็นสายพันธุ์ที่เติบโตเร็ว ฟื้นตัวได้ง่ายจากการถูกตัด มีการกระจายอย่างกว้างขวาง และพบได้บ่อยในเกือบทุกสายพันธุ์ ประชากรจึงมีขนาดใหญ่และมีเสถียรภาพ ได้รับการประเมินใน บัญชีแดงของ IUCN ของชนิดพันธุ์ที่ถูกคุกคามในปี 2008 Avicennia alba ถูกระบุอยู่ในรายการที่มีความกังวลน้อยที่สุด (ไม่น่าจะสูญพันธุ์ในอนาคตอันใกล้)
สถานะการอนุรักษ์---LC - Least Concern -ver 3.1 - IUCN Red List of Threatened Species ( 2010)
source: Duke, N., Kathiresan, K., Salmo III, S.G., Fernando, E.S., Peras, J.R., Sukardjo, S. & Miyagi, T. 2010. Avicennia alba. The IUCN Red List of Threatened Species 2010: e.T178830A7620385. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2010-2.RLTS.T178830A7620385.en. Accessed on 05 February 2024.
การดำเนินการอนุรักษ์ https://www.iucnredlist.org/species/178830/7620385
- ไม่มีมาตรการอนุรักษ์เฉพาะสำหรับสัตว์ชนิดนี้ แต่ขอบเขตอาจรวมถึงพื้นที่คุ้มครองทางทะเลและชายฝั่งบางแห่ง พันธุ์นี้อาจปลูกได้ในบางพื้นที่ภายในขอบเขตของมัน - แนะนำให้ติดตามและวิจัยอย่างต่อเนื่อง รวมถึงการรวมพื้นที่ป่าชายเลนในพื้นที่คุ้มครองทางทะเลและชายฝั่ง
ระยะออกดอก/ติดผล---มกราคม-เมษายน/มิถุนายน-ธันวาคม
- พืชสามารถออกดอกและผลได้ตลอดทั้งปี โดยเฉพาะเมื่อเติบโตในเขตเส้นศูนย์สูตร
ขยายพันธุ์---เมล็ด หน่อและราก 
- เมล็ดไม่มีการพักตัว แต่โดยปกติเมล็ดจะถูกหว่านโดยเอาเปลือกผลออก เนื่องจากมีความไวต่อเชื้อรามาก เมล็ดสดมักมีความงอกสูงมาก โดยปกติมากกว่า 95%

116 แสมทะเล/Avicennia marina

[av-ih-SEN-ee-uh] [mar-EE-nuh]

ชื่อวิทยาศาสตร์---Avicennia marina (Forsk.) Vierh.(1907)
ชื่อพ้อง---Has 1 Synonyms
---Basionym: Sceura marina Forssk.(1775) https://www.gbif.org/species/2925403
---(More) See all https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:861130-1#synonyms
ชื่อสามัญ---White mangrove, Olive Mangrove, Gray Mangrove, Kenyan mangrove.
ชื่ออื่น ---ปีปีดำ (ภูเก็ต) ; [Thai: .];[AFRIKAANS: Witseebasboom.];[BENGALI: Boro baen, Sada baen.];[BURMESE: Thame, Theme-net.];[CHINESE: Bai gu rang, Hǎi lǎn cí, Xiánshuǐ ǎi ràng mù (guǎngdōng), Hǎi jiādōng, hǎi jiā dōng, Táiwān hēi tán, Wūmù, Táiwān shì.];[FRENCH: Palétuvier blanc, Palétuvier.];[JAPANESE: Hirugidamashi.];[IINDONESIA: Api-api putih, Api-api abang, Sia-sia putih, Sie-sie, Pejapi, Nyapi, Hajusia, Pai.];[KANNADA: Kandale, Uppatti.];[KENYA: Kiswahili Uchu.];[MALAYALAM: Cheru-uppatti.];[MALAYSIA: Api-api ludat, Api-api Jambu (Peninsular); Api-api merah, Api-api sudu(Sarawak); Api-api Putih, Api-api merah (Malay).];[MARATHI: Tavir.];[MOZAMBIQUE: Mussu (Quimuane).];[NEW ZEALAND: Manawa (Maori).];[PAKISTAN: Tivar, Timir.];[PHILIPPINES: Bungalon (Filipino); Bungalon-puti, Miapis (Tag.).];[PORTUGUESE: Mangue branco, Mangue nero, Salgueiro.];[QATAR: Garam, Qurm, Shoura, Shourah.];[SANSKRIT: Sagarodbhutah, Thavara .];[SPANISH: Mangle negro.];[SWAHILI:Uchu, Mtswi.];[TELUGU: Tella mada.];[THAI: Ape ape, Pepe dam (peninsular); Pipi dum (Puket); Samae dam, Samae thale (central).]; [VIETNAMESE: Mam oi.].
EPPO Code---AVIMA (Preferred name: Avicennia marina.)
ชื่อวงศ์ ---ACANTHACEAE
ถิ่นกำเนิด ---ทวีปเอเชีย
เขตกระจายพันธุ์ ---แอฟริกาตะวันออกและตะวันออกกลาง: บาห์เรน จิบูตี อียิปต์ เอริเทรีย อิหร่าน เคนยา มาดากัสการ์ มัลดีฟส์ โมซัมบิก โอมาน กาตาร์ ซาอุดีอาระเบีย เซเชลส์ โซมาเลีย แอฟริกาใต้ ซูดาน แทนซาเนีย สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ เอมิเรตส์ และเยเมน ; เอเชียตะวันออกเฉียงใต้: บังคลาเทศ บรูไนดารุสซาลาม จีน ไต้หวัน ฮ่องกง อินเดีย อินโดนีเซีย ญี่ปุ่น มาเลเซีย เมียนมาร์ ปากีสถาน ฟิลิปปินส์ สิงคโปร์ ศรีลังกา ไทย และเวียดนาม หมู่เกาะในมหาสมุทรอินเดียตลอดจนถึงทะเลจีนใต้ โอเชียเนีย; ออสตราเลเซีย: ออสเตรเลีย, นิวแคลิโดเนีย, นิวซีแลนด์, ปาปัวนิวกินี, หมู่เกาะโซโลมอน, วานูอาตู สายพันธุ์นี้ยังเกิดขึ้นในกวมและไมโครนีเซีย
นิรุกติศาสตร์---ชื่อสกุล 'Avicennia' ชื่อของสกุลนี้เป็นเกียรติแก่ปราชญ์ชาวเปอร์เซียและแพทย์ Abū 'Alī al-Ḥusayn ibn 'Abd Allāh ibn Sīnā (980-1037) ซึ่งเป็นที่รู้จักในโลกตะวันตกด้วยชื่อของ Avicenna ; ชื่อระบุชนิด 'marina' หมายถึง "ของทะเล"
Avicennia marina เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์เหงือกปลาหมอ(Acanthaceae)ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย(Forsk.)และได้รับชื่อที่แน่นอนในปัจจุบันโดย Vierhในปี พ.ศ.2450
Accepted Infraspecifics
Includes 4 Accepted Infraspecifics. source: https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:861130-1#synonyms
- Avicennia marina subsp. australasica (Walp.) J.Everett.(1994)
- Avicennia marina subsp. eucalyptifolia (Valeton) J.Everett.(1994)
- Avicennia marina subsp. marina
- Avicennia marina var. rumphiana (Hallier f.) Bakh.(1921)
ที่อยู่อาศัย---เป็นสายพันธุ์ในป่าชายเลนที่มีความอุดมสมบูรณ์และแพร่กระจายอย่างกว้างขวาง นอกจากนี้แล้ว ยังพบในพื้นที่แห้งแล้งของคาบสมุทรอาหรับ ส่วนใหญ่อยู่ในสภาพแวดล้อม sabkha ในสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ กาตาร์ โอมาน เยเมน ซาอุดีอาระเบีย อียิปต์เอริเทรียและซูดาน อิหร่านตอนใต้ตามแนวชายฝั่งอ่าวเปอร์เซีย และยังถูกพบในป่าโกงกางของแอฟริกาใต้ และเป็นชนิดที่พบในโซมาเลีย ในประเทศออสเตรเลียมันขยายไปทางใต้และในออสเตรเลียตะวันตก มักขึ้นเป็นกลุ่มตามแนวตะเข็บฝั่งทะเล ในที่ดินทราย เลนทราย และชายฝั่งที่เป็นหาดหินหรือหาดทราย เป็นพืชในเขตชายฝั่งทะเลเขตร้อนและกึ่งเขตร้อนที่ระดับความสูงถึง 50 เมตร

ลักษณะ---เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็กสูง 3-8 เมตร มักแตกกิ่งเป็นพุ่มต่ำ เรือนยอดโปร่ง ไม่มีพูพอน รากหายใจรูปคล้ายดินสอสูง 10-20 ซม. เปลือกเรียบเป็นมันสีขาวอมเทาหรือขาวอมชมพู เมื่ออายุมากมักล่อนเป็นเกล็ดบางๆคล้ายแผ่นกระดาษ และผิวของเปลือกใหม่เป็นสีเขียวอ่อน ใบ เดี่ยวเรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก แผ่นใบรูปไข่กว้าง ขนาด3-5ซม.ยาว5-8ซม. ขอบใบเรียบและม้วนลงคล้ายหลอด ปลายใบทู่เป็นติ่งแหลมสั้น เนื้อใบอวบน้ำแกมเหนียวคล้ายแผ่นหนัง ผิวใบด้านบนเกลี้ยง สีเขียวเข้มเป็นมันวาว ด้านล่างมีนวลสีขาวหรือขาวอมเทา ดอก แบบช่อกระจุก ก้านช่อดอกยาว 1-5 ซม.ดอกย่อย 4-12 ดอก เรียงเป็นกระจุกแน่นที่ปลายก้านช่อ ดอกย่อยขนาดเล็กสีเหลืองหรือเหลืองอมส้มมีกลิ่นหอม ขนาดดอก 0.5 ซม. ผล แห้งแล้วแตกตามแนวประสานเป็น2ซีก รูปทรงไข่กว้าง เบี้ยว ถึงเกือบกลม แบนด้านข้าง ขนาดกว้าง1.5-2 ซม.ยาว1.5-2.5 ซม. เปลือกผลบางอ่อนนุ่ม มีนวลสีเขียวอมเหลือง ผิวเปลือกเป็นรอยย่น มีขนสั้นนุ่มปกคลุม ปลายผลไม่เป็นจงอย เมื่อแก่เต็มที่เปลือกแตกม้วนเป็นหลอดกลม เมล็ดงอกตั้งแต่อยู่บนต้นมี1เมล็ด
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---(USDA Zone 9-11) อุณหภูมิไม่ต่ำกว่า (-1°C ) - (-6°C) เจริญเติบโตได้ดีที่สุดเมื่อปลูกในตำแหน่งที่มีแสงแดดจัด 80-100% (แสงแดดโดยตรง 6ชั่วโมงขึ้นไปต่อวัน) หากไม่ได้รับแสงแดด ใบของพืชจะตายและร่วงหล่นก่อนเวลาอันควร เติบโตได้ในดินทุกชนิดที่มีความชื้นหรือเปียก รวมถึงดินทราย ดินเหนียว ดินหิน ดินไม่ดี ดินอุดมสมบูรณ์ และดินร่วนปน ไม่ต้องการการระบายน้ำเนื่องจากคุ้นเคยกับการเติบโตในสภาพที่มีน้ำขัง พืชมีความทนทานต่อความเค็มทางสรีรวิทยากว้างสามารถอยู่รอดได้ในน้ำนิ่งและในสภาพแห้งตามฤดูกาลที่มีความเค็มสูงมาก ชอบดินที่มีค่า pH ในช่วง 6.5 - 7 ทนได้ 6 - 8.5 ใบจะขับถ่ายเกลือส่วนเกินผ่านรูขุมขนและผลึกเกลือมักปรากฏอยู่บนใบ อัตราการเจริญเติบโตรวดเร็ว การบำรุงรักษา ต่ำ
การรดน้ำ---มีความต้องการน้ำสูง จึงเหมาะสำหรับปลูกในพื้นที่ที่มีดินชื้นตามธรรมชาติ ซึ่งอาจรวมถึงริมฝั่งแม่น้ำ ลำธาร หรือสระน้ำ เป็นพืชชายฝั่งที่เติบโตโดยมีรากที่จมอยู่ในน้ำหรือในดินชื้นริมฝั่งชายฝั่ง เพื่อให้ต้นไม้เจริญเติบโตได้ จะต้องปลูกในสภาพที่จำลองเช่นนี้และป้องกันไม่ให้ดินแห้ง เป็นพืชที่ดูแลง่าย แต่ทนแล้งไม่ได้
การตัดแต่งกิ่ง---Unknown
การใส่ปุ๋ย---Unknown
ศัตรูพืช/โรคพืช---มอดเมล็ด Avicennia (Avicennia seed moth ) เป็นศัตรูพืชบนเมล็ดของมัน
รู้จักอ้นตราย---None known
ใช้ประโยชน์--- ต้นไม้เอนกประสงค์เป็นการเก็บเกี่ยวจากป่าเพื่อใช้เป็นยาไล่แมลงพืชสีย้อมแหล่งที่มาของแทนนินไม้ ฯลฯ
ใช้กิน--- ใบเลี้ยงของเมล็ดมีการรับประทานเป็นครั้งคราว แต่อาจมีสารพิษ จะต้องปรุงให้สุก
ใช้เป็นยา---ใช้ในการแพทย์แผนโบราณ ในการรักษาโรคผิวหนังโรคไขข้ออักเสบแผล และไข้ทรพิษ เรซิ่นจากเปลือกไม้ใช้สำหรับรักษางูกัดและกำจัดรกหลังจากการคลอดบุตร
- ใบและเปลือกใช้ภายนอกกับหิด ขี้เถ้าไม้ถูกนำมาใช้ในการรักษาปัญหาผิวพรรณ
- ในมาดากัสการ์มีการใช้ใบยาเป็นยาแก้พิษหลังจากกินปลาที่มีพิษ   
- สารสกัดจากน้ำ เอธานอลและบิวทานอล ของชิ้นส่วนทางอากาศของพืชได้รับการทดสอบฤทธิ์ต้านจุลชีพ สารสกัดบิวทานอลมีประสิทธิภาพสูงสุดรองลงมาคือสารสกัดเอธานอล และสารสกัดด้วยน้ำมีฤทธิ์ต่ำ สารสกัดบิวทานอลที่ 2,000 μg / แผ่น มีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียที่ดี ทั้งแบคทีเรียแกรมบวกและแกรมลบรวมทั้งฤทธิ์ต้านเชื้อราปานกลางถึงดี
วนเกษตรใช้---เป็นพันธุ์ไม้เบิกนำ ต้นไม้ทนโลหะหนักในดินได้เป็นอย่างดีเป็นตัวบ่งชี้ทางชีวภาพของการสัมผัสกับสิ่งแวดล้อมทองแดงตะกั่วและสังกะสี และมีประโยชน์ในการป้องกันการกัดเซาะชายฝั่งและกันลม
อื่น ๆ---เนื้อไม้สีเทาถึงสีเหลืองนั้นหนักและทนทานด้วยพื้นผิวที่ละเอียดและสม่ำเสมอ ใช้สำหรับทำเสาในการสร้างบ้าน สำหรับการก่อสร้างเรือ โดยเฉพาะ ทำโครงสำหรับเฟอร์นิเจอร์
- เปลือกไม้มีแทนนิน แหล่งที่มาของสีย้อมสีน้ำตาลแดง
- ควันไฟที่เผาไหม้ไม้นั้นถือว่ามีประสิทธิภาพมากในฐานะที่เป็นยาไล่ยุง และไม้ยังใช้ทำฟืนและถ่าน
ภัยคุกคาม---เนื่องจากต้นไม้ชนิดนี้มีการแพร่กระจายอย่างกว้างขวาง มีประชากรจำนวนมาก ภัยคุกคามหลักคือการทำลายถิ่นที่อยู่อาศัยและการกำจัดพื้นที่ป่าชายเลน สายพันธุ์นี้มีความไวสูงต่อสารกำจัดวัชพืช (N. Duke pers. comm.) การสูญเสียป่าชายเลนในช่วงไตรมาสศตวรรษที่ผ่านมารายงานว่าพื้นที่ป่าชายเลนลดลงประมาณ 21% ชนิดนี้มีมาตั้งแต่ปี 1980 (FAO 2007) อย่างไรก็ตาม สายพันธุ์นี้กระจายตัวได้ง่ายและเติบโตเร็ว/ให้ผลผลิตเร็ว ได้รับการประเมินล่าสุดในบัญชีแดงของ IUCN ของชนิดพันธุ์ที่ถูกคุกคามในปี 2008 Avicennia marina ถูกระบุว่าเป็นความกังวลน้อยที่สุด (ไม่น่าจะสูญพันธุ์ในอนาคตอันใกล้)
สถานะการอนุรักษ์---LC - Least Concern - ver 3.1 - IUCN Red List of Threatened Species (2010)
source: Duke, N., Kathiresan, K., Salmo III, S.G., Fernando, E.S., Peras, J.R., Sukardjo, S., Miyagi, T., Ellison, J., Koedam, N.E., Wang, Y., Primavera, J., Jin Eong, O., Wan-Hong Yong, J. & Ngoc Nam, V. 2010. Avicennia marina. The IUCN Red List of Threatened Species 2010: e.T178828A7619457. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2010-2.RLTS.T178828A7619457.en.  เข้าถึงเมื่อวันที่11 กุมภาพันธ์ 2567
การดำเนินการอนุรักษ์ https://www.iucnredlist.org/species/178828/7619457
- สายพันธุ์นี้อาจรวมถึงพื้นที่คุ้มครองทางทะเลและชายฝั่งบางแห่ง มาตรการอนุรักษ์พันธุ์ไม้ชนิดนี้ ได้แก่ การปลูก การจัดการเพื่อการใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืน และการคุ้มครองทางกฎหมายในบางพื้นที่ แนะนำให้ติดตามและวิจัยอย่างต่อเนื่อง รวมถึงการรวมพื้นที่ป่าชายเลนในพื้นที่คุ้มครองทางทะเลและชายฝั่ง
ระยะออกดอก/ติดผล---เดือนกุมภาพันธ์-มิถุนายน
ขยายพันธุ์---เมล็ด รากอากาศ หน่อ
- ควรหว่านทันทีที่สุก เมล็ดมีความอ่อนไหวต่อการผึ่งให้แห้งมาก นอกจากนี้ยังมีการเสื่อมสภาพอย่างต่อเนื่องของเนื้อเยื่อภายในของเมล็ดที่เกี่ยวข้องกับการติดเชื้อราในระหว่างการเก็บรักษาไฮเดรท ต้นอ่อนจะเติบโตได้ดีที่สุดเมื่อสัมผัสกับน้ำจืด แต่การเจริญเติบโตจะลดลงในไม่ช้าภายใต้สภาวะเหล่านี้ และจะดีที่สุดเมื่ออยู่ในน้ำที่มีความเค็มน้ำทะเล 10 - 50% สำหรับต้นกล้าที่มีอายุมากกว่า
- Avicennia ทุกสายพันธุ์ แสดง crytovivipary โดยที่เอ็มบริโอจะโผล่ออกมาจากเปลือกหุ้มเมล็ด แต่ยังคงอยู่ในผลก่อนที่จะตกลงมาจากต้นแม่ การแพร่กระจายที่ลอยอยู่มักกระจายตัวในน้ำ และผลไม้บางชนิดสามารถมีชีวิตอยู่ได้นานถึงหนึ่งปีในน้ำเค็มโดยไม่ต้องหยั่งราก

117 มังคะ/Cynometra ramiflora

Cynometra [ram-ee-FLOR-uh]

ชื่อวิทยาศาสตร์---Cynometra ramiflora L.(1753)
ชื่อพ้อง---Has 1 Synonyms. See all https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:489480-1#synonyms
---Cynometra ramiflora subsp. genuina Prain. (1897), not validly publ.
ชื่อสามัญ ---Cynometra, Wrinkled Pod Mangrove.
ชื่ออื่น---มังคะ พังคะ (ภาคกลาง, ภาคใต้); พังค่า (ตรัง); มะคะ (ภาคกลาง, ภาคใต้); มะคาก (ภาคใต้); มังคะ (ภาคกลาง, ภาคใต้); แมงคะ (ตราด) ;[BENGALI: Shinguri, Shingar, Singra, Shingra, Seeri.];[BURMESE: Myinga, Ye-minga.];[CAMBODIA: Chom prinh.];[INDONESIA: Kateng, Kepel, Sala, Wunut.];[KHMER: Châmpré:nh.];[MALAYSIA: Amphawa, Hima, Katong, Katong laut, Kekatong, Katak Puru,Kopi Anjing, Nam-nam, Namu-namu, Nang-ai (Malay); Katong-katong, Kekatong Laut (Sabah).];[PHILIPPINES: Balitbitan, Oringen (Tag.); Komon,Odling (Bis.).];[THAI: Phang kha (Central, Peninsular); Phang kha (Trang); Ma kha (Central, Peninsular); Ma khak (Peninsular); Mang kha (Central, Peninsular); Maeng kha (Trat).];[VIETNAM: Mót, Lá lụa, Cây LáLụa.].
EPPO Code---CZORA (Preferred name: Cynometra ramiflora.)
ชื่อวงศ์---FABACEAE (LEGUMINOSAE-CAESALPINIOIDEAE)
ถิ่นกำเนิด---ทวีปเอเชีย แอฟริกา และอเมริกา
เขตกระจายพันธุ์---ศรีลังกา อินเดีย เอเซียตะวันออกเฉียงใต้และหมู่เกาะในมหาสมุทรแปซิฟิก
นิรุกติศาสตร์---ชื่อสกุล 'Cynometra' มาจากคำภาษากรีกว่า "kyon" แปลว่าสุนัข และ "metron" แปลว่าการวัด โดยอ้างอิงถึงฝักผลไม้ที่มีลักษณะคล้ายหูสุนัข; ชื่อระบุชนิด 'ramiflora' หมายถึงช่อดอก ramiflorous ที่ได้มาจากภาษาละติน rami - (เกี่ยวกับกิ่งก้าน) และ - florus (ออกดอก)
Cynometra ramiflora เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์ถั่ว (Fabaceae) วงศ์ย่อยราขพฤกษ์ (Caesalpinoideae หรือ Caesalpiniaceae) ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย Carl Linnaeus (1707–1778) นักชีววิทยาและนักพฤกษศาสตร์ชาวสวีเดนในปี พ.ศ.2296
Accepted Infraspecifics https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:489480-1#synonyms
Includes 2 Accepted Infraspecifics
- Cynometra ramiflora var. bifoliolata (Merr.) Meeuwen.(1897), not validly publ.
- Cynometra ramiflora var. ramiflora
ที่อยู่อาศัย---พบในนิวแคลิโดเนีย, หมู่เกาะคาโรไลน์, หมู่เกาะโซโลมอน, กวม, สหพันธรัฐไมโครนีเซีย, หมู่เกาะมาเรียนาเหนือ, ควีนส์แลนด์ (ออสเตรเลีย), มาร์คเกาะนิวกินีโม, ปาเลา, หมู่เกาะซุนดาน้อย, ติมอร์ตะวันออก, สุลาเวสี, ฟิลิปปินส์, บอร์เนียว, ชวา, สุมาตรา, เกาะคริสต์มาส, สิงคโปร์, มาเลเซีย, ไทย, กัมพูชา, หมู่เกาะนิโคบาร์, หมู่เกาะอันดามัน, บังคลาเทศ, อินเดีย, ศรีลังกา ได้รับการแปลงสัญชาติในหมู่เกาะโซไซตี้ (ตาฮิติและอื่น ๆ ); ในรัฐควีนส์แลนด์ พบที่ปลายแหลมยอร์กเท่านั้น ; ในพม่ามันถูกพบในตะนาวศรี อิระวดีและรัฐยะไข่ เติบโตตามพื้นที่ไม่ห่างจากชายฝั่งทะเล เช่น ที่ลุ่มน้ำขังป่าพรุ ป่าโกงกาง ตามริมฝั่งแม่น้ำ หรือรอยต่อระหว่างแนวหลังป่าชายเลนกับป่าบกที่เป็นเลนแข็งที่ระดับความสูงถึง 400 เมตร

สถานที่ถ่ายภาพ: อุทธยานธรรมชาติศึกษาสิรีรุกขชาติ ม.มหิดล ศาลายา ประเทศไทย

ลักษณะ---เป็นไม้ต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ สูง 8-30 เมตร เส้นผ่านศูนย์กลาง 30 ซม เรือนยอดแผ่กว้าง ลำต้นเปลาตรง บางครั้งมีพูพอน เปลือกขรุขระสีน้ำตาลเทา เปลือกในสีน้ำตาลถึงสีน้ำตาลแกมชมพู ใบ ประกอบแบบขนนกปลายคู่ เรียงเวียนสลับห่างๆ ขนาดใบกว้าง 1-3(2-7) ซม. 2-6(3-15) ซม. รูปรี รูปขอบขนานหรือรูปใบหอก โคนใบแหลมเยื้อง ขอบใบเรียบ  เนื้อใบบางคล้ายแผ่นหนัง ผิวใบเกลี้ยงทั้งสองด้าน ด้านบนสีเขียวคล้ำ ด้านล่างสีซีดกว่า ใบอ่อนสีชมพู ดอกแบบช่อเชิงลด ออกตามง่ามใบ ช่อดอกตั้งตรง ยาว1.5-2.5 ซม. ดอกย่อยสีขาว กลีบเลี้ยง4กลีบ กลีบดอก  5กลีบ ผลแบบฝักถั่ว สีน้ำตาลอมเขียว ขนาดกว้าง1.5-4 ซม.ยาว 2-5 ซม.ผิวแข็งขรุขระ ขอบเป็นคลื่น หรือมีรอยย่นเล็กน้อย ปลายฝักเป็นจงอยแหลม ฝักแห้งไม่แตก เมล็ดกลมสีน้ำตาลแดง
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---ปลูกได้ดีที่สุดใน ภูมิอากาศ เขตร้อนซึ่งสามารถเจริญเติบโตได้ในสภาพอากาศที่อบอุ่นและชื้น (USDA Zone 9-11 )ตำแหน่งที่ได้รับแสงแดดโดยตรงอย่างน้อย 6 ชั่วโมงต่อวัน แต่สามารถทนร่มเงาได้บางส่วน (แสงแดดโดยตรง 4 ถึง 6 ชั่วโมงต่อวัน ชั่วโมงเหล่านี้ไม่จำเป็นต้องต่อเนื่องกัน) ชอบดินที่มีการระบายน้ำดีซึ่งอุดมไปด้วยอินทรียวัตถุ สามารถทนต่อดินได้หลายประเภทและมีการระบายน้ำดี  pH ของดินควรอยู่ระหว่าง 5.5 ถึง 6.5
การรดน้ำ---ต้องการน้ำปานกลาง ควรรดน้ำให้ลึกสัปดาห์ละครั้ง และควรปล่อยให้ดินแห้งเล็กน้อยระหว่างการรดน้ำแต่ละครั้ง รดน้ำเป็นประจำโดยเฉพาะในช่วงฤดูแล้ง อย่างไรก็ตาม สิ่งสำคัญคือต้องหลีกเลี่ยงการให้น้ำมากเกินไปเพื่อป้องกันการเน่าของราก
การตัดแต่งกิ่ง---ทำการตัดแต่งกิ่ง เพื่อ กำจัดกิ่ง ที่ตายหรือชำรุดและเพื่อรักษารูปทรงของต้นไม้ที่ต้องการ ควรตัดแต่งกิ่งในช่วงฤดูแล้ง ตัดเหนือโหนดหรือ จุดแตกแขนงเสมอ เพื่อส่งเสริมการเจริญเติบโตใหม่ที่ดี
การใส่ปุ๋ย---โดยทั่วไป ต้องการปุ๋ยที่สมดุลโดยใส่ไนโตรเจนฟอสฟอรัสและโพแทสเซียมใน ปริมาณเท่ากัน (อัตราส่วน NPK 1:1:1) ในช่วงฤดูปลูก ทุก 2-3 เดือนต่อครั้ง ปุ๋ยหมัก หรือปุ๋ยคอกก็ใช้ได้เช่นกัน
ศัตรูพืช/โรคพืช---ไม่มีเอกสารแมลงศัตรูพืชจำเพาะ อาจมีศัตรูพืชและโรคต่างๆ ที่พบได้ทั่วไปในต้นไม้ชนิดอื่นๆ ในตระกูล Fabaceae เช่น แมลงกัดไม้หรือเชื้อราที่ทำให้เกิดโรค และอาจอ่อนแอต่อรากเน่าได้หากได้รับน้ำมากเกินไป
รู้จักอ้นตราย---None known
ใช้ประโยชน์--- ต้นไม้ถูกเก็บเกี่ยวจากป่าเพื่อใช้เป็นไม้และใช้เป็นยารักษาโรคต่างๆ บางครั้งมันก็ใช้เป็นไม้ประดับ
ใช่เป็นยา---ส่วนที่ใช้ ราก เมล็ดและใบ รากใช้เป็นยาถ่าย น้ำมันที่ได้จากเมล็ดใช้สำหรับผิวที่มีปัญหา
- ในMalabarใบใช้ทำโลชั่นสำหรับโรคผิวหนัง
- ในบังคลาเทศโลชั่นน้ำผึ้งที่ทำจากใบและต้มในนมวัว นำมาใช้กับโรคหิด โรคเรื้อนและโรคผิวหนังอื่น ๆ
- ในอินโดนีเซีย ใช้รักษาโรคเบาหวานความดันโลหิตสูง กรดยูริคสูง
ใช้ปลูกประดับ---เหมาะสำหรับปลูกริมถนนและสวนทั่วไป เป็นต้นไม้ให้ร่มเงา
วนเกษตร---พืชชนิดอื่นมักไม่เจริญเติบโตภายใต้ร่มเงาของสายพันธุ์นี้
อื่น ๆ---ไม้ใช้สำหรับการตกแต่งภายในและการก่อสร้างไม้อัดตกแต่ง นอกจากนี้สำหรับใช้ทำฟืนและถ่าน เศษไม้ให้สีย้อมสีม่วงในน้ำ
ความเชื่อ/พิธีกรรม---ในบรรดาชาวเรจัง ( Rejang) ทางตะวันตกเฉียงใต้ของสุมาตรา C. ramiflora เป็นต้นไม้ชนิดหนึ่งที่มักถูกมองว่าเป็นต้นไม้เซียลัง เหล่านี้เป็นต้นไม้สูงและโดดเด่นในป่ากับรังของผึ้งApis dorsata ต้นไม้เซียลังแต่ละต้นถือได้ว่าเป็นเทพผู้ศักดิ์สิทธิ์ ปกติแล้วจะเป็นเทพหญิง (แต่บางครั้งเรียกว่า Sernad Belelkat ) ซึ่งเป็นเจ้าของผึ้ง รัง และน้ำผึ้ง การรวบรวมน้ำผึ้งป่าจากต้นไม้นี้ถือเป็นการเข้าสู่อาณาจักรแห่งโลกวิญญาณที่อันตราย และต้องใช้ความระมัดระวังอย่างเหมาะสม
ภัยคุกคาม---เนื่องจากแม้ว่าพื้นที่ดังกล่าวอาจได้รับผลกระทบจากการตัดไม้ทำลายป่า แต่ก็มีประชากรจำนวนมากและแพร่หลาย แต่นี่ไม่ใช่ภัยคุกคามที่สำคัญ ได้รับการประเมินล่าสุดในบัญชีแดงของ IUCN ของชนิดพันธุ์ที่ถูกคุกคามในปี 2018 Cynometra ramiflora ถูกระบุว่าเป็นความกังวลน้อยที่สุด (ไม่น่าจะสูญพันธุ์ในอนาคตอันใกล้)
สถานะการอนุรักษ์---LC - Least Concern - ver 3.1 - IUCN Red List of Threatened Species (2019)
source: Barstow, M. 2019. Cynometra ramiflora. The IUCN Red List of Threatened Species 2019: e.T62021950A62022263. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2019-1.RLTS.T62021950A62022263.en. Accessed on 11 February 2024.
การดำเนินการอนุรักษ์ https://www.iucnredlist.org/species/62021950/62022263
- สายพันธุ์นี้มีอยู่ในคอลเลกชันนอกแหล่งกำเนิด 11 รายการ (BGCI 2018) ชนิดนี้ได้รับการประเมินว่าถูกคุกคามในสิงคโปร์ (Chong et al. 2009)
สถานะการอนุรักษ์ท้องถิ่น---มีถิ่นกำเนิดในสิงคโปร์ (ใกล้สูญพันธุ์อย่างยิ่ง (CR) https://www.nparks.gov.sg/florafaunaweb/flora/2/8/2834
ระยะออกดอก/ติดผล ---ธันวาคม-เมษายน
ขยายพันธุ์ --- เพาะเมล็ด

118 หงอนไก่ทะเล/Heritiera littoralis

[her-ee-tee-ER-a] [lit-tor-AY-liss]

สถานที่ถ่ายภาพ: อุทธยานธรรมชาติศึกษาสิรีรุกขชาติ ม.มหิดล ศาลายา ประเทศไทย

ชื่อวิทยาศาสตร์---Heritiera littoralis Aiton.(1789)
ชื่อพ้อง---No synonyms are recorded for this name. https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:823569-1
ชื่อสามัญ---Looking-glass mangrove, Looking-glass tree,Tulip mangrove, Boat-fruited mangrove, Red mangrove.
ชื่ออื่น---ไข่ควาย (ชุมพร, กระบี่); ดุหุน, ดุหุนใบใหญ่ (ภาคใต้); หงอนไก่, หงอนไก่ทะเล (สุราษฎร์ธานี, ภาคใต้) ;[BANGLADESH: Dungun.];[BRUNEI: Itik-itikan.];[BURMESE: Pinle-kanazo.];[CAMBODIA: Khleay.];[CHINESE: Yin ye shu.];[HINDI: sundari.];[INDONESIA: Dungon, Dungun kecil.];[JAPAN: sakishimasuōnoki.];[KENYA: Ofunywa, Rayuwe];[MALAYSIA: Dungun, Dungut laut.];[PHILIPPINES: Dungon-late, Dungon-latian, Dungon-lalau, Maladuñgon (Tag.); Dungon-dagat (Bik.); Dungon-mangle (C. Bis.).];[TONGA: Mamaea.];[THAI: Khai khwai (Chumphon, Krabi); Du hun, Du hun bai yai (Peninsular); Ngon kai (Central, Surat Thani); Ngon kai thale (Central, Surat Thani).];[VIETNAM: Quy biền, Cui biển].
EPPO Code---TAWLI (Preferred name: Heritiera littoralis)
ชื่อวงศ์---MALVACEA
ถิ่นกำเนิด---ทวีปเอเซีย
เขตกระจายพันธุ์---บังคลาเทศ อนุทวีปอินเดีย เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และ แอฟริกา
นิรุกติศาสตร์---ชื่อสกุล 'Heritiera' ตั้งชื่อตาม Charles Louis de Brutelle L'Heritier นักพฤกษศาสตร์ชาวฝรั่งเศส (รู้จักกันเป็นอย่างดีในการตั้งชื่อยูคาลิปตัส) ; ชื่อระบุชนิด 'littoralis' หมายถึง แห่งชายฝั่งทะเล
Heritiera littoralis เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์ชบา (Malvaceae) ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย William Aiton (1731–1793) นักพฤกษศาสตร์ชาวสก็อต ในปี พ.ศ.2332

ที่อยู่อาศัย---พบในแอฟริกาตะวันออก รวมถึงเคนยา มาดากัสการ์ โมซัมบิก และแทนซาเนีย ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ พบในอินเดีย ศรีลังกา พม่า จีน กัมพูชา เวียดนาม อย่างไรก็ตาม มันสูญพันธุ์ไปแล้วในบังคลาเทศ ยังพบในภูมิภาคมาเลเซีย ในออสตราเลเซีย พบในออสเตรเลียตะวันออกเฉียงเหนือ สหพันธรัฐไมโครนีเซีย ฟิจิ กวม นิวแคลิโดเนีย ปาเลา ปาปัวนิวกินี หมู่เกาะโซโลมอน ตองกา และวานูอาตู  เกิดตามป่าชายเลนไปจนถึงหนองน้ำจืด ชายฝั่งหินและทรายด้านหลังป่าชายเลน มักจะอยู่ในป่าโกงกางในที่แห้ง ใกล้ระดับน้ำทะเล เป็นพืชในเขตร้อนชื้นซึ่งสามารถพบได้ที่ระดับความสูงถึง 600 เมตร
- ในประเทศไทยพบทางภาคกลาง ภาคตะวันออกเฉียงใต้ และภาคใต้ ขึ้นตามป่าโกงกาง
ลักษณะ---เป็นไม้ยืนต้นไม่ผลัดใบสูง 5-15 เมตร เป็นไม้ป่าชายเลน ลำต้นมักบิดงอ พูพอนต่ำแผ่เป็นครีบบิดไปมา ไม่มีรากหายใจเปลือกหยาบเป็นเกล็ด มีร่องลึกแตกตามยาว สีน้ำตาลอมชมพูถึงเทาเข้ม ใบเดี่ยวเรียงเวียนเป็นกระจุกตามปลายกิ่งขนาดของใบกว้าง 5-10 ซม.ยาว 10-22 ซม แผ่นใบรูปรี รูปขอบขนาน รูปขอบขนานแกมรูปหอก หรือรูปรีแกมรูปไข่ พบบ่อยที่มีรูปร่างบิดเบี้ยวไม่แน่นอน ขอบใบเรียบหรือเป็นคลื่นเล็กน้อย ผิวใบด้านบนสีเขียวคล้ำ ด้านล่างสีเงินเทาขาว แวววาว เนื้อใบหนาคล้ายแผ่นหนัง ดอกแยกเพศอยู่ร่วมต้น ออกเป็นช่อเชิงลดแยกแขนงตามง่ามใบใกล้ปลายกิ่ง ช่อดอกโปร่งยาว10-20ซม.มีดอกย่อยขนาดเล็กจำนวนมาก ผลแห้งเป็นรูปทรงกลมไม่สมมาตรขนาดกว้าง 4-6 ซม.ยาว 5-10 ซม.ด้านล่างแบน ด้านบนโค้งขึ้นและมีสันตามยาว แผ่กว้างออกไปทางปลายผลคล้ายหงอนไก่ เปลือกผลแข็งสีเขียวเข้มเป็นมันวาวแล้วค่อยๆเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลสนิม เนื้อผลเป็นเส้นใยอัดแน่น ผลแก่ไม่แตกห้อยลงเป็นกลุ่มตามกิ่ง มี1เมล็ด
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---พืชในเขตร้อนชื้นที่ราบต่ำ อุณหภูมิอยู่ในช่วง 20°C ถึง 35°C ทนได้ 5 - 43°C ต้องการตำแหน่งที่มีแสงแดดเต็มที่ (แสงแดดโดยตรง 6 ชั่วโมงขึ้นไปต่อวัน) ถึงแสงแดดบางส่วน (แสงแดดประมาณ 3-6 ชั่วโมงต่อวัน) ชอบดินร่วนปนทรายที่มีการระบายน้ำได้ดี อุดมสมบูรณ์ กักเก็บความชื้น ค่า pH ในช่วง 5.5 - 6.5 ทนได้ 5 - 7 แม้ว่ามันจะเติบโตในป่าโกงกาง แต่ดูเหมือนจะทนไม่ได้กับความเค็มสูง สามารถทนน้ำเค็มที่ท่วมได้เป็นครั้งคราวแต่ความเค็มจะต้องถูกชะออกมาด้วยน้ำจืด อายุอยู่ได้ประมาณ 40 ปี
การรดน้ำ---ต้องการน้ำปานกลาง รดน้ำเป็นประจำทุก2-3 สัปดาห์ หลีกเลี่ยงการรดน้ำมากเกินไป เนื่องจากความชื้นที่มากเกินไปอาจทำให้รากเน่าได้
การตัดแต่งกิ่ง---ตัดแต่งในช่วงฤดูพักตัวเพื่อกำจัดกิ่งที่ตาย เสียหาย หรือเป็นโรคออก
การใส่ปุ๋ย---ไม่ต้องการการใส่ปุ๋ยเป็นประจำหากปลูกในแหล่งที่อยู่อาศัยตามธรรมชาติ อย่างไรก็ตาม หากปลูกไว้นอกพื้นที่ตามธรรมชาติหรือในดินที่มีความอุดมสมบูรณ์น้อย ใช้ปุ๋ยที่สมดุลได้ปีละ 3-4 ครั้ง
ศัตรูพืช/โรคพืช---ค่อนข้างทนทานต่อศัตรูพืชและโรค แต่อาจพบได้เป็นครัเงคราวได้แก่ ด้วงใบ (Leaf Weevils)/ ผลไม้เหี่ยวเฉา(Fruit withering),จุดสีน้ำตาล (Brown spot), ใบไหม้เกรียม (Leaf scorch)
รู้จักอ้นตราย---None known

ใช้ประโยชน์--- ต้นไม้มักถูกนำไปใช้ประโยชน์จากป่าโดยเฉพาะไม้ที่แข็งแรงและทนทาน นอกจากนี้ยังได้รับการปลูก ในฐานะเป็นไม้ประดับ
ใช้กิน--- เมล็ดกินแทนถั่ว น้ำมันจากเมล็ด
ใช้เป็นยา---ยาต้มรากใช้รักษาโรคปากและฟัน สารสกัดจากเมล็ดใช้ในการรักษาโรคท้องร่วงและโรคบิด น้ำคั้นจากเปลือกแก้ริดสีดวงทวาร ใบใช้ประคบแก้ปวด-; ในอินเดียใบต้มในนมวัวผสมกับน้ำผึ้งแล้วทาภายนอก เพื่อรักษาโรคผิวหนัง
ใช้ปลูกประดับ---สายพันธุ์นี้ได้รับการปลูกเพื่อจุดประสงค์ในการเป็นไม้ประดับและเก็บเกี่ยวใบ ราก และเมล็ดเพื่อใช้ในการแพทย์แผนโบราณ
ใช้อื่น ๆ---แก่นไม้มีสีน้ำตาลแดงหรือน้ำตาลเข้มมักมีสีช็อกโกแลตหรือสีม่วง ไม้นั้นแข็ง เนื้อแน่น แต่ไม่คงทนมาก มักจะมีกลิ่นเหมือนหนัง สามารถต้านทานการติดเชื้อในท้องทะเลได้ ใช้สำหรับเสากระโดงเรือเมื่อตรงและยาวพอ ๆ กับเสา เสาตอม่อ
- เปลือกมีสารแทนนิน 12 - 15% สำหรับน้ำหนักแห้ง ใช้สำหรับการทำ แห อวน เมล็ดยังมีแทนนิน กิ่งไม้ใช้เป็นแปรงสีฟัน
- เยื่อไม้เหมาะสำหรับการผลิตกระดาษห่อ เขียนและพิมพ์
- ไม้ใช้เป็นฟืนที่ยอดเยี่ยมมีค่าพลังงานสูง
ภัยคุกคาม---เนื่องจากสายพันธุ์นี้มีการกระจายพันธุ์ที่กว้างมาก มีประชากรจำนวนมาก ภัยคุกคามทางธรรมชาติ ได้แก่ พายุไซโคลน พายุเฮอริเคน และสึนามิ  อย่างไรก็ตาม สายพันธุ์ที่กระจายตัวได้ง่ายและเติบโตเร็ว/ให้ผลผลิตเร็ว ล่าสุดได้รับการประเมินในบัญชีแดงของ IUCN ของชนิดพันธุ์ที่ถูกคุกคามในปี 2008 Heritiera littoralis ถูกระบุว่าเป็นความกังวลน้อยที่สุด
สถานะการอนุรักษ์---LC - Least Concern - ver 3.1 - IUCN Red List of Threatened Species.(2010)
source: Duke, N., Kathiresan, K., Salmo III, S.G., Fernando, E.S., Peras, J.R., Sukardjo, S. & Miyagi, T. 2010. Heritiera littoralis. The IUCN Red List of Threatened Species 2010: e.T178852A7627492. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2010-2.RLTS.T178852A7627492.en. Accessed on 13 February 2024.
การดำเนินการอนุรักษ์ https://www.iucnredlist.org/species/178852/7627492
- ไม่มีมาตรการอนุรักษ์เฉพาะสำหรับชนิดนี้ แต่ขอบเขตอาจรวมถึงพื้นที่คุ้มครองทางทะเลและชายฝั่งบางแห่ง แนะนำให้ติดตามและวิจัยอย่างต่อเนื่อง รวมถึงการรวมพื้นที่ป่าชายเลนในพื้นที่คุ้มครองทางทะเลและชายฝั่ง
ระยะเวลาออกดอก---มีนาคม-พฤษภาคม
ขยายพันธุ์---* ผลไม้ลอยอยู่ในน้ำ โดยมีสันขึ้น และเมล็ดจะงอกได้ง่ายในพื้นผิวที่เป็นโคลน เมื่อถูกเกยชายหาด ฐานที่แบนของผลไม้จะอ่อนตัวลง ส่งผลให้ความชื้นซึมเข้าไปได้ ผลไม้จะถูกแยกออกจากกันโดยส่วนที่มีความหนาและแข็งที่อัดออกมา ซึ่งพัฒนาเป็นรากหลักที่เจาะลึกลงไปในดิน รากหลักจะแตกกิ่งก้านในไม่ช้า  
- ปักชำ source: https://tropical.theferns.info/viewtropical.php?id=Heritiera+littoralis
- * ระยะดวลาการงอก งอกภายใน 2 ถึง 4 สัปดาห์ https://indiagardening.com/sundari-trees-heritiera-fomes/

119 องุ่นทะเล/Coccoloba uvifera

[koh-koh-LOW-buh] [oo-VEE-fer-uh]

สถานที่ถ่ายภาพ--- อุทธยานธรรมชาติศึกษาสิรีรุกขชาติ ม.มหิดล ศาลายา ประเทศไทย

ชื่อวิทยาศาสตร์---Coccoloba uvifera (L.) L. (1759)
ชื่อพ้อง---Has 3 Synonyms.See all https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:693918-1#synonyms
---Basionym: Polygonum uvifera L.(1753). See https://www.gbif.org/species/2888831
---Coccolobis uvifera (L.) Crantz.(1766), orth. var.
---Guaiabara uvifera (L.) House.(1922)
ชื่อสามัญ---Sea Grape, Seaside grape, Bay grape, Shore-grape, Platter leaf.
ชื่ออื่น---ครุฑทะเล(กรุงเทพฯ), องุ่นทะเล(ทั่วไป) ;[BRAZIL: Uva de praia.];[CHINESE: Hǎi pútáo.];[DUTCH: Meertraubenbaum, Gewone zeedruif, Seetraube.];[FRENCH: Cipo Branco De Pernambuco, Kino, Raisin Marine, Raisinier, Raisinier Bord De Mer.];[GERMAN:  Meertraube, Gewöhnliche; Seetraube, Gewöhnliche, Gewöhnliche Meertraube.];[HAITIAN: Rezen bodme.];[HONDURUS: Papaturro.];[HUNGARIAN: Tengeriszolo.];[MEXICO: Niiche.];[NETHERLANDS: Stranddruif, Zeedruif, Gewoone.];[POLISH: Kokkoloba gronowa.];[PORTUGUESE: Cocoloba, Uva-da-praia, Uva-do-mar.];[SPANISH: Uva caleta, Uva de playa, Uvero, Uvero de playa, Papalón, Papaturro.];[SURINAME: Droifi, Druif, Sistridroifi, Zeedruif.];[TAIWAN: Hǎi pútáo.];[THAI: Khrut thale (Bangkok); A ngun thale (General).];[VIETNAM: Nho biển.];[TRADE NAME: American kino.];
EPPO Code---CODUV (Preferred name: Coccoloba uvifera.)
ชื่อวงศ์---POLYGONACEAE
ถิ่นกำเนิด---ทวีปอเมริกา
เขตกระจายพันธุ์---อเมริกาใต้ - เอกวาดอร์ โคลัมเบีย เวเนซุเอลา ซูรินาเม; อเมริกากลาง- ปานามา ไปยังเม็กซิโก; แคริบเบียน
นิรุกติศาสตร์---ชื่อสกุล 'Coccolobaมา' มาจากภาษากรีก 'kokkolobis' ซึ่งเป็นองุ่นชนิดหนึ่งตามตัวอักษรว่า "berry pod" ; ชื่อระบุชนิด 'uvifera' มาจากภาษาละติน "uva" แปลว่า "องุ่น" และ "ferre" แปลว่า "แบก" ซึ่งหมายถึงกลุ่มผลไม้ที่ผลิตขึ้นมามีลักษณะคล้ายองุ่น 
Coccoloba uvifera เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์ Polygalaceae ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย Carl Linnaeus (1707–1778) นักชีววิทยาและนักพฤกษศาสตร์ชาวสวีเดน และได้รับชื่อที่แน่นอนในปัจจุบันโดย Carl Linnaeus (1707–1778) นักชีววิทยาและนักพฤกษศาสตร์ชาวสวีเดน ในปี พ.ศ.2302
ประเภทขององุ่นทะเล
---'Grandleaf seagrape' ( C. pubescens ):พันธุ์นี้มีลักษณะคล้ายกัน แต่มีขนาดใหญ่กว่ามาก โดยมีปลายดอกแหลมสูงกว่า 60 ซม.
---'Pigeonplum' ( C. Diversifolia ):พืชริมทะเลทั่วไป ใบของมันมีสีเขียวเข้มกว่า และเติบโตได้สูงกว่าองุ่นทะเล

ที่อยู่อาศัย---มีถิ่นกำเนิดในฟลอริดา บาฮามาส เวสต์อินดีส อเมริกาใต้และเม็กซิโก เป็นพืชผู้บุกเบิกไม้ริมชายฝั่งทะเลทราย แนวชายฝั่งและหินปูน ในเขตร้อนชื้นซึ่งพบได้ในระดับสูงถึง 500 เมตร
ลักษณะ---เป็นไม้ยืนต้นสูง 8-10 เมตร เส้นผ่านศูนย์กลาง 40 ซม.ทรงพุ่มกลมกว้าง แตกกิ่งก้านเป็นพุ่มโปร่ง เปลือกต้นสีค่อนข้างนวล กิ่งอ่อนสีเขียว มีจุดประสีขาวทั่วไป ใบเดี่ยวและมีหูใบรอบข้อ รอบๆลำต้น ดอกแยกเพศอยู่ต่างต้น ดอกสีขาวออกเป็นช่อตามปลายกิ่ง ช่อดอกยาว 10–30 ซม. มีขนหรือเกลี้ยง ก้านช่อดอกยาว 1–5 ซม. ก้านดอกมีขนาด 1–4 มม. มีผิวมัน ดอกมีขนาดเล็ก สีขาว และมีกลิ่นหอม มีกลีบดอก 5 กลีบ และเกสรเพศผู้ 8 อัน ผลค่อนข้างกลมขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 1.5 - 2 ซม. ออกเป็นกระจุกขนาดใหญ่คล้ายองุ่น ผลอ่อนสีเขียว ผลแก่สีม่วงอมเขียว รูปทรงคล้ายแอปเปิ้ลขนาดเล็ก เปลือกและเนื้อผลบาง เมล็ดมี1เมล็ด ผลจะผลิตโดยต้นเพศเมียเท่านั้น ต้นเพศผู้จะไม่ผลิตผล
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---พืชในเขตร้อนชื้น (USDA Zone 9b-11) แม้ว่าจะสามารถอยู่รอดได้ในอุณหภูมิประมาณ 2 °C (35.6 °F) แต่ต้นไม้ก็ไม่สามารถอยู่รอดจากน้ำค้างแข็งได้ ใบไม้เปลี่ยนเป็นสีแดงก่อนที่จะเหี่ยวเฉา ต้องการแสงแดดจัด 80-100% (แสงแดดโดยตรง 6-8 ชั่วโมงต่อวัน) หรือร่มเงาบางส่วน (แสงแดดโดยตรง 4 ถึง 6 ชั่วโมงต่อวัน ชั่วโมงเหล่านี้ไม่จำเป็นต้องต่อเนื่องกัน) เหมาะสมกับพื้นที่แห้งแล้ง ทนความหลากหลายของสภาพดินรวมถึงดินเค็ม ค่า pH ในช่วง 6.5 - 7.5 ซึ่งทนได้ 5.8 - 8 ทนต่อไอเกลือ และสัมผัสทางทะเล เป็นพันธุ์ไม้ที่มีการเจริญเติบโตเร็ว การบำรุงรักษา ต่ำ
การรดน้ำ---พืชทนแล้ง เหมาะสำหรับ xeriscaping
การตัดแต่งกิ่ง---ตัดแต่งกิ่ง 2-3 ครั้งในช่วง 10 ปีแรกหลังปลูก
การใส่ปุ๋ย---ใช้ปุ๋ยที่สมบูรณ์ เช่น 8-8-8 หากปลูกในดินที่มีระดับสารอาหารต่ำ แต่จะเจริญเติบโตได้หากไม่มีการใส่ปุ๋ยเป็นประจำ
ศัตรูพืช/โรคพืช---ไม่ค่อยถูกรบกวนจากศัตรูพืช ระวังหนอนเจาะ Seagrape ซึ่งเป็นผีเสื้อกลางคืนพื้นเมืองที่กินกิ่งไม้และกิ่งก้าน
รู้จักอ้นตราย---None known
ใช้ประโยชน์--- ส่วนที่นำมาใช้ใบ เปลือก เปลือกราก ผลไม้ พืชมักจะถูกเก็บเกี่ยวจากป่าเป็นอาหารยาและแหล่งที่มาของไม้เมื่อมีขนาดใหญ่พอ เป็นไม้มีค่าโดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับงานตู้และเฟอร์นิเจอร์ บางครั้งมันได้รับการปลูก สำหรับผลไม้ที่กินได้และมักจะปลูกเป็นไม้ประดับซึ่งมีประโยชน์อย่างยิ่งในการป้องกันความเสี่ยงในพื้นที่ทางทะเล
ใช้กิน--- ผลสุกสีส้มแดงกินสดได้ มีรสชาดหวานอมเปรี้ยวเล็กน้อย และนำเนื้อของผลมาทำ แยม เยลลี่ หรือไวน์ ดอกไม้ให้น้ำหวานมากมาย น้ำผึ้งที่ได้มีคุณภาพดีให้สีอำพันอ่อน
ใช้เป็นยา---น้ำผลไม้และยาต้มจากเปลือกไม้และรากใช้ในการรักษาโรคบิด, ตกเลือด, กามโรค
- ใช้ทาภายนอกสำหรับผื่นและโรคผิวหนัง
- การต้มใบใช้รักษาโรคหอบหืดเสียงแหบ และล้างบาดแผล
- รากและเปลือกต้นฝาดใช้ในยาแผนโบราณของเปอร์โตริโกและแคริบเบียน
- ในสาธารณรัฐโดมินิกันการต้มใบที่ใช้สำหรับอาการวัยหมดประจำเดือน, ท้องร่วง, เนื้องอก, โรคโลหิตจาง, ระคายเคืองผิวหนัง, โรคหอบหืด
- ในเฟรนช์เกียนาน้ำผลไม้ฝาดจากพืชทั้งหมด รู้จักกันในชื่อ Jamaica kino ใช้รักษาอาการท้องเสียและโรคบิด ยาต้มก้านที่ใช้สำหรับความผิดปกติของลำไส้
ใช้ปลูกประดับ---ไม่เพียงแต่ทำหน้าที่เป็นไม้ประดับที่สามารถปลูกชายฝั่งทะเลเท่านั้น แต่ยังเป็นที่อยู่อาศัยสำหรับสัตว์ขนาดเล็ก ต้นองุ่นทะเลสูงทำหน้าที่เป็นผู้พิทักษ์ ป้องกันไม่ให้เต่าทะเลถูกแสงไฟจากอาคารใกล้เคียงรบกวน ทำให้เกิดความสมดุลของระบบนิเวศชายฝั่ง
- องุ่นทะเลทำหน้าที่เป็นแนวป้องกันลมตามธรรมชาติและป้องกันความเสี่ยงในสวนริมทะเล บทบาทในการป้องกันการกัดเซาะชายหาดและการรักษาสัตว์ป่า รวมถึงนกพิราบพันธุ์พื้นเมือง ตอกย้ำความสำคัญในการรักษาสมดุลของระบบนิเวศ
ใช้อื่น ๆ--- แก่นไม้มีสีน้ำตาลแดง เนื้อไม้มีลักษณะ แข็งแรงและหนักมาก แต่ไวต่อการถูกโจมตีจากปลวก เหมาะสำหรับงานตู้ ทำเฟอร์นิเจอร์ งานกลึงและงานแกะสลัก
- สารฝาดแดงที่เรียกว่า W.Indian kino สกัดจากเปลือกไม้และใช้สำหรับการฟอกและย้อมสี
- ไม้ใช้สำหรับทำถ่านและฟืนเป็นเชื้อเพลิงที่ดี
ภัยคุกคาม---เนื่องจากพื้นที่ทางภูมิศาสตร์ที่กว้างขวาง ประชากรจึงมีขนาดใหญ่และมีเสถียรภาพ ไม่มีภัยคุกคามที่น่าเป็นห่วง ได้รับการประเมินใน บัญชีแดงของ IUCN ของชนิดพันธุ์ที่ถูกคุกคามในปี 2018 Coccoloba uvifera ถูกระบุอยู่ในรายการที่มีความกังวลน้อยที่สุด (ไม่น่าจะสูญพันธุ์ในอนาคตอันใกล้)
สถานะการอนุรักษ์---LC - Least Concern - ver 3.1 - IUCN Red List of Threatened Species.(2020)
source: IUCN SSC Global Tree Specialist Group & Botanic Gardens Conservation International (BGCI). 2020. Coccoloba uvifera. The IUCN Red List of Threatened Species 2020: e.T156770168A156770170. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2020-1.RLTS.T156770168A156770170.en.  เข้าถึงเมื่อวันที่ 18 กุมภาพันธ์ 2567
ระยะออกดอก/ติดผล--- เริ่มติดผลเมื่ออายุประมาณ 6-8 ปีจากเมล็ด
ขยายพันธุ์--- เพาะเมล็ด ตอนกิ่ง ปักชำ

120 โกงกางใบเล็ก/Rhizophora apiculata

[ree-ZOH-for-uh] [uh-pik-yoo-LAY-ta]

ชื่อวิทยาศาสตร์---Rhizophora apiculata Blume.(1827)
ชื่อพ้อง---Has 1 Synonyms.See all The Plant List http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-50040668
---Rhizophora candelaria DC.(1828)
ชื่อสามัญ---MaNgrove, True mangrove, Tall-Stilted Mangrove
ชื่ออื่น---โกงกาง (ระนอง), โกงกางใบเล็ก (ภาคกลาง), พังกาใบเล็ก (พังงา), พังกาทราย (กระบี่) ;[BRUNEI: Bakau minyak, Bakau.];[CAMBODIA: Kaông ka:ng nhi, Kongkangsenleuktoch.];[CHINESE: Hóng shù.];[CZECH: Kořenovník.];[INDIA: Garjan.];[INDONESIA: Bakau minyak (general); Bako, Janglear (Javanese); Babakoan laut (Sundanese); Donggo akit.];[MALDIVES: Randho.];[MALAYSIA: Bakau, Bakau minyak, Bakau putih, Bakau tandok, Bakau akik, Pokok Bakau (Malay); Bangkita (Sabah).];[MYANMAR: Pyoo.];[PAPUA NEW GUINEA: Abia (Gulf Province), Bahkweh.];[PHILIPPINES: Bakauan (lalaki).];[SINGAPORE: Bakau minyak, Red-tree.];[THAI: Kong kang (Ranong); Kong kang bai lek (Central); Phang ka bai lek (Phangnga); Phang ka sai (Krabi).];[VIETNAM: Cây Đước, Đước đôi, Do nhớc.];[TRADE NAME: True mangrove.].
EPPO Code---RHZAP (Preferred name: Rhizophora apiculata.)
ชื่อวงศ์---RHIZOPHORACEAE
ถิ่นกำเนิด---ป่าชายเลนเขตร้อนทวีปเอเซีย  
เขตกระจายพันธุ์---อินเดีย ศรีลังกา เอเซียตะวันออกเฉียงใต้ ตลอดถึงหมู่เกาะในมหาสมุทรแปซิฟิกและตอนเหนือของออสเตรเลีย
นิรุกติศาสตร์---ชื่อสกุล 'Rhizophora' ที่มาจากคำภาษากรีก  rhiza ซึ่งแปลว่า "ราก" และ  phoro ซึ่งแปลว่า "การสนับสนุน" อ้างอิงถึงรากไม้ค้ำยันจำนวนมาก ; ชื่อระบุชนิด 'apiculata' จากภาษาละติน 'apiculatus'= มีปลายแหลมสั้นแหลมคม อ้างอิงถึงลักษณะใบ
Rhizophora apiculata เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์โกงกาง (Rhizophoraceae)ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย Carl Ludwig von Blume. (1789–1862) นักพฤกษศาสตร์ชาวเยอรมัน - เนเธอร์แลนด์ในปี พ.ศ.2370

สถานที่ถ่ายภาพ: อุทธยานธรรมชาติศึกษาสิรีรุกขชาติ ม.มหิดล ศาลายา ประเทศไทย

ที่อยู่อาศัย---ขึ้นกระจายทั่วไปในป่าชายเลนส่วนใหญ่ในเอเชียเขตร้อนจากสามเหลี่ยมปากแม่น้ำสินธุในปากีสถานไปจนถึงเวียดนามและไหหลำ มันเกิดขึ้นทั่วภูมิภาค Malesian และไปทางทิศใต้ถึง รัฐควีนส์แลนด์และทางตะวันออกไปจนถึง New Caledonia และ Ponape (ไมโครนีเซีย) พบเป็นหมู่ไม้ ที่มีพันธุ์ไม้ชนิดเดียว ตามปากแม่น้ำลำคลอง และพื้นที่ริมชายฝั่งทะเลที่มีดินอ่อนค่อนข้างลึกและน้ำทะเลท่วมถึงสม่ำเสมอ บางครั้งมีโกงกางใบใหญ่ขึ้นปะปน
ลักษณะ---เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่สูง 25-30 เมตร ลำต้นมีเส้นผ่านศูนย์กลาง 30-50 ซม.เรือนยอดรูปกรวยคว่ำและแผ่กว้าง รากค้ำยันสูง 3-8 เมตร รากค้ำยันแตกแขนงระเกะระกะไม่เป็นระเบียบ โคนรากทำมุมเกือบตั้งฉากกับลำต้นแล้วหักศอกลงดินเกือบเป็นมุมฉาก มีรากอากาศแตกตามกิ่ง เปลือกต้นสีเทาคล้ำหรือสีเทาอม ชมพู เรียบแล้วแตกเป็นร่องตามยาวตื้นๆ บางครั้งแตกตามแนวขวางคั่นไม่เป็นระเบียบคล้ายตารางสี่เหลี่ยม ใบเดี่ยวเรียงตรงข้ามสลับฉากออกเป็นกระจุกที่ปลายกิ่ง แผ่นใบรูปรีถึงขอบขนานแกมรูปรี ขนาดกว้าง4-8ซม.ยาว8-18ซม.โคนใบสอบรูปลิ่มถึงมน ชอบใบเรียบปลายใบเป็นติ่งแหลมอ่อนสีดำ ผิวใบเกลี้ยง ด้านบนสีเขียวเข้มเป็นมัน ด้านล่างสีซีดกว่า และมีจุดสีน้ำตาลเล็กๆกระจายทั่วผิวใบ เนื้อใบอวบน้ำแกมเหนียวคล้ายแผ่นหนัง หูใบแคบปลายเรียวแหลมสีชมพูถึงแดงเรื่อ ประกบคู่ที่ปลายยอดยาว4-8ซม.หลุดร่วงง่าย ดอกสมบูรณ์เพศ ดอกแบบช่อกระจุกด้านเดียวช่อดอกสั้นมาก ออกตามง่ามใบที่ใบร่วงไปแล้ว ก้านช่อดอกยาว 0.6-2 ซม.แต่ละช่อประกอบด้วยดอกย่อย1คู่ไม่มีก้านดอก สีเหลืองหรือเหลืองอมเขียว แข็งหนา ผลแบบผลมีเนื้อเมล็ดเดียว รูปทรงไข่กลับปลายคอด ยาว 2-3 ซม.ผิวหยาบค่อนข้างขรุขระสีน้ำตาลคล้ำ เมล็ดงอกตั้งแต่อยู่บนต้น ลำต้นใต้ใบเลี้ยงหรือฝัก คล้ายรูปทรงกระบอกขนาด 1-1.5 ซม.ยาว 20-40 ซม.มักโค้งงอทางด้านยอดฝัก แล้วเหยียดตรงและขยายขึ้นที่ส่วนโคนส่วนของปลายโคนฝักทู่ ผิวเป็นมันสีเขียวหรือเขียวอมม่วง ค่อนข้างเรียบหรือมีตุ่มขรุขระกระจายทั่วไป ใบเลี้ยงที่ยื่นออกมาสีส้มหรือสีน้ำตาลแดงยาว 1-2 ซม.
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---เจริญเติบโตในภูมิอากาศเขตร้อนและกึ่งเขตร้อน และไม่ทนต่อความเย็นจัด ( USDA Zone: 10-11) ต้องการตำแหน่งแสงแดดเต็ม (แสงแดดโดยตรง 6 ชั่วโมงขึ้นไปต่อวัน) ถึงร่มเงาบางส่วน (แสงแดดโดยตรง  4 ถึง 6 ชั่วโมงต่อวัน ชั่วโมงเหล่านี้ไม่จำเป็นต้องต่อเนื่องกัน) ปรับตัวได้กับดินที่หลากหลายและชุ่มชื้นอยู่เสมอ การบำรุงรักษาค่อนข้างต่ำ
การรดน้ำ---ปรับให้เหมาะกับการปลูกในน้ำกร่อยซึ่งเป็นส่วนผสมของน้ำเค็มและน้ำจืด ด้วยเหตุนี้ จึงเป็นสิ่งสำคัญที่ต้องแน่ใจว่าต้นไม้ได้สัมผัสกับทั้งน้ำเค็มและน้ำจืดเป็นประจำ
การตัดแต่งกิ่ง---Unknown
การใส่ปุ๋ย---ไม่จำเป็นต้องใส่ปุ๋ยเป็นประจำ เนื่องจากมันถูกปรับให้เข้ากับการเจริญเติบโตในดินที่ขาดธาตุอาหาร อย่างไรก็ตาม ปุ๋ยที่ละลายช้าอาจเป็นประโยชน์ในดินที่มีคุณภาพต่ำ
ศัตรูพืช/โรคพืช---ค่อนข้างทนทานต่อโรคและแมลงศัตรูพืช ปลวกอาจเป็นปัญหาได้ในบางพื้นที่/ โรคเชื้อรา เช่น แอนแทรคโนส และใบจุด อาจส่งผลกระทบต่อต้นไม้ โดยเฉพาะในสภาพอากาศชื้น
รู้จักอ้นตราย---None known

ใช้ประโยชน์---ใช้กิน ยอดอ่อน นำมาเป็นผักสดจิ้มน้ำพริก
ใช้เป็นยา---เปลือกไม้ใช้เป็นยาต้านโรคบิด เปลือกนำมาต้มกับน้ำดื่มช่วยแก้อาการคลื่นเหียนอาเจียน น้ำจากเปลือกใช้กินแก้อาการท้องร่วง ช่วยแก้บิด ใช้ภายนอกน้ำจากเปลือกใช้ชะล้างแผลและใช้ห้ามเลือดได้
วนเกษตรใช้--- เป็นสายพันธุ์ที่ต้องการในโครงการปลูกป่าในพื้นที่ป่าชายเลน ส่วนใหญ่ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
อื่น ๆ---ไม้เมื่อทุบทิ้งไว้สักครู่ด้านในของเปลือกจะเป็นสีแสดอมแดงไปจนถึงสีเลือดหมู ส่วนกระพี้เป็นสีเหลืองอ่อน แก่นเป็นสีน้ำตาลแดง เนื้อไม้มีลักษณะเป็นมันวาว เสี้ยนไม้ตรง มีรอยแตกตามแนวตั้งมากกว่าแนวนอน ไม้ใช้ทำเสาที่ใช้สำหรับตอกเสาเข็มในการก่อสร้างและเป็นเสาประมง ไม้เหมาะสำหรับทำเฟอร์นิเจอร์  
- เปลือกอุดมไปด้วยแทนนินใช้สำหรับฟอกหนังและใช้ในการทำเชือก
- เนื้อไม้มีค่าพลังงานสูงทำให้เป็นที่ต้องการอย่างมากสำหรับทำฟืนและทำถ่าน
ภัยคุกคาม---เนื่องจากสายพันธุ์นี้มีการกระจายพันธุ์ที่กว้างมาก มีประชากรจำนวนมาก ปัจจุบันไม่พบภัยคุกคามที่สำคัญใดๆ และไม่มีการระบุถึงภัยคุกคามที่สำคัญในอนาคต ล่าสุดได้รับการประเมินในบัญชีแดงของ IUCN ของชนิดพันธุ์ที่ถูกคุกคามในปี 2008 Rhizophora apiculata ถูกระบุว่า เป็นความกังวลน้อยที่สุด
สถานะการอนุรักษ์---LC - Least Concern - ver 3.1 - IUCN Red List of Threatened Species.(2010)
source: Duke, N., Kathiresan, K., Salmo III, SG, Fernando, ES, Peras, JR, Sukardjo, S. & Miyagi, T. 2010. Rhizophora apiculata . IUCN Red List of Threatated Species 2010: e.T31382A9623321. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2010-2.RLTS.T31382A9623321.en _ เข้าถึงเมื่อวันที่ 2 มีนาคม 2567 .
สถานะการอนุรักษ์ท้องถิ่น---มีถิ่นกำเนิดในสิงคโปร์ (LC-Least Concern) https://www.nparks.gov.sg/florafaunaweb/flora/3/2/3265
การดำเนินการอนุรักษ์ https://www.iucnredlist.org/species/31382/9623321
- ไม่มีมาตรการอนุรักษ์เฉพาะสำหรับสัตว์ชนิดนี้ แต่ขอบเขตอาจรวมถึงพื้นที่คุ้มครองทางทะเลและชายฝั่งบางแห่ง
- แนะนำให้ติดตามและวิจัยอย่างต่อเนื่อง รวมถึงการรวมพื้นที่ป่าชายเลนในพื้นที่คุ้มครองทางทะเลและชายฝั่ง พืชชนิดนี้บางครั้งใช้เพื่อการฟื้นฟูป่าชายเลน
ระยะออกดอก/ติดผล---กันยายน-มกราคม ผลจะแก่ในช่วงเดือนเมษายน-ธันวาคม
ขยายพันธุ์ --- ด้วยวิธีการใช้ฝักโดยตรง ต้นกล้าทรงกระบอกยาวโผล่ออกมาจากปลายที่เล็กกว่า ในขณะที่ผลยังคงติดอยู่กับต้นแม่ เงื่อนไขนี้เรียกว่า viviparity

121 ตะบูนขาว/Xylocarpus granatum

[zy-lo-KAR-pus] [gran-AH-tum]

ชื่่อวิทยาศาสตร์---Xylocarpus granatum J. Koenig.(1784)
ชื่อพ้อง---No synonyms are recorded for this name. See https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:579970-1/general-information
ชื่อสามัญ---Cannonball Mangrove, Cedar mangrove, Puzzle fruit tree, Puzzlenut tree.
ชื่ออื่น---กระบูนขาว, ตะบูน, ตะบูนขาว (ภาคกลาง,ภาคใต้); [BENGALI: Dhundal, Dhundul, Tutul, Karamphul, Karambola, Karamfola.];[CHINESE: Hai you, Mu guo lian.];[MALAYSIAN: Nyireh ayer, Nyireh hudang, Nyireh bunga, Nireh, Niri, Pokok nyireh bunga (Malay).];[MARATHI: Karpa.];[PHILIPPINES: Piyagaw, Tabigi, (Tag.); Kolimbaning (Ilk.); Lubanayong (Ibn.); Tambu-tambu (Mag.).];[SINGHALESE: Kontalai, Mutti kad.];[TAMIL: Somuntheri, Kadal manga.];[TELUGU: Chenuga.];[THAI: Krabun khao, Tabun, Tabun khao (Central, Peninsular).].
EPPO Code---XYCGR (Preferred name: Xylocarpus granatum)
ชื่อวงศ์---MELIACEAE
ถิ่นกำเนิด---ทวีปเอเซีย
เขตกระจายพันธุ์---เอเชีย ออสเตรเลีย -ปาปัว นิวกินี หมู่เกาะในมหาสมุทรแปซิฟิก -แอฟริกา
นิรุกติศาสตร์---ชื่อสกุล 'Xylocarpus' ในภาษาละตินหมายถึง ผลไม้ไม้ ; ชื่อระบุชนิด 'granatum' ความหมาย เมล็ดจำนวนมาก
- ชื่อสามัญ "ต้นปริศนา" ("puzzlenut tree") มาจากรูปร่างที่ไม่ปกติของเมล็ด
Xylocarpus granatum เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์กระท้อนหรือมะฮอกกานี (Meliaceae)ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดยJohann Gerhard König (1728–1785) นักพฤกษศาสตร์ชาวเยอรมันในปี พ.ศ.2327

ที่อยู่อาศัย---มีถิ่นกำเนิดในภูมิภาคอินโดแปซิฟิกตะวันตกเขตร้อนและกึ่งเขตร้อนเกิดขึ้นในคาบสมุทรอินเดีย ศรีลังกา บังคลาเทศ อินโดจีน มาเลเซีย แอฟริกาตะวันออก มาดากัสการ์ ถึงออสเตรเลียและหมู่เกาะแปซิฟิก พบได้ตามตามชายฝั่งทะเล พื้นที่ป่าชายเลนบริเวณที่มีกระแสน้ำขึ้นน้ำลง
ลักษณะ---เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็กถึงขนาดกลาง เป็นไม้ไม่ผลัดใบ แม้ว่าในบางพื้นที่ที่มีสภาพอากาศตามฤดูกาล ต้นไม้อาจผลัดใบได้ในช่วงสั้นๆ สูงประมาณ 10-15 เมตร ผลัดใบเจริญเติบโตดีในน้ำกร่อย ลักษณะทรงต้นและเรือนยอดแผ่กว้าง ลำต้นมักคดงอ ส่วนที่โคนต้นมีลักษณะเป็นพูพอน เปลือกต้นสีเทาหรือสีเทาอมขาว หรือเป็นสีน้ำตาลแดง เปลือกแตกล่อนเป็นแผ่นบาง ๆ ใบเป็นใบประกอบแบบขนนกปลายคู่ (paripinnate) เรียงสลับกัน ใบย่อยเรียงตรงข้ามอยู่ 2 คู่ รูปไข่กลับ กว้างประมาณ 4.5-5 ซ.ม.ยาว 6-12 ซ.ม.ปลายใบมนโคนใบเรียวสอบ แผ่นใบหนาและเปราะ ขอบใบโค้งลงและเป็นคลื่นเล็กน้อยดอกสีขาวอมเหลือง ส่งกลิ่นหอมในช่วงบ่ายถึงค่ำ ดอกออกรวมเป็นช่อแบบช่อแยกแขนงตามซอกใบ ดอกบานเต็มที่กว้างประมาณ 1-1.2 ซ.ม.ผลแคปซูลทรงกลม สีน้ำตาล มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 9-12 ซ.ม.ผลแห้งแล้วแตก มีเมล็ดขนาดใหญ่ซึ่งแข็งเป็นไม้ประมาณ 4-17 เมล็ด
* ดอกไม้เป็น unisexual, ดอกเพศผู้ มีรังไข่ไม่ทำงาน ค่อนข้างเรียว ดอกเพศเมียมีเกสรเพศผู้ไม่ทำงานไม่ว่าจะไม่แตกหรือมีละอองเกสรที่ปลอดเชื้อ มีการตั้งข้อสังเกตว่ามีต้นไม้บางต้นถึงแม้จะออกดอกมาก แต่ก็ไม่เคยเกิดผลเลย สิ่งนี้ชี้ให้เห็นว่าบางครั้ง dioecism ก็เกิดขึ้น sourde: https://tropical.theferns.info/viewtropical.php?id=Xylocarpus%20granatum
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---พืชในเขตร้อนชื้นที่ราบลุ่ม (USDA Zones: 10-12) อุณหภูมิกลางวันต่อปีอยู่ในช่วง 22 - 30°C แต่สามารถทนอุณหภูมิได้ 10 - 40°C เติบโตได้ดีที่สุดในตำแหน่งที่มีแสงแดดส่องถึง ทนแสงแดดจัดได้ โดยเฉพาะเมื่อมีขนาดเล็ก เติบโตได้ในดินหลากหลายชนิด รวมทั้งดินทราย ดินร่วน และดินเหนียว ชอบดินที่อุดมไปด้วยอินทรียวัตถุที่มีการระบายน้ำดีซึ่งมีความชื้นแต่ไม่มีน้ำขัง สามารถทนน้ำท่วมและน้ำเค็มได้เป็นระยะ ค่า pH ในช่วง 6.8 - 7.2 ทนได้ 6.5 - 7.5
การรดน้ำ---ความต้องการน้ำโดยเฉลี่ยปานกลาง ดินที่ชื้นสม่ำเสมอ อย่าปล่อยให้ดินแห้งระหว่างการรดน้ำ และอย่ามากเกินไปจนน้ำขังอยู่ตลอดเวลาเป็นเวลานาน
การตัดแต่งกิ่ง---Unknown
การใส่ปุ๋ย---ไม่จำเป็นต้องใส่ปุ๋ยเป็นประจำ แต่สามารถได้รับประโยชน์จากการใช้ปุ๋ยที่สมดุลเป็นครั้งคราวในช่วงฤดูปลูก
ศัตรูพืช/โรคพืช---ค่อนข้างทนทานต่อโรคและแมลงศัตรูพืช อย่างไรก็ตาม อาจได้รับผลกระทบจาก ไรแมงมุม(Spider Mites) อาจทำให้ใบร่วงและเปลี่ยนสีได้, แมลงเกล็ด (Scale Insects) /โรคใบจุด (Leaf Spot) เป็นโรคเชื้อราที่ทำให้เกิดจุดสีน้ำตาลบนใบ สามารถรักษาได้ด้วยยาฆ่าเชื้อรา
รู้จักอ้นตราย---None known

ใช้ประโยชน์--- ต้นไม้ถูกใช้ในท้องถิ่นสำหรับไม้ แทนนินและสรรพคุณทางยา
ใช้กิน--- เปลือกผลไม้ใช้เติมลงในซุป  เปลือกผลไม้แห้งใช้เป็นอาหารเรียกน้ำย่อย
ใช้เป็นยา--- ผลไม้ใช้รักษาอาการบวมของเต้านมและโรคเท้าช้าง ยาต้มของผลไม้บดจะเมาเหมือนยาโป๊ว เปลือกสมานแผลมีสรรพคุณทางยาบางอย่าง มีรายงานการรักษาโรคบิดท้องร่วงและปัญหาท้องอื่น ๆ และ ใช้เป็นยาแก้ไข้ เมล็ดถูกเผาแล้วผสมกับกำมะถันและน้ำมันมะพร้าวเพื่อรักษาโรคผิวหนังและอาการคัน
- *มีรายงาน ว่าพืชมีความเป็นพิษต่อเซลล์มะเร็งหลายชนิดและมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระจากสารพฤกษเคมี source: https://www.nature.com/articles/s41598-021-85383-3
ใช้อื่น ๆ---แก่นไม้สีน้ำตาลแดง เนื้อละเอียดและมันวาวไม้มีความแข็งมาก หนักปานกลาง แข็งแรง ทนทาน ไม่ค่อยมีแมลงโจมตีแต่ไม่ทนต่อปลวก แต่เนื่องจากลำต้นมักจะคดเคี้ยวและเป็นโพรง จึงตัดเป็นท่อนยาวตรงไม่ได้ ใช้สำหรับการทำวัตถุขนาดเล็กเช่น หมุด เครื่องมือจับ  เมื่อมีชิ้นส่วนขนาดใหญ่เพียงพอจะใช้สำหรับสร้างเรือ และก่อสร้าง ตลอดจนเฟอร์นิเจอร์คุณภาพดี ท่อนไม้ที่ใหญ่กว่า หากมี จะเป็นไม้ที่ดีที่สุดและสวยงามที่สุดในฟิลิปปินส์
- เปลือกไม้บางครั้งใช้ย้อมผ้าสีน้ำตาล สีย้อมสีแดงเข้มได้มาจากเปลือกไม้ เรซินได้มาจากต้นไม้
- น้ำมันสีขาวกึ่งแข็งได้มาจากเมล็ด กลายเป็นของเหลวที่อุณหภูมิสูงขึ้น ใช้ในอินเดียสำหรับการเผาไหม้และในบางสถานที่ใช้เป็นน้ำมันใส่ผม
- ไม้ยังใช้สำหรับฟืน มันให้ความร้อนสูงแต่เผาไหม้เร็วมาก ดังนั้นโดยทั่วไปจึงนิยมใช้ไม้ชนิดอื่น
ภัยคุกคาม---เนื่องจากสายพันธุ์นี้มีการกระจายพันธุ์ที่กว้างมาก มีประชากรจำนวนมาก ปัจจุบันไม่พบภัยคุกคามที่สำคัญใดๆ และไม่มีการระบุถึงภัยคุกคามที่สำคัญในอนาคต ล่าสุดได้รับการประเมินในบัญชีแดงของ IUCN ของชนิดพันธุ์ที่ถูกคุกคามในปี 2008 Xylocarpus granatum ถูกระบุว่าเป็นความกังวลน้อยที่สุด
สถานะการอนุรักษ์---LC - Least Concern - ver 3.1 - IUCN Red List of Threatened Species.(2010)
source: Ellison, J., Koedam, N.E., Wang, Y., Primavera, J., Jin Eong, O., Wan-Hong Yong, J. & Ngoc Nam, V. 2010. Xylocarpus granatum. The IUCN Red List of Threatened Species 2010: e.T178845A7624881. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2010-2.RLTS.T178845A7624881.en. Accessed on 20 February 2024.
การดำเนินการอนุรักษ์ source: https://www.iucnredlist.org/species/178845/7624881
-ไม่มีมาตรการอนุรักษ์เฉพาะสำหรับชนิดนี้ แต่ขอบเขตอาจรวมถึงพื้นที่คุ้มครองทางทะเลและชายฝั่งบางแห่ง
- แนะนำให้ติดตามและวิจัยอย่างต่อเนื่อง รวมถึงการรวมพื้นที่ป่าชายเลนในพื้นที่คุ้มครองทางทะเลและชายฝั่ง
สถานะการอนุรักษ์ท้องถิ่น---มีถิ่นกำเนิดในสิงคโปร์ [(ใกล้สูญพันธุ์อย่างยิ่ง (CR)] source: https://www.nparks.gov.sg/florafaunaweb/flora/3/2/3210
ระยะออกดอก---มีนาคม-เมษายน
ขยายพันธุ์ ---เมล็ด หลังจากที่ตกลงมาจากต้นแม่ พวกมันจะลอยอยู่ใต้ผิวน้ำและกระจายไปตามกระแสน้ำในมหาสมุทร ความมีชีวิตของเมล็ดจะลดลงอย่างรวดเร็วเมื่อเก็บรักษา ควรหว่านเมล็ดโดยให้ด้านนูนขึ้นด้านบน มีการงอกประมาณ 70% ใน 4 - 10 สัปดาห์ ต้นกล้าสามารถบรรลุความสูง 50 ซม. ใน 3 เดือน