ไม้ยืนต้นขนาดเล็ก2

ตานดำ/Diosperos montana

[dy-oh-SPY-ros] [mon-TAN-a]

ชื่อวิทยาศาสตร์ ---Diosperos montana Roxb.(1795)
ชื่อพ้อง---Has 19 Synonyms.
---Diospyros cordifolia Roxb.(1795)
---More.See all The Plant List http://www.theplantlist.org/tpl/record/kew-2770172
ชื่อสามัญ---Bombay ebony, Mountain persimmon, Mottled ebony,
ชื่ออื่น---ดำดง (ประจวบคีรีขันธ์); ตานดำ, ตานส้าน (ภาคกลาง); ถ่านไฟผี (ภาคเหนือ); มะเกลือป่า (นครสวรรค์, ปราจีนบุรี); มะตูมดำ (สระบุรี); อิน (กาญจนบุรี) ;[AYURVEDIC: Visha-tinduka, Kaaka-tinduka.];[BENGALI: Tamal.];[CHINESE: Shān shì.];[HINDI: Bistendu, Kala dhao, Kendu, Dakanan.];[INDIA: Bistendu, Jagalkanti, Manjakara, Bankini, Vakkanai, Malayakathitholi.];[INDONESIA: Bidara gunung (Java), Morotoalah (Sumba), Morotombo (Sulawesi).;[MALAYALAM: Vakkana, Manjakara, Nanchimaram, Malayakathitholi.];[MALAYSIA: Mentua pungsu (Peninsular).];[MYANMAR: Gyok tawbut.];[PHILIPPINES: Antinagam (Ilocos Norte), Kamagong-bundok, Kamagong-liitan (Filipino).];[SANSKRIT: Tumala.];[SIDHA/TAMIL: Vakkanai, Vakkanatan.];[TAMIL: Karunthuvalisu, Vakanai, Vakkanatthi.];[TELUGU: Kakaulimera, Kakavulimidi, Kakiulimera, Makha.];[THAI: Dam dong (Prachuap Khiri Khan); Tan dam, Tan san (Central); Tan fai phi (Northern); Ma kluea pa (Nakhon Sawan, Prachin Buri); Ma tum dam (Saraburi).];[VIETNAM: Thị da đen.].
ชื่อวงศ์---EBENACEAE
EPPO Code---DOSMN (Preferred name: Diosperos montana.)  
ถิ่นกำเนิด---ทวีปเอเซีย
เขตการกระจายพันธุ์--- อนุทวีปอินเดีย เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ออสเตรเลีย
นิรุกติศาสตร์ข---ชื่อสกุล 'Diosperos' มาจากภาษากรีก 'dios'แปลว่าศักดิ์สิทธิ์ และ 'pyros'แปลว่าข้าวสาลีหรือธัญพืชสำหรับผลไม้ศักดิ์สิทธิ์นี้ ; ชื่อเฉพาะ 'montana' จากรูปแบบละติน = ภูเขา
Diosperos montana เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์ไม้มะเกลือ (Ebenaceae) สกุลมะพลับ (Diosperos) ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย William Roxburgh (1751-1815) ศัลยแพทย์และนักพฤกษศาสตร์ชาวสก็อต ในปีพ.ศ.2338
ที่อยู่อาศัย ขึ้นกระจายใน  อนุทวีปอินเดีย, พม่า, ไทย, กัมพูชา, ลาว, เวียดนาม ; ตอนเหนือของคาบสมุทรมาเลย์ ชวา หมู่เกาะซุนดาน้อย สุลาวาสี ฟิลิปปินส์และตอนเหนือของออสเตรเลีย เติบโตตามป่าดิบชื้น บนเขาหินปูนและป่าเต็งรัง อื่น ๆ ที่ระดับความสูง10-600เมตร ประเทศไทยพบในป่าดิบแล้งทางภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือและภาคกลางที่ระดับความสูง 500 เมตร
ลักษณะ เป็นไม้ต้นขนาดเล็กถึงขนาดกลางไม่ผลัดใบกิ่งก้านมักมีหนาม ต้นสูงประมาณ 8-16 เมตร เปลือกหยาบสีดำเป็นสะเก็ด  ใบเดี่ยวเรียงเวียนสลับอยู่ตามปลายกิ่ง รูปไข่กลับหรือรูปขอบขนานกว้าง 2-4 ซม.ยาว 5-12 ซม.โคนใบมนหยักเว้า ปลายใบแหลม ใบอ่อนมีขนนุ่มทั้งสองด้าน ก้านใบยาว 2-10 มม. ดอกเพศผู้และดอกเพศเมียแยกกันคนละต้น (Dioecious) ออกตามซอกใบ ดอกเพศผู้ กลีบเลี้ยงรูประฆัง มี 4 กลีบ โคนเชื่อมติดกันเป็นหลอดรูปถ้วย ปลายแยก 4 แฉก มีสีเขียว กลีบดอกรูปคนโทสีเหลือง ยาว 0.8-1 เซนติเมตร มี 4 กลีบ มีเกสรเพศผู้ 14-20 อัน ดอกเพศเมียออกเดี่ยว ๆ มีกลีบเลี้ยงและกลีบดอกเหมือนดอกเพศผู้ รังไข่มี 8 ช่อง ก้านเกสรเพศเมียมี 4 อัน มีเกสรเพศผู้ที่เป็นหมัน 4-12 อัน ผลสดมีเนื้อ (berry) กลมป้อม มีเส้นผ่านศูนย์กลาง 1-3 ซม.สีเขียว ก้านผลยาว 5–7 มม.ขั้วผลมีกลีบเลี้ยงติดอยู่ 4 กลีบบานออกหรือพับงอกลับ สุกแล้วสีเหลือง

Picture 1 by---http://www.epharmacognosy.com/2021/04/diospyros-montana-roxb.html
Picture 2 by---https://www.tradewindsfruit.com/diospyros-montana-mountain-persimmon-seeds
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---ตำแหน่งแสงแดดจัด (แสงแดดโดยตรงอย่างน้อย 8 ชั่วโมงต่อวัน) ขึ้นได้ดีในที่ค่อนข้างชื้น ทนอุณหภูมิต่ำสุด  (-2.2 ถึง -1.1 °C) ชอบดินร่วนโปร่งอุดมสมบูรณ์เก็บความชื้นระบายน้ำและอากาศได้ดี pH 5.6-7.5 อัตราการเจริญเติบโตค่อนช้างช้าในช่วง 3-4 ปีแรก อาจเพียง 1 ฟุตต่อปี หลังจากนั้นมันเติบโตอย่างรวดเร็วมากขึ้น 2,3 เท่า
การรดน้ำ---รดน้ำปกติในช่วงปีแรก ใช้หญ้าแห้งหรือวัสดุคลุมบริเวณโคนต้นเก็บความชื้น หลังจากนั้นปล่อยตามธรรมชาติ
การตัดแต่งกิ่ง---ไม่จำเป็นต้องตัดแต่งกิ่ง หรืออาจ ตัดแต่งกิ่งเล็กน้อยเพื่อรักษารูปทรง ในช่วงปลายฤดูหนาวหรือต้นฤดูใบไม้ผลิ กิ่งที่ตาย เสียหายหรือเป็นโรค สามารถทำได้ตลอดเวลา
การใส่ปุ๋ย---ใส่ปุ๋ยปีละ 2 ครั้ง ใช้ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักใส่ หลังการตัดแต่งกิ่ง
ศัตรูพืช/โรคพืช---ไม่มีปัญหาแมลงหรือโรคร้ายแรง/อาจเกิดโรคใบจุดได้
รู้จักอ้นตราย---ผลไม้มีพิษ นี่อาจหมายถึงผลไม้ดิบ
ใช้ประโยชน์---ใช้กินได้ ใบอ่อนกินได้เหมือนผัก ผลไม้ดิบกินไม่ได้มีพิษ
- ในอินเดีย (ราชสถานตะวันตก): ผลสุกกินได้ เปลือกและผลมักนำมาตำแล้วกิน
ใช้เป็นยา--- เปลือกใช้รักษา โรคดีซ่าน เพ้อระหว่างไข้ เนื้อไม้และรากใช้ ขับพยาธิไส้เดือน ตัวตืด แก้พิษตานซาง ผลใช้ทาภายนอกเพื่อรักษาฝี สารสกัดจากเปลือกต้น มีฤทธิ์ต้านการอักเสบลดไข้และระงับปวด
ใช้ปลูกประดับ--- ต้นไม้ประดับภูมิทัศน์ที่ผลิตพืชอาหารที่กินได้
ใช้อื่น ๆ--- ไม้เป็นสีเทามักแต่งแต้มด้วยสีเหลืองหรือสีน้ำตาลมีแถบสีเข้มคล้ำเป็นหย่อม ๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งตรงกลาง แต่ไม่มีแก่นไม้ เนื้อไม้อ่อนถึงปานกลางแข็งและทนทานใช้ในงานแกะสลัก เฟอร์นิเจอร์ไม้ที่สวยงาม หรือใช้เป็นเชื้อเพลิงคุณภาพดี
-ผลดิบตำรวมกับใบใช้เบื่อปลา
ระยะออกดอก/ติดผล---มีนาคม-กรกฎาคม/พฤษภาคม–พฤศจิกายน
ขยายพันธุ์---เพาะเมล็ด เมล็ดพันธุ์ มีอายุสั้นมาก จึงควรหว่านโดยเร็วที่สุด ควรเอาเนื้อออกเนื่องจากมีสารยับยั้งการงอก เมล็ดสดที่หว่านหลังการเก็บหนึ่งวัน มีอัตราการงอก 85% ภายใน 17 - 65 วัน

ตานเสี้ยน/Xantolis siamensis

Species : [sy-am-EN-sis]

ที่อยู่อาศัย หิมาลายาตะวันออกไปจนถึงฟิลิปปินส์ เป็นพืชถิ่นเดียวของประเทศไทย พบทางภาคกลางและภาคตะวันตกของประเทศ พบครั้งแรกในประเทศไทยเมื่อ 2 มกราคม พ.ศ. 2469 โดยหมอคาร์ ชาวไอริช ที่จังหวัดกาญจนบุรี
ลักษณะ ตานเสี้ยนเป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็กผลัดใบ สูงประมาณ 15-20 เมตร แตกกิ่งจำนวนมาก กิ่งขนาดเล็กและเหนียว เปลือกต้นสีน้ำตาลแดง มีรอยแตกลึกๆ บางครั้งมีหนามในต้นที่อายุน้อย เปลือกชั้นในสีแดงหรือส้มอมชมพู มีน้ำยางสีขาว เหมือนน้ำนม ใบเดี่ยวเรียงเวียนสลับ รูปมนรีกว้างถึงขอบขนาน กว้างประมาณ 5-8 ซม.ยาวประมาณ 9-15 ซม.ปลายใบแหลม โคนใบเป็นรูปหัวใจ ยอดอ่อนและตายอดมีขนสีเหลืองหรือออกน้ำตาล ใบแก่เหนียว เกลี้ยง เส้นใบ 9-14 คู่ โค้งและจรดกัน ที่ขอบใบเส้นใบย่อยสานกัน บางครั้งเกือบขนานกับเส้นใบข้าง ก้านใบเมื่ออ่อนมีขนสีเหลืองหรือน้ำตาล เมื่อแก่จะเรียบ เกลี้ยง กิ่งก้านมีรูอากาศ ดอกช่อสีขาวนวลกลิ่นหอม ออกเป็นกระจุกตามกิ่ง โคนกลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นสองชั้น ชั้นละ 5 กลีบ ผลสดกลมรี สีเหลืองหรือออกแดง ปลายมีติ่งแหลม เปลือกนอกแข็ง มี 1-5 เมล็ด สีน้ำตาลเข้ม เป็นมัน
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---ตำแหน่งแสงแดดจัด
ใช้ประโยชน์---ใช้กิน ผลดิบ กินสดหรือดองในน้ำเกลือ รสหอมหวานอมเปรี้ยว
-ใช้เป็นยา รากและเนื้อไม้-ใช้เป็นยาแก้พิษร้อนถอนพิษไข้ แก้ไข้หัด สุกใส ดำแดง แก้อาการคลื่นเหียนอาเจียน แก้อาการปวดหลังปวดเอว
สถานภาพ---เป็นพืชถิ่นเดียวของประเทศไทย *[พืชถิ่นเดียวหรือพืชเฉพาะถิ่น (endemic plants)  คือ พืชชนิดที่พบขึ้นและแพร่พันธุ์ตามธรรมชาติในบริเวณเขตภูมิศาสตร์เขตใดเขตหนึ่งของโลก และเป็นพืชที่มีเขตกระจายพันธุ์ทางภูมิศาสตร์ค่อข้างจำกัด ไม่กว้างขวางนัก มักจะพบพืชถิ่นเดียวบนพื้นที่ที่มีลักษณะจำกัดทางระบบนิเวศ เช่น บนเกาะ ยอดเขา หน้าผาของภูเขาหินปูน แอ่งพรุ ฯลฯ  ถิ่นที่อยู่ดังกล่าวมีสภาพจำกัดของสิ่งแวดล้อมหรือมีสภาพดินฟ้าอากาศเฉพาะที่ (microclimate).]*
อ้างอิงจาก http://www.rspg.or.th/plants_data/rare_plants/definition.htm
ระยะออกดอก/ผลแก่---ธันวาคม –มกราคม/มีนาคม – มิถุนายน                                                                                    ขยายพันธุ์---เพาะเมล็ด                                                                             

กระดังงาไทย/Cananga odorata

[kan-AN-guh] [oh-dor-AY-tuh]

ชื่อวิทยาศาสตร์---Cananga odorata (Lam.) Hook.f. & Thomson.(1855)
ชื่อพ้อง --- Has 25 Synonyms
---Basionym: Uvaria odorata Lam.(1785)
---Unona odorata (Lam.) Dunal.(1817)
---Canangium odoratum (Lam.) Baill. ex King.(1892)
---(More).See all The Plant List http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2695745
ชื่อสามัญ---Cananga, Ylang-Ylang, Ilang-Ilang, Macassar oiltree, Macassar-oil plant, Woolly-pine, Perfumetree,
ชื่ออื่น---กระดังงา (ทั่วไป); กระดังงาไทย, กระดังงาใบใหญ่, กระดังงาใหญ่ (ภาคกลาง); สะบันงา, สะบันงาต้น (ภาคเหนือ) ;[CAMBODIA: Chhke sreng, Sreng chhke.];[CHINESE: Xiao yi lan, Yi lan, Yuan bian zhong.]:[FIJI: Mokosoi, Mokasoi, Mokohoi.];[FRENCH: Canang odorant, Ilang-ilang, Ilang-ilang de Bornéo, Ilang-ilang des Philippines, Ilang-ilang en arbre.]; [GERMAN: Ylang-Ylang-baum.];[HAWAII: Moto‘oi.];[HINDI: Ban champak.];[INDIA: Apurvachampaka.];[INDONESIA: Kenanga, Kernanga, Sepalen.];[JAPANESE: Iraniran noki, Ban reishi.];[LAOS: Ka dan nga thay.];[MALAYSIA: Bungan sandat (Bali), Kananga, Kenanga utan.];[MADAGASCAR: Ylang-ylang.];[MYANMAR: Sagasein, Kadatngan, Kadatnyan.];[PHILIPPINES: ylang-ylang (Tag)];[PORTUGUESE: Cananga.];[SAMOA: Moso‘oi.];[SANSKRIT: Vanachampaka, Lanji.];[SPANISH: Cadmia, Cananga, Ilang-ilang];[THAI: Kradang nga (Trang, Yala); Kradang nga thai, Kradang nga bai yai, Kradang nga yai (Central); Saban nga, Saban nga ton (Northern);[TONGA: Mohokoi.];[USA/Hawaii: Lanalana];[VIETNAM: Hoàng lan.];[TRADE NAME: Ilang-Ilang, Kenanga wood, Perfume tree, Sananga oil, Ylang-Ylang.]
ชื่อวงศ์---ANNONACEAE
EPPO Code---CANOD (Preferred name: Cananga odorata.)  
ถิ่นกำเนิด---ทวีปเอเซีย
เขตการกระจายพันธุ์---เอเซียตะวันออกเฉียงใต้  -ไทย,อินโดนีเซีย,ฟิลิปปินส์
นิรุกติศาสตร์---ชื่อสกุล 'Cananga' มาจากภาษามาเลย์ “kenanga” ที่ใช้เรียกกระดังงา ; ชื่อเฉพาะ 'odorata' จากภาษาละติน =   มีกลิ่นหอม อ้างอิงถึงกลิ่นของดอกไม้ของพืชชนิดนี้
-; ชื่อสามัญ "Ilang-Ilang" ในภาษา ตากาล็อคแปลว่าความเป็นป่า (วิกิพีเดีย)
Cananga odorata เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์กระดังงา (Annonaceae) ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย Jean-Baptiste Lamarck (1744–1829) นักพฤกษศาสตร์และนักสัตววิทยาชาวฝรั่งเศส และได้รับชื่อที่แน่นอนในปัจจุบันโดย Sir Joseph Dalton Hooker (1817-1911) นักพฤกษศาสตร์นักชีววิทยาและศัลยแพทย์ชาวอังกฤษและThomas Thomson (1817 –1878) ศัลยแพทย์และนักพฤกษศาสตร์ชาวอังกฤษ ในปีพ.ศ.2398
รวม 2 Infraspecifics (เกิดขึ้นภายในสปีชีส์) ที่ยอมรับ                                                                      https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:72580-1#children
---Cananga odorata var. Fruticosa (Craib) J. Sinclair.(1955)- กระดังงาพันธุ์แคระ หรือกระดังงาสงขลา
---Cananga odorata var. odorata-กระดังงาพันธุ์ใหญ่ หรือดระดังงาไทย

ที่อยู่อาศัย--- พืชพื้นเมืองของพม่า มาเลเซีย และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ผ่านไปทางเหนือของออสเตรเลีย (ไกลออกไปทางตะวันออกเช่นเดียวกับหมู่เกาะโซโลมอนและหมู่เกาะแคโรไลน์) รวมถึงศรีลังกา, อินเดีย, จีนตอนใต้, ไต้หวัน, หมู่เกาะแปซิฟิก ฟลอริดา (สหรัฐอเมริกา), แคริบเบียน, โคลัมเบีย, แอฟริกาตะวันตก, มาดากัสการ์และเรอูนียง มันถูกพบตามธรรมชาติเติบโตในป่าที่รกร้าง, ป่าเปิดและตามแนวชายป่า หรือปลูกในพื้นที่เขตร้อนและกึ่งเขตร้อนของโลก ที่ระดับความสูงต่ำกว่า 1200เมตร ในประเทศไทยพบในป่าดิบชื้นในภาคใต้ตอนล่าง และมีปลูกทั่วประเทศ
ลักษณะ--- กระดังงาไทยเป็นไม้ยืนต้นสูงประมาณ 8-15 เมตร ลำต้นตรงเส้นผ่านศูนย์กลาง 30 ซม เปลือกต้น เกลี้ยงสีเทา กิ่งลู่ลง ใบเดี่ยวขนาด 8-22 x 5-9 ซม.เรียงสลับ เนื้อใบเรียบเกลี้ยงขอบใบเป็นคลื่น รูปมนรีสีเขียวเข้ม โคนใบมนปลายใบแหลม ดอกเป็นดอกช่อออกเป็นกระจุก ตามปลายกิ่งที่ซอกใบ กลีบดอกสีเหลือง หรือเหลืองอมเขียวมีลักษณะกลีบเรียวยาวมี 6 กลีบ ซ้อนกัน2ชั้น ชั้นละ3กลีบแต่ละกลีบม้วนบิดไปมา ขนาดดอกยาวประมาณ10 ซม. กลิ่นหอมมาก ผลเป็นผลกลุ่ม ขนาด 20-25 x 10-15 มม. บนก้านยาวประมาณ 10-15 มม. เมล็ดขนาด 8 x 5 มม
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---พันธุ์ไม้ชนิดนี้ต้องการแสงแดดจัดและปลูกกลางแจ้ง สามารถอยู่ได้ในที่ร่มรำไร แต่อาจไม่ออกดอกหรือดอกน้อย ชอบดินที่อุดมสมบูรณ์ชื้น แต่เนื้อดีในที่ที่มีการระบายน้ำดี ค่ าpH ในช่วง 5 - 6.5 ซึ่งทนได้ 4.5 - 8 พืชสามารถทนต่อลมแรงได้ แต่ไม่สามารถทนต่อไอเกลือ อัตราการเจริญเติบโต รวดเร็ว การบำรุงรักษาต่ำ
- ที่ระดับน้ำทะเล ต้นกล้าของต้นไม้ที่ปลูกจะออกดอกเมื่ออายุ 1.5 - 2 ปี และสูง 2 เมตร
- ที่ระดับความสูง 500 เมตรจะออกดอกหลังจากผ่านไป 7 ปี
การรดน้ำ---ต้นกระดังงาที่ปลูกใหม่ต้องการน้ำทุกวัน หลังจากผ่านไป 2-3 สัปดาห์ สามารถลดการให้น้ำลงได้ แต่ยังคงต้องรดน้ำเป็นประจำหากฝนไม่ตกเพื่อให้ดินชุ่มชื้นอยู่เสมอ
การตัดแต่งกิ่ง---ไม่จำเป็นต้องตัดแต่งกิ่ง แต่เพื่อรักษารูปร่างก็ควรตัดแต่งกิ่งเป็นประจำเพื่อรูปทรงที่สวยงาม
การใส่ปุ๋ย---ให้ปุ๋ยต้นไม้ปีละ 3 ครั้ง (3เดือนต่อครั้ง) ด้วยปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก หรือปุ๋ยสูตรสมดุล ไม่จำเป็นต้องใส่ปุ๋ยในฤดูหนาว
ศัตรูพืช/โรคพืช---ไม่มีปัญหาเรื่องศัตรูพืชหรือโรคพืชที่สำคัญ
รู้จักอ้นตราย---N/A
ใช้ประโยชน์--กระดังงาให้น้ำมันหอมระเหยที่ได้รับความนิยมอย่างมากพร้อมกับการใช้งานที่หลากหลายพืชยังมีการใช้เป็นยาและเป็นแหล่งของไม้และไฟเบอร์
ใช้กินได้--- น้ำมันหอมระเหยจากดอกไม้ถูกใช้โดยอุตสาหกรรมอาหารโดยเฉพาะอย่างยิ่งในรสพีชและแอปริคอท มันถูกใช้ในลูกอม, ไอซิ่ง, ขนมอบ, เครื่องดื่มและหมากฝรั่ง
ใช้ปลูกเป็นไม้ประดับ--- เป็นพันธุ์ไม้ที่คนไทยนิยมปลูกประดับบ้าน ประดับสวนมาแต่สมัยโบราณ ตามสวนในบ้านและทั่วไป สามารถปลูกได้ในภาชนะขนาดใหญ่ที่มีการระบายน้ำดี ไม่สามารถปลูกริมทะเล
วนเกษตรใช้---เนื่องจากการเติบโตอย่างรวดเร็วและความสามารถดึงดูดนกและค้างคาวกินผลไม้ จึงถูกใช้เพื่อการฟื้นฟูป่าฝนในออสเตรเลีย
ใช้เป็นยา---ตำรายาไทยใช้ดอกปรุงเป็นยาบำรุงธาตุ หรือปรุงยาหอมบำรุงหัวใจ จัดอยู่ในเกสรทั้งเจ็ด
-ในการแพทย์แผนโบราณ กระดังงาใช้แก้ไข้ ความดันโลหิต มาลาเรีย หอบหืด สภาพผิวต่างๆ เยื่อบุตาอักเสบ ความดันโลหิตสูง ปวดท้อง อาหารไม่ย่อย อาการจุกเสียด และปวดฟัน เป็นต้น
ใช้อื่น ๆ--- แก่นไม้มีสีชมพูอมชมพูเหลืองถึงเทาอ่อน ไม้มีน้ำหนักเบา ไม่คงทนเสี่ยงต่อการถูกโจมตีจากปลวก ใช้สำหรับการก่อสร้างทั่วไปและใช้เป็นเชื้อเพลิง
- คนโบราณจะใช้ดอกทอดกับน้ำมันมะพร้าวทำน้ำมันใส่ผม ดอกกระดังงาไทยใช้สกัดน้ำมันมาปรุงน้ำอบ
- ดอกไม้ถูกเก็บเกี่ยวในเวลากลางคืนและตากให้แห้งเพื่อฉีดหรือกลั่นเป็นน้ำมันหอมระเหย
- ดอกไม้มีกลิ่นหอมใช้สำหรับประดับและตกแต่งในงานรื่นเริงและงานเฉลิมฉลองอื่น ๆ ชาวมาเลเซียและอินโดนีเซียชื่นชอบกลิ่นนี้มาก และผู้หญิงชอบซ่อนดอกไม้ไว้บนผม ดอกไม้สดใช้ในพิธีต่างๆ ในชวาและบาหลี ยังนำดอกไม้ไปใส่ในตู้เสื้อผ้าหรือโปรยไว้ข้างเตียง
- รายได้ที่สร้างขึ้นมีความสำคัญต่อเศรษฐกิจของผู้ผลิตหลักสามราย ได้แก่ Union of Comoros, Madagascar และ Mayotte
ระยะออกดอก---ตลอดปี
ขยายพันธุ์---เมล็ด, ตอนกิ่ง, ปักชำ (เมล็ดพันธุ์สดงอกอย่างไม่แน่นอน อย่างไรก็ตาม หลังจากเก็บไว้ 6-12 เดือน อัตราการงอกจะสูงขึ้น ใช้เวลานานในการงอก บางครั้งอาจถึงสี่เดือน)

กระดังงาสงขลา/Cananga odorata var. fruticosa

[kan-AN-guh] [oh-dor-AY-tuh] [froo-tih-KOH-suh]

ชื่อวิทยาศาสตร์---Cananga odorata var. fruticosa (Craib) J. Sinclair.(1955)
ชื่อพ้อง---Has 5 Synonyms
---Basionym: Canangium fruticosum Craib.(1922)
---More.See all The Plant List http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2695746
ชื่อสามัญ---Ilang.-Ilang, Drawf ylang ylang,  Shrubby cananga.
ชื่ออื่น---กระดังงาสงขลา, กระดังงาเบา (ทั่วไป) ;[CHINESE: Xiao yi lan.];[RUSSIAN: Karlikovyi Ilang-Ilang.];[THAI: Kradang nga sonkhla, Kradang nga bao (General).].
ชื่อวงศ์---ANNONACEAE
EPPO Code---CANSS (Preferred name: Cananga sp.)
ถิ่นกำเนิด---ทวีปเอเซีย
เขตการกระจายพันธุ์---อินโดจีน- ประเทศไทย, มาเลเซีย อินโดนีเซีย,
นิรุกติศาสตร์---ชื่อสกุลมาจากภาษามาเลย์ “kenanga” ที่ใช้เรียกกระดังงา ; ชื่อเฉพาะ 'odorata' จากภาษาละติน =   มีกลิ่นหอม อ้างอิงถึงกลิ่นของดอกไม้ของพืชชนิดนี้
-; ชื่อสามัญ "Ilang-Ilang" ในภาษา ตากาล็อคแปลว่าความเป็นป่า (วิกิพีเดีย)
Cananga odorata var. fruticosa เป็นความหลากหลาย (Variety) ของสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์กระดังงา (Annonaceae)ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย William Grant Craib (1882–1933) นักพฤกษศาสตร์ชาวอังกฤษและได้รับชื่อที่แน่นอนในปัจจุบันโดย James Sinclair (1913–1968)นักพฤกษศาสตร์ชาวสกอตแลนด์ ในปีพ.ศ.2498

ที่อยู่อาศัย-- พบใน อินโดจีน- ประเทศไทย, มาเลเซีย อินโดนีเซีย
ลักษณะ-- กระดังงาสงขลาเป็นไม้พุ่มสูง1-2.5เมตร ทรงพุ่มแน่นทึบ แตกกิ่งมาก เปลือกสีเทาอมน้ำตาล และมีกลิ่นฉุน เนื้อไม้เปราะ ใบเดี่ยวเรียงสลับ ขนาดของใบกว้าง5-8ซม.ยาว12-14ซม.โคนใบมนปลายใบแหลม ใบบางสีเขียวอ่อน ดอกช่อออกเป็นกระจุกออกตามกิ่งตรงข้ามใบ กลีบรองดอกมี3กลีบสีเขียวสั้นๆ กลีบในเรียงสองชั้น ชั้นนอก5กลีบชั้นใน15กลีบปลายกลีบเรียวแหลม โคนกลีบด้านในแต้มสีน้ำตาล เกสรเพศผู้และเกสรเพศเมียติดอยู่ที่ฐานกลางดอก  ดอกอ่อนสีเขียวเมื่อบานเปลี่ยนเป็นสีเหลือง มีกลิ่นหอมแรง แต่หอมน้อยกว่ากระดังงาไทยแต่ดอกจะดกกว่าโดยปกติจะไม่ค่อยติดผล ถ้าติดผล ผลจะเป็นผลกลุ่ม มีผลย่อย 8-10 ผลรูปกลมรี กว้าง 1.2 ซม.ยาวประมาณ 1.5-1.8 ซม.เปลือกเรียบสีเขียว เมื่อแก่จัดสีเขียวอมเหลืองจนถึงม่วงดำ

ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม--- เป็นต้นไม้ที่ต้องการแสงแดดจัดหรือร่มเงาบางส่วน ชอบดินที่มีอินทรียวัตถุมากๆ  ค่า pH ของดิน 5.6 - 6.0 (ที่เป็นกรด) 6.1 - 6.5 (มีกรดเล็กน้อย) ถ้าปลูกได้สมบูรณ์ดีจะไม่มีวันที่ดอกจะขาดต้นเลย
การรดน้ำ---ต้นที่ปลูกใหม่ต้องการน้ำทุกวัน หลังจากผ่านไป 2-3 สัปดาห์ สามารถลดการให้น้ำลงได้ แต่ยังคงต้องรดน้ำเป็นประจำหากฝนไม่ตกเพื่อให้ดินชุ่มชื้นอยู่เสมอ
การตัดแต่งกิ่ง---ไม่จำเป็นต้องตัดแต่งกิ่ง แต่เพื่อรักษารูปร่างก็ควรตัดแต่งกิ่งเป็นประจำเพื่อรูปทรงที่สวยงาม
การใส่ปุ๋ย---ให้ปุ๋ยต้นไม้ปีละ 3 ครั้ง (3เดือนต่อครั้ง) ด้วยปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก หรือปุ๋ยสูตรสมดุล ไม่จำเป็นต้องใส่ปุ๋ยในฤดูหนาว
ศัตรูพืช/โรคพืช---ไม่มีปัญหาเรื่องศัตรูพืชหรือโรคพืชที่สำคัญ
รู้จักอ้นตราย---N/A
ใช้ประโยชน์---กระดังงาสงขลา [Cananga odorata var. fruticosa (Craib) J. Sinclair] แสดงฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระสูงจากธรรมชาติสำหรับผลิตภัณฑ์สปาและเครื่องสำอางที่ออกแบบมาเพื่อป้องกันหรือรักษาสัญญาณของริ้วรอยผิว
ระยะออกดอก---ตลอดปี
ขยายพันธุ์---ตอนกิ่ง, เพาะเมล็ด

จำปูน/Anaxagorea Javanica

Species : [juh-VAHN-ih-kuh]

ชื่อวิทยาศาสตร์---Anaxagorea Javanica Blume.(1830)
ชื่อพ้อง---Has 3 Synonyms.See all The Plant List http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2636371
---Fissistigma fuscum (Craib) R.E.Fr.(1955)          
---Melodorum fuscum Craib.(1923)
---Mitrephora crassipetala Ridl.(1912)
ชื่อสามัญ---Twin-seed
ชื่ออื่น---จำปูน (กรุงเทพฯ, ภาคใต้) ;[INDIA: Girmo];[MALAYSIA: Kekapur, Sekobang kechil, Pali monyet (Peninsular); Bunga pompun, Mempisang, Bungasi, Pengasi, Pelir musang (Malay).];[THAI: Champuun (Bangkok, Peninsular).].
ชื่อวงศ์---ANNONACEAE
EPPO Code---AXGSS (Preferred name: Anaxagorea sp.)
ถิ่นกำเนิด---ทวีปเอเซีย
เขตการกระจายพันธุ์---เอเซียตะวันออกเฉียงใต้-ไทย  มาเลเซีย สิงคโปร์ สุมาตรา ชวา บอร์เนียว อินโดนีเซีย และฟิลิปปินส์
นิรุกติศาสตร์ ---ชื่อสกุล 'Anaxagorea' ตั้งชิ่อเป็นเกียรติแก่ นักปรัชญากรีกยุคก่อนโสคราตีส Anaxagoras "lord of the assembly" ประมาณ  500 – ประมาณ 428 ปีก่อน คริสตกาล ) ; ชื่อเฉพาะ 'javanica' จากภาษาละติน "java" = "เกาะชวา" และ '-ana' = การเชื่อมต่อ' อ้างอิงถึงการรวบรวมเริ่มต้นจากเกาะชวา
Anaxagorea Javanica เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์กระดังงา (Annonaceae) ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย Carl Ludwig von Blume (1789–1862) นักพฤกษศาสตร์ชาวเยอรมัน - เนเธอร์แลนด์ ในปี พ.ศ.2373
รวม 3 Infraspecifics (เกิดขึ้นภายในสปีชีส์) ที่ยอมรับ                                                                           https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:72037-1#children
- Anaxagorea javanica var. dipetala Corner (1939)
- Anaxagorea javanica var. javanica
- Anaxagorea javanica var. tripetala Corner (1939)

ที่อยู่อาศัย--- มีถิ่นกำเนิดตอนใต้ของฟิลิปปินส์ พบขึ้นกระจายในประเทศไทย มาเลเซีย สิงคโปร์ สุมาตรา ชวาตะวันตกและบอร์เนียว เกิดขึ้นในป่าที่ลุ่ม, ระดับปฐมภูมิและทุติยภูมิ ที่ระดับความสูง 300 (—1100) เมตร ในประเทศไทยพบขึ้นในป่าดิบชื้นมักพบอยู่ในเทือกเขาบรรทัด ภาคใต้ของไทย
ลักษณะ--- เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็กไม่ผลัดใบ ที่มักสูง 4-8 เมตร แม้ว่าจะมีการบันทึกตัวอย่างที่สูงถึง 15 เมตร เป็นไม้กิ่งก้านเกลี้ยงลำต้นเปลาตรง เปลือกเรียบสีเทาดำมีกลิ่นฉุน ลำต้นและกิ่งเหนียวมาก ใบเป็นรูปขอบขนานหรือรูปไข่กลับขนาด 10-22 (-29) ซม. x 3-12 ซม ดอกออกเป็นดอก เดี่ยวมักออกตามยอดหรือโคนก้านใบ ดอกสีขาวเป็นมันคล้ายกระเบื้องเคลือบ มี 3 กลีบลักษณะแข็ง ๆเมื่อบานเต็มที่ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางดอกประมาณ 2 ซม.มีกลิ่นหอมแรงและส่งกลิ่นหอมไกล เมื่ออกดอกจะหอมกรุ่นกลิ่นตลบในเวลากลางวันออกดอกตลอดปี มีดอกดกในช่วงฤดูฝน ดอกบานวันเดียวแล้วร่วง ต้นที่อยู่ในที่ร่มและชื้นพอเหมาะจะออกดอกดก ผลเป็นผลกลุ่ม มีผลย่อย 4-10 ผล เมื่อผลแก่แล้วเมล็ดจะแตกตัวกระเด็นไปได้ไกล
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---เป็นต้นไม้ที่ต้องการแสงแดดจัด (แสงแดดโดยตรง6-8 ชั่วโมงต่อวัน) หรือร่มเงาบางส่วน (แสงแดดโดยตรงไม่น้อกว่า 4-6 ชั่วโมงต่อวัน) ชอบดินที่อุดมสมบูรณ์ชื้นและมีการระบายน้ำดี ค่า pH  5.6 - 6.0 (ที่เป็นกรด) 6.1 - 6.5 (มีกรดเล็กน้อย) อัตราการเจริญเติบโตของพืช ปานกลาง
การรดน้ำ---ต้องการน้ำปานกลาง ต้นที่ปลูกใหม่ต้องรดน้ำทุกวัน (วันละ1ครั้ง) หลังจากผ่านไป 2-3 สัปดาห์ สามารถลดการให้น้ำลงได้ (2วัน/ครั้ง) แต่ยังคงต้องรดน้ำเป็นประจำหากฝนไม่ตกเพื่อให้ดินชุ่มชื้นอยู่เสมอ ในฤดูฝนอย่าให้น้ำขังดูเรื่องการระบายน้ำให้ดี ในฤดูแล้งควรให้น้ำมากขึ้น (วันละ 2 ครั้ง)
การตัดแต่งกิ่ง---ตัดแต่งกิ่งเพื่อรักษาขนาดและรูปทรง ทำให้ทรงพุ่มโปร่งและเพื่อการเจริญเติบโตใหม่ การตัดแต่งกิ่งที่ตาย กิ่งที่เสียหายหรือเป็นโรค สามารถทำได้ตลอดเวลา
การใส่ปุ๋ย---ให้ปุ๋ยต้นไม้ปีละ 1 ครั้ง ด้วยปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก  
ศัตรูพืช/โรคพืช---ไม่ค่อยมีปัญหาเรื่องศัตรูพืชหรือโรคพืชที่สำคัญ ระวังหนอนเจาะลำต้นทำลายดอก ไส้เดือนฝอยทำลายราก
รู้จักอ้นตราย---N/A
ใช้ประโยชน์--- พืชถูกเก็บเกี่ยวจากป่าเพื่อใช้เป็นยาในท้องถิ่น และปลูกเป็นไม้ประดับ
ใช้เป็นยา--- ดอก ใช้เป็นยาบำรุงหัวใจ ทั้งต้นผสมกับ Desmos chinensis (สายหยุด) ใช้ในห้องอาบน้ำเพื่อฟื้นฟูผู้ติดยาเสพติด
-ยาต้มจากรากใช้เป็น ubat meroyan (ยาที่ให้แก่สตรีในสามวันหลังคลอดบุตร แก้ภาวะซึมเศร้าหลังคลอด )
ใช้ปลูกประดับ---เป็นไม้ประดับยอดนิยม ใช้เป็นไม้ที่ให้ร่มเงาเหมาะสำหรับสวนสาธารณะหรือสวนขนาดเล็ก และดอกมีกลิ่นหอม สามารถปลูกในภาชนะขนาดใหญ่
สำคัญ---จำปูนเป็นดอกไม้ประจำจังหวัดพังงา
สถานภาพ---เป็นพืชหายาก (rare plant) *[พืชหายาก (rare plants) คือ พืชชนิดที่มีประชากรขนาดเล็กซึ่งยังไม่อยู่ในสถานภาพใกล้จะสูญพันธุ์ (endangered) แต่มีความเสี่ยงที่จะเป็นพืชที่ใกล้จะสูญพันธุ์ได้ พืชหายากเป็นพืชที่เราทราบจำนวนประชากรที่มีอยู่ตามแหล่งต่างๆ และส่วนใหญ่มีจำนวนน้อยเมื่อเทียบกับพืชชนิดอื่นๆ]*
อ้างอิงจาก http://www.rspg.or.th/plants_data/rare_plants/definition.htm
ระยะออกดอก---ตลอดปี
ขยายพันธุ์---เพาะเมล็ด, ตอนกิ่ง
**การพุดคุยส่วนตัว เพราะความที่หอมมากใครก็อยากปลูก แต่จะปลูกให้งามค่อนข้างยาก ยิ่งให้ออกดอกดกอย่างใจแล้ว บางคนสิ้นหวังไปเลย เมื่อก่อนประมาณยี่สิบกว่าปีมาแล้ว (ประมาณปี 2538 ) มีจำปูนขุดล้อมมาจากทางใต้ กอใหญ่ ๆนำมาขายในตลาดต้นไม้จตุจักร ขายกอละเป็นเรือนหมื่นหลายหมื่นก็มี ดอกติดมาเต็มต้น แต่ก็จะอยู่ได้ระยะหนึ่งเพราะไม่สามารถปรับสภาพให้ปริมาณแสงแดดและความชื้นและการระบายน้ำให้เหมาะสมได้ เสียดาย ถ้าท่านจะซื้อขอแนะนำให้ซื้อต้นเพาะเมล็ด ถึงจะเล็กหน่อยก็ไม่เป็นไรให้ปลูกอิงร่มไม้ใหญ่ไว้ **

จำปี/Michelia alba

Genus : [mag-NO-lee-a]

ชื่อวิทยาศาสตร์---Magnolia x alba (DC.) Figlar.(2000)  
This is an artifical hybrid---Magnolia champaca x Magnolia montana
ชื่อพ้อง---Has 4 Synonyms.See all https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:20011680-1#synonyms
---ฺBasionym: Michelia × alba DC.(1817)
---Michelia longifolia Blume.(1823)
---Michelia × longifolia var. racemosa Blume. (1829)
---Sampacca × longifolia (Blume) Kuntze.(1891)
ชื่อสามัญ---White Champaka, White sandalwood, White jade orchid tree, Champak Tree, Hybrid champaca.
ชื่ออื่น---จำปี (ภาคกลาง); จุมปี, จุ๋มปี๋ (ภาคเหนือ) ;[CHINESE: Bai yu lan.];[INDONESIA: Kantil (Jawa), Cempaka Putih.];[MALAYSIA: Cempaka Gading, (Malay); Pecari Putih (Bahasa Indonesia).];[PHILIPPINES: Tsampakang-puti (Tag.).];[SANSKRIT: Champaka.];[TAIWAN: Yü lan hua];[THAI: Champi (Central), Chumpi (Northern).];[USA/HAWAII: Pak lan.];[VIETNAM: Ngọc lan trắng];[TRADE NAME/USA: Michelia alba, White fragrant himalayan champaca.].
ชื่อวงศ์---MAGNOLIACEAE
EPPO Code---MAGAL (Preferred name: Magnolia x alba.)  
ถิ่นกำเนิด---ทวีปเอเซีย
เขตการกระจายพันธุ์---เอเชียตะวันออกเฉียงใต้- รวมทั้งอินเดีย และจีนตอนใต้
นิรุกติศาสตร์---ชื่อสกุลตั้งเป็นเกียรติแก่ Pierre Magnol (1638-1715) นักพฤกษศาสตร์ชาวฝรั่งเศส ; 'alba' = สีขาว
Magnolia x alba เป็นลูกผสมเทียมของ Magnolia champaca และ Magnolia montana เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัวงศ์จำปา (Magnoliaceae) ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย Augustin Pyrame de Candolle (1778-1841) นักพฤกษศาสตร์ชาวสวิสและได้รับชื่อที่แน่นอนในปัจจุบันโดย Richard B. Figlar (fl. 2000) นักพฤกษศาสตร์ชาวอเมริกัน ในปีพ.ศ.2543

ที่อยู่อาศัย--- เป็นไม้ดอกที่มี ต้นกำเนิด ลูกผสมที่ปลูกกันทั่วไปในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และเขตร้อนของเอเชียตะวันออก อาจ มีถิ่นกำเนิดในจีนตอนใต้ หรือมาเลเซียและอินโดนีเซีย
ลักษณะ--- จำปีเป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่อาจสูงได้ถึง10-20 เมตร หรือกว่านั้นหากปลูกมานานปี ทรงพุ่มแผ่กว้างแตกสาขาได้เป็นพุ่มใหญ่ ใบหนาทึบ ลำต้นเป็นสีน้ำตาลหรือน้ำตาลอ่อน บริเวณที่เปลือกของลำต้นและกิ่งแก่ จะแตกเป็นร่องถี่ ๆเล็ก ๆคล้ายวงร่างแหเป็นแนวยาวไปตามลำต้น กิ่งก้านเปราะหักง่าย ใบเป็นใบเดี่ยวออกเวียนไปตามกิ่ง รูปใบมนรีปลายใบแหลมขอบใบเรียบเกลี้ยงขนาดของใบกว้างประมาณ 7-8 ซม.ยาว 18-22 ซม.ดอกออกเป็นดอกเดี่ยวตามโคนก้านใบในส่วนบริเวณยอดของลำต้น ดอกซ้อนกัน 2 ชั้นมี 8-10 กลีบ ขนาดของกลีบดอกยาวประมาณ 5 ซม. ดอกสีขาวหรือเหลืองนวล เนื้อกลีบดอกค่อนข้างแข็ง หอมแรง และมีกลิ่นหอมจัดมากในเวลาเย็นจวนค่ำ เมื่อดอกโรยแล้วจะติดผล ผลเป็นกลุ่ม เมื่อแก่จะแห้งแตก ลักษณะคล้ายทรงไข่หรือทรงกลม บิดเบี้ยวเล็กน้อย ผลแก่มีสีแดง ด้านในมีเมล็ดเล็ก ๆ สีดำประมาณ 1-4 เมล็ด
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---เป็นต้นไม้ที่ต้องการแสงแดดจัด (แสงแดดโดยตรง6-8 ชั่วโมงต่อวัน) หรือร่มเงาบางส่วน (แสงแดดโดยตรงไม่น้อกว่า 4-6 ชั่วโมงต่อวัน) ทนอุณหภูมิต่ำสุด -1.1 °C ชอบดินที่อุดมสมบูรณ์ชื้นและมีการระบายน้ำดี pH  5.6 - 6.0 (ที่เป็นกรด) 6.1 - 6.5 (เป็นกรดเล็กน้อย)  อัตราการเจริญเติบโต ปานกลาง  
การรดน้ำ---ต้องการน้ำปานกลาง ชอบที่จะได้รับน้ำบ่อยๆ แต่ในปริมาณที่ไม่มากในแต่ละครั้ง ต้นที่ปลูกใหม่ต้องรดน้ำทุกวัน (วันละ1ครั้ง) หลังจากผ่านไป 2-3 สัปดาห์ สามารถลดการให้น้ำลงได้ (2วัน/ครั้ง) ใน 2-3 ปีแรก ยังคงต้องรดน้ำเป็นประจำหากฝนไม่ตกเพื่อให้ดินชุ่มชื้นอยู่เสมอ ในฤดูฝนอย่าให้น้ำขังดูเรื่องการระบายน้ำให้ดี ไม่ชอบพื้นที่ที่มีน้ำท่วมขัง ในฤดูแล้งควรให้น้ำมากขึ้น (วันละ 2 ครั้ง) ทนต่อความแห้งแล้งได้ในระดับปานกลาง
การตัดแต่งกิ่ง---ตัดแต่งกิ่งเพื่อรักษาขนาดและรูปทรง ให้ตัดยอดเพื่อควบคุมความสูงที่ต้องการ ตัดกิ่งที่อยู่ภายในพุ่ม ทำให้ทรงพุ่มโปร่งและเพื่อการเจริญเติบโตใหม่ การตัดแต่งกิ่งที่ตาย กิ่งที่เสียหายหรือเป็นโรค สามารถทำได้ตลอดเวลา
การใส่ปุ๋ย---ให้ปุ๋ยต้นไม้ปีละ 1 ครั้ง ด้วยปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก  
ศัตรูพืช/โรคพืช---ไม่ค่อยมีปัญหาเรื่องศัตรูพืชหรือโรคพืชที่สำคัญ ระวังหนอนเจาะลำต้นทำลายดอก ไส้เดือนฝอยทำลายราก
รู้จักอ้นตราย---N/A
ใช้ประโยชน์---ใช้เป็นยา ดอก ผล บำรุงธาตุในร่างกาย ช่วยแก้คลื่นเหียน อาเจียน ดอกมีสรรพคุณเป็นยาช่วยบำรุงหัวใจ ช่วยบำรุงประสาท ช่วยบำรุงโลหิต บำรุงน้ำดี กลีบดอกมีน้ำมันหอมระเหย สามารถใช้ทาแก้อาการปวดศีรษะได้ ดอกตูมใช้สำหรับการรักษาอาการหลังการแท้งบุตร ใบใช้ต้มแก้หลอดลมอักเสบเรื้อรัง ใช้ต้มแก้ต่อมลูกหมากอักเสบ ขับระดูขาวของสตรี น้ำที่สกัดจากใบมีฤทธิ์ช่วยระงับอาการไอ หอบได้ แต่ได้แค่เพียงชั่วคราวเท่านั้น
-น้ำมันหอมระเหยสกัดจากดอกไม้ ในประเทศจีนซึ่งรู้จักกันในชื่อ bai lan ดอกไม้นี้ถูกนำมาใช้เพื่อเตรียมชายู่หลาน (yulan tea)
ใช้เป็นไม้ประดับ--- ได้รับการปลูกเลี้ยงอย่างกว้างขวางว่าเป็นไม้ประดับในเอเชียโดยเฉพาะอย่างยิ่งเขตร้อนและกึ่งเขตร้อนของจีนและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้สำหรับเป็นดอกไม้ที่มีกลิ่นหอม สามารถปลูกในภาชนะขนาดใหญ่
อื่น ๆ---เนื้อไม้นำมาใช้ทำเป็นเครื่องเรือนได้ ดอกใช้ทำอุบะร้อยมาลัย อบเสื้อผ้าให้มีกลอ่นหอม แต่งกลิ่นเครื่องสำอาง ใช้บูชาพระ
-ในอินโดนีเซีย ดอกไม้ที่มีกลิ่นหอมถูกนำมาใช้และจัดร่วมกับดอกมะลิ ทำเป็นพวงมาลัยดอกไม้โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับเจ้าสาวที่สวมในพิธีแต่งงานตามประเพณี มีการใช้ดอกไม้ในลักษณะเดียวกันในประเทศไทย โดยเจ้าสาวและเจ้าบ่าวจะสวมเป็นมาลัยแต่งงานแบบดั้งเดิม
พิธีกรรม/ความเชื่อ---*ต้นไม้เหล่านี้ได้รับการปกป้องจากการตัดไม้ในพื้นที่บางส่วนของอินเดีย ซึ่งสวนบางแห่งถือเป็นที่ศักดิ์สิทธิ์ของชาวฮินดูและชาวพุทธ*
-*ตามความเชื่อของชาวทิเบต พระพุทธเจ้าในยุคต่อไปจะตรัสรู้ภายใต้เรือนยอดดอกไม้สีขาวของต้นไม้นี้*
อ้างอิงจาก https://conservatoryofflowers.org/bloom/magnolia-x-alba/
ระยะออกดอก---ตลอดปี แต่ออกมากช่วงเดือน สิงหาคม - พฤศจิกายน.     
ขยายพันธุ์---เพาะเมล็ด ตอนกิ่ง ทาบกิ่ง

จำปีสิรินธร/Magnolia sirindhorniae

Genus : [mag-NO-lee-a]

ชื่อวิทยาศาสตร์ ---Magnolia sirindhorniae Noot. & Chalermglin.(2000)
ชื่อพ้อง---Has 1 Synonyms.See all https://www.gbif.org/species/3153500
---Michelia sirindhorniae (Noot.&Chalermglin) N.H.Xia & X.H.Zhang.(2005)
ชื่อสามัญ---None (Not recorded)
ชื่ออื่น ---จำปีสัก, จำปีสิรินธร (ทั่วไป) ; [THAI: Champi sak, Champi sirinthon (General).].
ชื่อวงศ์--- MAGNOLIACEAE
EPPO Code---MAGSS (Preferred name: Magnolia sp.)
ถิ่นกำเนิด---ทวีปเอเซีย
เขตกระจายพันธุ์---พืชเฉพาะถิ่น ประเทศไทย
Magnolia sirindhorniae เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์จำปา (Magnoliaceae) ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย Hans Peter Nooteboom (born 1934) นักพฤกษศาสตร์ชาวดัตช์ และ Dr.Piya Chalermglin (also spelt Piya Chalermklin; fl. 2000) นักพฤกษศาสตร์ชาวไทย ในปีพ.ศ.2543

ที่อยู่อาศัย--- เป็นพันธุ์ไม้ใหม่เฉพาะถิ่นที่มีอยู่แห่งเดียวในโลกค้นพบโดย ดร.ปิยะ เฉลิมกลิ่น นักวิชาการ 10 สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย พบขึ้นแช่น้ำอยู่ในป่าพรุน้ำจืดในภาคกลางที่ซับจำปา อำเภอท่าหลวงจังหวัดลพบุรี ในปีพ.ศ.2542
ลักษณะ--- เป็นไม้ยืนต้นสูง 20-25 เมตร ลำต้นใหญ่เปลาตรง ต้นแก่เปลือกแตกเป็นร่องตามยาว มีกลิ่นฉุนเฉพาะตัว เนื้อไม้และกิ่งเหนียว พบว่ามีเส้นผ่านศูนย์กลางลำต้นที่ระดับอก 50-200 ซม.กิ่งอ่อนสีเขียวอมน้ำตาล กิ่งที่อยู่ในระดับสูงมีเปลือกสีขาว มีช่องอากาศเป็นจุด หรือขีดนูนกระจายชัดเจนใบรูปรีปลายมนโคนใบสอบ ขอบใบเรียบ ดอกสีขาวนวลออกเดี่ยวตั้งขึ้นตามซอกใบ กลีบดอกมี 12-15 กลีบ เรียงเป็นชั้นๆละ3กลีบ กลีบชั้นนอกรูปหอกแกมขอบขนาน กว้าง 1.2-1.5 ซม. ยาว 4.5-5 เซม. ปลายกลีบมนกลม เมื่อเริ่มแย้ม โคนกลีบดอกด้านนอกมีสีเขียวอ่อน กลีบดอกชั้นในมีขนาดแคบและสั้นกว่าเล็กน้อย เริ่มแย้มและส่งกลิ่นหอมตั้งแต่พลบค่ำ ดอกบานอยู่ได้ ๒ วันเมื่อใกล้โรยเปลี่ยนเป็นสีเหลืองเล็กน้อย ผลเป็นผลกลุ่มรูปกลม ผิวของผลมีซ่องอากาศเป็นจุดๆ สีขาว ผลอ่อนสีเขียว เมื่อแก่แล้วเปลี่ยนสีน้ำตาลอ่อน เส้นผ่านศูนย์กลาง 1-1.5 ซม.มีผลย่อย 15-25 ผล ผลย่อยแตกตามแนวยาว แต่ละผลมี 1-6 เมล็ด เมล็ดสีแดงเข้มรูปกลมรี ยาว 4-6 มม,
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---ลักษณะเด่นที่แตกต่างจากชนิดอื่นคือขึ้นแช่น้ำและสามารถเจริญเติบโตอยู่ได้ในป่าพรุน้ำจืดปกติจำปี จำปาทุกชนิดทั่วโลกจะขึ้นบนพื้นที่ดอน หรือบนภูเขาหรือตามพื้นดินที่มีการระบายน้ำดี เป็นพืชที่มีความแข็งแรง ทนทาน อัตราการเจิญเติบโตเร็ว การบำรุงรักษาต่ำ
การรดน้ำ---ต้องการน้ำปกติ
การตัดแต่งกิ่ง---ไม่สามารถควบคุมทรงพุ่มให้มีขนาดเล็กตามต้องการได้ ถึงแม้ว่าจะมีการตัดแต่งกิ่ง แต่จำปีสิรินธรก็จะแตกกิ่งใหม่และเจริญเติบโตต่ออย่างรวดเร็ว
การใส่ปุ๋ย---ไม่จำเป็นต้องใส่ปุ๋ย   
ศัตรูพืช/โรคพืช---ไม่ค่อยมีปัญหาเรื่องศัตรูพืชหรือโรคพืชที่สำคัญ
รู้จักอ้นตราย---N/A
ใช้ประโยชน์----ใช้ปลูกประดับ ในส่วนของจำปีสิรินธรที่มีการขยายพันธุ์ไปจากแหล่งกำเนิดเดิม แล้วนำไปปลูกในแหล่งกำเนิดใหม่ทั่วประเทศ มีการใช้ปลูกเป็นไม้ให้ร่มเงา กำบังลม และไม้โชว์ทรงพุ่ม
-เป็นแหล่งผลิตเมล็ดพันธุ์ ในด้านของการส่งเสริมการศึกษา
-ดอกที่หอมและสวยงาม อาจนำมาร้อยมาลัย เป็นยาสมุนไพร สกัดเป็นน้ำมันหอมระเหย
-สามารถใช้เป็นพ่อพันธุ์หรือแม่พันธุ์ นำไปผสมกับจำปีหรือจำปาชนิดอื่นๆ ซึ่งจะได้ลูกผสมต่างๆ ออกมาและสามารถคัดเลือกนำไปปลูกเป็นพืชเศรษฐกิจได้ในอนาคต
ระยะออกดอก/ผลแก่---มิถุนายน-กรกฏาคม/ตุลาคม-พฤศจิกายน
ขยายพันธุ์---การปักชำ การทาบกิ่ง การเสียบยอด การติดตา และการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ

จำปา/Magnolia champaca

[mag-NO-lee-a] [cham-PAK-uh]

ชื่อวิทยาศาสตร์---Magnolia champaca (L.) Baill. ex Pierre.(1880)
ชื่อพ้อง---Has 14 Synonyms
---Basionym: Michelia champaca L.(1753)
---Champaca michelia Noronha.(1790)
---More.See all The Plant List http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-117504
ชื่อสามัญ--Champaca, Champak, Orange chempaka, Golden champa, Sonchampa, Joy perfume tree, Yellow jade orchid tree, Fragrant Himalayan champaca.
ชื่ออื่น---จำปา (ทั่วไป); จำปากอ (มาเลย์-ภาคใต้); จำปาเขา (ตรัง); จำปาทอง (นครศรีธรรมราช); จำปาป่า (สุราษฎร์ธานี) ;[ASSAMESE: Tita-sopa.];[BENGALI: Champa.];[CHINESE: Huáng lán.];[FRENCH: Champac.];[HINDI: Champa.];[INDIA: Champakam, Shenbagam.];[INDONESIA: Cempaka.];[KANNADA: Sampige.];[MARATHI: Son Champa.];[PHILIPPINES: Tsampaka, Sampaka or sampaga.];[PORTUGUESE: Magnolia-amarela.];[SWEDISH: Parfymmichelia.];[TAMIL: Sambagan.];[TELUGU: Champangi.];[THAI: Champa (General); Cham-pa-ko (Malay-Peninsular); Champa khao (Trang); Champa thong (Nakhon Si Thammarat); Champa pa (Surat Thani).].
ชื่อวงศ์---MAGNOLIACEAE
EPPO Code---MIACH (Preferred name: Magnolia champaca.)
ถิ่นกำเนิด---ประเทศอินเดีย
เขตการกระจายพันธุ์---ทิเบต ยูนนาน อินเดีย, บังคลาเทศ,  เนปาล พม่า, ไทย, เวียดนาม, อินโดนีเซีย
นิรุกติศาสตร์---ชื่อสกุลตั้งเป็นเกียรติแก่ Pierre Magnol (1638-1715) นักพฤกษศาสตร์ชาวฝรั่งเศส ; ชื่อเฉพาะ 'champaca' คือชื่ออินเดียท้องถิ่น “champaka”  ในภาษาสันสกฤต
Magnolia champaca เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์จำปา (Magnoliaceae) ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย Carl Linnaeus (1707–1778) นักชีววิทยาและนักพฤกษศาสตร์ชาวสวีเดนและได้รับชื่อที่แน่นอนในปัจจุบันโดย Henri Ernest Baillon (1827-1895)นักพฤกษศาสตร์และแพทย์ชาวฝรั่งเศส จากอดีต Jean Baptiste Louis Pierre (1833-1905) นักพฤกษศาสตร์ชาวฝรั่งเศส ในปี พ.ศ.2423
รวม 2 Infraspecifics (เกิดขึ้นภายในสปีชีส์) ที่ยอมรับ
-Magnolia (Michelia) champaca var. champaca---Huang lan (yuan bian zhong) สูงถึง 30 เมตร บันทึกไว้ในจีน
-Magnolia (Michelia) champaca var. pubinervia (Blume) Figlar---Mao ye mai huang lan สูงถึง 50 เมตรหรือสูงกว่านั้น บันทึกไว้ในจีน

ที่อยู่อาศัย--- มีถิ่นกำเนิดใน เอเชียใต้, เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ - อินโดจีนและทางตอนใต้ของประเทศจีน กระจัดกระจายในที่ลุ่มปฐมภูมิถึงป่าดิบเขา เป็นพืชในเขตร้อนชื้นและเขตร้อน สามารถปลูกได้ในเขตอบอุ่น พบที่ระดับความสูงจากระดับน้ำทะเล 200–1,600 เมตร
ลักษณะ--- เป็นไม้ยืนต้นไม่ผลัดใบ สูง 10-30 เมตร หรือกว่านั้น เส้นผ่านศูนย์กลาง 80 - 120 ซม เรือนยอดรูปทรงเจดีย์ แคบและสมมาตร เปลือกลำต้นเป็นสีน้ำตาลอ่อน ผิวเรียบ เปลือกชั้นในสีครีมจะเปลี่ยนเป็นสีเข้มเมื่อมีแผลตัด เนื้อไม้มียาง ตามลำต้นมีเส้นเป็นรอยควั่นอยู่เป็นข้อๆมองเห็นชัด ตลอดลำต้นและกิ่งมีตุ่มละเอียดเล็กๆเป็นรอยประทั่วไป ใบรูปไข่แคบค่อยๆสอบเข้าที่ปลาย ขนาดของใบยาว10-20ซม.กว้าง4-9ซม. ใบอ่อนมีขนนุ่มปกคลุม ดอกจำปาเป็นดอกเดี่ยวออกตรงซอกใบสีส้มเหลือง ขนาดดอก 4-6 ซม. มีกลีบแคบๆ 8-12 กลีบ ผลเป็นเครือรวมประกอบด้วยผลย่อยรูปร่างกลม เปลือกเขียวมีประจุดขาวเมื่อแก่จะแตกด้านเดียว เมล็ดสีแสดและเป็นสีน้ำตาลแก่ ดอกบานวันเดียวโรย เริ่มส่งกลิ่นหอมตั้งแต่พลบค่ำ จนถึงกลางวัน
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---เป็นต้นไม้ที่ต้องการแสงแดดจัด (แสงแดดโดยตรง6-8 ชั่วโมงต่อวัน) หรือร่มเงาบางส่วน (แสงแดดโดยตรงไม่น้อกว่า 4-6 ชั่วโมงต่อวัน) ทนอุณหภูมิต่ำสุด -1.1 °C ชอบดินที่อุดมสมบูรณ์ชื้นและมีการระบายน้ำดี pH 4.5-5.5 ทนได้ 4-6 อัตราการเจริญเติบโต ปานกลาง 
การรดน้ำ---ต้องการน้ำปานกลาง ชอบที่จะได้รับน้ำบ่อยๆ แต่ในปริมาณที่ไม่มากในแต่ละครั้ง ต้นที่ปลูกใหม่ต้องรดน้ำทุกวัน (วันละ1ครั้ง) หลังจากผ่านไป 2-3 สัปดาห์ สามารถลดการให้น้ำลงได้ (2วัน/ครั้ง) ใน 2-3 ปีแรก ยังคงต้องรดน้ำเป็นประจำหากฝนไม่ตกเพื่อให้ดินชุ่มชื้นอยู่เสมอ ในฤดูฝนอย่าให้น้ำขังดูเรื่องการระบายน้ำให้ดี ไม่ชอบพื้นที่ที่มีน้ำท่วมขัง ในฤดูแล้งควรให้น้ำมากขึ้น (วันละ 2 ครั้ง) ทนต่อความแห้งแล้งได้ในระดับปานกลาง
การตัดแต่งกิ่ง---ตัดแต่งกิ่งเพื่อรักษาขนาดและรูปทรง ให้ตัดยอดเพื่อควบคุมความสูงที่ต้องการ ตัดกิ่งที่อยู่ภายในพุ่ม ทำให้ทรงพุ่มโปร่งและเพื่อการเจริญเติบโตใหม่ การตัดแต่งกิ่งที่ตาย กิ่งที่เสียหายหรือเป็นโรค สามารถทำได้ตลอดเวลา
การใส่ปุ๋ย---ให้ปุ๋ยต้นไม้ปีละ 1 ครั้ง ด้วยปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก  
ศัตรูพืช/โรคพืช---ไม่ค่อยมีปัญหาเรื่องศัตรูพืชหรือโรคพืชที่สำคัญ ระวังหนอนเจาะลำต้นทำลายดอก ไส้เดือนฝอยทำลายราก
รู้จักอ้นตราย---N/A
ใช้ประโยชน์--- ต้นไม้มีประโยชน์หลากหลายถูกเก็บเกี่ยวในท้องถิ่นเพื่อเป็นแหล่งอาหารยารักษาโรคและสินค้าโภคภัณฑ์หลากหลายชนิด มันมีค่าโดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับน้ำมันหอมระเหยและเนื้อไม้
ใช้กินได้--- ผลกินได้ ใช้เปลือกที่มีกลิ่นหอมและขมขื่นในการเจือปนกับอบเชยใช้ปรุงแต่งกลิ่นรส
ใช้เป็นยา--- เปลือกไม้ ใช้เป็นยาแก้ไข้ ยาต้มเปลือกและใบใช้หลังคลอด ดอกใช้ในการรักษาโรคเรื้อน ใช้ใบไม้เป็นยารักษาอาการจุกเสียด เมล็ดใช้รักษาผิวหนังที่มีรอยแตก น้ำมันไขมันที่สกัดจากเมล็ดแสดงฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรีย
ใช้เป็นไม้ประดับ--- นิยมปลูกเป็นไม้ประดับทั่วไปอย่างแพร่หลายทั่วไปในเขตร้อน เพราะดอกสวยมีกลิ่นหอม สามารถปลูกในภาชนะขนาดใหญ่
วนเกษตรใช้---ต้นไม้ ใช้ในโครงการปลูกป่า
อื่น ๆ--- แก่นไม้เป็นสีน้ำตาลมะกอกเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลเข้ม แก่นไม้มีความแข็งแรงทนทาน การใช้งานง่ายในการขัดมันให้เงา ใช้ในงานไม้ละเอียดทำเฟอร์นิเจอร์ งานแกะสลักงานกลึง นิยมใช้ทำโลงไม้จำปา ในธรรมชาติมีจำนวนลดลงเนื่องจากมีการตัดเพื่อเอาไม้คุณภาพสูงไปใช้  ดอกไม้ให้น้ำมันหอมระเหยที่รู้จักกันในชื่อน้ำมันจำปา น้ำมันหอมระเหยอีกชนิดหนึ่งที่เรียกว่าน้ำมันใบมิเชเลียสกัดจากใบ
ความเชื่อ/พิธีกรรม---ในอินเดียอุปมาให้ต้นไม้ชนิดนี้เป็นพระลักษมี เทพธิดาแห่งความมั่งคั่ง เพิ่มความมั่งคั่งให้กับครอบครัว ดอกจำปานำมาใช้มากในพิธีทางศาสนา
ภัยคุกคาม--เนื่องจากสายพันธุ์นี้ถูกคุกคามจากความเสื่อมโทรมของแหล่งที่อยู่อาศัย อย่างไรก็ตาม เนื่องจากการแพร่กระจายและการเกิดขึ้นในหลายพื้นที่ ภัยคุกคามจึงไม่ส่งผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญต่อประชากรทั้งหมด ถูกจัดวางไว้ใน IUCN Red List ประเภท 'ความกังวลน้อยที่สุด'
สถานะการอนุรักษ์---LC - Least Concern - National - IUCN Red List of Threatened Species.(2014)
ระยะออกดอก/ติดผล--กุมภาพันธ์ - สิงหาคม
ขยายพันธุ์---ด้วยการเพาะเมล็ดนำไปปลูก หรือด้วยวิธีตอน หรือสกัดไหลจากรากนำไปปลูกได้ ปัจจุบันนิยมใช้เป็นต้นตอสำหรับทาบกิ่งพืชชนิดอื่นในวงศ์เดียวกัน ต้นไม้ขยายพันธุ์จากเมล็ดใช้เวลา 8 - 10 ปีในการออกดอก ในขณะที่ต้นไม้ขยายพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศจะออกดอกใน 2 - 3 ปี
**ปัจจุบันมีการคัดเลือกพันธุ์ที่ออกดอกได้ตลอดปี ดอกดก ขนาดใหญ่มีสีเข้ม ที่เรียกกันว่า จำปาทอง (ภาพขวา)**

จำปาเทศ/Pterospermum littorale 

Genus : [ter-oh-SPER-mum]

ชื่อวิทยาศาสตร์ --- Pterospermum littorale Craib.(1912)
ชื่อพ้อง---No synonyms are record for this name
---See all The Plant List http://www.theplantlist.com/tpl1.1/record/kew-2551735
ชื่อสามัญ---None (Not recorded).
ชื่ออื่น ---กะหนาย, ยวนปลา (ภาคใต้); ขนาน (ชลบุรี); จำปาเทศ, จำปีแขก (ภาคกลาง); หำอาว (หนองคาย) ; [THAI: Kanai, Yuan pla (Peninsular); Khanan (Chon Buri); Champa thet, Champi khaek (Central); Ham ao (Nong Khai)
ชื่อวงศ์ --- MALVACEAE
EPPO Code---PUFSS (Preferred name: Pterospermum sp.)
ถิ่นกำเนิด---ทวีปเอเซีย
เขตกระจายพันธุ์---อินเดีย เอเซียตะวันออกเฉียงใต้
นิรุกติศาสตร์---ชื่อสกุล 'Pterospermum' มาจากภาษากรีก “pteron” = ปีก และ “sperma” = เมล็ด อ้างอิงถึงเมล็ดมีปีก ; ชื่อเฉพาะ 'littorale' = ของชายทะเล
Pterospermum littorale เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์ชบา (Malvaceaeceae) ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย William Grant Craib (1882–1933) นักพฤกษศาสตร์ชาวอังกฤษ ในปีพ.ศ.2455
รวม 2 Infraspecifics (เกิดขึ้นภายในสปีชีส์) ที่ยอมรับ                                                                         https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:824780-1#children
- Pterospermum littorale var. littorale
- Pterospermum littorale var. venustum (Craib) Phengklai.(1995)-Syn. Pterospermum venustum Craib
ที่อยู่อาศัย--- พบทั่วไปทุกภาคของไทย ขึ้นตามชายป่าดงดิบ ป่ารุ่นสองและป่าเบญจพรรณ ที่ระดับความสูง 100-1,000 เมตร เป็นพรรณไม้ถิ่นเดียวของไทย พบครั้งแรกที่ ที่ อ.ศรีราชา จ.ชลบุรี โดยหมอคาร์ (A.F.G.Kerr) แต่มีการกระจายขึ้นอยู่ในแต่ละภาคทั่วประเทศ สถานภาพยังพอหาได้ในถิ่นกำเนิด ต้นที่อยู่ในถิ่นกำเนิดในธรรมชาติใบมีรูปทรงเปลี่ยนแปลงได้ตามอายุของต้น หรือกิ่ง เมื่อต้นมีอายุมากขึ้นใบจะมีขนาดเล็กลงและขอบใบจักเว้าตื้น

ลักษณะ--- เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็กถึงขนาดกลาง สูงประมาณ 10-20 เมตร เปลือกต้นแตกเป็นร่อง แตกกิ่งยาวและห้อยลู่ กิ่งอ่อนมีขนสีน้ำตาลปกคลุมทั่วไป ใบเดี่ยวเรียงสลับ ระนาบเดียวกัน  มี 2 รูป ใบอ่อนรูปไข่กว้างหรือเกือบเป็นแผ่นกลม แผ่นใบเว้าเป็นแฉกลึก 5-7 แฉก เส้นใบออกจากโคนใบประมาณ 7 เส้น แผ่นใบด้านบนสีเขียวเข้ม เกลี้ยง ด้านล่างมีขนสีเทาอมเหลืองหนาแน่น ใบแก่รูปขอบขนานปลายใบแหลม โคนใบรูปหัวใจขอบใบเว้าไม่สม่ำเสมอ แผ่นใบด้านบนสีเขียวเข้มเป็นมัน ด้านล่างสีขาวออกเหลืองมีขนละเอียดสีเทาหนาแน่น ดอกสีขาวออกเป็นดอกเดี่ยวที่ซอกใบใกล้ปลายยอดขนาดดอก 5-8 ซม.มีกลิ่นหอม บาน 1-2 วันแล้วโรย กลีบเลี้ยงมี 5 กลีบ เป็นแผ่นหนาแข็งสีเขียวอมเหลือง ด้านในมีขนคล้ายกำมะหยี่สีขาว ด้านนอกมีขนสีน้ำตาล กลีบดอกมี 5 กลีบ บาง เรียงเวียนซ้าย ผลแห้งแตกคล้ายสาแหรก เปลือกผลแข็งมีพู 5 พู มีเมล็ดจำนวนมาก รูปไข่หรือรูปรีแบน ด้านบนมีปีกยาวบางใสสีน้ำตาล
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---เป็นพรรณไม้ที่มีการปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมที่แตกต่างกันของป่าดิบชื้น และป่าดิบแล้ง เป็นต้นไม้ที่ต้องการแสงแดดจัด (แสงแดดโดยตรง6-8 ชั่วโมงต่อวัน) หรือ แสงแดดบางส่วน [Part Sun (แสงแดดโดยตรง 4 ถึง 6 ชั่วโมงต่อวันไม่จำเป็นต้องต่อเนื่องกันโดยมีบางชั่วโมงเป็นอย่างน้อยในช่วงบ่าย).] หรือ ร่มเงาบางส่วน [Part Shade (แสงแดดโดยตรง 4 ถึง 6 ชั่วโมงต่อวันต่อเนื่องกันในช่วงเช้า).] ชอบดินที่อุดมสมบูรณ์ชื้นและมีการระบายน้ำดี pH 6.1 - 7.5 (เป็นกรดเล็กน้อยถึงเป็นด่างเล็กน้อย) อัตราการเจริญเติบโต ปานกลาง  
การรดน้ำ---ต้องการน้ำปานกลาง ชอบที่จะได้รับน้ำบ่อยๆ แต่ในปริมาณที่ไม่มากในแต่ละครั้ง ต้นที่ปลูกใหม่ต้องรดน้ำทุกวัน (วันละ1ครั้ง) หลังจากผ่านไป 2-3 สัปดาห์ สามารถลดการให้น้ำลงได้ (2วัน/ครั้ง) ใน 2-3 ปีแรก ยังคงต้องรดน้ำเป็นประจำหากฝนไม่ตกเพื่อให้ดินชุ่มชื้นอยู่เสมอ ในฤดูฝนอย่าให้น้ำขังดูเรื่องการระบายน้ำให้ดี ไม่ชอบพื้นที่ที่มีน้ำท่วมขัง ในฤดูแล้งควรให้น้ำมากขึ้น (วันละ 2 ครั้ง) ในช่วงฤดูหนาว ควรลดการให้น้ำลงและควรรดน้ำเมื่อดินแห้งเท่านั้น
การตัดแต่งกิ่ง---ตัดแต่งกิ่งเพื่อรักษาขนาดและรูปทรง ให้ตัดยอดเพื่อควบคุมความสูงที่ต้องการ ตัดกิ่งที่อยู่ภายในพุ่ม ทำให้ทรงพุ่มโปร่งและเพื่อการเจริญเติบโตใหม่ การตัดแต่งกิ่งที่ตาย กิ่งที่เสียหายหรือเป็นโรค สามารถทำได้ตลอดเวลา
การใส่ปุ๋ย---ให้ปุ๋ยต้นไม้ปีละ 1 ครั้ง ด้วยปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก ปลายฤดูแล้งหรือก่อนฤดูฝน
ศัตรูพืช/โรคพืช---ไม่ค่อยมีปัญหาเรื่องศัตรูพืชหรือโรคพืชที่สำคัญ ระวังหนอนเจาะลำต้น ไส้เดือนฝอยทำลายราก
รู้จักอ้นตราย---N/A

ใช้ประโยชน์----ใช้ปลูกเป็นไม้ประดับ ตามสวนสาธารณะ และตามสวนทั่วไปเพราะให้ร่มเงาได้ดี มีดอกสวยงามกลิ่นหอม
สถานภาพ---พืชถิ่นเดียว (endemic) ของประเทศไทย *[พืชถิ่นเดียวหรือพืชเฉพาะถิ่น (endemic plants)  คือ พืชชนิดที่พบขึ้นและแพร่พันธุ์ตามธรรมชาติในบริเวณเขตภูมิศาสตร์เขตใดเขตหนึ่งของโลก และเป็นพืชที่มีเขตกระจายพันธุ์ทางภูมิศาสตร์ค่อข้างจำกัด ไม่กว้างขวางนัก มักจะพบพืชถิ่นเดียวบนพื้นที่ที่มีลักษณะจำกัดทางระบบนิเวศ เช่น บนเกาะ ยอดเขา หน้าผาของภูเขาหินปูน แอ่งพรุ ฯลฯ  ถิ่นที่อยู่ดังกล่าวมีสภาพจำกัดของสิ่งแวดล้อมหรือมีสภาพดินฟ้าอากาศเฉพาะที่ (microclimate).]*                        อ้างอิงจาก http://www.rspg.or.th/plants_data/rare_plants/definition.htm
ระยะออกดอก/ติดผล---กันยายน-ธันวาคม/พฤศจิกายน-มีนาคม
ขยายพันธุ์---เมล็ดตอนกิ่ง ต้นที่ได้จากการเพาะเมล็ดจะมีพุ่มสวยงามกว่า ต้นที่ได้จากกิ่งตอน

จำปาแดง/Magnolia x soulangiana

[mag-NO-lee-a] [soo-lan-jee-AH-nuh]

ดีหมี/ Cleidion javanicum

ที่อยู่อาศัย--- เกิดขึ้นในอินเดียและศรีลังกาผ่านมลายาถึงนิวกินี ออสเตรเลีย และแปซิฟิกตะวันตก เติบโตในหุบเขาในป่าดิบชื้นหรือป่ามรสุมและพบทั่วไปในป่าชั้นล่างมักจะใกล้บริเวณธารน้ำ ที่ระดับความสูงจากน้ำทะเล 400-800 (-1400) เมตร ในประเทศไทยพบได้มากทางภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคใต้ ที่ระดับความสูง 30-1,100 เมตร
ลักษณะ--- เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็กไม่ผลัดใบสูง 4-10 เมตร เรือนยอดทึบเปลือกต้นสีน้ำตาลเทา ลำต้นและกิ่งก้านเกลี้ยง ใบเดี่ยวขนาดกว้าง 3.5-8 ซม.ยาว10-25 ซม.รูปใบหอก ปลายใบเรียวแหลม โคนใบแหลม ขอบใบมีซี่ตื้นคมห่างๆ แผ่นใบหนาเรียบเป็นมันและเป็นสีเขียวเข้ม หลังใบเป็นสีอ่อน ที่ซอกของเส้นใบด้านท้องใบจะมีต่อมกระจัดกระจาย โดยปกติจะมองเห็นต่อมแบนหนึ่งหรือสองอันที่ด้านใดด้านหนึ่งของเส้นกลางใบที่ผิวด้านบนที่ฐานของใบ ก้านใบ ยาว 2-8 ซม. บวมที่โคน ปลายด้านบนเป็นร่อง ดอกเพศผู้และดอกเพศเมียแยกกันคนละต้น (Dioecious) หรืออาจมีดอกแยกเพศอยู่ในต้นเดียวกัน (Monoecious)ซึ่งหายาก ออกตามซอกใบ ดอกเพศผู้ออกดอกเป็นช่อกระจะเชิงลด ช่อดอกยาวประมาณ 8-21 ซม. มีกลีบเลี้ยง 3 กลีบ ดอกเพศผู้จำนวนมาก เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 2 มม.ดอกเพศเมียออกเดี่ยวๆเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 10-14 มม.ไม่มีกลีบดอก มีแต่กลีบเลี้ยงดอก 5 กลีบ ยอดเกสรเพศเมียแยกเป็นแฉก 2-3 แฉก ผลแคปซูลสีเขียวค่อนข้างกลมแห้งแฃ้วแตกได้ มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 2-3.5 ซม.มีพู 2 พู ชัดเจนน้อยที่จะมี 3 พู ผิวนอกเหนียว เนื้อชั้นในบางสีน้ำตาล แยกได้ 2 ซีก เมล็ดกลมเกลี้ยง เส้นผ่านศูนย์กลาง 1-1.2 ซม.สีน้ำตาลเข้ม มีจุดสีน้ำตาลอ่อน

Pictures by---https://efloraofindia.com/2013/11/11/cleidion-javanicum/
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---ชอบอากาศค่อนข้างชื้นและมีแสงแดดส่องรำไร ขึ้นได้ในดินหลายชนิดที่ระบายน้ำดี อัตราการเจริญเติบโต ปานกลาง การบำรุงรักษาต่ำ
การรดน้ำ---ต้องการน้ำปานกลาง รดน้ำปกติในช่วงเริ่มปลูกปีแรก วันละครั้ง หลังจากนั้น ปล่อยตามธรรมชาติได้
การตัดแต่งกิ่ง---สามารถตัดแต่งให้เป็นไม้ต้นหรือไม้พุ่มได้ใน 2-3 ปีแรก
การใส่ปุ๋ย---ไม่จำเป็นต้องใส่ปุ๋ย
ศัตรูพืช/โรคพืช---ไม่มีรายงานความเสียหายร้ายแรงจากศัตรูแมลงหรือเชื้อราตามธรรมชาติ
รู้จักอ้นตราย---พืชที่มีรายงานว่ามีพิษ ใบต้มมีพิษ นำมาใช้เป็นยาต้องระวังมาก สตรีมีครรภ์แท้งบุตรได้
ใช้ประโยชน์ --ใช้กินได้ ใบสดลวกกินกับเมี่ยงได้
ใช้เป็นยา--- ส่วนที่ใช้ เปลือกไม้ เมล็ด ใบ
- ตำรายาไทยใช้แก่นต้มกับน้ำดื่มเป็นยาแก้ไข้ หรือจะใช้ทั้ง 5 ส่วน (ราก, ต้น, ใบ, ดอก, ผล) นำมาต้มกับน้ำดื่มเป็นยาแก้ไข้ตัวร้อน ช่วยดับพิษไข้ก็ได้ รากใช้ต้มกับน้ำดื่มแก้ลมพิษในกระดูก
- ชาวเขาเผ่ากระเหรี่ยงจะใช้ราก ต้น หรือใบ นำมาต้มกับน้ำดื่มและอาบเป็นยาแก้ไข้ รักษาไข้มาลาเรีย
- ในหมู่เกาะโซโลมอน ยาต้มจากเปลือกไม้ใช้ภายนอกสำหรับอาบน้ำให้เด็กที่เป็นโรคหิด
ภัยคุกคาม---เนื่องจากสายพันธุ์นี้มีการกระจายพันธุ์ที่กว้างมาก มีประชากรจำนวนมาก ปัจจุบันไม่พบภัยคุกคามที่สำคัญใดๆ และไม่มีการระบุถึงภัยคุกคามที่สำคัญในอนาคต สายพันธุ์นี้จึงได้รับการประเมินล่าสุดใน IUCN Red List ประเภท 'กังวลน้อยที่สุด'
สถานะการอนุรักษ์---LC - Least Concern - National - IUCN Red List of Threatened Species.(2018)
ระยะออกดอก/ติดผล---เมษายน-มิถุนายน/พฤษภาคม-ตุลาคม
ขยายพันธุ์---เมล็ด

ขางปอยน้ำ/ Alchornea rugosa

[al-KOR-nee-uh] [roo-GO-suh]

ที่อยู่อาศัย--- ขึ้นกระจายอยู่ใน จีน (กวางตุ้ง, กวางสี, ไหหลำ,ยูนนาน) อินเดีย (อัสสัม, นิโคบาร์) พม่า ไทย เวียดนาม มาเลเซีย อินโดนีเซีย ฟิลิปปินส์ นิวกีนี ทางตอนเหนือของออสเตรเลียและหมู่เกาะบิสมาร์ก ที่อยู่อาศัยในป่าทุติยภูมิและป่าเสื่อมโทรม ทุ่งหญ้าบ่อยครั้งในสถานที่เปียกชื้นเช่นหนองน้ำหรือตามทางน้ำ เป็นพืชเขตร้อนชื้นซึ่งมักพบได้ในระดับความสูง 600-1,000 เมตร
ลักษณะ--- เป็นไม้พุ่มหรือไม้ต้นขนาดเล็ก สูงได้ประมาณ 1.5-5 (-10) เมตร ขนาดเส้นผ่านศูนย์ต้นไม่เกิน 20 ซม.dbh ยอดอ่อนมีขนเมื่อขยี้มีกลิ่นเหม็นเขียว ก้านใบ 0.5-3 ซม.ใบเดี่ยว 6.5-14 x 3-6.5 ซม.เรียงสลับใบรูปขอบขนานแกมรูปไข่กลับหรือรูปรีถึงรูปใบหอกกว้าง ฐานป้านหรือเป็นคลื่นเล็กน้อย มีต่อม 2 ต่อม ขอบใบหยัก ปลายแหลม เส้นใบยกขึ้นบนผิวใบด้านบน ดอกเป็นดอกช่อแยกเพศอยู่บนต้นเดียวกัน (Monoecious) ดอกเพศผู้มีหนามแหลมและแตกกิ่งยาวประมาณ 10-20 ซม.หรือมากกว่า กลีบเลี้ยง 2 หรือ 3 กลีบ รูปไข่  เกสรเพศผู้เรียงสลับ 2 แถว เส้นใยก่อตัวเป็นวงแหวน ดอกเพศเมีย ดอกแหลมหรือช่อดอกยาวประมาณ 10-15 ซม.กลีบเลี้ยง 4 กลีบ รูปไข่ ปลายแหลม ผลแคปซูลมี 3 พู ขนาด 7-8 x 9-10 มม เมล็ดรูปรีแบน สีน้ำตาลเป็นมันขนาด 6 x 4-5 มม.

Picture 1 by---http://www.phytoimages.siu.edu/imgs/benctan/re/Euphorbiaceae_Alchornea_rugosa_32764.html
Picture 2 by---http://phytoimages.siu.edu/imgs/pelserpb/r/Euphorbiaceae_Alchornea_rugosa_64273.html
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---ตำแหน่งร่มเงาบางส่วน [Part Sun (แสงแดดโดยตรง 4 ถึง 6 ชั่วโมงต่อวันไม่จำเป็นต้องต่อเนื่องกันโดยมีบางชั่วโมงเป็นอย่างน้อยในช่วงบ่าย).]ขึ้นได้ในดินหลากหลายชนิด ในป่ามักจะอยู่บนหรือใกล้กับหินปูนส่วนหนึ่ง ดินเหนียว ดินลึก อัตราการเจริญเติบโตปานกลาง การบำรุงรักษาต่ำ
การรดน้ำ---ต้องการน้ำปานกลาง รดน้ำปกติในช่วงเริ่มปลูกปีแรก วันละครั้ง หลังจากนั้น ปล่อยตามธรรมชาติได้
การตัดแต่งกิ่ง---สามารถตัดแต่งให้เป็นไม้ต้นหรือไม้พุ่มได้ใน 2-3 ปีแรก
การใส่ปุ๋ย---ไม่จำเป็นต้องใส่ปุ๋ย
ศัตรูพืช/โรคพืช---ไม่มีรายงานความเสียหายร้ายแรงจากศัตรูแมลงหรือเชื้อราตามธรรมชาติ
รู้จักอ้นตราย---None known
ใช้ประโยชน์--- บางครั้งต้นไม้ถูกเก็บเกี่ยวจากป่าเป็นแหล่งอาหารและยาในท้องถิ่น
-ใช้กินได้ ใบปรุงและกินเป็นผัก
-ใช้เป็นยา น้ำต้มรากและใบดื่มเป็นยาลดไข้และแก้ไข้มาลาเรีย เมล็ด เป็นยาถ่าย
-ใช้อื่น ๆ ใบใช้มวนบุหรี่ มวนยาเส้น ไม้ใช้เป็นเชื้อเพลิง
ภัยคุกคาม---เนื่องจากสายพันธุ์นี้ถูกคุกคามจากความเสื่อมโทรมของแหล่งที่อยู่อาศัย อย่างไรก็ตาม เนื่องจากการแพร่กระจายและการเกิดขึ้นในหลายพื้นที่ ภัยคุกคามจึงไม่ส่งผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญต่อประชากรทั้งหมด ถูกจัดวางไว้ใน IUCN Red List ประเภท 'ความกังวลน้อยที่สุด'
สถานะการอนุรักษ์---LC - Least Concern - National - IUCN Red List of Threatened Species.(2020)
-ชนิดนี้ได้รับการบันทึกว่าน่าเป็นห่วงน้อยที่สุดในจีน, น่าเป็นห่วงน้อยที่สุดในควีนส์แลนด์ และสูญพันธุ์ไปแล้วในสิงคโปร์ (EX)
ระยะออกดอก/ติดผล---ตลอดปี
ขยายพันธุ์---เมล็ด

มะเดื่อปล้อง/ Ficus hispida

[FY-kus] [HISS-pih-duh]

ที่อยู่อาศัย--- พบตลอดช่วงเทือกเขาหิมาลัยด้านนอกจาก Chenab ทางตะวันออกไปจนถึงเบงกอลภาคกลางและภาคใต้ของอินเดีย หมู่เกาะอันดามัน ศรีลังกา ยังพบในภูฏาน เนปาล จีน อินโดจีน รัฐควีนส์แลนด์ในออสเตรเลีย ตามที่ราบ ริมลำธาร ที่ระดับความสูง 500-1,100 เมตร ในประเทศไทยพบขึ้นตามป่าโปร่ง ป่าดิบแล้ง ป่าดิบเขา และริมลำธาร
ลักษณะ--- เป็นไม้พุ่มหรือไม้ต้น สูงได้ถึง 15 เมตร เส้นผ่านศูนย์กลางสูงสุด 25 ซม.เปลือกต้นสีเทา ต้นและกิ่งมีลักษณะเป็นข้อปล้องชัดเจน ทุกส่วนมีน้ำยางขาว ใบเดี่ยวออกเรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก ปลายใบแหลมโคนใบมน ผิวใบสาก กว้าง5-13 ซม.ยาว11-28 ซม. ขอบใบมีซี่หยักละเอียด โดยเฉพาะครึ่งปลายบน ดอกออกเป็นช่อตามกิ่งและลำต้น บางทีพบออกตามโคนต้น ผลกลมแป้นรูปลูกข่างสีเขียวออกเหลืองมีจุดสีซีดกว่า ขนาด 2.5-4 ซม.ผลแก่สีเหลือง
-ต้นไม้ผลิตดอกไม้สามชนิด ดอกเพศผู้เพศเมียมีลักษณะยาวและเพศเมียมีลักษณะสั้น มักเรียกว่า gall flower. ดอกไม้ทั้งสามประเภทมีอยู่ในโครงสร้างที่เรามักคิดว่าเป็นผลไม้
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---ชอบแสงแดดจัดแต่จะขึ้นได้ดีในที่ร่มบางส่วน (แสงแดดโดยตรง 4 ถึง 6 ชั่วโมงต่อวันต่อเนื่องกันในช่วงเช้า) ดินควรอุดมสมบูรณ์และมีการระบายน้ำดี
การรดน้ำ---ให้น้ำเป็นประจำ ปล่อยให้หน้าดินแห้งระหว่างการรดน้ำ ลดการรดน้ำในช่วงฤดูหนาว
การตัดแต่งกิ่ง---ตัดแต่งกิ่งเพื่อรักษาขนาดและรูปทรง ควบคุมความสูงและการเจริญเติบโต การตัดแต่งกิ่งที่ตาย กิ่งที่เสียหายหรือเป็นโรค สามารถทำได้ตลอดเวลา
การใส่ปุ๋ย---ใส่ปุ๋ยที่สมดุลทุกเดือน เดือนละครั้ง
ศัตรูพืช/โรคพืช---ไม่มีปัญหาแมลงหรือโรคร้ายแรง แมลงศัตรูพืชที่อาจเกิดขึ้น ได้แก่ เพลี้ยอ่อน ด้วงแตงกวา แมลงหวี่ มวนง่าม หนอนกระทู้ผัก/อาจพบการเน่าของดอก, โรคเหี่ยวฟิวซาเรี่ยม, โรคเหี่ยวจากแบคทีเรีย, โรคราน้ำค้างและโรคราแป้ง
รู้จักอันตราย---ผลไม้ทำให้เกิดการระคายเคืองในลำไส้ซึ่งอาจทำให้เสียชีวิตได้
ใช้ประโยชน์---บางครั้งต้นไม้ถูกเก็บเกี่ยวจากป่าเพื่อใช้เป็นอาหารและยา
ใช้กินได้---ช่อดอกกินเป็นผักสด ผลอ่อนดิบสีเขียวปรุงสุกเป็นผัก ในขณะที่ผลสุกจะกินสด (แต่มักไม่นิยมกินเพราะข้างในมีแมลง) บางครั้งนำผลสุกมาทำแยมบ้าง
ใช้เป็นยา--- ส่วนที่ใช้: เปลือกผลไม้ ใบไม้ ราก ใช้กันอย่างแพร่หลายในยาแผนโบราณและมีผลทางเภสัชวิทยาหลายอย่างที่สามารถรองรับการใช้งานแบบดั้งเดิม เป็นยาแผนโบราณที่ใช้ในในอินเดีย จีน ศรีลังกา ออสเตรเลียและพม่าในการรักษาโรคท้องร่วง, แผลในกระเพาะอาหาร, โรคโลหิตจาง, โรคเบาหวาน, การอักเสบและมะเร็ง-น้ำผลไม้ รากใช้ในการรักษาไข้ เปลือกนั้นมีสารต้านอนุมูลอิสระแก้อารมณ์แปรปรวนและใช้เป็นยาชูกำลัง น้ำผลไม้ ใช้ในการรักษาปัญหาตับ
ใช้อื่น ๆ---เส้นใยที่ได้จากเปลือกชั้นในนั้นใช้สำหรับทำเชือก สายระระโยงระยาง
- มีการเพาะปลูกในอินเดียเพื่อสรรพคุณทางยา เช่น แก้ท้องเสีย
- ในเนปาลใช้เป็นอาหารสัตว์
ภัยคุกคาม--เนื่องจากสายพันธุ์นี้ถูกคุกคามจากความเสื่อมโทรมของแหล่งที่อยู่อาศัย อย่างไรก็ตาม เนื่องจากการแพร่กระจายและการเกิดขึ้นในหลายพื้นที่ ภัยคุกคามจึงไม่ส่งผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญต่อประชากรทั้งหมด ถูกจัดวางไว้ใน IUCN Red List ประเภท 'ความกังวลน้อยที่สุด'
สถานะการอนุรักษ์---LC - Least Concern - National - IUCN Red List of Threatened Species.(2019)
ระยะออกดอก/ติดผล---มกราคม-มีนาคม/เเมษายน-พฤษภาคม
ขยายพันธุ์---เมล็ด ตอนกิ่ง ปักชำ

มะกล่ำตาไก่/Adenanthera microsperma

[ad-en-AN-ther-uh] [my-kro-SPERM-uh]

ชื่อวิทยาศาสตร์--- Adenanthera microsperma Teijsm. & Binn.(1864)
ชื่อพ้อง--- Has 2 Synonyms.See all https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:472162-1#synonyms
---Adenanthera pavonina var. microsperma (Teijsm. & Binn.) I.C.Nielsen.(1980)
---Adenanthera tamarindifolia Pierre.(1899)
ชื่อสามัญ--- Acacia coral, Red beads, Red bead tree, Bead tree.
ชื่ออื่น ---- บนซี (สตูล); มะกล่ำตาไก่ (ภาคเหนือ); ไพ, ไพเงินกล่ำ (ภาคใต้);[CAMBODIA: Chraèh phnôm, Muntrèi, Phlëu ni:ëng.];[CHINESE: Hǎi hóngdòu (Hong Kong); Xiǎo shí kǒngquè dòu (Taiwan).];[LAOTIAN: Lam ta khouay.];[MALAY: Kenderi (Indonesia), Segawe (Java), Sigawe (Indonesia, Java).];[SINHALESE: Madatiya, Vang aepala.];[THAI: Bon see (Stun); Ma glam dtaa gai, Maklam takai (Northern), Ma glam dton, Ma khlam ton, Phai, Phai ngoen klam (Peninsular).];[VIETNAMESE: Chi chi, Muồng nước, Muồng ràng ràng, Rang ràng.].
ชื่อวงศ์ ---- FABACEAE (LEGUMINOSAE-MIMOSOIDEAE)
EPPO Code---ADEMI (Preferred name: Adenanthera microsperma.)
ถิ่นกำเนิด---ทวีปเอเซีย
เขตกระจายพันธุ์---จีนตอนใต้ พม่า ไทย กัมพูช าลาว เวียดนาม มาเลเซีย อินโดนีเซีย หมู่เกาะอันดามันและนิโคบาร์
นิรุกติศาสตร์---ชื่อของสกุล 'Adenanthera' เป็นการรวมคำศัพท์ภาษากรีก "aden" = ต่อม และ "anthera" = อับเรณู จากคำว่า "anthos" = ดอกไม้ โดยอ้างอิงถึงต่อมเล็กๆ บนอับเรณู ; ชื่อเฉพาะ 'microsperma' จากรูปแบบละตินของ 'mikros'  ขนาดเล็ก = และจากภาษากรีก 'sperma' = เมล้ดพันธุ์ อ้างอิงถึงเมล็ดที่เล็กในสกุล
Adenanthera microsperma เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์ถั่ว (Fabaceae หรือ Leguminosae) วงศ์ย่อยสีเสียด (Mimosoideae) ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย Johannes Elias Teijsmann (1808–1882) นักพฤกษศาสตร์ชาวดัตช์ และได้รับชื่อที่แน่นอนในปัจจุบันโดย Simon Binnendijk (1821–1883) นักพฤกษศาสตร์ชาวดัตช์.ในปีพ.ศ.2407

Picture 1 by---https://efloraofindia.com/2011/02/02/adenanthera-microsperma/
Picture 2 by---https://sites.google.com/site/efloraofindia/species/a---l/f/fabaceae/adenanthera/adenanthera-microsperma                                                                                                                                                     ที่อยู่อาศัย--- พบตามธรรมชาติใน จีนตอนใต้ พม่า ไทย กัมพูช าลาว เวียดนาม มาเลเซีย อินโดนีเซีย หมู่เกาะอันดามันและนิโคบาร์ เกิดขึ้นในหุบเขา ตามลำธารป่าไม้ จากระดับน้ำทะเล 600 - 1,000 เมตร พบตามป่าดงดิบ ป่าเบญจพรรณ หรือตามชายป่าเปิด ที่ระดับความสูงไม่เกิน 700 เมตร
ลักษณะ--- เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง สูง 8-15 เมตร เส้นผ่านศูนย์กลางสูงสุด 90 ซม.ใบประกอบแบบขนนกสองชั้น (Bipinnate) เรียงสลับกันใบย่อย 8-16 คู่ รูปวงรีแกมขอบขนาน กว้าง 1-3.5 ซม. ยาว 2-5.5 ซมใบย่อยเรียงสลับรูปรี ดอกสีเหลืองออกเป็นช่อตามซอกใบมีลักษณะเป็นแกน สีเหลืองอ่อน มีขนประปราย ก้านดอกสั้น กลีบเลี้ยงรูปถ้วยยาว0.5-0.8 มม. ปลายแยกเป็นแฉกสั้น 5 แฉก กลีบดอกรูปขอบขนานแกมรูปใบหอก ยาว 2-3 มม.ผลเป็นฝักรูปแถบบิดเวียน กว้าง 8-12 มม.มีรอยคอดตามรูปเมล็ดชัดเจน เมื่อแก่แตกตามยาวและบิดเพื่อกระจายเมล็ด เมล็ด รูปค่อนข้างกลม แข็ง สีแดงเลือดนกหรือแดงส้ม ผิวมัน ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 5-7 มม.
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---เป็นต้นไม้ที่ต้องการแสงแดดจัด (แสงแดดโดยตรง 6-8 ชั่วโมงต่อวัน) หรือร่มเงาบางส่วน (แสงแดดโดยตรงไม่น้อยกว่า 4-6 ชั่วโมงต่อวัน) ชอบดินที่อุดมสมบูรณ์และมีการระบายน้ำดี ค่า pH  5.6 - 6.0 (ที่เป็นกรด) 6.1 - 6.5 (มีกรดเล็กน้อย) อัตราการเจริญเติบโตของพืช ปานกลาง-
-สปีชีส์นี้มีความสัมพันธ์ทางชีวภาพกับแบคทีเรียในดินบางชนิดแบคทีเรียเหล่านี้ก่อตัวเป็นก้อนบนรากและตรึงไนโตรเจนในบรรยากาศ ไนโตรเจนบางส่วนนี้ถูกใช้โดยพืชที่กำลังเติบโต แต่บางชนิดก็สามารถใช้โดยพืชอื่น ๆ
การรดน้ำ---ต้องการน้ำปานกลาง ต้นที่ปลูกใหม่ในช่วงปีแรก ต้องรดน้ำทุกวัน (วันละ1ครั้ง) หลังจากนั้น 2-3 เดือน รดน้ำอย่างเพียงพอทุกๆ 2 สัปดาห์ในช่วงฤดูใบไม้ผลิและฤดูใบไม้ร่วง จำเป็นต้องรดน้ำบ่อยขึ้นในฤดูร้อน ลดการให้น้ำในฤดูหนาว  
ตัดแต่งกิ่งเพื่อรักษาขนาดและรูปทรง ทำให้ทรงพุ่มโปร่งและเพื่อการเจริญเติบโตใหม่ การตัดแต่งกิ่งที่ตาย กิ่งที่เสียหายหรือเป็นโรค สามารถทำได้ตลอดเวลา
การใส่ปุ๋ย---ไม่จำเป็นต้องใส่ปุ๋ย
ศัตรูพืช/โรคพืช---ไม่ค่อยมีโรคหรือแมลงรบกวน
รู้จักอันตราย--- เมล็ดมีพิษ ห้ามรับประทาน
ใช้ประโยชน์---ใช้กิน ยอดอ่อนลวกรับประทานได้
ใช้เป็นยา--- ตำรายาไทย ใช้ต้มกินแก้โรคปวดข้อ บำรุงธาตุ แก้ท้อง ร่วงและบิด รากใช้ขับเสมหะ เมล็ดบดพอกดับพิษ รักษาแผลหนองและฝี -ในกัมพูชาผู้คนใช้ฝักสดหรือแห้งต้มดื่มแก้โรคบิด
ใช้ปลูกประดับ---ใช้ปลูกให้ร่มเงา ตามสวนสาธารณะและสวนทั่วไป
อื่น ๆ---ไม้สีเหลืองสีน้ำตาลถึงสีน้ำตาลแดง มีความแข็งแรง แข็งหนักทนทาน ได้รับความนิยมอย่างมากใช้สำหรับสร้างบ้าน เฟอร์นิเจอร์ ทำอุปกรณ์ที่ใช้ในร่มได้ดี
ภัยคุกคาม--เนื่องจากสายพันธุ์นี้ถูกคุกคามจากความเสื่อมโทรมของแหล่งที่อยู่อาศัย อย่างไรก็ตาม เนื่องจากการแพร่กระจายและการเกิดขึ้นในหลายพื้นที่ ภัยคุกคามจึงไม่ส่งผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญต่อประชากรทั้งหมด ถูกจัดวางไว้ใน IUCN Red List ประเภท 'ความกังวลน้อยที่สุด'
สถานะการอนุรักษ์---LC - Least Concern - National - IUCN Red List of Threatened Species.(2019)
ระยะออกดอก/ติดผล---เมษายน - ตุลาคม
ขยายพันธุ์---เมล็ด

มะกล่ำต้น, มะกล่ำตาช้าง/ Adenanthera pavonina

[ad-en-AN-ther-uh] [pav-ON-ee-nuh]

ชื่อวิทยาศาสตร์---Adenanthera pavonina L.(1753)
ชื่อพ้อง---Has 4 Synonyms.
---Adenanthera gersenii Scheff.
---Adenanthera polita Miq.
---Corallaria parvifolia Rumph.
---More.See all The Plant List http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/ild-2
ชื่อสามัญ---Red bead tree, Circassian seed, Circassian-bean, Coral bean tree, Coral wood, Crab's eyes, False sandalwood, False red sandalwood, False wiliwili, Jumbie bead, Peacock flower-fence, Peacock tree, Polynesian peanut, Red sandalwood, Red sandalwood tree, Red wood, Saga bean tree
ชื่ออื่น ---มะแค้ก, หมากแค้ก (เงี้ยว-แม่ฮ่องสอน); มะแดง, มะโหกแดง, มะหัวแดง(ภาคเหนือ); มะกล่ำต้น, มะกล่ำตาช้าง(ทั่วไป); อีหลำ (อุบลราชธานี) ;[ASSAMESE: Chandan, Ku-sandan, Raktchandan, Ronga-chandan.];[CAMBODIA: Chan’ trèi.];[BENGALI: Ranjana.];[BRAZIL: Adenantero, Árvore-coral, Carolina, Falso-sândalo.];[BURMESE: Mai-chek.];[CHINESE: Hai hong dou, Xiang si dou.];[CUBA: Mato colorado.];[DUTCH: Koraalboom.];[FRENCH: Adénanthère, Bois de condori, Bois de corail, Crête de paon.];[GERMAN: Condoribaum, Indischer Korallenbaum, Rotes Sandelholz, Roter Sandelholzbaum.];[HINDI: Ratan gunj.];[INDIA: Rajana, Condori.];[INDONESIA: Kitoke laut (Sundanese); Saga telik, Segawe sabrang (Java).];[ITALIAN: Pavoncina minore, Semi di corallo.];[LAOS: Lam.];[MADAGASCAR: Bonaramena, Conori, Kafe bonara.];[MALAYSIA: Saga telik, Segawé sabrang (Java); Saga tumpul (Peninsular).];[MEXICAN: Madera rosada.];[MYANMAR: Mai-chek, Ywe, Ywe-gyi, Ywe-ni.];[PHILIPPINES: Malatinglin.];[PORTUGUESE: Acácia-coral, Acácia-espiral, Olho-de-dragão, Olhos-de-pavão, Sándalo-vermelho, Tento-vermelho.];[SPANISH: Arbol de coral, Caralillo, Caralín.];[SRI LANKA: Mas-moca.];[SWEDISH : Korallträd, Rött sandelträd.];[TAIWAN: Kǒngquè dòu.];[TAMIL: Anaikuntumani, Anikundumani.];[THAI: Ma-khaek, Mak-khaek (Shan-Mae Hong Son); Ma daeng, Ma hok daeng, Ma hua daeng (Northern); Ma klam ton, Ma klam ta chang (General); I lam (Ubon Ratchathani).];[TONGA: Legliz.];[USA/HAWAII: False wili wili.];[VIETNAMESE: Cây gió, Kiền kiện, Muồng nước, Trạch quạch, Thuốc rắn.].
ชื่อวงศ์--- LEGUMINOSAE (FABACEAE)-MIMOSOIDEAE
EPPO Code---ADEPA (Preferred name: Adenanthera pavonina.)
ถิ่นกำเนิด---ทวีปเอเชีย
เขตกระจายพันธุ์--- เอเซียใต้ และเอเซียตะวันออกเฉียงใต้ จากศรีลังกาจนถึงหมู่เกาะโซโลมอน
นิรุกติศาสตร์---ชื่อของพืชสกุล'Adenanthera' เป็นการรวมคำศัพท์ภาษากรีก "aden" = ต่อม และ "anthera" = อับเรณู จากคำว่า "anthos" = ดอกไม้ โดยอ้างอิงถึงต่อมเล็กๆ บนอับเรณู ; ชื่อของสายพันธุ์มาจากภาษาละติน "pavo, -onis" = นกยูง ดังนั้นจึงคล้ายกับนกยูง
Adenanthera pavonina เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์ถั่ว (Fabaceae หรือ Leguminosae) วงศ์ย่อยสีเสียด (Mimosoideae) ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย Carl Linnaeus (1707–1778) นักชีววิทยาและนักพฤกษศาสตร์ชาวสวีเดนในปี พ.ศ.2296
2 Accepted Infraspecifics;-
-Adenanthera pavonina var. luteosemiralis (G.A.Fu & Y.K.Yang) X.Y.Zhu.(2007)
-Adenanthera pavonina var. pavonina

ที่อยู่อาศัย---เป็นพืชเฉพาะถิ่นทางตอนใต้ของจีนและอินเดียมีการกระจายอย่างกว้างขวางไปยัง มาเลเซียตะวันตกและแอฟริกาตะวันออกรวมถึงเกาะส่วนใหญ่ในภูมิภาคแปซิฟิกและแคริบเบียน พบได้ในป่าชั้นต้นและป่าชั้นรอง รวมถึงป่าดิบชื้น ป่าแห้งตามฤดูกาล ทุ่งหญ้าสะวันนาเปิด ที่ดินเพื่อเกษตรกรรม ขอบป่า ป่าไม้และพื้นที่ชายฝั่งทะเล และสามารถพบได้ทั่วไปในเขตร้อนชื้น ที่ระดับความสูงถึง 300-400 เมตร ในประเทศไทยพบขึ้น ตามป่าเต็งรัง ป่าเบญจพรรณและป่าดิบชื้นทั่วไป ทั่วทุกภาคของประเทศ
ลักษณะ--- เป็นไม้ยืนต้นผลัดใบระยะสั้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ สูงถึง15-20 เมตร มีเส้นผ่านศูนย์กลางไม่เกิน 45 ซม กิ่งก้านใหญ่แผ่กว้าง  ลักษณะเปลือกต้นชั้นนอกของมะกล่ำตาช้าง มีสีน้ำตาลแก่หรือออกเทา เปลือกชั้นในนุ่มสีครีมอ่อน ใบประกอบแบบขนนก2ชั้น ใบย่อยขนาดกว้าง 1-2 ซม.ยาว 1.5-3.5 ซม.ฐานไม่สมมาตร ด้านบนใบสีเขียวอมเทา ด้านล่างสีอ่อนกว่ามีนวลเล็กน้อย ช่อดอกแคบยาว ออกในซอกใบบนๆหรือแตกแขนงที่ปลายกิ่ง ช่อยาว 7.5-20 ซม.ดอกขนาด 0.3 ซม.สีเหลืองครีม ดอกแก่เปลี่ยนเป็นสีส้ม ดอกมีกลิ่นหอมในตอนเย็นคล้ายกลิ่นดอกส้ม ผล เป็นฝักแบนยาว 15-22 x 1.3-1.5 (-2) ซม.บิดเป็นเกลียวแน่น แตกได้เป็น 2 เส้น เมล็ดขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 7.5-9 มม.แบนเกลี้ยงและเป็นมันสีแดงสด มี 8-12 เมล็ด ติดอยู่ในฝักเป็นเวลานาน
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---ต้องการตำแหน่งที่มีแสงแดดจัด (แสงแดดโดยตรง 6-8 ชั่วโมงต่อวัน) เติบโตได้ในดินหลากหลายชนิด ชอบดินที่มีความอุดมสมบูรณ์ปานกลางและมีความชื้นพอเหมาะ ระบายน้ำได้ดีค่า pH ในช่วง 5 - 7 ซึ่งทนได้ 4.5 - 7.5 ทนทานต่อความแห้งแล้ง อัตราการเจริญเติบโตของพืช ปานกลาง
-สปีชีส์นี้มีความสัมพันธ์ทางชีวภาพกับแบคทีเรียในดินบางชนิดแบคทีเรียเหล่านี้ก่อตัวเป็นก้อนบนรากและตรึงไนโตรเจนในบรรยากาศ ไนโตรเจนบางส่วนนี้ถูกใช้โดยพืชที่กำลังเติบโต แต่บางชนิดก็สามารถใช้โดยพืชอื่น ๆ
การรดน้ำ---ต้องการน้ำปานกลาง ต้นที่ปลูกใหม่ในช่วงปีแรก ต้องรดน้ำทุกวัน (วันละ1ครั้ง) หลังจากนั้น 2-3 เดือน รดน้ำอย่างเพียงพอทุกๆ 2 สัปดาห์ในช่วงฤดูใบไม้ผลิและฤดูใบไม้ร่วง จำเป็นต้องรดน้ำบ่อยขึ้นในฤดูร้อน ลดการให้น้ำในฤดูหนาว  
การตัดแต่งกิ่ง---ตัดแต่งกิ่งเพื่อรักษาขนาดและรูปทรง ทำให้ทรงพุ่มโปร่งและเพื่อการเจริญเติบโตใหม่ การตัดแต่งกิ่งที่ตาย กิ่งที่เสียหายหรือเป็นโรค สามารถทำได้ตลอดเวลา
การใส่ปุ๋ย---ไม่จำเป็นต้องใส่ปุ๋ย
ศัตรูพืช/โรคพืช---ไม่ค่อยมีโรคหรือแมลงรบกวน
รู้จักอันตราย---เมล็ดดิบ มีพิษ ห้ามรับประทาน

ใช้ประโยชน์--- ต้นไม้ได้รับการปลูกอย่างแพร่หลายในเขตร้อนสำหรับการใช้งานที่หลากหลาย
ใช้กินได้--- ในหลาย ๆ เกาะในมหาสมุทรแปซิฟิก (เช่นเมลานีเซียและโพลินีเซีย) สายพันธุ์นี้เป็นที่รู้จักกันในชื่อ 'ต้นไม้อาหาร'  เมล็ดสีแดงสดใสมีรสชาติเหมือนถั่วเหลืองมีน้ำมัน 25% และโปรตีน 39% เมล็ดจะถูกคั่วและกินโดยมนุษย์ ใบอ่อนจะถูกกินเป็นผัก
ใช้เป็นยา--- ในอินเดีย มาเลเซียและอินโดนีเซีย สปีชีส์นี้ใช้ในการแพทย์แผนโบราณกับโรคไขข้ออักเสบ, ไมเกรน, ปวดหัว; และโรคบิด เมล็ดใช้ตำพอกดับพิษรักษาแผลหนองฝี
ใช้ปลูกเป็นไม้ประดับ--- นิยมปลูกตามบ้านเรือน วัดวาอาราม สวนสาธารณะ ปลูกริมถนนและในพื้นที่ส่วนกลางเพื่อให้ร่มเงา ปลูกตามแนวเขตของสนามซึ่งเป็นการบังลม เป็นไม้ประดับให้ร่มเงาได้ดีที่นิยมปลูกกันอย่างกว้างขวาง
ในระบบวนเกษตร--- ปลูกเพื่อใช้เป็นปุ๋ยพืชอาหารสัตว์และปุ๋ยพืชสดเพื่อการปรับปรุงดิน ในอินโดนีเซียและมาเลเซียมีการปลูกต้นไม้เพื่อบังแดดในสวนกาแฟ กานพลูและสวนยาง
ใช้อื่น ๆ---แก่นไม้เป็นสีเหลืองสดใส เนื้อไม้มีความแข็งแข็งแกร่งทนทาน และถูกใช้สำหรับการสร้างผลิตภัณฑ์ไม้ตกแต่งเช่นเดียวกับการก่อสร้างสะพานและของใช้ในครัวเรือน (คานเสาไม้ค้ำและคาน) เกวียน ใช้ทำเฟอร์นิเจอร์คุณภาพสูง ใช้ทำงานที่ละเอียด
-เปลือกอุดมไปด้วยซาโปนินและสามารถใช้เป็นสบู่สำหรับซักเสื้อผ้า ฯลฯ นอกจากนี้ยังใช้เป็นแชมพูสระผม
-เป็นไม้ฟืนที่ได้รับความนิยมในหมู่เกาะแปซิฟิกเนื่องจากไม้ถูกเผาไหม้อย่างรวดเร็วและให้ความร้อนจำนวนมาก-เมล็ดสีแดงมันวาวใช้สำหรับทำสร้อยคอและของประดับตกแต่ง ใช้สำหรับทำสายประคำ
-ในอดีตเมล็ดถูกนำมาใช้แบบดั้งเดิมโดยเภสัชกรและช่างทองใช้เป็นน้ำหนักเนื่องจากเมล็ดมีความสม่ำเสมอและมีการเปลี่ยนแปลงน้อย (แต่ละเมล็ดหนัก 0.25 กรัม)
-เมล็ดมีน้ำมันมาก น้ำมันที่ได้จากเมล็ดมีปริมาณที่ประเมินค่าได้ ประมาณ 20% ของlignoceric acid ซึ่งไม่ค่อยพบในน้ำมันของสายพันธุ์อื่น
-พืชเป็นแหล่งของสารย้อมสี สีย้อมสีแดงนั้นได้มาจากเปลือกไม้ฝอย สีย้อมนี้ใช้สำหรับการย้อมผ้าและใช้โดยฮินดูสของอินเดียสำหรับเครื่องหมายศักดิ์สิทธิ์วางบนหน้าผาก
ภัยคุกคาม---เนื่องจากสายพันธุ์นี้ถูกคุกคามจากความเสื่อมโทรมของแหล่งที่อยู่อาศัย อย่างไรก็ตาม เนื่องจากการแพร่กระจายและการเกิดขึ้นในหลายพื้นที่ ภัยคุกคามจึงไม่ส่งผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญต่อประชากรทั้งหมด ถูกจัดวางไว้ใน IUCN Red List ประเภท 'ความกังวลน้อยที่สุด'
สถานะการอนุรักษ์---LC - Least Concern - National - IUCN Red List of Threatened Species.(2019)
ระยะออกดอกติดผล---ตลอดปี
ขยายพันธุ์---เมล็ด

ปาโลแซนโต / Triparis cumingiana

[TRIP-la-ris] [kum-ing-ee-AH-na]

                                ดอกเพศผู้                                                           ดอกเพศเมียกลีบดอกร่วงหมดแล้ว

ที่อยู่อาศัย-- มีถิ่นกำเนิดในอเมริกากลางและอเมริกาใต้เขตร้อน ถูกเรียกว่า Ant Tree เพราะในลำต้นและกิ่งก้านที่ เป็นโพรง อาศัยอยู่โดยมดที่ดุดันเป็นพิเศษ ( Pseudomyrmex triplaridis Forel) ซึ่งปกป้องต้นไม้จากสัตว์กินพืช
ลักษณะ--- เป็นไม้ยืนต้นผลัดใบหรือกึ่งผลัดใบ สูง 6-10 (20) เมตร เส้นผ่านศูนย์กลางลำต้น 10- 30 (-45) ซม เปลือกต้นหนาเรียบสีน้ำตาลอ่อนหรือเทา กิ่งก้านเป็นโพรง แตกกิ่งจำนวนมากแผ่เป็นพุ่มกว้าง ใบเดี่ยวรูปรีหรือรูปไข่ยาว 10- 30 ซม.และกว้าง 4 -12 ซม.โคนใบมนเบี้ยวปลายแหลมแผ่นใบหนาเหนียว ก้านใบยาว 1-2 ซม.ดอกเพศผู้และเพศเมียอยู่คนละต้น (Dioecious) ช่อดอกเพศผู้ออกที่ซอกใบ มีหนามแหลมมีหลายแขนงยาวได้ถึงกว่า 30 ซม.มีดอกย่อยเล็กๆจำนวนมากดอกสีขาวแกมเขียวยาวประมาณ 0.5 ซม.ดอกย่อย (เกือบไร้ก้าน) เกิดจากกลีบเลี้ยงรูปกรวยมีขน 6 แฉก เกสรเพศผู้สีเหลืองอมเขียว 9 อัน ต้นเพศเมียออกดอกเป็นช่อยาวตามกิ่งหรือที่ปลายกิ่ง ช่อดอกเพศเมียสีแดงสดยาวได้ถึง 20 ซม.มีดอกบนก้านช่อยาว 0.2-0.8 ซม. เกิดจากกลีบเลี้ยงรูปหลอดยาวประมาณ 1 ซม. มีสามแฉก กลีบแรกสีขาวและมีกลีบดอก 3 กลีบ แฉกหลังจากเปิดดอกจะยืดออกเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าสามปีกยาวสูงสุดประมาณ 4.5 ซม. และกว้าง 0.6 ซม.สีชมพูอมแดง ผลรูปรีมีขนสั้น ยาวประมาณ 1.2 ซม.มีปีกติดทน 3 ปีกจากกลีบเลี้ยง ยาว 3 - 4.5 ซม.ผลอ่อนสีเขียวหรือแดง เปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลเมื่อแก่ มีเมล็ดแหลม 1 เมล็ด มีส่วนสามเหลี่ยม ยาวประมาณ 1 ซม.สีน้ำตาลมันวาว.เมื่อผลแแตกเมล็ดจะปลิวไปตามลม ดอกทยอยบานและบานทนอยู่ได้1สัปดาห์ ส่งกลิ่นหอมแรงตลอดวัน หากเป็นต้นใหญ่ที่ออกดอกจำนวนมากจะหอมแรงจนฉุน
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---ต้องการแสงแดดเต็ม [Full sun (แสงแดดโดยตรง 6-8 ชั่วโมงต่อวัน).] หรือร่มเงาบางส่วน [Part Shade (แสงแดดโดยตรง 4 ถึง 6 ชั่วโมงต่อวันต่อเนื่องกันในช่วงเช้า).] ทนต่ออุณหภูมิต่ำสุดถึง -2 °C ได้ในระยะเวลาสั้น ๆ แต่ใบจะได้รับความเสียหาย ชอบดินที่อุดมไปด้วยอินทรีย์วัตถุ เป็นกรดเล็กน้อยหรือเป็นกลาง ความชื้นในดินสม่ำเสมอและมีการระบายน้ำดี อัตราการเจริญเติบโต ปานกลาง การบำรุงรักษาต่ำ
การรดน้ำ---ต้องการน้ำปานกลาง ต้นที่ปลูกใหม่ต้องรดน้ำทุกวัน (วันละ 1 ครั้ง) หลังจากผ่านไป 2-3 สัปดาห์ สามารถลดการให้น้ำลงได้ (2 วัน/ครั้ง) แต่ยังคงต้องรดน้ำเป็นประจำหากฝนไม่ตกเพื่อให้ดินชุ่มชื้นอยู่เสมอ ในฤดูแล้งควรให้น้ำมากขึ้น (วันละ 2 ครั้ง) ทนต่อความแห้งได้ในช่วงสั้นๆ
การตัดแต่งกิ่ง---ตัดแต่งกิ่งเพื่อรักษาขนาดและรูปทรง ทำให้ทรงพุ่มโปร่งและเพื่อการเจริญเติบโตใหม่หลังออกดอกและออกผลหมด การตัดแต่งกิ่งที่ตาย กิ่งที่เสียหายหรือเป็นโรค สามารถทำได้ตลอดเวลา ถ้าตัดกลับจะแตกหน่อจากตอทันที
การใส่ปุ๋ย---ใส่ปุ๋ยเม็ดอเนกประสงค์สูตรสมดุล เดือนละ 1 ครั้ง ให้ปุ๋ยต้นไม้ ด้วยปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก ปีละ 1 ครั้ง หลังการตัดแต่งกิ่ง
ศัตรูพืช/โรคพืช---ไม่พบปัญหาศัตรูพืชหรือโรค ต้นไม้ชนิดนี้จะสร้างความสัมพันธ์ซึ่งกันและกันกับมด ซึ่งสามารถปกป้องต้นไม้จากผู้บุกรุกด้วยการกัดที่เจ็บปวด
รู้จักอ้นตราย---กิ่งก้านมีขนและกลวง เป็นที่อาศัยอยู่ของมดที่ดุร้ายเป็นพิเศษ [Pseudomyrmex triplaridis Forel (เป็นมดตาโตเรียวมีลักษณะคล้ายตัวต่อ).] พวกมันจะลงมาเป็นฝูงและโจมตีสิ่งมีชีวิตบนลำตัว อย่างอุกอาจ
ใช้ประโยชน์---ใช้ปลูกประดับ เป็นไม้ต่างประเทศที่ทนแล้งได้ดี ทรงพุ่มแผ่กว้างสวยงาม
ใช้เป็นยา--- ยาต้มเปลือกใช้ในการรักษาโรคบิด โรคท้องร่วง
ใช้อื่น ๆ--- แก่นไม้เป็นสีเทาเทาน้ำตาลถึงชมพูอมน้ำตาล เนื้อไม้ไม่คงทนมากมีความอ่อนไหวต่อการถูกโจมตีจากการสลายตัวของเชื้อราและความเสี่ยงต่อปลวก ถูกใช้เพื่อวัตถุประสงค์เช่นชิ้นส่วนเฟอร์นิเจอร์กล่องและลัง ก่อสร้างภายใน แผ่นใยไม้อัดและไม้อัด
ภัยคุกคาม--เนื่องจากสายพันธุ์นี้ถูกคุกคามจากความเสื่อมโทรมของแหล่งที่อยู่อาศัย อย่างไรก็ตาม เนื่องจากการแพร่กระจายและการเกิดขึ้นในหลายพื้นที่ ภัยคุกคามจึงไม่ส่งผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญต่อประชากรทั้งหมด ถูกจัดวางไว้ใน IUCN Red List ประเภท 'ความกังวลน้อยที่สุด'
สถานะการอนุรักษ์---LC - Least Concern - National - IUCN Red List of Threatened Species.(2019)
ระยะออกดอก/ติดผล---มกราคม-กุมภาพันธ์/กุมภาพันธ์-พฤษภาคม
ขยายพันธุ์---เพาะเมล็ด ใช้เวลางอก 2-6 สัปดาห์และโดยการปักชำ

แหนนา/Terminalia glaucifolia

Genus : [ter-min-NAY-lee-uh]

ชื่อวิทยาศาสตร์ ---Terminalia glaucifolia Craib.(1928)
ชื่อพ้อง---This name is unresolved. No synonyms are record for this name.
ชื่อสามัญ---None (Not recorded)
ชื่ออื่น ---แหน (ทั่วไป); แหนขี้นก (ภาคเหนือ); แหนนก,แหนนา (ภาคกลาง,ภาคเหนือ); แหนปีกใหญ่ (ชลบุรี,นครสวรรค์,อุทัยธานี); ตีนนก (นครราชสีมา,ปราจีนบุรี); หางแหน (บุรีรัมย์) ; [THAI: Hnae (General); Hnae khi nok (Northern); Hnae nok,  Hnae na (Central, Northern); Hnae pik yai (Chon Buri, Nakhon Sawan, Uthai Thani); Tin nok (Nakhon Ratchasima, Prachin Buri); Hang hnae (Buri Ram).];
ชื่อวงศ์ --- COMBRETACEAE
EPPO Code---TEMSS (Preferred name: Terminalia sp.)
ถิ่นกำเนิด---ทวีปเอเซีย- ประเทศไทย
เขตกระจายพันธุ์---อินเดีย พม่า ลาว
นิรุกติศาสตร์---ชื่อพืชสกุลนี้ 'Terminalia' มาจากคำในภาษาละติน ว่า 'terminus'ซึ่งหมายถึงการสิ้นสุดของใบที่ปลายยอด ; ชื่อสกุล 'Terminalia' ; ชื่อเฉพาะ 'glaucifolia' จากภาษากรีก 'glaukos' หมายถึงใบไม้สีเทาหรือสีเขียวอมฟ้า
Terminalia glaucifolia เป็นสายพันธุ์ของพืชดอกในครอบครัววงศ์สมอ (Combretaceae) ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์ครั้งแรกโดย William Grant Craib (1882–1933) นักพฤกษศาสตร์ชาวอังกฤษ ในปีพ.ศ.2471
ที่อยู่อาศัย--- พบใน อินเดีย พม่า ลาว ตามป่าผลัดใบ ที่ระดับความสูง 250-850 เมตร
ลักษณะ--- เป็นไม้ยืนต้นสูง 8-20 เมตร ลักษณะทรงต้นเรือนยอดกลม เปลือกสีเทาเข้ม ใบเดี่ยวรูปรี หรือรูปรี แกมรูปไข่กว้าง 4.5-6.5 ซม.ยาว 10-15ซม. ผิวใบเกลี้ยงด้านล่างมีนวล มักมีต่อมอยู่บริเวณกลางก้านใบ ดอกสีเหลืองอมน้าตาลออกเป็นช่อตามซอกใบยาวประมาณ 12-17 ซม.กลีบเลี้ยงรูปถ้วยปลายแยกเป็น 5 แฉกรูปสามเหลี่ยม เกสรเพศผู้ 10 อัน รังไข่รูปรีมีขนแน่น ดอกบานมีกลิ่นเหม็น ผลเมล็ดเดียวแข็ง กว้าง 2.5-5 ซม.ยาว 3.5-5 ซม.มีปีก 2 ปีก ปีกกว้างเท่ากับความยาว ส่วนกลางผลหน้าตัดกลม เมื่อแห้งมีสัน
ข้อกำหนดสิ่งแวดล้อม---ต้องการแสงแดดจัด ทนต่อร่มเงา ดินร่วนอุดมสมบูรณ์ชื้นมีการระบายน้ำได้ดี ทนต่อดินส่วนใหญ่ pH 4.6 ถึง 7.8
ใช้ประโยชน์--- ผลแห้งใช้เป็นไม้ประดับแห้ง เนื้อไม้ไม่ทน ใช้งานไม่แพร่หลาย
ระยะออกดอก/ติดผล---สิงหาคม-ตุลาคม/ ตุลาคม-ธันวาคม
ขยายพันธุ์---เมล็ด

อ้างอิง, แหล่งที่มา
ข้อมูลในเว็บไซต์นี้ได้รวบรวมจากแหล่งข้อมูลที่เชื่อถือได้ เช่น
---หนังสือพรรณไม้ในสวนหลวง ร.๙ เล่ม1,เล่ม 2,เล่ม 3 2554                                                                             ---หนังสือ สวนพฤกษศาสตร์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ เล่ม1,เล่ม2,เล่ม3, เล่ม4 2548
---หนังสือ ต้นไม้เมืองเหนือ คู่มือศึกษาต้นไม้ยืนต้น ในป่าภาคเหนือ ประเทศไทยโดย ไซมอน การ์ดเนอร์,พินดา สิทธิสุนธร,วิไลวรรณ อนุสารสุนทร หอพรรณไม้ ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 2549
---ไม้ต้นในสวน Trees in the Gardenโดย องค์การสวนพฤกษศาสตร์ สำนักนายกรัฐมนตรี The Botanical Garden Organization Office of the Prime Ministerพิมพ์ครั้งที่1พฤษภาคม 2542 จัดพิมพ์โดยมูลนิธิ ศาสตราจารย์ ดร.สง่า สรรพศรี
---คู่มือดูพรรณไม้ป่าสะแกราช เล่ม1, เล่ม2 โดย ดร. ปิยะ เฉลิมกลิ่น,จิรพันธ์ ศรีทองกุล,อนันต์ พิริยะภัทรกิจ
---หนังสือ พรรณไม้วงศ์กระดังงา ดร.ปิยะ เฉลิมกลิ่น ภาพ: อภิชัย อิงควุฒิ                                                      
---อ้างอิง,ภาพประกอบการศึกษา-หนังสือป่าเชายเลน นิเวศวิทยาและพรรณไม้ โดย สรายุทธ บุญยะเวชชีวิน (ผู้แต่งและภาพ) รุ่งสุริยา บัวสาลี พิมพ์ครั้งที่1 เมษายน 2554
---หนังสือ ดอกไม้ และประวัติไม้ดอกเมืองไทย จาก ชุดธรรมชาติศึกษา โดย วิชัย อภัยสุวรรณ 2532
---ฐานข้อมูลพรรณไม้ องค์การสวนพฤกษศาสตร์  BGO Plant Databases, The Botanical Garden Organization http://www.qsbg.org/database/
---สำนักงานหอพรรณไม้. (2557). ชื่อพรรณไม้แห่งประเทศไทย เต็ม สมิตินันท์ ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ. 2557. กรุงเทพฯ: สำนักงานหอพรรณไม้ สำนักวิจัยการอนุรักษ์ป่าไม้และพันธุ์พืช กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช http://www.dnp.go.th/botany/mplant/index.aspx
---The International Plant Names Index and World Checklist of Selected Plant Families 2017. Published on the Internet at http://www.ipni.org and http://apps.kew.org/wcsp/
---The Plant List (TPL) was a working list of all known plant species  http://www.theplantlist.org/
---Useful Tropical Plants. http://tropical.theferns.info/viewtropical.                       
---India Biodiversity Portal. http://indiabiodiversity.org/species/show/                    
---Plants of the World Online Kew Science.www.plantsoftheworldonline.org/taxon/urn:lsid:ipni.org
---GBIF.the Global Biodiversity Information Facility.https://www.gbif.org/species/
---https://www.nparks.gov.sg/florafaunaweb/who-we-are
---http://www.dnp.go.th/botany/detail.aspx?wordsnamesci=Winitia0cauliflora0(Scheff.)0Chaowasku
---http://www.asianplant.net/Annonaceae/Stelechocarpus_cauliflorus.htm
---http://khaophrathaew.org/Biodiversity_Flora2.htm
---https://whatflower.net/about/
---https://gd.eppo.int/search
---http://www.worldfloraonline.org
REFERENCES ---General Bibliography
REFERENCES ---Specific & complementary

Check for more information on the species:     
       
Plants Database    ---Names, synonymy and distribution    The Garden.org Plants Database    https://garden.org/plants/
Global Plant Initiative   --- Digitized type specimens, descriptions and use    หอพรรณไม้ - กรมอุทยานแห่งชาติ    www.dnp.go.th/botany/Herbarium/GPI.html
Tropicos    ---Nomenclature, literature, distribution and collections    Tropicos - Home    www.tropicos.org/
GBIF    ----Global Biodiversity Information Facility    Free and open access to biodiversity data    https://www.gbif.org/
IPNI  ---  International Plant Names Index    The International Plant Names Index - home page    http://www.ipni.org/
EOL    ---Descriptions, photos, distribution and literature    Global access to knowledge about life on Earth    Encyclopedia of Life eol.org/
PROTA     ---  Uses    The Plant Resources of Tropical Africa    https://books.google.co.th/books?isbn=9057822040
Prelude    ---Medicinal uses    Prelude Medicinal Plants Database    http://www.africamuseum.be/collections/external/prelude
Google Images   --- Images          

รวบรวมเรียบเรียง: Tipvipa..V
รูปภาพ : ทิพพ์วิภา วิรัชติ
บ. สวนสวรส การ์เด้น ดีไซน์ จำกัด
สวนเทวา-เชียงใหม่
www.suansavarose.com
www.suan-theva.com

UP DATE---9/4/2023